Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

28 września 2016

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu w VIII. Wydziale Cywilnym

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Agata Cieśla

Protokolant Karolina Szewczyk

po rozpoznaniu na rozprawie 28 września 2016 we W.

sprawy z powództwa (...)

przeciwko S. P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego S. P. na rzecz strony powodowej (...) kwotę 380 zł (trzysta osiemdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 13 marca 2015 do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 107 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 60 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VIII C 1328/15

UZASADNIENIE

Pozwem z 05 czerwca 2016 strona powodowa (...) wniosła o zasądzenie od pozwanego S. P. kwoty 380 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 06 października 2011 do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z kwotą 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że zawarła z pozwanym umowę o warunkach wnoszenia opłaty za studia niestacjonarne, w której pozwany zobowiązał się do uiszczenia na rzecz strony powodowej opłat za świadczone usługi edukacyjne związane z kształceniem na niestacjonarnych studiach drugiego stopnia na kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna. Według strony powodowej pozwany nie uiścił w terminie tj. do 05 października 2011 opłaty za trzeci semestr studiów w roku akademickim 2011/2012, co skutkowało skreśleniem go z listy studentów. Następnie, decyzją z 02 grudnia 2014 ustalono wysokość należnej od pozwanego opłaty za usługi edukacyjne, a pismem z 17 marca 2015 strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty zaległej opłaty. Do dnia wniesienia pozwu pozwany nie uiścił należnej kwoty, zatem wniesienie pozwu, w ocenie strony powodowej, stało się konieczne i uzasadnione (k. 2-18).

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu VII. Wydział Cywilny wydał 11 czerwca 2015 przeciwko pozwanemu nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt VII Nc 4042/15), orzekając zgodnie z pozwem (k. 21).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz od strony powodowej kosztów postępowania według norm przepisanych. Pozwany podniósł zarzut braku stosunku umownego łączącego go ze stroną powodową, a tym samym brak źródła zobowiązania oraz zarzut przedawnienia. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, że strona powodowa nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku udowodnienia łączącego ją z pozwanym stosunku zobowiązaniowego. Pozwany zaprzeczył, ażeby uczęszczał na studia niestacjonarne drugiego stopnia na kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna oraz, że nie uiścił w terminie do 05 października 2011 opłaty za trzeci semestr studiów i tym samym został skreślony z listy studentów decyzją Dziekana Wydziału Filologicznego. Pozwany wskazał również na niezasadność naliczonej kwoty za usługi edukacyjne w wysokości 2.178 zł. Pozwany przyznał natomiast, że był studentem (...) Wydziału Nauk Społecznych na kierunku politologia, jednolitych studiów magisterskich niestacjonarnych w latach 2005 - 2010. Pozwany przyznał także, że 29 września 2012 złożył wniosek o reaktywację na listę studentów, ponieważ poinformowano go, że jest to jedyna możliwość, aby mógł złożyć pracę magisterską, a następnie egzamin magisterski. Pozwany wskazał, że w związku z reaktywacją nie podpisywał z Uniwersytetem (...) żadnej umowy. Z ostrożności podniósł również zarzut przedawnienia roszczenia z uwagi na upływ 2-letniego terminu przewidzianego w art. 751 pkt 2 k.c. Pozwany wskazał również na niezasadność okresu za który strona powodowa domaga się naliczania odsetek ustawowych od roszczenia głównego (k. 23-25).

