Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II C 385/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział II Cywilny Ośrodek (...) w R.

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Sławomir Łabuz

Protokolant: Izabela Kucza

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2016 roku w Rybniku

sprawy z powództwa A. D. (1), A. D. (2), K. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki A. D. (2) kwotę 50.000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 kwietnia 2015 r.,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda A. D. (1) kwotę 55.000 zł (pięćdziesiąt pięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 kwietnia 2015r.,

3.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki K. G. kwotę 10.000 zł (dziesięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 kwietnia 2015 r.,

4.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

5.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R.) kwotę 6.084,97 zł (sześć tysięcy osiemdziesiąt cztery złote 97/100) tytułem zwrotu części opłaty od pozwu oraz wydatków.

Sygn. akt: II C 385/15

UZASADNIENIE

Powódka A. D. (2) pozwem z dnia 16 października 2015 roku domagała się zasądzenia od pozwanego (...) SA w W. kwoty osiemdziesięciu tysięcy złotych tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w wyniku śmierci córki w wypadku drogowym z dnia 5.05.2007 roku wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 8 kwietnia 2015r. do dnia zapłaty.

Powód A. D. (1) domagał się zasądzenia od pozwanego (...) SA w W. kwoty osiemdziesięciu tysięcy złotych tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w wyniku śmierci córki w wypadku drogowym z dnia 5.05.2007 r. wraz odsetkami liczonymi od dnia 8 kwietnia 2015 roku.

Powódka K. G. domagała się zasądzenia od pozwanego (...) SA w W. kwoty kwoty dziesięciu tysięcy złotych tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w wyniku śmierci wnuczki w wypadku drogowym z dnia 5.05.2007r. wraz odsetkami ustawowymi od dnia 8 kwietnia 2015 roku.

Powodowie domagali się nadto zasądzenia kosztów procesu. Podnieśli, iż w wyniku wypadku spowodowanego przez osobę ubezpieczoną w pozwanym zakładzie ubezpieczeń śmierć poniosła małoletnia K. D. która w chwili śmierci miała niespełna 8 miesięcy.

Pozwane Towarzystwo (...) wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazało, iż żądanie nie zasługuje na uwzględnienie albowiem jest rażąco wygórowane. Nadto wskazała, iż odsetki ustawowe winny być naliczane od chwili wydania wyroku w sprawie.

Sąd ustalił

Powódka A. D. (2) była matką zmarłej, chwili śmierci córki miała 28 lat. K. była jej drugim dzieckiem. A. D. (1) był ojcem zmarły K., w chwili jej śmierci miał 26 lat. K. była jego drugim dzieckiem. K. G. była babcią zmarłej. Powodowie zamieszkiwali w jednym budynku, A. i A. D. (1) wraz z dziećmi na parterze zaś na piętrze powódka K. G. (k. 106-108).

Dnia 5.05.2007 r. powodowie A. i A. D. (2) wracali z weekendu wraz z dwójką dzieci – M. i K.. W trakcie powrotu, kierujący samochodem ciężarowym marki (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem ciężarowym wraz z naczepą nie zachował bezpiecznej odległości i uderzył w tył poprzedzającej go naczepy ciągniętej przez samochód marki M. wskutek czego, samochód ciężarowy marki (...) przemieścił się na pas ruchu dla przeciwnego kierunku i uderzył w jadący nim samochód marki F. (...) kierowany przez A. D. (1), czym nieumyślnie spowodował u pasażerki samochodu F. (...) siedmiomiesięcznej K. D. obrażenia kręgosłupa szyjnego i rdzenia kręgowego które w konsekwencji doprowadziły do jej śmierci.

(dowód: wyrok z dnia 15.10.2007 w aktach II K 524/07)

Pojazd sprawcy zdarzenia był objęty w dniu wypadku ochroną ubezpieczeniową udzielaną przez pozwanego (dowód: informacja (...) k. 20 okoliczność niesporna).

