Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 sierpnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Izabela Kosińska - Szota

Protokolant: sekr. sąd. Daria Paliwoda

po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 2017 roku w Kłodzku

na rozprawie

sprawy z powództwa B. M.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę 6 000 zł i ustalenie

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powódki B. M. kwotę 3 000 (trzy tysiące) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 30 października 2015 roku;

II.  oddala powództwo o ustalenie i dalej idące powództwo o zapłatę;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 491,47 zł (czterysta dziewięćdziesiąt jeden złotych 47/100) tytułem kosztów procesu;

IV.  nakazuje uiścić stronie pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 16,74 zł (szesnaście złotych 74/100) tytułem brakujących kosztów sądowych;

V.  nakazuje uiścić powódce na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 16,73 zł (szesnaście złotych 73/100) tytułem brakujących kosztów sądowych poprzez ściągnięcie jej z zaliczki sądowej wpisanej pod poz. (...).

UZASADNIENIE

Powódka B. M. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 6 000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu w postaci uiszczonej opłaty sądowej od pozwu, poniesionych wydatków, kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Powódka wniosła nadto o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku, któremu uległa w dniu 28 sierpnia 2015 r.

W uzasadnieniu podała, że w dniu 28 sierpnia 2015 r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego doznała obrażeń ciała w postaci skręcenia i naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa, potłuczenia ciała i silnego urazu psychicznego. Wskazała, że sprawca posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej, która uznała swoją odpowiedzialność i wypłaciła powódce zadośćuczynienie w kwocie 1 500 zł, odmawiając przyznania wyższej sumy. W ocenie powódki dochodzona pozwem kwota jest adekwatna do doznanych przez nią obrażeń i poniesionej szkody.

Strona pozwana w odpowiedzi na pozew, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pozwana potwierdziła, że wypłaciła powódce zadośćuczynienie w kwocie 1 500 zł tytułem z tytułu doznanej krzywdy w wyniku wypadku z 28 sierpnia 2015 r. W ocenie pozwanej przyznana kwota jest adekwatna do obrażeń doznanych przez powódkę w kontekście niestwierdzenia w toku postępowania likwidacyjnego uszczerbku na zdrowiu, jak również krótkotrwałego leczenia powypadkowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 sierpnia 2015 r. miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której poszkodowana została powódka. Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej, która uznała swoją odpowiedzialność i na mocy decyzji z 30 września 2015 r. wydanej w toku postępowania likwidacyjnego wypłaciła powódce kwotę 1 500 zł tytułem zadośćuczynienia.

Okoliczności bezsporne.

Po wypadku powódka udała się do (...) w P., gdzie po przeprowadzeniu badań, rozpoznano u niej skręcenie i naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa, zalecono noszenie kołnierza ortopedycznego i oszczędny tryb życia. Powódkę wypisano do domu w stanie ogólnym dobrym. Z powodu odczuwanych dolegliwości powódka korzystała z pomocy lekarzy specjalistów ortopedy – traumatologa i otolaryngologa, otrzymała też skierowanie do poradni neurologicznej. Lekarz ortopeda – traumatolog zalecił jej dalsze noszenie kołnierza ortopedycznego, farmakoterapię i rehabilitację oraz konsultację neurologiczną i psychologiczną.

Dowód:

- karta informacyjna leczenia szpitalnego - k. 10 - 12

- konsultacja ortopedyczna - k. 13 - 14

- skierowania do poradni specjalistycznych - k. 15

- konsultacja otolaryngologiczna - k. 16

- wynik badania słuchu - k. 17

Powódka odczuwa obecnie bóle lewego ramienia. Odczuwa też lęk przed jazdą samochodem. Wskutek doznanych urazów powypadkowych powódka nie mogła pomagać mężowi w prowadzeniu działalności gospodarczej, doznała też ograniczeń w wykonywaniu prac ogrodniczych i unikała spotkań towarzyskich.

