Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Eliza Skotnicka

Protokolant prot. sąd. Magda Biernat

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2017 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko (...) z siedzibą w S. (F.) działający przez (...) S.A. Oddział w P. z siedzibą w W.

o zapłatę kwoty 4.000,00 zł i ustalenie

I.  zasądza od strony pozwanej (...) z siedzibą w S. (F.) działający przez (...) S.A. Oddział w P. z siedzibą w W. na rzecz powoda J. S. kwotę 4.000,00 zł (cztery tysiące złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 20 października 2015 roku do dnia zapłaty,

II.  dalej idące powództwo oddala,

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.917,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 764,93 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powód J. S. domagał się zasądzenia od strony pozwanej kwoty 4000,- zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 20 października 2015 r. oraz ustalenia odpowiedzialności pozwanej na przyszłość za skutki wypadku, jakiemu uległ powód w dniu 20 marca 2015r. i zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu podał, że w dniu 20 marca 2015 r. doszło do wypadku drogowego, w którym poszkodowany został powód. Odpowiedzialność za skutki tego zdarzenia przyjęła pozwana. W wyniku zdarzenia powód doznał obrażeń ciała w postaci urazu głowy, urazu nogi i urazu psychicznego. Bezpośrednio po wypadku powód został przewieziony do S. w P., gdzie otrzymał zalecenie spoczynkowego trybu życia, zażywania leków przeciwbólowych oraz podjęcie leczenia w D.. Do dnia dzisiejszego u powoda utrzymują się takie konsekwencje zdrowotne jak: bóle nogi oraz głowy, a także lęki przed jazdą samochodem. W związku ze złym stanem fizycznym pogorszeniu uległa kondycja psychiczna małoletniego powoda. Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia należy mieć na uwadze wiek powoda, gdyż ból odczuwany przez dziecko jest bardziej dotkliwy i uciążliwy.

Szkoda została zgłoszona pismem z dnia 6 października 2015r. Decyzją z dnia 19 października 2015 r. strona pozwana odmówiła przyjęcia odpowiedzialności za szkodę powoda.

Strona pozwana A. A. z/s we F. (...) S.A. Oddział w P. z/s w W. wniosła o oddalenie powództwa na koszt powoda, zarzucając że zgłoszone roszczenie jest nieuzasadnione i nieudowodnione. Strona pozwana przyznała, że w dniu zaistnienia kolizji tj. 20 marca 2015r. pozwanego łączyła umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z posiadaczem pojazdu marki M. (...) o nr rej. (...), lecz zakwestionowała twierdzenia powoda, jakoby w wyniku przedmiotowego zdarzenia doznał on obrażeń ciała skutkujących obowiązkiem pozwanej wypłaty zadośćuczynienia. Pozwana podniosła, że z ze skąpej dokumentacji medycznej powoda wynika, że po wypadku w (...) w Oddziale ratunkowym w P. wykonano powodowi ogólne badania lekarskie i nie stwierdzono jakichkolwiek obrażeń. Małoletni powód nie wymagał hospitalizacji ani żadnych zabiegów ani nawet leczenia farmakologicznego i został wypisany do domu z zaleceniem oszczędzającego trybu życia. Jakikolwiek urazów nie potwierdza także dokumentacja powoda ograniczona do dwukrotnej wizyty kontrolnej w poradni chirurgicznej. Zdaniem pozwanej brak było podstaw do uznania zasadność roszczenia powoda o zadośćuczynienie, jak też o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość. Ponadto pozwana wskazała, że ewentualne zasądzenie odsetek ustawowych uzasadnione jest jedynie od daty wyrokowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 marca 2015 w okolicach B. matka powoda P. S. jadąc drogą główną i wykonując manewr skrętu nie ustąpiła pierwszeństwa przejazdu pojazdowi jadącemu z naprzeciwka, czym doprowadziła do zderzenia pojazdów. Małoletni J. S. w chwili zdarzenia miał 4,5 lat, siedział w foteliku samochodowym i był prawidłowo zapięty. Pojazd poszkodowanego został uderzony w prawy bok. Dziecko doznało obrażeń główki, a także miało dużo siniaków i otarć. Powód doznał urazu kończyny dolnej, ból nogi długo się utrzymywał, przez co dziecko utykało. Pojazd był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej. Na miejsce kolizji zostało wezwane pogotowie ratunkowe. Powód wraz z matką został przetransportowany do S. w P., gdzie na Oddziale Ratunkowym wykonano mu badania, zalecając oszczędny tryb życia oraz kontrolę w szpitalu w razie jakichkolwiek dolegliwości. Matka powoda był hospitalizowana po zdarzeniu przez 4 dni.