Dziecko było reanimowane na miejscu zdarzenia. Powodowie – rodzice dziecka zostali przewiezieni do szpitala gdzie podano im kroplówkę. W szpitalu pielęgniarka poinformowała ich o śmierci córki, otrzymali zastrzyki uspokajające. Uroczystości pogrzebowe organizowała matka powódki - ta bowiem nie była w stanie. W czasie pogrzebu powód A. D. (1) zasłabł w rezultacie czego, został wyniesiony z kościoła i nie uczestniczył w ceremonii pochowania córki (k. 106-108).

Powodowie zamieszkiwali wspólnie w jednym domu, A. i A. D. (2) wraz z dziećmi na parterze a K. G. z mężem na piętrze. Po śmierci córki powód A. D. (1) najgorzej znosił samotność. Potrzebował około roku aby wrócić do normalnego funkcjonowania. Odwiedza grób córki średnio 3 - 4 razy w tygodniu. Do dziś trudno mu wracać do tematu śmierci dziecka gdyż wspomnienia przywołują ból i smutek. Konsekwencją śmierci córki była utrata zaufania do Boga - wcześniej był osobą wierzącą. Obecnie ma trudności w praktykowaniu. Powód aktywnie uczestniczył w życiu rodzinnym okresie niemowlęctwa K., pomagał w pielęgnacji, kąpieli i zabawach. Zastanawia się jak wyglądałoby życie gdyby córka nie zginęło (k. 106-108).

A. D. (2) po wypadku miała złamany nos, była silnie poobijana. Korzystała z pomocy psychologicznej, zażywała leki uspokajające. O zdarzeniu dowiedziała się w szpitalu w którym przebywała wraz z mężem, miała myśli samobójcze gdyż wydawało jej się, że nie potrafi w życie ze świadomością tego zdarzenia. Korzystała z konsultacji psychologicznych w okresie od 24 maja 2008 r. do 14.06.2008 r. Przyczyną zgłoszenia był zły stan psychofizyczny związany z wypadkiem samochodowym w którym zginęła córka (dowód: zaświadczenie z dnia 28 lutego 2008 r.). Jej celem było zmniejszenie odczuwa lęku, bólu psychicznego. Spotkania nie przynosiły jednak rezultatu. Pomógł jej kontakt z osobami które przeżyły taką samą tragedię. Obecnie bardzo martwi się o innych, boi się ich straty, grób córki odwiedza co kilka dni czasami kilka dni z rzędu. Przez okres jednego miesiąca była bardzo złym stanie psychicznym działa automatycznie robiła wyłącznie czynności konieczne. Strata dziecka była dla niej przeżyciem traumatycznym tym bardziej, iż w tym czasie małoletnią K. karmiła jeszcze piersią. Dodatkowo cierpiała na zaburzenia snu i brak apetytu, stany lękowe pojawiały się głównie wieczorami. Znaczna część dolegliwości utrzymuje się nadal, ale jest nieco zmniejszona intensywnością. Duże wsparcie otrzymuje od męża i rodziny. Nadal śnią jej się cmentarze i małe dzieci (k. 106-108).

K. G. była babcią małoletniej K.. Gdy dowiedziała się śmierci wnuczki przez 2 dni nie mogła wyjść łóżka, miała wysokie ciśnienie, wymioty. Przebywała na zwolnieniu lekarskim a potem wykorzystała urlop wypoczynkowy. Z uwagi na stan psychiczny rodziców dziecka, musiała organizować pogrzeb. Był to okres komunijny kiedy ludzie kupowali ubrania dla dzieci na komunię jednak ona musiała wybierać białe ubrania na pogrzeb wnuczki. Nie odczuwa zakończenia żałoby, do dziś rozmowy o wnuczce są dla niej trudne i wywołują przykre emocje. Dopiero niedawno rodzina wróciła do zdjęć na których jest K.. Nadal pojawiają się u niej stany lękowe, bezsenność oraz brak apetytu (k. 106-108).

Zmarła K. była dzieckiem oczekiwanym, dziewczynka była marzeniem jej rodziców. Była otoczona miłością i opieką najbliższych, była ukochaną córką A., jego oczkiem głowie. Sprawiała wszystkim wiele radości. Powodowie poświęcali jej bardzo dużo czasu. Starszy syn M. często dopytuje o siostrę co sprawia im dodatkowy ból (k. 106-108).

