Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

G., dnia 9 maja 2017r

Sąd Rejonowy w Gdyni, I Wydział Cywilny

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

Protokolant : Yuliya Kaczor

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 kwietnia 2017r

sprawy z powództwa M. D. i T. D.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwotę 21 865,04 zł. (dwadzieścia jeden tysięcy osiemset sześćdziesiąt pięć złotych cztery grosze) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie;

- od kwoty 21 435,04 zł. od dnia 28 kwietnia 2013r do dnia zapłaty;

- od kwoty 430 zł. od dnia 18 maja 2016r do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwotę 6 115,70 zł. (sześć tysięcy sto piętnaście złotych siedemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 574/16

UZASADNIENIE

Pozwem z 29 marca 2016 r. M. D. i T. D. domagali się zasądzenia solidarnie na ich rzecz od Pozwanego Zakładu (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 22.155,42 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 28 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty, jak również zasądzenia od pozwanego solidarnie na ich rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Uzasadniając swój pozew powodowie wskazali, że 26 marca 2013 r. miała miejsce kolizja drogowa, w której uszkodzony został stanowiący własność powodów samochód J. (...). Sprawca tej kolizji był ubezpieczony w pozwanym zakładzie ubezpieczeń, który co do zasady przyjął na siebie odpowiedzialność za szkodę.

W toku postępowania likwidacyjnego pozwany ustalił koszty naprawy pojazdu powodów na 13.721,08 zł i taką też kwotę im wypłacił. Z tak ustaloną wysokością szkody powodowie nie zgodzili się, gdyż – ich zdaniem – zostały bezpodstawnie zaniżone stawki roboczogodzin, ceny oryginalnych części zamiennych, materiałów lakierniczych oraz pominięte zostały tzw. normalia.

W konsekwencji powodowie zlecili sporządzone prywatnej kalkulacji naprawy. Z kalkulacji tej wynika, że prawidłowo ustalona wartość szkody winna wynosić 35.446,50 zł.

Wysokość dochodzonego w niniejszym procesie roszczenia stanowi różnicę między tak ustaloną wartości szkody, a kwotą wypłaconą powodom przez ubezpieczyciela. Powodowie domagali się również zasądzenia kosztów sporządzenia prywatnej kalkulacji szkody (430,- zł), gdyż sporządzenie tej kalkulacji było niezbędne celem ustalenia prawidłowej wartości dochodzonego roszczenia, ponieważ powodowie nie posiadali żadnej wiedzy fachowej z zakresu kosztorysowania szkód samochodowych.

(pozew k. 2-4 akt)

Odpowiadając na pozew (...) S.A. z siedzibą w W. domagał się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powodów kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych powiększonych o koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Uzasadniając swe stanowisko w sprawie pozwany, nie kwestionując swej odpowiedzialności za powstałą 26 marca 2013 r. szkodę w samochodzie powodów, stwierdził, że wysokość wypłaconego przez niego odszkodowania w pełni tę szkodę pokrywa. Pozwany twierdził, iż wysokość wypłaconego odszkodowania winna pokrywać rzeczywiste koszty naprawy i nie może prowadzić do nieuzasadnionego wzbogacenia poszkodowanego. Zdaniem ubezpieczyciela powodowie nie wykazali, aby faktyczna wysokość szkody była wyższa niż wypłacone przez niego odszkodowanie, a to na powodach – zgodnie z art. 6 k.c. – taki ciężar dowodowy spoczywał. Ponadto, w ocenie pozwanego, nieuzasadniony był dochodzony w niniejszym procesie koszt sporządzenia kalkulacji naprawy pojazdu, gdyż kalkulację taką nieodpłatnie sporządziłby warsztat naprawczy, który podjąłby się naprawy uszkodzonego pojazdu.

(odpowiedź na pozew k. 34-35 akt)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 26 marca 2013 r. miała miejsce kolizja drogowa, w której uszkodzeniu uległ samochód powodów marki J. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca kolizji był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej kierowców pojazdów mechanicznych w (...) S.A. z siedzibą w W..

