Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 6 listopada 2015 roku

Pozwem z dnia 26 lutego 2015 roku powód (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. L. kwoty 818,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kosztów sądowych oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwana M. L. w dniu 18 lutego 2013 roku zawarła z poprzednikiem prawnym powoda (...) Sp. z o. o. umowę pożyczki krótkoterminowej o numerze (...), na podstawie której poprzednik prawny powoda spełnił świadczenie na rzecz pozwanej, przenosząc na rzecz pozwanej środki pieniężne w ustalonej umową wysokości, natomiast strona pozwana zobowiązała się do zwrotu udzielonej pożyczki pieniężnej wraz z należnym oprocentowaniem. Zobowiązanie wynikające z umowy nie zostało uregulowane przez pozwaną w terminie określonym w umowie, dlatego umowa została wypowiedziana. W dniu 9 maja 2014 roku (...) sp. z o.o. zawarła z powodem umowę przelewu wierzytelności, cedując na jego rzecz całość praw i obowiązków wynikających z umowy zawartej przez pozwaną z wierzycielem pierwotnym. Powód wskazał, że na kwotę dochodzoną w niniejszym postępowaniu składa się: należność główna w wysokości 520 zł, odsetki karne w wysokości 290,80 zł naliczone przez poprzednika prawnego powoda, odsetki ustawowe od kapitału w wysokości 520 zł naliczone przez powoda od dnia następującego po dniu przelewu wierzytelności tj. od dnia 10 maja 2014 r. do dnia 13 lutego 2015 r. w wysokości 7,97 zł (pozew - k. 2-6).

Pozwana M. L. nie stawiła się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę, nie żądała przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności i nie złożyła wyjaśnień na piśmie ani ustnie ( zwrotne potwierdzenia odbioru - k. 75, protokół rozprawy z dnia 6 listopada 2015 r.- k. 77-78).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 lutego 2013 roku M. L. zawarła z (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. umowę pożyczki krótkoterminowej nr (...), na podstawie, której A. udzielił jej pożyczkę pieniężną krótkoterminową w całkowitej kwocie 520 zł. Strony ustaliły, że kwota pożyczki powinna zostać ostatecznie spłacona nie później niż w dniu 18 lutego 2014 r. ( umowa z dnia 18 lutego 2013 roku - k. 28-30).

W dniu 9 maja 2014 roku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. zawarła z (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanym S. Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W., reprezentowanym przez (...) Spółkę akcyjną z siedzibą we W. umowę przelewu wierzytelności, na mocy której przeniesione zostały wierzytelności przysługujące zbywcy, których wykaz szczegółowy miał stanowić załącznik nr 1 do zawartej umowy (umowa przelewu wierzytelności z dnia 9 maja 2014 roku - k. 31-36).

Pismem z dnia 30 maja 2014 roku (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany S. Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. poinformował M. L. o nabyciu wierzytelności od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. oraz wezwał do zapłaty kwoty 972,65 zł, na którą składają się kapitał 520 zł, odsetki 301,85 zł oraz koszty 150,80 zł. Zapłata miała nastąpić w nieprzekraczalnym terminie do dnia 6 czerwca 2014 r. na wskazany rachunek bankowy (zawiadomienie o przelewie wierzytelności - k. 21-24, potwierdzenie nadania listu k. 25-27).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przywołanych dokumentów przedstawionych przez powoda. Sąd dał wiarę obiektywnym dowodom z dokumentów, ponieważ nie budzą one wątpliwości, a ich wiarygodność nie była kwestionowana w toku postępowania przez żadną ze stron.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 339 § 1 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę, albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa - art. 339 § 2 k.p.c.

Powód wywodził swe żądanie z umowy sprzedaży wierzytelności, zawartej dnia 9 maja 2014 roku z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., która obejmowała wierzytelności, wynikające z zawartej przez pozwaną w dniu 18 lutego 2013 roku, umowy pożyczki krótkoterminowej nr (...).

Podstawą prawną tak sformułowanego żądania jest art. 509 § 1 k.c., który stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania w myśl zaś § 2 powołanego uregulowania wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem (§ 2).

W niniejszej sprawie należy podnieść, że okoliczności przytoczone przez powoda budzą wątpliwości, które w ocenie Sądu należy uznać za uzasadnione.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że do pozwu została dołączona umowa przelewu wierzytelności, z której w żaden sposób nie wynika, że konkretna wierzytelność (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. wobec M. L. przeszła na powoda. Poważne wątpliwości budzi zatem legitymacja czynna powoda.