W pojeździe P. S. stwierdzono szkodę całkowitą.

Powód doznał także urazu psychicznego; po zdarzeniu dziecko nie chodziło do przedszkola przez okres 3 miesięcy, chłopiec bał się jeździć samochodem, nie chciał zostawać u babci.

Dowód:

-

przesłuchanie przedstawicielki ustawowej powoda k. 41;

-

karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 7;

Małoletniemu po przewiezieniu go do szpitala nie udzielono żadnej pomocy. Po upływie dwóch dni z powodu bólu stopy i śródstopia prawego zgłosił się wraz z matką do lekarza pediatry S., gdzie konsultująca dr M. skierowała małoletniego powoda do chirurga. Konsultujący chirurg w (...) Centrum (...) – dr R. rozpoznał: otarcie naskórka i bolesność stopy prawej, zalecił okłady z altacetu. Leczenie zakończył w dniu 1 kwietnia 2015r. Do chwili obecnej małoletniego boli śródstopie, zwłaszcza po wysiłku spowodowanym taką aktywnością jak np. gra w piłkę nożną, skakanie na trampolinie. Nadal boi się jeździć samochodem.

U małoletniego powoda J. S. w badaniu ortopedycznym przeprowadzonym w dniu 7 grudnia 2016r. rozpoznano stan po urazie śródstopia prawego.

Po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej powoda oraz po przeprowadzonym wywiadzie chorobowym i badaniu małoletniego stwierdzono, że w wyniku wypadku komunikacyjnym z dnia 20 marca 2015 r. powód doznał urazu okolicy śródstopia prawego, który w obecnym stanie skutkuje długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu powoda wynoszącym 2% (poz. M 169 – i w oparciu o § 8.3 według Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania DZ.U. Nr 234, poz. 1974 ze. zm.).

Wypadek komunikacyjny, w którym uczestniczył powód w dniu 20 marca 2015r. skutkował urazem okolicy śródstopia prawego powoda, który był przyczyną dolegliwości bólowych, które utrzymywały się przez okres około 6 miesięcy. Wykluczyło to praktycznie małoletniego z zajęć sportowych. Uraz spowodował u powoda dolegliwości bólowe utrzymujące się długotrwale. Jednak okres powrotu do pełnego zdrowia osób małoletnich jest zdecydowanie krótszy niż u osób dorosłych, co jest związane z bardzo dużą możliwością regeneracji uszkodzonych tkanek. Na uwagę zasługuje dość dziwny sposób postępowania lekarzy konsultujących małoletniego powoda albowiem żaden z nich nie zalecił kontroli radiologicznej czy później jakiegokolwiek unieruchomienia stopy prawej. W związku z przebytym urazem powód wymagał w pierwszych tygodniach po urazie opieki osób trzecich. Rokowanie na przyszłość jest pomyślne, nie powinny ujawnić się inne uciążliwości poza ujawnionymi.

Konsekwencje urazów tłuczonych nie są widoczne „gołym okiem”, mogą jednak doprowadzić do rozległych obrażeń tkanek miękkich. Często sa lekceważone i nieprawidłowo leczone. Najczęściej po urazie, którego doznał powód dochodzi do wynaczynienia krwi, które jest niewidoczne lub objawem tego urazu jest podbiegnięcie krwawe czyli tzw. siniak. Wynaczyniona krew może doprowadzić do ucisku nerwów, skutkując w odległym czasie do dolegliwości bólowych czy zaburzeń natury neurologicznej. Powyższe było powodem ustalenia 2% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powoda.