Więzi pomiędzy powodami a zmarłą K. były typowe dla więzi które łączą rodziców oraz babcię z dzieckiem w wieku niemowlęcym. Każdy z powodów czuł ogromną radość z przyjścia na świat małoletniej K., aktywnie uczestniczyli w opiece nad nią. Powódka - matka w dniu śmierci nadal karmiła piersią K. co świadczy o silnej więzi emocjonalnej. Zmarła będąc bardzo małym dzieckiem była w pełni uzależniona od opieki rodziców oraz babci co powodowało bezpośredni stosunek zależności który uzupełniony był o konieczność opieki nad nowym członkiem rodziny. Powodowie nadal wracają myślami do zmarłej, zastanawiają się jak wyglądałoby teraz ich wspólne życie. Stan psychiczny powodów po śmierci dziecka był skomplikowany i do dnia dzisiejszego odczuwają negatywne następstwa psychologiczne śmierci małoletniej K.. Śmierć dziecka narusza pewien porządek naturalny co utrudnia pogodzenie się z zastaną sytuacją. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że proces żałoby nadal nie został zakończony. Powodowie funkcjonują emocjonalnie społecznie na tyle wysoko na ile jest to możliwe. Starają się się radzić zgodnie z wypracowaną strategią co nie zawsze jest skuteczne i co jest przyczyną nawracających się zaburzeń adaptacyjnych. Powodowie (w etapach żałoby) znajdują się na etapie odnowy - co jest próbą podjęcia odpowiedzialności za swoje własne szczęście. Etap ten nie wyklucza powrotu do przeżywania przykrych emocji szczególnie podczas rodzinnych uroczystości. Utrwalenie tego typu reakcji świadczy o nie przeżyciu tej żałobie a takie sytuacje prowadzić mogą do stanów trans kryzysowych. Powodowie odczuwają silne wsparcie emocjonalne ze strony rodziny co pomaga im w radzeniu sobie z trudnościami dzięki mocnej sieci wsparcia społecznego negatywne konsekwencje są minimalizowane. Rodzina i bliscy pozytywnie wpływają na ich stan psychiczny. Powodowie nie znajdują się pod opieką poradni zdrowia psychicznego, nie wykazują zaburzeń które świadczyłyby o takiej konieczności. Nie zachodzi konieczność diagnozowania psychiatrycznego powodów (opinia sądowo – psychologiczna k. 120-130).

Pełnomocnik powodów zgłosił roszczenie o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr na osobie w związku z utratą osoby najbliższej 9 marca 2015 roku oraz 15 marca 2015 roku. W toku postępowania likwidacyjnego powódka A. D. (2) otrzymała kwotę trzydziestu tysięcy złotych natomiast A. D. (1) otrzymał kwotę 25 000 zł. K. G. nie otrzymała żadnej sumy. Dnia 7 kwietnia 2015 roku pozwane Towarzystwo (...) wydało ostateczną decyzję o odmowie uznania roszczeń powodów – ponad już wypłacone. K. G. nie otrzymała żadnego świadczenia

Sąd zaważył:

W ocenie Sądu żądanie pozwu jest w części uzasadnione.

Powodowie opierają swoje żądanie na art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc. Dopuszczalność zasądzenia zadośćuczynienia najbliższym członkom rodziny zmarłego za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3.08.2008 r. na podstawie powołanych przepisów, potwierdził Sąd Najwyższy w uchwałach z dnia 22.10.2010 r. o sygn. akt III CZP 76/10 oraz z dnia 13.07.2011 r. o sygn. akt III CZP 32/11. Stwierdził m.in., że spowodowanie śmierci osoby bliskiej przez osobę trzecią stanowi naruszenie dobra osobistego najbliższych członków rodziny zmarłego, w postaci prawa do życia w związku małżeńskim, posiadania ojca, życia w pełnej rodzinie, w której mąż matki jest ojcem jej dzieci. Ponadto przyjął, że szczególna więź rodziców z dzieckiem, przysługująca zarówno dziecku, jak i rodzicom w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, zasługuje na status dobra osobistego, podlegającego ochronie prawnej przewidzianej w art. 24 § 1 kc. Zatem w przypadku śmierci osoby bliskiej, art. 448 kc stanowi podstawę do roszczenia o przyznanie zadośćuczynienia w odniesieniu do zdarzeń mających miejsce przed dniem, w którym zaczął obowiązywać art. 446 § 4 kc, wprost przewidujący prawo do zadośćuczynienia za krzywdę związaną ze śmiercią najbliższego członka rodziny.