Dowód: zeznania powódki – k. 75 verte - 76

Przeprowadzone u powódki badanie ortopedyczne wykazało stan po urazie skrętnym kręgosłupa odcinka szyjnego kręgosłupa skutkujący 3% długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu (poz. J 89a Tabeli oceny procentowej stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu stanowiącej załącznik do Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. Dz. U. z 2002 r. nr 234 poz. 1974 j. t.). Wypadek z 28 sierpnia 2015 r., jakiemu uległa powódka do chwili obecnej skutkuje ograniczeniem ruchomości biernej i czynnej (miernego stopnia). Dolegliwości te nasilają się przy zmianach pogodowych, przy utrzymywaniu głowy w pozycji wymuszonej i zmuszają ją do częstego przyjmowania leków przeciwbólowych. W wyniku doznanego urazu powódka nie wymagała i nie wymaga opieki osób trzecich. Rokowania na przyszłość są pomyślne, nie powinny ujawnić się inne niedogodności poza już zaistniałymi.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii - traaumatologii M. J. – k. 89 - 91

Pod względem neurologicznym stwierdzono u powódki stan po urazie głowy i kręgosłupa szyjnego bez uszkodzenia struktur nerwowych niepowodujące uszczerbku na zdrowiu. Obrażenia doznane przez powódkę w wyniku wypadku z 28 sierpnia 2015 r. nie spowodowały pierwotnego, ani wtórnego uszkodzenia obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego. Stan neurologiczny powódki od dnia zdarzenia był prawidłowy, powódka nie wymagała i nie wymaga pomocy osób trzecich. Rokowania co do stanu zdrowia na przyszłość są dobre i były dobre od dnia zdarzenia. Doznane urazy nie niosą za sobą negatywnych następstw, zaś naturalne zdrowienie przebiegło bez powikłań i było krótkotrwałe.

Dowód: opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii J. S. - k. 108 - 109

W wyniku zdarzenia z dnia 28 sierpnia 2015 r. doszło u powódki do zaburzeń adaptacyjnych i naruszenia stanu emocjonalnego, który pogorszył dalsze jej funkcjonowanie w życiu osobistym, osłabiając efektywność funkcjonowania i poczucia satysfakcji życiowej w sposób długotrwały.

Dowód: częściowo opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii A. K. - k. 118 - 120

Badanie psychiatryczne nie wykazało, by w związku z przedmiotowym zdarzeniem doszło u powódki do długotrwałego lub trwałego uszczerbku na zdrowiu. Wypadek nie stanowił ostrego i ciężkiego stresu, który można by uznać za czynnik etiologiczny zaburzeń psychicznych. Powódka odczuwała lęk przed jazdą samochodem, przez kilka tygodni miała też sny dotyczące zdarzenia. Z uwagi jednak na czas trwania dolegliwości lękowych nie można zaliczyć ich do długotrwałych ani tym bardziej do trwałych.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii A. H. - k. 151 - 152

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało częściowemu uwzględnieniu.

W niniejszej sprawie strona pozwana uznała swoją odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia 28 sierpnia 2015 r., jakiemu uległa powódka, zakwestionowała jednak zasadność przyznania powódce zadośćuczynienia ponad kwotę wypłaconą w toku postępowania likwidacyjnego uznając, że kwota ta jest adekwatna do doznanych obrażeń.

Zgodnie z przepisem art. 445 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może także przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Pojęcie "sumy odpowiedniej" użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Należy przy tym pamiętać, że na wysokość zadośćuczynienia składają się cierpienia pokrzywdzonego - tak fizyczne jak i psychiczne - których rodzaj, czas trwania i natężenie, należy każdorazowo określić w kontekście materiału dowodowego sprawy. Indywidualny charakter zadośćuczynienia przesądza o tym, że ostateczne ustalenia, jaka konkretnie kwota jest "odpowiednia" z istoty swej należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego, lecz nie może to być uznanie dowolne (wyrok SN z dnia 04.02.2008 r. III KK 349/07 LEX nr 395071).