Dowód:

-

opinia biegłego specjalisty z zakresu ortopedii k. 51 – 54;

-

pisemne wyjaśnienia do opinii k. 82 – 83 oraz 102 – 103;

Powód J. S. w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 20 marca 2015r. doznał objawów zespołu lękowego. W wyniku wypadku doszło u powoda do naruszenia stanu emocjonalnego, który pogorszył dalsze funkcjonowanie powoda w życiu osobistym, osłabiając efektywność funkcjonowania i poczucie satysfakcji życiowej w sposób długotrwały. Osłabiła się jego ogólna aktywność, kontakty towarzyskie, zmienił się sposób spędzania wolnego czasu, towarzyszył mu ból, stał się bardziej nerwowy. Był smutny i towarzyszył mu lęk. Rokowania na przyszłość są pomyślne ze względu na neurotyczny charakter i znaczną poprawę stanu zdrowia psychicznego powoda osiągnięta bez intensywnej terapii psychiatrycznej lub psychologicznej.

Symptomy zaburzeń, które wystąpiły u powoda po wypadku komunikacyjny spełniają kryteria zespołu lękowego. Czas trwania tych objawów powyżej 6 miesięcy czyni je długotrwałymi. Pojawiły się one bezpośrednio po wypadku komunikacyjnym, zaś brak uprzednich zaburzeń psychicznych tego rodzaju wskazuje na ich bezpośredni związek z tym wypadkiem. W badaniu psychologicznym powód przejawiał nastrój depresyjny, lękowy. Podkreślić należy epizody powtarzającego się przeżywania urazu w natrętnych myślach, snach, unikanie działań i sytuacji, które mogłyby przypominać przebyty lęk komunikacyjny. Przeżycia o charakterze bólowym również są dolegliwością negatywnie wpływającą na stan psychiczny małego dziecka. Rodzaj i charakter wypadku komunikacyjnego niewątpliwie był dla małoletniego zdarzeniem stresującym, zwłaszcza że poszkodowana została także matka powoda. Brak podjęcia przez rodziców powoda terapii psychologicznej powoda nie dowodzi braku stwierdzonych zaburzeń. Rodzice zdawali sobie sprawę z potrzeb psychicznych i emocjonalnych powoda i starali się go wspierać psychicznie i dawać mu poczucie bezpieczeństwa, co znacznie zastępowała kontakty z psychologiem.

Dowód:

-

opinia biegłego specjalisty z zakresu psychologii k.74 – 79;

-

pisemne wyjaśnienia do opinii k. 97 – 100.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości co do roszczenia głównego dotyczącego zadośćuczynienia oraz należnych odsetek ustawowych, oddaleniu natomiast podlegało żądanie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość, za skutki tego zdarzenia.

W przedmiotowej sprawie poza sporem między stronami był fakt zaistnienia w dniu 20 marca 2015 r. kolizji drogowej, w wyniku której matka powoda, jako kierująca pojazdem mechanicznym, nie zachowując należytej ostrożności doprowadziła do zderzenia z innym pojazdem uczestniczącym w ruchu drogowym. Strony nie kwestionowały okoliczności związanych z tym zdarzeniem, a przede wszystkim faktu, że pojazd był ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej. Strona pozwana uznała swoją odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek przedmiotowego zdarzenia, odmówiła jednak powodowi wypłaty zadośćuczynienia z argumentacją, że brak było podstaw do przyjęcia, iż w tej kolizji drogowej powód mógł doznać uszczerbku na zdrowiu. Spór między stronami dotyczył ustalenia wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia adekwatnego do skutków tego zdarzenia dla życia i zdrowia powoda oraz stopnia trwałego lub długotrwałego uszczerbku na jego zdrowiu pozostającego w związku przyczynowym z tym zdarzeniem.

Obowiązujące przepisy prawa ubezpieczeniowego przewidują zasadę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. W dniu 1 stycznia 2004 roku weszła w życie ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm., dalej jako uoc). Zgodnie zaś z treścią art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Podstawą więc odpowiedzialności ubezpieczyciela jest ustalenie odpowiedzialności sprawcy szkody zgodnie z ogólnym zasadami odpowiedzialności za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym. Przewidziana w art. 436§1 k.c. w zw. z art. 435 k.c. odpowiedzialność samoistnego posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody na osobie lub mieniu wywołane przez ruch tego pojazdu opiera się na zasadzie ryzyka.