Powódka A. D. (2) była matką zmarłej, A. D. (1) był ojcem zmarły natomiast K. G. była babcią zmarłej. Wobec tego powodowie niewątpliwie są legitymowani do domagania się zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną - w wyniku śmierci najbliższej im osoby - krzywdę. W niniejszej sprawie mamy do czynienia ze współuczestnictwem formalnym po ich stronie.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z z dnia 15.10.2007 roku ( II K 524/07) sprawca wypadku został uznany za winnego spowodowania zdarzenia i na podstawie art. 177 § 1 oraz § 2 kk skazany na karę 2 lat pozbawienia wolności którą to warunkowo zawieszono. Zgodnie zaś z art. 11 kpc, ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym.

Z uwagi na to, że źródłem roszczenia o zadośćuczynienie był czyn niedozwolony, zobowiązanym do zaspokojenia roszczeń powodów był sprawca wypadku lub ubezpieczyciel. Zgodnie z dyspozycją § 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000 r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (Dz. U. nr 26 poz. 310 z 2000 r. z późn. zm.), czyli aktu prawnego obowiązującego w dacie szkody, do obowiązkowych ubezpieczeń należy ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w związku z ruchem tych pojazdów. Zakres ochrony ubezpieczeniowej reguluje § 10 w/w aktu, mocą którego z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierowca pojazdu mechanicznego są zobowiązani- na podstawie prawa- do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Zaś odpowiedzialność ubezpieczyciela stanowi pochodną odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Stosownie do art. 822 § 4 kc uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Zgodnie z utrwalonym już stanowiskiem doktryny jak i orzecznictwem, art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia), który jest de facto powtórzeniem § 10 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000 r., w żadnym razie nie wyłącza możliwości dochodzenia zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych od ubezpieczyciela, gdyż jest to roszczenie pieniężne o charakterze majątkowym związane ze śmiercią osoby poszkodowanej. A więc roszczenie wypełnia dyspozycje przepisu § 10 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000r. Takie stanowisko potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 stycznia 2010 r. o sygn. akt IV CK 307/09, który to w treści uzasadnienia stwierdził, że ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej obejmuje również odpowiedzialność za naruszenie dobra osobistego w postaci utraty relacji z członkiem rodziny.

Kwestią sporną był rozmiar doznanej przez powodów krzywdy, a co za tym idzie wysokość należnego zadośćuczynienia. W uznaniu Sądu rozmiar krzywdy doznanej przez powodów – rodziców dziecka oraz jej babki był znaczny. Wbrew twierdzeniom pozwanego zakładu ubezpieczeń, wiek zmarłej znacząco zwiększył rozmiar bólu i krzywdy dla rodziców i babci. Chodziło bowiem o niespełna 8 miesięczne dziecko w pełni zależne od opieki rodziców, karmione piersią, oczekiwane przez najbliższych, będące spełnieniem ich marzeń o posiadaniu potomstwa - dziewczynki. Dziecko będące źródłem radości dla najbliższych z którymi pozostawała w najbliższym kontakcie, z którymi wspólnie zamieszkiwała. Jej wiek sprawiał, iż powodowie mieli poczucie nie tyle obowiązku co radości opieki nad nią. Wspólnie mogli snuć plany co do przyszłości. Krzywda spowodowana utratą dziecka jest dla jej rodziców i babki naruszeniem elementarnej sprawiedliwości, naruszeniem naturalnego biegu zdarzeń. To wszystko świadczy o tym, iż młody wiek zmarłego dziecka był źródłem krzywdy znacznych rozmiarów. Konsekwencje tego dla rodziców były daleko idące i do dziś pozostają niezakończone. Okres żałoby nadal nie został przebyty. Ojciec dziecka nie mogąc się pogodzić z naruszaniem naturalnego porządku utracił wiarę, która była dla rodziny wcześniej istotnym składnikiem ich życia. Należy zauważyć, iż okres gdy miało miejsce zdarzenie (początek maja) był źródłem dodatkowej krzywdy. Biała odzież która dla dzieci pierwszokomunijnych stanowiła źródło radości dla powodów była źródłem dodatkowego cierpienia. Dla pierwszych stanowiła jedno z ważniejszych radosnych wydarzeń zaś dla bliskich zmarłej – ostatnie pożegnanie.