Celem zadośćuczynienia jest naprawienie szkody niemajątkowej – tzw. krzywdy czyli cierpień fizycznych (takich jak ból) i cierpień psychicznych stanowiących ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci zeszpecenia, wyłączenia z normalnego życia itp. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te które mogą nastąpić w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą doznaną krzywdę (G. Bieniek w: Komentarz do Kodeksu Cywilnego, Księga Trzecia – Zobowiązania, tom I, Wyd. Praw. Warszawa 1996, s. 368).

W kontekście powyższego, o wysokości przyznanego zadośćuczynienia decydować będzie zakres doznanych przez powódkę obrażeń, rozmiar bólu i cierpienia, czas trwania leczenia oraz stopień ustalonego uszczerbku na jej zdrowiu.

Sąd, nie mając wiadomości specjalnych, posiłkował się - w myśl przepisu art. 278§1 k.p.c. - dowodem z opinii biegłych sądowych z zakresu neurologii, ortopedii - traumatologii, psychologii i psychiatrii.

Opinie biegłych sądowych są w ocenie sądu rzetelne, wykonane w oparciu o zgromadzoną dokumentację medyczną powódki, po przeprowadzeniu wywiadu chorobowego oraz bezpośrednich badań powódki. O ich fachowości świadczy również okoliczność, że dokonane w nich ustalenia nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Biegli w swoich opiniach wyjaśnili zarówno metodę ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu, jak też czynniki i stwierdzone urazy, które miały wpływ na ocenę stanu zdrowia poszkodowanej oraz rokowań na przyszłość.

Wbrew twierdzeniom powódki, nie zostało wykazane, by na skutek zdarzenia z dnia 28 sierpnia 2015 r. wystąpiła u niej szkoda pod względem neurologicznym i pod względem krzywdy psychicznej, jak również, by wymagała ona jakiejkolwiek pomocy osób trzecich. Należy podkreślić, że opinia sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu psychologii została zweryfikowana przez biegłego sądowego z zakresu psychiatrii, który uznał, że powódka nie doznała długotrwałego lub trwałego uszczerbku na zdrowiu. Powódka odczuwa co prawda lęk przed jazdą samochodem, wypadek nie stanowił jednak dla niej ostrego i ciężkiego stresu, który można by uznać za czynnik etiologiczny zaburzeń psychicznych. Sąd oparł się w całości na opinii biegłego psychiatry, który posiada szerszą wiedzę jako lekarz niż biegły psycholog w zakresie psychiki, a tylko częściowo na opinii biegłego psychologa, w zakresie niesprzecznym z opinią psychiatry.

Jedynie z dowodu opinii biegłego sądowego ortopedy - traumatologa wynika, że powódka w wyniku przedmiotowego zdarzenia doznała urazu skrętnego kręgosłupa odcinka szyjnego kręgosłupa skutkującego 3% długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu. Biegły wskazał, że do chwili obecnej powódka doznaje ograniczeń ruchomości biernej i czynnej (miernego stopnia), zaś dolegliwości te nasilają się przy zmianach pogodowych, przy utrzymywaniu głowy w pozycji wymuszonej i zmuszają ją do częstego przyjmowania leków przeciwbólowych. Rokowania co do jej stanu zdrowia są jednak pomyślne i nie powinny ujawnić się nowe niedogodności.

Orzekając o wysokości należnego powódce zadośćuczynienia, Sąd wziął pod uwagę dolegliwości i obrażenia doznane przez nią w wyniku zdarzenia, które, co należy podkreślić, stanowiło kolizję, nie zaś poważny wypadek komunikacyjny. Powódka, mimo iż powołała w uzasadnieniu pozwu okoliczności dotyczące uszczerbku na zdrowiu w sferze neurologicznej i psychicznej, jak również wskazała na problemy w postaci uczucia piasku w oczach, kłopotów ze słuchem czy drętwienia kończyny dolnej, nie udowodniła tych twierdzeń. Wobec powyższego, skoro na tej podstawie powódka domagała się kwoty 6 000 zł, zaś dodatkowo biegli z zakresu neurologii i psychiatrii nie stwierdzili u niej uszczerbku na zdrowiu, powódka nie przebywała na zwolnieniu lekarskim, brak było podstaw do zasądzenia całej kwoty dochodzonej pozwem.