W przedmiotowej sprawie fakt zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego implikujący odpowiedzialność ubezpieczyciela jest poza sporem. Jak już wskazano strona pozwana nie kwestionowała swojej odpowiedzialności za szkodę wywołaną zdarzeniem z dnia 20 marca 2015 r. Zdaniem strony pozwanej powód nie doznał wskutek tego zdarzenia uszczerbku na zdrowiu i w związku z tym zadośćuczynienie mu się nie należy.

W ocenie Sądu ustalenie stopnia doznanego uszczerbku na zdrowiu powoda pozostającego w związku przyczynowym z kolizją drogowa z dnia 20 marca 2015r. wymagało wiadomości specjalnych z zakresu medycyny i psychologii. Wobec tego mając na uwadze stwierdzone w dokumentacji medycznej skutki wypadku, Sąd na podstawie art. 278 k.p.c dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii oraz psychologii. Sąd w całej rozciągłości podzielił wnioski wydanych w sprawie opinii biegłych sądowych. Biegli w opiniach oraz wyjaśnieniach pisemnych do opinii rzeczowo odnieśli się do zarzutów podnoszonych przez stronę pozwaną w toku postępowania, wskazując które ze stwierdzonych u powoda schorzeń pozostawały w związku przyczynowym z wypadkiem z dnia 20 marca 2015r. Biegli wyjaśnili też specyfikę doznanych przez powoda obrażeń, proces i czas trwania dolegliwości, ich wpływ na normalne funkcjonowanie dziecka. W ocenie Sądu opinie biegłych są rzetelne, miarodajne i spójne i nie zostały skutecznie zdezawuowane przez pozwaną w podniesionych zarzutach. Strona pozwana kwestionując opinie biegłego z zakresu ortopedii, podjęła jedynie subiektywną polemikę z twierdzeniami i ustaleniami biegłego. Stanowisko to nie mogło stanowić podstawy do uwzględniania wniosku pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu ortopedii. Z tego też względu Sąd na zasadzie art. 217§3 k.p.c. wniosek pozwanej w tym zakresie, jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania, oddalił.

Podkreślić należy, że biegły z zakresu ortopedii ustalił u powoda 2 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, psycholog zaś podkreślił długotrwałość zaburzeń lękowych, które była dla małoletniego powoda uciążliwe. Opinie biegłych sądowych są w ocenie sądu rzetelne, wykonane w oparciu o zgromadzoną dokumentację medyczną powoda, ponadto po przeprowadzeniu wywiadu chorobowego i badań ortopedycznego i psychologicznego powoda. Biegli wyjaśnili zarówno metodę ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu, jak też czynniki i stwierdzone urazy, które miały wpływ na ocenę stanu zdrowia poszkodowanego oraz rokowań na przyszłość. Biegli wskazali chronologię stwierdzonych u powoda schorzeń i dokonali rozgraniczenia, które z tych schorzeń pozostają w związku przyczynowym z wypadkiem z dnia 20 marca 2015r.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Według zaś art. 445 § 1 k.c. odwołującego się do wypadków wskazanych w art. 444 kc, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może także przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Pojęcie "sumy odpowiedniej" użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa.

Sąd przyjął, że podstawą rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie powinien być zakres doznanych przez powoda obrażeń oraz stopień ustalonego długotrwałego uszczerbku na jego zdrowiu.