W odniesieniu do żądania zadośćuczynienia wskazać należy, że chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową) ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi, jak również ujemny niematerialny wpływ na dotychczasowe życie pokrzywdzonego. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie doznanych cierpień fizycznych i psychicznych, a także cierpień mogących pojawić się w przyszłości. W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i stanowić rekompensatę pieniężną za doznaną krzywdę, w konsekwencji czego nie może mieć ono charakteru symbolicznego. Roszczenie to nie ma na celu wyrównywać straty poniesionej przez członków najbliższej rodziny zmarłego, lecz ma pomóc dostosować się do nowej rzeczywistości. Ma także na celu złagodzić cierpienia wywołane utratą osoby bliskiej oraz kompensować zakłócenie dobra osobistego jakim jest prawo do życia w pełnej rodzinie.

Podkreślić należy, że tragiczna śmierć małoletniej spowodowana była nagannym działaniem kierowcy pojazdu i bezpośrednio dotknęła sfery dóbr osobistych strony powodowej. Okoliczności przedmiotowego wypadku wskazują na bezprawność i znaczny stopień nasilenia winy sprawcy, a co za tym idzie silny stopień naruszenia dóbr osobistych. Sprawca zdarzenia decydując się na złamanie powszechnie obowiązujących przepisów powinien się liczyć z możliwością i koniecznością przewidywania skutków swojego nieprawidłowego postępowania, zarówno tych mniej, jak i dalej idących. Przesłanką do zasądzenia zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie dóbr osobistych nie jest bowiem wyłącznie wina umyślna lub rażące niedbalstwo sprawcy. Wysokość kwoty jest zależna od stopnia naruszenia określonego dobra (wyrok SN z dnia 24.01.2008 r., I CSK 319/07).

Biorąc wszystkie okoliczności pod uwagę Sąd doszedł do wniosku, iż na rzecz powodów zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią córki i wnuczki wyraża się wysokością dochodzonych kwot tj. na rzecz A. D. (2) i A. D. (1) po 80.000 zł a na rzecz babki K. G. 10.000 zł. Dochodzone przez nich kwoty są nie tylko adekwatnymi do doznanych krzywd, ale też i właściwie odzwierciedlającymi ich rozmiar. W toku postępowania likwidacyjnego – co przyznali powodowie i co wynika z informacji pozwanej – powódka A. D. (2) otrzymała 30.000 zł a A. D. (1) 25.000 zł. Wprawdzie powodowie podnosili – co wynika również z pisma (...) - iż kwoty te stanowiły odszkodowanie jednakże z akt likwidacyjnych wynika wprost, iż żądaniem powodów było zadośćuczynienie za śmierć dziecka. Przyznana kwota stanowiła świadczenie z tego tytułu. Zatem, Sąd obniżył dochodzone przez powódkę A. D. (2) świadczenie o kwotę już wypłaconą 30.000 zł oraz powodowi A. D. (1) o kwotę 25.000 zł. zasądzając różnicę. W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