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa zaprzeczyła wszelkim zarzutom stawianym przez pozwanego, wskazując, że stosunek zobowiązaniowy z pozwanym powstał wskutek reaktywacji studiów pozwanego decyzją podjętą na podstawie § 40 ust. 1 pkt 3, § 41, §44 ust. 5 i 7 uchwały nr 30/2012 Senatu (...) z 25 kwietnia 2012. Kwestia wysokości, trybu i zasad wnoszenia opłat określała zaś uchwała nr 57/2012 z 20 czerwca 2012 w sprawie zasad pobierania opłat za świadczone usługi edukacyjne dla studentów i doktorantów (...) w zw. z uchwała nr 58/2012 z 20 czerwca 2015 w sprawie zasad odpłatności za powtarzane zajęcia na studiach niestacjonarnych. Strona powodowa wskazała, że w przypadku reaktywacji w prawach studenta na podstawie § 41 ust. 2-6 Regulaminu studiów, dziekan ustala wysokość opłaty za semestr(rok), na który student jest wpisywany, biorąc pod uwagę liczbę przedmiotów uznanych za zaliczone oraz przedmioty do uzupełnienia. Określając wysokość opłat dziekan bierze pod uwagę obowiązujące stawki za powtarzanie zajęć na studiach niestacjonarnych. Według strony powodowej okoliczność nieuczęszczania na zajęcia przez pozwanego nie miała dla niniejszej sprawy żadnego znaczenia, albowiem traktowany był on jako student i tym samym zobligowany do regulowania należności z tytułu posiadania statusu studenta studiów niestacjonarnych. Strona powodowa wskazała także na niezasadność podnoszonego przez pozwanego zarzutu przedawnienia, wskazując, że zgodnie z art. 160a ust 7 ustawy z 27 lipca 2005 o szkolnictwie wyższym do opłat stosuje się trzyletni termin przedawnienia (k. 36-49).

W piśmie z 11 września 2015 pozwany podniósł, że zgodnie z powoływaną przez stronę powodową ustawą warunki odpłatności za studia lub usługi edukacyjne, o których mowa w art. 99 ust. 1, określa umowa zawarta między uczelnią a studentem w formie pisemnej (art. 160 ust. 3 ustawy). Po raz kolejny wskazał ponadto, że strona powodowa uprawniona jest żądać odsetek najwcześniej od daty reaktywacji pozwanego na listę studentów, tj. od października 2012 (k. 51-53).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny istotny dla rozstrzygnięcia sprawy:

01 października 2006 pozwany S. P. zawarł ze stroną powodową Uniwersytetem (...) umowę nr (...) o warunkach wnoszenia opłaty za studia niestacjonarne.

Pozwany był studentem Wydziału Nauk Społecznych na kierunku politologia, niestacjonarnych studiów jednolitych magisterskich.

Skreślenie pozwanego z listy studentów nastąpiło 02 kwietnia 2010.

[ dowody : - umowa z 01.10.2006 nr W- (...) o warunkach wnoszenia opłaty za studia niestacjonarne k. 66-67,

- akta osobowe S. P.,

- przesłuchanie pozwanego k. 88-88v.]

29 września 2012 pozwany złożył wniosek o reaktywację na listę studentów z możliwością odrobienia różnic programowych, celem złożenia pracy dyplomowej.

Regulamin studiów w Uniwersytecie (...) - uchwała 30/2012 Senatu (...) z 25 kwietnia 2012 w § 41 ust. 2 stanowi, że studentowi, który po zaliczeniu I-go roku studiów został skreślony z listy studentów, dziekan może jeden raz wyrazić zgodę na reaktywację studiów.

Osoba, która została skreślona z listy studentów z powodu niezłożenia pracy dyplomowej w terminie, w ciągu dwóch lat od daty skreślenia z listy studentów może wystąpić o wznowienie studiów w celu złożenia pracy i/lub egzaminu dyplomowego (§ 44 ust. 6). Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 6, wznowienie studiów może nastąpić w celu złożenia pracy dyplomowej i/lub egzaminu dyplomowego w trybie określonym w § 41 ust. 3 i 5 Regulaminu (§ 44 ust. 7).

Po uzyskaniu zgody na reaktywację w zakresie powtarzania seminarium w semestrze zimowym (...), decyzją Dziekana Wydziału Nauk Społecznych (...) z 10 października 2012 pozwanemu udzielono zgody na wznowienie studiów na kierunku Politologia niestacjonarne studia jednolite magisterskie w roku akademickim 2012/2013 w semestrze zimowym w celu złożenia pracy dyplomowej.

[ dowody : - wniosek pozwanego z 29 września 2012 k. 12,

- decyzja Dziekana Wydziału Nauk Społecznych (...) z 10.10.2012 k. 13,

uchwała nr 30/2012 Senatu Uniwersyteckiego z 25 kwietnia 2012 w sprawie Regulaminu studiów w Uniwersytecie (...) k. 40-48,

- przesłuchanie pozwanego k. 88-88v.]

Pozwany nie uczęszczał na seminarium w semestrze zimowym (...) i nie złożył pracy dyplomowej.