Pozwany ubezpieczyciel przeprowadził postępowanie likwidacyjne i na podstawie sporządzonego kosztorysu naprawy ustalił, że koszt naprawy przedmiotowego pojazdu wynosił 13.721,08 zł i taką też kwotę wypłacił powodom.

okoliczności bezsporne

Powodowie nie zgadzając się z wysokością wypłaconego im odszkodowania zlecili sporządzenie ekspertyzy technicznej rzeczoznawcy z (...) Stowarzyszenia (...) i Ruchu Drogowego J. S., który wyliczył koszt naprawy uszkodzonego pojazdu na kwotę 35.446,50 zł. Za ekspertyzę tę powodowie zapłacili 430,- zł.

Powodom nie udało się polubownie porozumieć z pozwanym ubezpieczycielem co do zmiany decyzji o wysokości wypłaconego odszkodowania.

okoliczności bezsporne

Koszt przywrócenia samochodu powodów do stanu sprzed kolizji wynosił 35.156,12 zł brutto.

dowody: pisemna opinia biegłego sądowego mgr inż. B. S. – k. 74 – 79; pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego mgr inż. B. S. – k. 120 – 122.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny w swej przeważającej części nie był sporny między stronami. W tym zakresie Sąd ustalił go w oparciu o oświadczenia stron zawarte w ich pismach procesowych, a pomocniczo także w oparciu o dokumenty złożone przez strony do akt sprawy, których autentyczności, bądź też zgodności z oryginałami żadna ze stron nie kwestionowała.

Jedynym spornym elementem stanu faktycznego istotnym ze względu na przedmiot sporu był koszt przywrócenia samochodu powodów do stanu sprzed kolizji drogowej z 26 marca 2013 r. W tym zakresie – wobec sprzeczności stanowisk stron oraz złożenia stosownego wniosku dowodowego przez stronę powodową – Sąd dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego do spraw wyceny pojazdów samochodowych (k. 67).

W sporządzonej na polecenie Sądu opinii z 18 listopada 2016 r. biegły sądowy mgr inż. B. S. ustalił koszt naprawy tego samochodu na kwotę 32.714,48 zł brutto. Na skutek złożenia przez pełnomocnika powodów pisma procesowego zwierającego zastrzeżenia do tej opinii biegły sądowy sporządził pisemną opinię uzupełniającą, w której skorygował wysokość tych kosztów do kwoty 35.156,12 zł.

Sąd oparł swe ustalenia w zakresie wysokości kosztów przywrócenia stanu technicznego samochodu J. (...) o numerze rejestracyjnym (...) do stanu sprzed kolizji drogowej z 26 marca 2013 r. właśnie na tych opiniach biegłego sądowego mgr inż. B. S., gdyż są one wiarygodne i stanowią pełnowartościowy dowód na powyższą okoliczność, z uwagi na fakt, iż zostały sporządzone przez osobę posiadającą odpowiednią wiedzę fachową z zakresu wyceny pojazdów samochodowych. Biegły poprawnie zanalizował stan faktyczny, prawidłowo zgromadził materiały potrzebne do wydania opinii i sporządził je, uwzględniając wszystkie aspekty sprawy. Zdaniem Sądu, złożone opinie są jasne, logiczne i wewnętrznie niesprzeczne, stąd nie ma podstaw do kwestionowania wniosków w nich zawartych. Biegły w opinii uzupełniającej ustosunkował się również do zarzutów powodów zawartych w piśmie procesowym z 8 grudnia 2016 r. (k. 60-103). Wyjaśnienia biegłego również w tym zakresie były logiczne, jasne i spójne wewnętrznie.

Sąd podzielił w całości ustalenia biegłego, mając na względzie jego długoletnie doświadczenie zarówno zawodowe, jak i procesowe w charakterze biegłego sądowego i uznał zarzuty powodów zgłoszone do opinii, w zakresie nieuwzględnionym przez biegłego, za bezpodstawne.

