Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2016 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 maja 2016 roku w S.

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.

przeciwko A. G.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 24 czerwca 2015 roku, sygn. akt I C 1729/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. na rzecz pozwanego A. G. kwotę 1200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Tomasz Sobieraj SSO Mariola Wojtkiewicz SSR del. Julia Ratajska

Sygn. akt II Ca 1427/15

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. przeciwko A. G. o zapłatę wyrokiem z dnia 24 czerwca 2015 roku:

-

w punkcie pierwszym oddalił powództwo;

-

w punkcie drugim zasądził od powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. na rzecz pozwanego A. G. kwotę 2.417 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy oparł powyższy wyrok na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

W dniu 1 lutego 2008 roku pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą we W. a pozwanym A. G. została zawarta umowa pożyczki gotówkowej w kwocie 6.129, 74 złotych na okres od dnia 1 lutego 2008 roku do dnia 20 stycznia 2010 roku Oprocentowanie nominalne pożyczki miało wynosić 16,5 % w stosunku rocznym i miało być stałe w okresie obowiązywania umowy. Pozwany zobowiązał się do spłaty pożyczki wraz z odsetkami w 24 ratach miesięcznych, płatnych do 20 dnia każdego kolejnego miesiąca. Zgodnie z umową opłaty i prowizje związane z umową wskazane miały być w „Tabeli opłat i prowizji dla czynności związanych z obsługą kredytów na zakup towarów i usług oraz pożyczek gotówkowych udzielanych przez L. Bank” stanowiącej załącznik numer 1 do umowy. W dniu 6 sierpnia 2009 roku (...) Bank S.A. z siedzibą we W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko pozwanemu na kwotę 6.496,32 złotych z tytułu umowy pożyczki z dnia 1 lutego 2008 roku. Postanowieniem z dnia 7 października 2009 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie nadał klauzulę wykonalności na wyżej wymieniony bankowy tytuł egzekucyjny. (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wszczął na podstawie tego tytułu wykonawczego postępowanie egzekucyjne, które prowadził komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie. Postanowieniem z dnia 20 października 2011 roku komornik sądowy umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. W dniu 27 kwietnia 2012 roku pomiędzy (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. a powodem (...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. została zawarta umowa przelewu wierzytelności. Zgodnie z § 2 umowy bank oświadczył, że przysługują mu wierzytelności pieniężne, szczegółowo określone w Załączniku numer 5 do umowy w postaci plików zapisanych na płycie CD oraz w postaci listy wierzytelności w formie papierowej, sporządzonym według stanu na dzień 19 marca 2012 roku, będącymi integralną częścią umowy. Przekazanie plików zapisanych na płycie CD nastąpi zgodnie z § 6 pkt 5. Bank oświadczył, że przenosi na powoda wierzytelności wymienione w Załączniku numer 5 do umowy za cenę i na warunkach określonych w niniejszej umowie, a powód oświadczył, że wierzytelności te nabywa za cenę i na warunkach określonych w umowie. Załącznik numer 5 do umowy, to jest Wykaz wierzytelności miał zostać podpisany ze strony Banku przez ustanowionego w tym celu pełnomocnika. Zgodnie z § 5 umowy wierzytelności miały przejść na powoda z dniem zawarcia umowy, pod warunkiem uiszczenia przez powoda ceny. Pismem z dnia 27 kwietnia 2012 roku (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. poinformował pozwanego o zbyciu wierzytelności na rzecz powoda z tytułu umowy pożyczki z dnia 1 lutego 2008 roku. Pismem z dnia 18 czerwca 2012 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 9.566,97 złotych z tytułu umowy pożyczki z dnia 1 lutego 2008 roku.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie uznał powództwo za nieuzasadnione. Sąd Rejonowy wskazał, że na podstawie przepisu przejściowego art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, biorąc pod uwagę datę zawarcia umowy – 1 lutego 2008 roku – podstawę prawną oceny powództwa stanowiła ustawa z dnia 20 lipca 2001 roku o kredycie konsumenckim. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2001 roku o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę, na mocy której przedsiębiorca w zakresie swojej działalności, zwany dalej „kredytodawcą”, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu w jakiejkolwiek postaci. Zgodnie z art. 720 k.c. biorący pożyczkę zobowiązuje się do zwrotu przedmiotu pożyczki. Sąd Rejonowy wskazał, że powód jako nabywca wierzytelności swoją legitymację procesową czynną wywodził z treści art. 509 k.c. w związku z treścią umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 kwietnia 2012 roku

Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodu z dokumentu w postaci umowy pożyczki gotówkowej z dnia 1 lutego 2008 roku w związku z treścią przesłuchania pozwanego, że pozwany zawarł umowę pożyczki gotówkowej z dnia 1 lutego 2008 roku z (...) Bankiem S.A. z siedzibą we W.. W ocenie Sądu Rejonowego brak było podstaw do przyjęcia, że pozwany spłacił całość zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki. Dowód z przesłuchania pozwanego i świadka B. G. na tę okoliczność w ocenie Sądu był niewystarczający. Pozwany powinien był w niniejszym postępowaniu przedstawić dowody z dokumentów, z których wynikałaby spłata całości zobowiązania. Zarówno pozwany, jak i jego żona B. G., byli zainteresowani w zeznaniu, że całość zobowiązania została spłacona. W ocenie Sądu te dowody w zakresie spłaty zobowiązania należało uznać za niewiarygodne.

Zdaniem Sądu Rejonowego - powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu, że skutecznie nabył wierzytelność objętą żądaniem pozwu. Sąd Rejonowy wskazał, że w dniu 27 kwietnia 2012 roku pomiędzy (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. a powodem (...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. została zawarta umowa przelewu wierzytelności, przy czym stosownie do § 5 umowy przelewu wierzytelności, wierzytelności objęte umową miały przejść na powoda z dniem zawarcia umowy, pod warunkiem uiszczenia przez powoda ceny. Sąd Rejonowy uznał, że strony umowy przelewu wierzytelności zastrzegły więc dla skuteczności umowy przelewu wierzytelności warunek zawieszający w rozumieniu art. 89 k.c. Według Sądu Rejonowego - powód nie wykazał ziszczenia się tego warunku, to jest uiszczenia ceny nabycia, zatem nie wykazał, że skutecznie nabył wierzytelności objęte umową, w tym jak deklarował wierzytelność przeciwko pozwanemu. Sąd Rejonowy wskazał, że nie podzielił w tym zakresie argumentacji powoda, że o ziszczeniu się warunku świadczy dysponowanie przez powoda określonymi danymi pozwanego i dokumentami w stosunku do osoby pozwanego, albowiem powód powinien był dla skuteczności wykazania nabycia wierzytelności przeciwko pozwanemu wprost wykazać ziszczenie się warunku zawieszającego, skoro strony umowy od ziszczenia się tego warunku uzależniły skuteczność umowy przelewu wierzytelności, zaś pozwany wyraźnie te okoliczności zakwestionował.

Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z § 2 umowy Bank oświadczył, że przysługują mu wierzytelności pieniężne, szczegółowo określone w Załączniku numer 5 do umowy w postaci plików zapisanych na płycie CD oraz w postaci listy wierzytelności w formie papierowej, sporządzonym według stanu na dzień 19 marca 2012 roku, będącymi integralną częścią umowy. Z treści tego zapisu umowy wprost wynika, że oprócz plików na płycie CD, na co powoływał się powód, musiała istnieć lista wierzytelności w formie papierowej, a jej przekazanie nie uzależniono od uiszczenia ceny – vide zapis § 6 umowy. Sąd Rejonowy uznał, że skoro powód nie wykazał ziszczenia się warunku zawieszającego (art. 89 k.c.), od którego strony uzależniły skuteczne nabycie wierzytelności, to jest nie wykazał faktu zapłaty ceny – vide § 5 umowy – to brak było podstaw do przyjęcia, że powód nabył skutecznie wierzytelność objętą umową przelewu w stosunku do pozwanego. To było wystarczającym argumentem do oddalenia powództwa w punkcie 1 wyroku. To, że powód dysponuje danymi pozwanego i określonymi dokumentami związanymi z zawarciem umowy pożyczki przez pozwanego, samo przez się nie może dowodzić, że skutecznie nabył wierzytelność w stosunku do pozwanego. Sąd Rejonowy wskazał, że dla niezrozumiałym jest, że powód nie potrafił wykazać tak prostego faktu, że jednak uiścił cenę nabycia za wierzytelności objęte umową przelewu – tym bardziej, że skoro pozwany wprost i wyraźnie kwestionował ten fakt od początku, to obowiązkiem powoda było wykazanie tej okoliczności.

