Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Tomasz Szaj (spr.)

Sędziowie: SO Wiesława Buczek – Markowska

SO Marzenna Ernest

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 października 2015 r. w S.

sprawy z wniosku Starosty (...)

o orzeczenie przepadku pojazdu

na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 22 lipca 2015 roku, sygn.. akt II Ns 2999/15

oddala apelację.

.

Sygn. akt II Ca 1291/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 lipca 2015 roku, sygn. akt II Ns 2999/15, Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie oddalił wniosek o orzeczenie przepadku pojazdu marki V. (...), nr rejestracyjny B-DA (...), numer VIN (...).

Uzasadniając rozstrzygnięcie, Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 130a ust. 10 ustawy Prawo o ruchu drogowym, starosta może wystąpić do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku pojazdu na rzecz powiatu, jeżeli został prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona do odbioru oraz upłynął termin 3 miesięcy od daty usunięcia pojazdu. Przy czym zgodnie z art. 130a ust. 10d przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio, gdy w terminie 4 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu nie został ustalony właściciel lub osoba uprawniona do odbioru, mimo że w jej poszukiwaniu dołożono należytej staranności.

Sąd Rejonowy wskazał, że pojazd został usunięty w dniu 27 maja 2009 roku z miejsca, gdzie jego pozostawienie było zabronione i utrudniało ruch lub w inny sposób zagrażało bezpieczeństwu. Pojazd został przekazany celem zabezpieczenia na parking strzeżony. Pojazd nie figuruje w niemieckiej bazie C., a jego tablice nie zostały zgłoszone jako utracone. Ostatni właściciel w Niemczech wyrejestrował pojazd w dniu 26 maja 2008 roku.

W ocenie Sądu Rejonowego czynności Starosty nie pozwalają na przyjęcie, że dołożył należytej staranności w poszukiwaniu właściciela lub osoby uprawnionej do odbioru pojazdu. Poszukiwania te powinny obejmować dużo szerszy zakres czynności, niż zwykłe sprawdzenie we właściwych rejestrach. Sąd Rejonowy wskazał, że z akt nie wynika, czy dokonano przeszukania pojazdu celem odnalezienia jakiejkolwiek dokumentacji, nie ogłoszono również o poszukiwaniach w budynku urzędu lub w lokalnej prasie. Nie ma danych czy próbowano uzyskać informacje od lokalnej społeczności lub uzyskać obraz z monitoringu sprzed sklepu, gdzie auto było widywane.

W ocenie Sądu Rejonowego nie można wykluczyć, że właściciel porzucił pojazd z zamiarem wyzbycia się go, niemniej jednak wnioskodawca przedstawił zbyt mało danych, aby potwierdzić taką wersję zdarzeń. Równie prawdopodobne jest, że właściciel zmarł, a uprawnieni do dziedziczenia po nim nie mają wiedzy o jego pojeździe.

Z powyższym postanowieniem nie zgodził się wnioskodawca, zarzucając:

I.  naruszenie przepisów postępowania, tj.:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. polegające na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów w postaci telegramu (...), pisma KWP w S. z dnia 27 maja 2009 roku, korespondencji z Naczelnikiem Urzędu Celnego i bezzasadnym przyjęciu, że wnioskodawca nie dołożył należytej staranności w poszukiwaniu właściciela pojazdu;

2.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. polegające na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów w postaci protokołu przekazania na parking i bezzasadnym przyjęciu, że wnioskodawca powinien dokonać jego przeszukania;

II.  naruszenie prawa materialnego – art. 130a ust. 10d Prawa o ruchu drogowym poprzez jego błędną wykładnię polegającą na wadliwym przyjęciu, że przesłanka „poszukiwania” obejmuje szerszy zakres czynności aniżeli sprawdzenie danych pojazdu we właściwych jednostkach Policji i Urzędu Celnego, podczas gdy jej prawidłowa interpretacja prowadzi do wniosku, iż czynności te wpisują się w zakres „poszukiwania” i są wystarczające dla przyjęcia dochowania należytej staranności przy próbie ustalenia właściciela pojazdu.

Ponadto wniósł o przeprowadzenie nowych dowodów, których potrzeba powołania wynikła później w postaci:

1.  notatki urzędowej KP M. z dnia 26 sierpnia 2015 roku na okoliczność wykonania dodatkowych czynności, tj. rozpytania mieszkańców zamieszkujących w pobliżu miejsca usunięcia pojazdu celem ustalenia jego właściciela,

2.  notatki urzędowej KP M. z dnia 26 sierpnia 2015 roku na okoliczność wykonania dodatkowych czynności, tj. rozpytania właściciela terenu, z którego usunięty został przedmiotowy pojazd celem ustalenia jego właściciela, braku monitoringu w tym miejscu,

3.  ogłoszenia o poszukiwaniu właściciela pojazdu zamieszczonego na tablicy ogłoszeń w budynku wnioskodawcy,