Decyzją z 06 listopada 2013 pozwany S. P. został skreślony z listy studentów 5 roku 10 semestru na kierunku Politologia - zaoczne jednolite magisterskie z powodu nieuzyskania zaliczenia semestru w określonym terminie.

[ dowód decyzja Dziekana Wydziału Nauk Społecznych UW z 06.11.2013k. 15]

Zasady pobierania opłat za świadczone przez stronę powodową usługi edukacyjne określa uchwała nr 58/2012 z 20 czerwca 2012 w sprawie zasad odpłatności za powtarzane zajęcia na studiach niestacjonarnych.

W przypadku reaktywacji w prawach studenta na podstawie §41 ust. 2-6 Regulaminu studiów dziekan ustala wysokość opłaty za semestr (rok), za który student jest wpisywany, biorąc pod uwagę liczbę przedmiotów uznanych za zaliczone oraz przedmioty do uzupełnienia. Określając wysokość opłat dziekan bierze pod uwagę obowiązujące stawki za powtarzanie zajęć na studiach niestacjonarnych (§ 2).

W przypadku powtarzania zajęć na studiach niestacjonarnych prowadzonych na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii, Wydziale Filologicznym, Wydziale Nauk Społecznych, Wydziale Matematyki i (...), student wnosi opłatę stanowiącą taki procent opłaty semestralnej (rocznej) jaki procent liczby godzin zajęć realizowanych w danym semestrze (roku) stanowi liczba godzin przeznaczona na realizację niezaliczonego przedmiotu (§ 4.1.)

[ dowód uchwała nr 58/2012 Senatu (...) z 20 czerwca 2012 w sprawie zasad odpłatności za powtarzane zajęcia na studiach niestacjonarnych k. 49].

Na mocy decyzji Dziekana Wydziału Nauk Społecznych z 05 lutego 2015 ustalona została wysokość zaległej opłaty za usługi edukacyjne związane z kształceniem na niestacjonarnych studiach jednolitych magisterskich na kierunku Politologia w roku akademickim 2012/2013 w kwocie 380 zł.

Termin uiszczenia zaległej opłaty określono w decyzji na 21 dni od otrzymania decyzji. Decyzja została doręczona pozwanemu 19 lutego 2015, co wynika z potwierdzenia odbioru znajdującego się w aktach osobowych pozwanego.

12 marca 2015 strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty zaległej opłaty za świadczone usługi edukacyjne w kwocie 380 zł wraz z odsetkami, wyznaczając termin pięciu dni na uiszczenie należności. Wezwanie doręczono pozwanemu 25 marca 2015.

Pozwany nie uregulował obciążającej go należności.

[ dowody : - akta osobowe S. P.,

- decyzja Dziekana Wydziału Nauk Społecznych (...) z 05.02.2015 k. 16,

- wezwanie do zapłaty z 12.03.2015 wraz z potwierdzeniem odbioru k. 17-18,

- przesłuchanie pozwanego k. 88-88v.]

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Strona powodowa domagała się zasądzenia od pozwanego kwoty 380 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem należności wynikającej ze świadczonych przez stronę powodową na rzecz pozwanego usług edukacyjnych związanych z kształceniem na niestacjonarnych studiach, argumentując, że po reaktywacji pozwanego na listę studentów pozwany obowiązany był do uiszczenia opłaty przewidzianej w uchwale nr 57/2012 z 20 czerwca 2012 w sprawie zasad pobierania opłat za świadczone usługi edukacyjne dla studentów i doktorantów (...) w zw. z uchwałą nr 58/2012 z 20 czerwca 2015 w sprawie zasad odpłatności za powtarzane zajęcia na studiach niestacjonarnych. Strona powodowa wskazywała w niniejszym postępowaniu, że do nawiązania stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika zobowiązanie pieniężne pozwanego doszło na podstawie decyzji Dziekana Wydziału Nauk Społecznych (...) o reaktywacji pozwanego w poczet studentów studiów niestacjonarnych. W takim przypadku wysokość opłaty za świadczone usługi edukacyjne ustala dziekan, natomiast na wysokość opłaty wpływ mają obowiązujące stawki za powtarzanie zajęć na studiach niestacjonarnych.