Nie negując w żaden sposób doznanej przez powódkę krzywdy, Sąd doszedł do przekonania, że adekwatnym zadośćuczynieniem będzie dla niej łączna kwota 4 500 zł. Mając na uwadze, że strona powodowa wypłaciła powódce 1 500 zł w toku postępowania likwidacyjnego, należało zatem zasądzić dalszą sumę 3 000 zł oddalając powództwo o zapłatę w pozostałej części.

Sąd oddalił również powództwo o ustalenie na przyszłość odpowiedzialności strony pozwanej za skutki zdarzenia z 28 sierpnia 2015 r., bowiem z przeprowadzonego postępowania dowodowego nie wynika, by u powódki w przyszłości miały wystąpić jakiekolwiek dolegliwości czy urazy skutkujące uszczerbkiem na zdrowiu. Mając na względzie konstrukcję przepisu art.442 ¹ § 1 i 3 k.c. należy wskazać, że w razie ujawnienia się u powódki nowej krzywdy będzie miała możliwość wystąpienia z nowym powództwem opartym na nowych okolicznościach pozostających w związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 28 sierpnia 2015 r. W obecnym stanie prawnym wynikającym z ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. z 2007 r. nr 80, poz. 538) przepis art. 442 ¹§ 3 k.c. pozwala na stwierdzenie, że nie występuje ryzyko przedawnienia ewentualnych przyszłych roszczeń powódki. W ocenie Sądu, wyrok ustalający odpowiedzialność na przyszłość strony pozwanej w razie pojawienia się nowej krzywdy nie będzie stanowił istotnego dowodu dla wykazania związku przyczynowego między nową krzywdą a wypadkiem. Sama ewentualność powstania innych skutków zdarzenia nie powoduje istnienia interesu prawnego (art. 189 k.p.c.).

Orzekając o odsetkach ustawowych Sąd kierował się dyspozycją przepisu art. 481 § 1 k.c., art. 455 k.c. oraz art. 14§1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2060 j.t.). Jak wynika z akt sprawy i co pozostało między stronami bezspornym, strona pozwana zakończyła postępowanie likwidacyjne decyzją z dnia 30 września 2015 r. Wobec powyższego, skoro przed wytoczeniem procesu miała wiedzę o roszczeniu powódki, to żądanie odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu tj. od 30 października 2015 r. jest jak najbardziej uzasadnione w kontekście cyt. wyżej przepisów.

O kosztach orzeczono po myśli art. 100 k.p.c. Powódka wygrała proces w 50% i w tej części pozwana winna zostać obciążona kosztami procesu. Koszty poniesione przez powódkę to 2 899,94 zł, a składają się na nie: opłata sądowa od pozwu – 300 zł, zaliczka na poczet należności biegłych sądowych spożytkowana do kwoty 1 365,94 zł, koszty zastępstwa procesowego – 1 200 zł oraz opłaty skarbowe od pełnomocnictw – 34 zł. Pozwana poniosła natomiast koszty 1 917 zł, na które składają się: koszty zastępstwa procesowego - 1 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa - 17 zł, w całości spożytkowana zaliczka na poczet należności biegłych sądowych - 700 zł. Mając zatem na uwadze wynik procesu oraz konieczność stosunkowego rozdzielenia kosztów, Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 491,47 zł stanowiącą różnicę pomiędzy kosztami poniesionymi przez powódkę a kosztami, jakie winna była ponieść.

Jednocześnie, w myśl przepisu art. 113 ust. 7 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 623 j.t.), Sąd obciążył stosunkowo obie strony brakującymi kosztami sądowymi, które w kwocie 33,47 zł, które zostały tymczasowo pokryte przez Skarb Państwa - Sąd Rejonowy w Kłodzku na poczet należności biegłego sądowego z zakresu psychiatrii. Mając na względzie, że zaliczka uiszczona przez powódkę nie została w całości spożytkowana, brakującą kwotę Sąd nakazał ściągnąć z tej zaliczki, natomiast jej pozostała część zostanie zwrócona zgodnie z art. 84 cyt. wyżej ustawy.