W niniejszym procesie powodowie domagali się zasądzenia od pozwanego kwoty 21.725,42 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 28 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty, tytułem wyrównania uszczerbku majątkowego powstałego po ich stronie wskutek uszkodzenia pojazdu, stanowiącego ich własność, z winy kierującego pojazdem ubezpieczonym od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń wraz z kosztami sporządzonej prywatnie kalkulacji naprawy. Pozwany w niniejszym procesie nie kwestionował swej odpowiedzialności co do zasady. Kwestią sporną pozostawała wysokość uzasadnionych i celowych kosztów naprawy przedmiotowego pojazdu i zasadność żądania zwrotu kosztów poniesionych przed procesem.

Normatywną podstawą odpowiedzialności pozwanego są art. 805 k.c. oraz art. 822 k.c. i art. 824 ¹ k.c.

Zgodnie z art. 805 §§ 1 i 2 pkt 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie - przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Art. 822 § 2 k.c. stanowi, iż umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Z treści przepisu art. 822 § 4 k.c. wynika natomiast, iż uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Art. 824 ¹ § 1 k.c. stanowi natomiast, że o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.

Z treści art. 13 ust. 2 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 2060 z późn. zm.) wynika, iż w obowiązkowych ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem, nie wyżej jednak niż do wysokości sumy gwarancyjnej ustalonej w umowie. Przy czym niesporne w niniejszej sprawie było to, iż odpowiedzialność pozwanego wynika z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, wiążącej pozwanego ze sprawcą szkody.

W niniejszej sprawie należy mieć również na względzie treść art. 361 § 1 k.c., który stanowi, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność jedynie za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, oraz treść art. 363 § 1 k.c. który stanowi, iż co do zasady naprawienie szkody winno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie do stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, przy czym gdyby przywrócenie do stanu poprzedniego pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z 13 czerwca 2003 r. (sygn. akt III CZP 32/03) odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Sąd Najwyższy podkreślił także, iż jeżeli poniesione przez poszkodowanego koszty naprawy samochodu odpowiadają cenom stosowanym przez usługodawców na lokalnym rynku i jednocześnie można te koszty zaliczyć do kategorii niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy, ubezpieczyciel nie ma uzasadnionych podstaw do odmowy wypłaty odszkodowania odpowiadającego wspomnianym kosztom. W rezultacie należy przyjąć, że odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego, obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku usług naprawczych.

Zasadny koszt naprawy pojazdu powodów Sąd ustalił w oparciu o sporządzone opinie biegłego na kwotę 35.156,12 zł brutto przyjmując, że zasadne jest zastosowanie w sprawie cen części oryginalnych. Biegły przyjął stawki roboczogodzin prac mechanicznych i blacharskich na poziomie 80,- zł, a prac przygotowawczych i lakierniczych – 90,- zł. Takie stawki zostały wskazane przez powodów w sporządzonej na ich zlecenie prywatnej kalkulacji kosztów. Biegły w swej opinii stwierdził (k. 78-79), że stawki te są poniżej stawek uśrednionych podawanych w komunikacie (...) Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich (...) i nie są zawyżone. Zdaniem Sądu takie ustalenie opinii jest w pełni uzasadnione.

Podkreślić należy, że w wypadku uszkodzenia rzeczy w stopniu umożliwiającym przywrócenie jej do stanu poprzedniego, osoba odpowiedzialna za szkodę obowiązana jest zwrócić poszkodowanemu wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego. Do wydatków tych należy zaliczyć także koszt nowych części i innych materiałów, jeżeli ich użycie było niezbędne do naprawienia uszkodzonej rzeczy (por. m.in. wyrok SN z 20.11.1970 r., sygn. akt II CR 425/72). Zakład ubezpieczeń, jako strona umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, nie ma żadnych podstaw do narzucania osobie trzeciej nie będącej stroną umowy – tj. poszkodowanemu – jakichkolwiek obowiązków w zakresie dotyczącym sposobu naprawy samochodu, w tym poszukiwania firmy sprzedającej części najtaniej (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., sygn. akt III CZP 32/03).