Sąd Rejonowy ponadto podkreślił, że powód nie wykazał nie tylko faktu ziszczenia się warunku zawieszającego, od którego strony uzależniły skutek rozporządzający umowy przelewu wierzytelności, ale nie wykazał, że nabył konkretnie tę wierzytelność objętą pozwem, to jest wierzytelność w stosunku do pozwanego. Sąd Rejonowy wskazał, że z załącznika numer 5 do umowy – vide karta 79 – 80 – nie wynika przedmiot zbycia, to jest wierzytelność w stosunku do pozwanego, brak szczegółowego wskazania danych, które identyfikowałyby, że przedmiotem przelewu była wierzytelność przeciwko pozwanemu. Wprawdzie powód następnie – vide karta 170 – złożył załącznik numer 5 do umowy, w którym wskazano dane pozwanego, kwotę wierzytelności i numer umowy pożyczki gotówkowej, to jednakże dowód ten Sąd Rejonowy uznał za spóźniony w rozumieniu art. 207 § 6 k.p.c. i pominął ten środek dowody postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 10 czerwca 2015 roku – vide karta 179 verte. Sąd Rejonowy podkreślił, że pozwany od samego początku procesu kwestionował skuteczne nabycie wierzytelności przez powoda w stosunku do jego osoby, zaś zarządzeniem z dnia 21 marca 2015 roku – vide karta 134 – zobowiązano pełnomocnika powoda do złożenia pisma przygotowawczego wraz z wnioskami dowodowymi – w terminie 14 dni – pod rygorem pominięcia spóźnionych dowodów. Sąd Rejonowy wskazał, że zobowiązanie w tym przedmiocie pełnomocnik powoda otrzymał w dniu 3 kwietnia 2015 roku, zatem termin na złożenie wniosków dowodowych upłynął z dniem 17 kwietnia 2015 roku Wprawdzie pełnomocnik powoda złożył pismo procesowe w dniu 17 kwietnia 2015 roku – karta 152 – 165, to jednakże nie przedłożył wskazanego załącznika numer 5 do umowy przelewu wierzytelności, z którego wynikałoby, że powód skutecznie nabył wierzytelność w stosunku do pozwanego. Złożenie takiego załącznika dopiero w dniu 4 maja 2015 roku – vide karta 170 – 171 – należało uznać za spóźnione i ten wniosek dowodowy pominąć na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. W ocenie Sądu Rejonowego nic nie stało na przeszkodzie, aby ten wniosek dowodowy złożyć wcześniej, a argumenty podniesione przez pełnomocnika powoda w piśmie z dnia 4 maja 2015 roku nie przemawiały za dopuszczeniem dowodu spóźnionego (art. 207 § 6 k.p.c.), tym bardziej, że pozwany kwestionował skuteczne nabycie wierzytelności w stosunku do jego osoby od samego początku procesu. Sąd Rejonowy podniósł także, że zgodnie z § 2 ust. 5 umowy przelewu wierzytelności załącznik numer 5 do umowy, to jest wykaz wierzytelności, miał zostać podpisany ze strony banku przez ustanowionego w tym celu pełnomocnika, to jest M. N. – vide karta 81, natomiast przedłożony załącznik numer 5 – karta 170 – mimo, że stanowił dowód spóźniony w rozumieniu art. 207 § 6 k.p.c., to nie został podpisany przez w/w M. N. – brak podpisu, zatem również brak podstaw do przyjęcia, że wskazany załącznik istotnie stanowi załącznik do przedmiotowej umowy przelewu wierzytelności. Wskazane powyżej argumenty prowadziły – według Sądu Rejonowego - do ostatecznego wniosku, że powód nie wykazał, że nabył skutecznie wierzytelność przeciwko pozwanemu, co skutkowało oddaleniem powództwa w punkcie 1 wyroku.