Orzekając zaś co do daty przyznania prawa do odsetek w zakresie zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze, że zakład ubezpieczeń odpowiadający za sprawcę wypadku komunikacyjnego z tytułu odpowiedzialności cywilnej dopuszcza się zwłoki, jeżeli nie spełnia świadczenia na rzecz poszkodowanego w terminie 30 dni, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2002 roku, sygn. akt V CKN 1331/00). Obowiązek zaspokojenia roszczenia o zadośćuczynienie z tytułu śmierci w wyniku wypadku komunikacyjnego nie staje się wymagalny dopiero z datą wydania uwzględniającego to roszczenie wyroku sądowego, lecz z chwilą wezwania dłużnika do jego zaspokojenia (art. 455 kc). W przypadku zaś, gdy odpowiedzialność za wyrządzoną przez sprawcę szkodę ponosi zakład ubezpieczeń, ma on obowiązek spełnić świadczenie w ciągu trzydziestu dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817 § 1 kc), chyba że wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okaże się niemożliwe, w takim przypadku, jak stanowi § 2 art. 817 kc, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1. Biorąc wobec tego pod uwagę, że pozwany pismem z dnia 7 kwietnia 2015 roku wydał ostateczną decyzję o odmowie uznania roszczeń powodów w żądanej przez nich wysokości, wskazując że w przypadku braku akceptacji stanowiska ubezpieczyciela przysługuje im prawo dochodzenia roszczeń na drodze sądowej, Sąd uznał, że pozwany pozostaje w zwłoce od dnia następnego.

W pierwszej kolejności należy podkreślić iż współuczestnictwo w niniejszym postępowaniu ma charakter formalny w rozumieniu art. 72 § 1 punkt 2 kpc, ponieważ dochodzone w sprawie roszczenia oparto na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej. Roszczenia o zadośćuczynienie powstają odrębnie i podlegają odrębnej ocenie stosownie do doznanej przez uprawnionego krzywdy Okoliczność ta ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcie żądania zasądzenia kosztów procesu który w razie współuczestnictwa formalnego podlegają rozliczeniu w odniesieniu do każdego ze współuczestników. W konsekwencji nie ma podstaw do zasądzenia na rzecz wszystkich powodów łącznej kwoty należnej im z tytułu rozliczenia kosztów procesu, przeciwnie rozliczenie to musi uwzględniać wynik sporu każdego z uczestników z osobna. Współuczestnikom formalnym reprezentowanym przez jednego pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym należy się też zwrot kosztów procesu obejmujących jego wynagrodzenie ustalane odrębnie w stosunku to każdego współuczestnika. W takim wypadku sąd powinien jednak obniżyć to wynagrodzenie jeżeli przemawia za tym nakład pracy pełnomocnika, podjęte przez niego czynności procesowe czy charakter sprawy.

Do kosztów procesu nieponiesionych przez strony zalicza się opłata od pozwu od uiszczenia której powodowie byli zwolnienie (A. i A. D. (1) po 4.000 zł oraz K. G. 500zł) oraz wydatki na biegłego 437,22 zł co daje na każdego z powodów kwotę po 145,75 zł. Zatem sumą nieponiesionych przez strony kosztów procesu przypadających na A. D. (2) to 4.145,75 zł, A. D. (1) 4.145,75 zł a na rzecz K. G. 645,75 zł. W rozpoznawanej sprawie powodowie A. i A. D. (2) domagali się zasądzenia od pozwanej kwoty po 80 000 zł tytułem zadośćuczynienia a ich żądanie zostało uwzględnione w przypadku A. D. (2) 62,5 % a w przypadku A. D. (1) 68,7 %. Z kolei K. G. wygrała w stu procentach. W takim zatem zakresie stosownie do zasady wyrażonej w art. 100 kpc rozliczono koszty poniesione co do A. i A. D. (2) oraz na zasadzie art. 98 par 1 kpc co w K. G. w zw. z art. 113 ustawy dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Zatem pozwany uczestniczy w nieponiesionych kosztach przez powódkę A. D. (2) w wysokości 2.591,09 zł (65,5% z 4.145,75), 2.848,13 zł co do A. D. (1) (68,7 % z 4.145,75) oraz 645,75 zł co do K. G.. Łącznie 6.084,97 zł którą to nakazano pobrać od pozwanego w pkt 5 wyroku.