Pozwany, kwestionując żądanie strony powodowej co do zasady zarzucił, że do nawiązania stosunku zobowiązaniowego pomiędzy nim a Uniwersytetem (...) nie doszło, albowiem zgodnie z przepisami ustawy z 27 lipca 2005 Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2012.572 j.t.) wymagana jest forma pisemna. Tylko bowiem w tak sporządzonej umowie, możliwe jest określenie odpłatności za studia i inne usługi edukacyjne. Dodatkowo, pozwany podnosił zarzut przedawnienia należności dochodzonej przez stronę powodową, wskazując, że zastosowanie znajduje art. 751 k.c., przewidujący 2-letni termin przedawnienia roszczeń. Pozwany nie kwestionował natomiast złożenia przez niego wniosku o reaktywację studiów, okoliczności otrzymania decyzji o ustaleniu opłaty za świadczone usługi edukacyjne, ani faktu, że należności tej nie uiścił w zakreślonym przez stronę powodową terminie.

W niniejszym postępowaniu Sad, ustalając stan faktyczny oparł się na dowodach z dokumentów zaoferowanych przez stronę powodową, a ponadto na dowodzie z przesłuchania pozwanego. Dowody te tworzą spójną i logiczną całość, wzajemnie się uzupełniając, zaś ich wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy z 27 lipca 2005 Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572) uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z powtarzaniem określonych zajęć na studiach stacjonarnych oraz stacjonarnych studiach doktoranckich z powodu niezadawalających wyników w nauce.

Jak stanowi § 6 ust. 3 zawartej przez strony 01 października 2006 umowy nr (...) o warunkach wnoszenia opłaty za studia niestacjonarne (k. 66-67), w przypadku, gdy zgodnie z regulaminem studiów czas trwania studiów, o którym mowa w ust. 1, ulegnie przedłużeniu, okres obowiązywania umowy przedłuża się odpowiednio, bez konieczności sporządzania odrębnego aneksu, chyba, że student złoży rezygnację z kontynuowania studiów. Student oświadcza, iż wiadomym mu jest, iż w związku z przedłużeniem obowiązywania niniejszej umowy w trybie oznaczonym w zdaniu poprzednim, zobowiązany będzie do uiszczenia dodatkowej opłaty w wysokości ustalonej zarządzeniem Rektora Uczelni, o której mowa w § 3, obowiązującym w roku akademickim, w którym doszło do przedłużenia umowy.

Tym samym, wraz z wydaniem decyzji o reaktywacji pozwanego w poczet studentów Wydziału Nauk Społecznych (...) doszło do przedłużenia czasu trwania studiów pozwanego na powodowej uczelni i w oparciu o powołane zapisy łączącej strony umowy okres obowiązywania umowy przedłużył się odpowiednio, bez konieczności sporządzania odrębnego aneksu. Tym samym zarzut pozwanego braku pisemnej umowy uznać należało za chybiony.

W konsekwencji strona powodowa świadczyła na rzecz pozwanego określone usługi edukacyjne i uprawniona była do żądania w zamian za nie wynagrodzenia. Ekwiwalentność świadczeń jest cechą zobowiązań wzajemnych, tj. takich, których obie strony zobligowane są do przedstawienia świadczenia drugiej stronie. W stosunkach tego rodzaju każda ze stron jest jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem. Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, skoro strona powodowa spełniła swoje świadczenie wobec pozwanego, bowiem przyjęła go w poczet studentów i pozwany posiadał status studenta, to uprawniona był do żądania w zamian stosownego wynagrodzenia.

W Uniwersytecie (...) obowiązek uiszczenia opłaty w przypadku reaktywacji w prawach studenta przewidziano w Uchwale nr 58/2012 Senatu (...) z 20 czerwca 2012. Pozwany w trakcie przesłuchania przyznał, że nie zapoznał się z uchwałami (...). Jednakże zdaniem Sądu nie stanowi to argumentu przemawiającego za brakiem uprawnienia strony powodowej do naliczenia takiej opłaty i obciążenia nią pozwanego. Pozwany, dowiadując się bowiem o warunkach wznowienia studiów, mógł zasięgnąć również informacji czy będzie ponosił w związku z tym jakiekolwiek opłaty. Konieczność uzyskania takiej informacji wydała się Sądowi tym bardziej uzasadniona, jeżeli wziąć pod uwagę, że pozwany wznawiał studia prowadzone w trybie niestacjonarnym, których specyfiką jest odpłatność. Tym bardziej, że pozwany także przed reaktywacją studiów pobierał naukę w Uniwersytecie (...) w trybie niestacjonarnym, zapewne więc wiedział jakie w związku z tym spoczywają na nim obowiązki finansowe. Nieznajomość więc pozwanego treści aktów wewnętrznych (...) nie unicestwia zasadności żądania strony powodowej. Taki pogląd został wyrażony m.in. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. w wyroku z