Wobec powyższych rozważań Sąd Rejonowy uznał za bezprzedmiotowe odnoszenie się do zarzutu pozwanego co do przedawnienia roszczenia. Na marginesie wskazał jednak, że roszczenie objęte pozwem nie było przedawnione, albowiem termin przedawnienia roszczenia z umowy pożyczki w tym przypadku wynosi na podstawie art. 118 k.c. trzy lata, zaś w niniejszej sprawie termin przedawnienia został skutecznie przerwany na podstawie art. 123 pkt 1 k.c. poprzez wniesienie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a następnie poprzez wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko pozwanemu – vide karta 107 – 113. Stosownie do treści art. 124 k.c. po każdym przerwaniu biegu przedawnienia biegnie ono na nowo. Sąd Rejonowy wskazał, że skoro komornik sadowy postanowieniem z dnia 20 października 2011 roku umorzył postępowanie egzekucyjne w stosunku do osoby pozwanego, to wniesienie pozwu w dniu 27 czerwca 2013 roku nastąpiło przed upływem terminu przedawnienia, co powoduje, że roszczenie objęte pozwem nie uległo przedawnieniu.

W punkcie 2 wyroku Sąd Rejonowy orzekł w przedmiocie zwrotu kosztów procesu na podstawie art. 98 k.p.c. stosownie do wyniku postępowania, wskazując, że na koszty procesu pozwanego składało się wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego w wysokości 2.400 złotych stosownie do § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) oraz uiszczona opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego w wysokości 17 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, który zaskarżył go w całości.

Apelujący zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu:

1.naruszenie przepisów postępowania cywilnego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. polegającego na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez wyprowadzenie wniosków sprzecznych z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego przy dokonaniu oceny wiarygodności i mocy materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, które miało zasadniczy wpływ na wynik sprawy poprzez przyjęcie, iż powód nie wykazał, że doszło do zapłaty ceny określonej w umowie przelewu i przeniesienia wierzytelności, a zatem nie wykazał, że skutecznie nabył wierzytelność objętą żądaniem pozwu i w konsekwencji oddalenie powództwa w całości,

2.naruszenie przepisów postępowania cywilnego w postaci art. 207 § 3 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące uznaniem wniosku dowodowego ~ załącznika nr 5 do umowy przelewu wierzytelności, złożonego przez powoda wraz z pismem procesowym z dnia 4 maja 2015 roku za sprekludowane, pomimo wykonania zobowiązania Sądu I instancji do ustosunkowania się przez powoda co do treści pisma pozwanego z dnia 17 kwietnia 2015 r, w terminie 7 dni pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów i w konsekwencji uznanie iż powód nie wykazał, że nabył wierzytelność objętą żądaniem pozwu.

3. zarzut naruszenia przepisów postępowania cywilnego w postaci art. 207 § 6 k.p.c. poprzez jego zastosowanie w sytuacji gdy złożenie pisma procesowego z dnia 4 maja 2015 roku oraz strony 163 załącznika do umowy przelewu wierzytelności było konieczne z uwagi na konieczność ustosunkowania się do argumentów pozwanego zawartych w piśmie procesowym z dnia 10 kwietnia 2015 roku (zarzut pozwanego, że załącznik do umowy przelewu wierzytelności nie zawiera danych został podniesiony po raz pierwszy w piśmie z dnia 10.04.2015 roku), tym bardziej, iż pismo procesowe powoda złożone zostało przed terminem pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę, co nie spowodowało przedłużenia postępowania.

Powód wniósł o zmianę wyroku w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda:

-kwoty 10 722,28 złotych wraz z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

-zwrotu kosztów procesu za postępowanie przed Sądem I instancji według norm przepisanych,

-zwrotu kosztów procesu za postępowanie przed Sądem II instancji według norm przepisanych, w tym opłaty od apelacji i kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym,

względnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji oraz pozostawienie temu Sądowi orzeczenia o kosztach postępowania odwoławczego 

W uzasadnieniu apelacji wskazano m.in. iż w przypadku gdyby nie doszło do skutecznego przeniesienia wierzytelności, to powód nie uzyskałby od poprzedniego wierzyciela danych osobowych dłużnika, albowiem z umowy o przelew wierzytelności jednoznacznie wynika, iż poprzedni wierzyciel mógł przekazać powyższe dokumenty Wierzycielowi (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty tylko jeśli doszłoby do skutecznego przejścia wierzytelności na rzecz Wierzyciela. Według powoda - gdyby nie doszło do zawarcia umowy, to nie otrzymałby wzoru zawiadomienia, danych osobowych dłużnika i nie wysyłałby do dłużnika zawiadomienia o cesji. Nie ulega zatem wątpliwości, iż doszło do zapłaty ceny.