4.  fotografii przedstawiających umieszczenie ogłoszenia na tablicy,

5.  wydruku z Biuletynu Informacji Publicznej Starostwa Powiatowego w P. w sprawie ogłoszenia o poszukiwaniu właściciela pojazdu,

6.  wydruku ze strony internetowej www.facebook.pl w sprawie ogłoszenia o poszukiwaniu właściciela pojazdu,

7.  wydruku ze strony internetowej www.dziennikpolicki.pl w sprawie ogłoszenia o poszukiwaniu właściciela pojazdu,

8.  wydruku ze strony internetowej www.mierzyn24.pl w sprawie ogłoszenia o poszukiwaniu właściciela pojazdu,

Wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie na rzecz Powiatu przepadku pojazdu oraz zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania.

Uzasadniając apelację wskazał, że podjęte działania i upływ 5 lat od dnia usunięcia pojazdu, prowadzą do uzasadnionego wniosku, że ustalenie właściciela pojazdu okazało się niemożliwe. Zakwestionował pogląd Sądu co do możliwości przeszukania pojazdu, podnosząc, że nim nie dysponuje, a pojazd znajduje się na strzeżonym parkingu, gdzie został umieszczony bez wiedzy wnioskodawcy. Wskazał, że trudno wymagać podjęcia innych jeszcze czynności, w sytuacji, gdy prowadzone rejestry nie ujawniają właściciela ani nie dają podstaw do ustalenia jak go szukać. Ponadto wskazał, że wykonał część wskazanych przez Sąd I instancji czynności, które nie przyniosły efektu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

Przede wszystkim co do zasady Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego iż wymagana przez art. 130a ust. 10d ustawy Prawo o ruchu drogowym przesłanka dołożenia należytej staranności w poszukiwaniu właściciela lub osoby uprawnionej do odbioru pojazdu oznacza wymóg podjęcia przez organ działań wykraczających poza sprawdzenie danych pojazdu w urzędowych rejestrach i wykazania się aktywnością w poszukiwaniu właściciela. Bogactwo stanów faktycznych uniemożliwia sformułowanie ogólnych wskazówek co do sposobu postępowania w takich sytuacjach, aczkolwiek punktem wyjścia winno być oczywiście sprawdzenie urzędowych rejestrów i ustalenie ostatniego właściciela pojazdu widniejącego w tych rejestrach. Niewątpliwie bowiem powinien on posiadać wiedzę o tym kiedy i komu zbył swój pojazd. Regułą zatem winno być zwrócenie się do tej właśnie osoby, w szczególności bowiem, że nie można wykluczyć, iż nadal pozostaje właścicielem pojazdu. Brak jest bowiem podstaw do zakładania, że wyzbył się swego prawa własności. W niniejszej sprawie, jak wynika z pisma Izby Celnej we W. z dnia 6 maja 2015 roku (k – 20) pojazd był zarejestrowany na terenie Niemiec od 1991 roku, a ostatnim posiadaczem był Pan R. R., który wycofał go z ruchu w dniu 26 maja 2008 roku. Z akt sprawy ani z twierdzeń wniosku nie wynika, aby wnioskodawca zwracał się do niego o wskazanie czy nadal jest właścicielem pojazdu bądź też o wskazanie kiedy i komu zbył pojazd. Skoro zatem jego dane były znane nie sposób jest twierdzić, że wnioskodawca dołożył należytej staranności przy poszukiwaniu właściciela pojazdu.

Niezależnie od faktu, że wnioskodawca wykonał w toku postępowania apelacyjnego czynności wskazywane przykładowo przez Sąd pierwszej instancji, okoliczność wskazana na wstępie rozważań wyklucza uwzględnienie apelacji. W konsekwencji uznać należy, że nie doszło do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., albowiem wskazywane przez wnioskodawcę dowody istotnie nie stanowią wystarczającej przesłanki do przyjęcia należytej staranności w poszukiwaniu właściciela. Stanowią one dowód na podjęcie działań w tym kierunku, lecz wobec ustalenia danych właściciela i braku dalszych działań celem uzyskania jego stanowiska, trafnie Sąd Rejonowy uznał je za niewystarczające.

Chybiony jest także zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. co do możliwości przeprowadzenia oględzin pojazdu. Możliwość ta została przez Sąd Rejonowy wskazana jedynie przykładowo, jako jedno z możliwych działań, które może podjąć wnioskodawca. Co nie oznacza, że działania te muszą być bezwzględnie podjęte. Ta kwestia leży w sferze decyzji wnioskodawcy. Przy czym, uznając wagę podnoszonych argumentów, tyczących się braku władania pojazdem, dostrzec należy, że wnioskodawca nie wykazał, aby podjął próbę dokonania oględzin pojazdu.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. apelacja podlegała oddaleniu, o czym orzeczono w sentencji.

SSO Marzenna Ernest SSO Tomasz Szaj SSO Wiesława Buczek – Markowska