Powodowie nie przedstawili faktury za naprawę pojazdu w niniejszym procesie, a pozwany nie wykazał, żeby koszty naprawy pojazdu powodów odbiegały od tych celowych i zasadnych określonych co do wartości przez biegłego. Uszkodzeniu w wypadku uległy części oryginalne, a celem naprawy jest przywrócenie stanu pojazdu sprzed kolizji. Wskazać należy, iż w przypadku, gdy odszkodowanie ustalone jest w oparciu jedynie o metodę kosztorysową, a poszkodowany nie przedstawia faktury za naprawę pojazdu, to nie ma to znaczenia dla powstania obowiązku wypłaty odszkodowania (uchwała SN z 17 maja 2007 r., sygn. akt III CZP 150/06). Również Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 22 lutego 2007 r. (sygn. akt I ACa 1179/06) wskazał, iż szkoda, która powstaje wskutek wypadku komunikacyjnego, podlega naprawieniu według zasad określonych w art. 363 § 2 k.c. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać. Odszkodowanie ma bowiem wyrównać uszczerbek majątkowy jakiego doznał poszkodowany w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę.

Biorąc powyższe pod uwagę oraz uwzględniając wysokość cen części zamiennych przyjętych i wyliczonych przez biegłego sądowego, Sąd uznał, iż wysokość szkody, jaką ponieśli powodowie, wynosiła 35.156,12 zł brutto i kwota ta stanowi rzeczywisty i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy pojazdu powodów. Skoro zaś bezspornie powodowie otrzymali już od pozwanego z tego tytułu kwotę 13.721,08 zł, to obecnie należy się im tytułem odszkodowania kwota 21.435,04 zł jako różnica pomiędzy kwotą należną a już wypłaconą.

W świetle powyższego, Sąd uznał roszczenie powodów, w zakresie żądania zapłaty odszkodowania, za zasadne w przeważającej mierze i na podstawie art. 822 § 1 i § 4 k.c. w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c. i art. 363 § 1 k.c. zasądził w punkcie 1. taką należność solidarnie na rzecz powodów od pozwanego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 28 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty. Data, od której zasądzono odsetki ustawowe za opóźnienie zostały ustalona na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 817 § 2 k.c.

Sąd uznał za zasadne także żądanie zwrotu kosztów przedprocesowo poniesionych przez powodów w zakresie sporządzenia kalkulacji naprawy, która pozwoliła na prawidłowe oszacowanie wysokości szkody i zweryfikowanie wyliczeń pozwanego w tym zakresie, a także prawidłowe określenie wysokości żądania w pozwie. Słusznie powodowie bowiem wskazali, że nie będąc fachowcami w zakresie kosztorysowania szkód samochodowych musieli posiłkować się wiedzą specjalisty w tej dziedzinie. Działanie takiego było w pełni uzasadnione i racjonalne. Odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej z tego tytułu kwoty 430,- zł ustalono od dnia 18 maja 2016 r., czyli dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu (k. 50). Powodowie nie wykazali bowiem, aby uprzednio już (przed sformułowaniem takiego żądania w pozwie) wzywali ubezpieczyciela do zapłaty tej kwoty.

W punkcie 2. wyroku Sąd oddalił roszczenia powodów w pozostałym zakresie, to jest co do roszczenia głównego przewyższającego zasądzoną kwotę 21.865,04 zł (powodowie domagali się zasądzenia w sumie 22.155,42 zł) oraz w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty 430,- zł za okres przed 18 maja 2016 r. (powodowie domagali się zasądzenia odsetek ustawowych od 28 kwietnia 2013 r.).

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3. na podstawie art. 98 §§ 1 i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów solidarnie, wobec uwzględnienia żądania pozwu w przytłaczającej części, zwrot pełnych kosztów procesu (art. 100 zd. drugie k.p.c.).

Na zasądzoną z tego tytułu kwotę 6.115,70 zł składały się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 4.800,- zł ustalone na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 – w brzmieniu obowiązującym w dniu złożenia pozwu), kwota 1.108,- zł tytułem opłaty od pozwu, uiszczonej przez powodów zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 i art. 21 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 623) oraz kwota 207,70 zł tytułem zwrotu części kosztów opinii biegłego sądowego pokrytych z zaliczki wpłaconej przez powodów (pozostała część kosztów opinii biegłego została pokryta z zaliczki wpłaconej przez pozwanego).