W przedmiotowej sprawie powód domagał się zasądzenia zadośćuczynienia za doznane krzywdy i cierpienia w wysokości 4 000,- zł. Biorąc pod uwagę poczynione wyżej rozważania co do skutków przedmiotowego zdarzenia dla zdrowia powoda, stopnia stwierdzonego uszczerbku na jego zdrowiu oraz rokowań na przyszłość Sąd uznał, że zgłoszone roszczenie z tytułu zadośćuczynienia zasługiwało w całości na uwzględnienie. W ocenie Sądu skutki wypadku, fakt że powód doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w 2 %, a także doznał poważnego długotrwałego zespołu lękowego, że od chwili zdarzenia do chwili badań, a więc ponad rok, odczuwał on nadal dolegliwości bólowe i ograniczenia w podejmowaniu czynności wysiłkowych, zadośćuczynienie w wysokości 4 000,- zł jest odpowiednie i powinno zrekompensować powodowi doznane cierpienia. Mając na uwadze, że powód doznał 2 % uszczerbku na zdrowiu, kwota 4 000,- zł zadośćuczynienia będzie adekwatna do doznanych obrażeń ciała, cierpień i zrekompensuje w pełni skutki wypadku dla zdrowia i życia J. S.. Podkreślić należy, że powód w chwili zdarzenia miał zaledwie 4,5 lat, był całkowicie zdrowym, sprawnym fizycznie i radosnym dzieckiem, chętnie się bawił, grał w piłkę i uczęszczał do przedszkola. Wypadek komunikacyjny, w którym uczestniczył powód w znacznym zakresie wpłynął na dotychczasowe życie powoda, musiał on przez długi okres leczenia zaprzestać uczęszczania do przedszkola, ograniczeniu uległo jego życie towarzyskie, a dolegliwości bólowe powodowały także obniżenie nastroju, zaburzenia snu i stany lękowe. Powód w pierwszych miesiącach po wypadku wymagał wzmożonej opieki rodziców, a także konsultacji specjalistycznych.

Z tych też względów, mając na uwadze ustalony stropień długotrwałego uszczerbku na zdrowiu Sąd uwzględnił w całości jego żądanie o zadośćuczynienie.

Jednocześnie Sąd orzekł o należnych odsetkach ustawowych od zgłoszonego roszczenia w oparciu o art. 481 § 1 k.c. i mając na uwadze treść art. 14§1 u.o.c, a także art. 455 k.c. Skoro strona pozwana w dniu 19 października 2015r. zakończyła postępowanie likwidacyjne i odmówiła wypłaty powodowi zadośćuczynienia, odsetki od roszczenia o zadośćuczynienie powinny być naliczane od 20 października 2015r.

Powództwo o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku na przyszłość podlegało oddaleniu, bowiem powód nie wykazał, by istniało ryzyko co do jego stanu zdrowia w przyszłości. Opinie biegłych wykazały, że rokowania na przyszłość co do stanu zdrowia powoda są pomyślne. Ponadto, mając na uwadze treść przepisu art. 442 ¹ § 1 i 3 k.c. należało uznać, że w razie ujawnienia się u powoda nowej krzywdy będzie miał możliwość wystąpienia z nowym powództwem opartym na nowych okolicznościach pozostających w związku przyczynowym z wypadkiem z dnia 20 marca 2015 r. Zdaniem Sądu, obecny stan prawny potwierdza zatem, że nie występuje ryzyko przedawnienia ewentualnych przyszłych roszczeń powoda. W ocenie Sądu, wyrok ustalający odpowiedzialność na przyszłość strony pozwanej w razie pojawienia się nowej krzywdy nie będzie stanowił istotnego dowodu dla wykazania związku przyczynowego między nową krzywdą a wypadkiem, a sama ewentualność powstania innych skutków zdarzenia nie powoduje istnienia interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 100 zd. 2 k.p.c., obciążając stronę pozwaną w całości kosztami procesu poniesionymi przez powoda. Na koszty te składały się wynagrodzenie pełnomocnika 1200,- zł, opłata od pełnomocnictwa 17,- zł, opłata sądowa od pozwu 200,- zł, oraz zaliczka na wydatki związane z wydaniem opinii w kwocie 500 zł, łącznie 1917,00 zł. Jednocześnie na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2014r., nr 1025 t.j) Sąd obciążył stronę pozwaną obowiązkiem zwrotu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku, wyłożoną tymczasowo kwotą 764,93 zł, na pokrycie wydatków związanych z wydaniem opinii przez biegłych sądowych.