Wprawdzie powód przedstawił umowę przelewu wierzytelności zawartą pomiędzy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., a (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanym S. Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W.. Jednakże w ocenie Sądu wydruki tabeli znajdujące się na k. 38-39 oraz k. 51-52 nie stanowią dokumentów prywatnych, które zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowią dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumentach. Nie zostały one bowiem opatrzone podpisem osoby, która złożyła zawarte w nich oświadczenia. Samo poświadczenie za zgodność przez działającego w sprawie profesjonalnego pełnomocnika nie kreuje dokumentu. Poświadczenie za zgodność wskazuje bowiem na istnienie oryginału, ale wówczas na poświadczonej kopii znajdowałyby się również kopie podpisu osoby, która złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Wydruki tabeli przedstawione przez powoda nie mają takich cech. Nie można również obdarzyć ich walorami wiarygodności i mocy dowodowej na podstawie art. 308 § 1 k.p.c., gdyż w systemie prawa polskiego jedynie wydruki bankowe mają moc dokumentu mimo braku podpisu i pieczęci. Stanowi to jednak wyjątek, który należy wykładać ścieśniająco. Odmienna wykładnia art. 308 § 1 k.p.c. w odniesieniu do tego rodzaju wydruków niesie ze sobą niebezpieczeństwo zastąpienia dokumentu jako środka dowodowego wydrukami dowolnie kreowanymi przez strony procesu na jego potrzeby. Dlatego też z powyższych dokumentów nie można w sposób uzasadniony i jednoznaczny przyjąć, że pozwana M. L. jest dłużnikiem powoda.

Zgodnie z art. 3 k.p.c. obowiązek przedstawienia dowodów ciąży na stronach. Natomiast według z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. W tej konkretnej sytuacji, to na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia zarówno zasadności, jak i wysokości roszczenia w stosunku do pozwanej. Obowiązek ten ma charakter procesowy, co oznacza, że nie może być on od strony egzekwowany. Strona, która nie wykazuje inicjatywy dowodowej, powinna liczyć się z mogącymi wystąpić sankcjami, nawet w postaci niekorzystnego dla tej strony wyniku procesu. Jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Należy to rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał ( wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 roku sygn. akt I ACa 1320/11).

Dodatkowo podkreślenia wymaga, że umowa pożyczki krótkoterminowej nr (...) z dnia 18 lutego 2013 roku, zawarta pomiędzy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., a pozwaną M. L. przedłożona przez powoda, nie została poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda będącego adwokatem, wobec czego nie można przypisać jej wartości dowodowej przysługującej oryginałom dokumentu bądź kserokopii poświadczonej za zgodność z oryginałem przez osoby mające do tego kompetencje. Ponadto przedstawiona przez powoda umowa, w ocenie Sądu jest bezwzględnie nieważna, nie może zatem stanowić źródła roszczenia. W imieniu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., umowę podpisał pośrednik pożyczkowy pierwszego stopnia kontaktujący się bezpośrednio z pożyczkobiorcą – W. Z. (agent), niemniej jednak do akt sprawy nie została złożona umowa zawarta z agentem, ani jego pełnomocnictwo uprawniające do zawierania umów tego rodzaju z kontrahentami. Zgodnie z art. 38 k.c. osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie. Stosownie zaś do art. 39 § 1. k.c. kto jako organ osoby prawnej zawarł umowę w jej imieniu, nie będąc jej organem albo przekraczając zakres umocowania takiego organu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania. Prowadzi to do stwierdzenia, że zostały naruszone zasady reprezentacji osoby prawnej - poprzednika prawnego powoda. Naruszenie zasady reprezentacji prowadzi do bezwzględnej nieważności umowy zgodnie z treścią art. 58 § 1 k.c.

Konsekwentnie, niewykazanie roszczenia głównego powoduje, że także żądanie w zakresie odsetek za opóźnienie w jego spełnieniu nie zasługiwało na uwzględnienie, ponieważ bez wykazania należności głównej naliczenie odsetek jest niezasadne. Konieczność przyjęcia takiego stanowiska wynika z istoty oraz funkcji odsetek i znajduje potwierdzenie w przepisach art. 359 § 1 k.c., a zwłaszcza w art. 481 § 1 k.c. ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie I ACa 300/12, LEX nr 1238206).

Z uwagi na powyższe i na podstawie wyżej przytoczonych przepisów prawa orzeczono jak w wyroku zaocznym.

SSR Paweł Szymański

Zarządzenie: odpis wyroku zaocznego z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.