16 marca 2015, sygn. akt II SA/Wa 1026/14 LEX nr 1729634: Student nie może skutecznie powoływać się na nieznajomość uchwał podjętych przez senat własnej uczelni.

Reasumując powyższe, należało stwierdzić, że doszło do nawiązania stosunku zobowiązaniowego pomiędzy stroną powodową a pozwanym, w związku z czym (...) uprawniony był do naliczenia i obciążenia pozwanego opłatami za świadczone usługi edukacyjne.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia podnoszonego przez pozwanego, w ocenie Sądu nie zasługiwał on na uwzględnienie. Sąd nie podzielił zwłaszcza stanowiska pozwanego w przedmiocie możliwości zastosowania w przypadku tego rodzaju roszczeń art. 751 k.c. Umowa o warunkach odpłatności za studia niestacjonarne zawarta między publiczną uczelnią wyższą a studentem nie stanowi bowiem umowy o świadczenie usług, nieuregulowanej innymi przepisami, do której stosuje się na podstawie art. 750 k.c., odpowiednio przepisy o zleceniu. W związku z tym, do umów tych, a ściślej do wypływających z nich roszczeń uczelni o zapłatę czesnego za studia niestacjonarne, nie stosuje się przepisów art. 751 k.c. określających w sposób szczególny terminy przedawnienia roszczeń wymienionych w tym przepisie, wynikających z umów zlecenia i umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 k.c . (tak uchwała Sądu Najwyższego z 21 października 2015, sygn. akt III CZP 67/15, LEX nr 1814298). W cytowanej uchwale Sąd Najwyższy wyjaśnił ponadto, że do przedawnienia roszczeń o opłatę za studia określoną w umowie zawartej na podstawie art. 160 ust. 3 ustawy z 27 lipca 2005 Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu (…) obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy z 11 lipca 2014 o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2014, poz. 1198), miał zastosowanie dziesięcioletni termin przedawnienia przewidziany w art. 118 k.c. W związku z powyższym przedawnienie roszczenia strony powodowej nie nastąpiło, a co za tym idzie mogło być skutecznie dochodzone na drodze sądowej, co znalazło wyraz w punkcie I. sentencji wyroku.

Orzeczenie o odsetkach należnych stronie powodowej znalazło oparcie w przepisie art. 481 § 1 k.c., stanowiącym, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Strona powodowa żądała zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od 06 października 2011, co nie mogło znaleźć akceptacji Sądu, albowiem reaktywacja pozwanego w poczet studentów została dokonana decyzją z roku 2012, z kolei decyzję z 05 lutego 2015 ustalającą wysokość zaległej opłaty doręczono pozwanemu 19 lutego 2015, wyznaczając jednocześnie 21-dniowy termin płatności, który upłynął 12 marca 2015. Tym samym żądanie odsetek ustawowych za opóźnienie uzasadnione było dopiero od dnia następującego po wyznaczonym terminie płatności, to jest od 13 marca 2015, o czym orzeczono jak w punkcie I. sentencji wyroku. Dalej idące żądanie strony powodowej jako nieuzasadnione, polegało oddaleniu, o czym orzeczono jak w punkcie II. sentencji wyroku.

Orzeczenie o kosztach niniejszego postępowania zapadło na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Strona powodowa uległa swojemu żądaniu jedynie w nieznacznej części, dlatego też Sąd zasądził na jej rzecz od pozwanego całość poniesionych przez nią kosztów w kwocie 107 zł, na które składały się: opłata sądowa w wysokości 30 zł, kwota 60 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika strony powodowej ustalonego na podstawie § 6 pkt 1 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.( Dz.U. 2002 nr 163 poz. 1349) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.