Ponadto powód wskazał, iż powód w dniu 27 kwietnia 2015 roku otrzymał zobowiązanie do ustosunkowania się co do treści pisma procesowego pełnomocnika pozwanego z dnia 17 kwietnia 2015 roku w terminie 7 dni pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów. Powód wykonując ww. zarządzenie, pismem z 4 maja 2015 roku złożył odpowiedź na pismo pozwanego z dnia 17 kwietnia 2015 roku, ustosunkowując się co do zarzutów podniesionych w tym piśmie oraz załączył dokument. Powód tym samym wykonał zarządzenie Sądu Rejonowego w wyznaczonym terminie, co nie usprawiedliwiało w żaden sposób uznania pisma procesowego powoda wraz z wnioskiem dowodowym za sprekludowane.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od powoda rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego w II instancji według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda – pomimo słuszności niektórych zarzutów apelacyjnych - okazała się niezasadna.

Ustosunkowując się do zarzutów apelacyjnych Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności obowiązany jest stwierdzić, iż rację ma skarżący, że Sąd Rejonowy nieprawidłowo zaniechał przeprowadzenia w ramach dowodu z dokumentu w postaci wyciągu z wykazu wierzytelności do umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 kwietnia 2012 roku (załącznika nr 5 do umowy przelewu wierzytelności) – części tego wyciągu stanowiącego stronę 163 załącznika, która została złożona wraz z pismem procesowym powoda z dnia 4 maja 2015 roku (k. 170). Strona powodowa bowiem już w pozwie złożyła w tym zakresie wniosek dowodowy (k. 59-64). Należy rozróżnić czynność procesową w postaci złożenia wniosku dowodowego od czynności technicznej w postaci złożenia samego materiału dowodowego będącego substratem tego wniosku. Skoro wniosek dowodowy z wyciągu z załącznika nr 5 do umowy przelewu wierzytelności został złożony już w pozwie, to złożenie następnie przez powoda wraz z pismem procesowym z dnia 4 maja 2015 roku części wyciągu z załącznika nr 5 do umowy przelewu wierzytelności nie pozwala na uznanie w tym zakresie wniosku za spóźniony. Niezależnie od tego wskazać trzeba, że gdyby nawet założyć, że dowód z powyższego dokumentu byłby spóźniony, to biorąc pod uwagę datę złożenia tego dokumentu poprzedzającą termin ostatniej rozprawy o prawie miesiąc, uznać trzeba, że jego przeprowadzenie nie mogło doprowadzić do zwłoki w postępowaniu, gdyż zarówno sąd orzekający w pierwszej instancji, jak i strona przeciwna dysponowała odpowiednim czasem na zapoznanie się z powyższym dokumentem, zaś dopuszczenie tego dowodu nie generowało potrzeby ani odroczenia terminu rozprawy ani wykonania innych czynności procesowych. Tym samym zaistniała jedna z przesłanek przewidzianych w art. 207 § 6 k.p.c. uzasadniających odstąpienie od pominięcia spóźnionego dowodu.

Ponadto nie było konieczności, tak jak przyjął to Sąd Rejonowy, aby także część wyciągu stanowiąca stronę 163 przedmiotowego załącznika została podpisana przez pełnomocnika banku w osobie M. N.. Strona powodowa w ramach wyciągu z załącznika przedłożyła bowiem ostatnią stronę tego załącznika, na której znajduje się podpis osoby do tego umocowanej (k. 79-80), zaś oznaczenie dokumentu stanowiącego stronę 163 załącznika było wystarczającego do identyfikacji tego dokumentu jako elementu załącznika do umowy. Zatem został spełniony wymóg z § 2 ust. 5 umowy przelewu wierzytelności w postaci podpisania przez ustanowionego w tym celu pełnomocnika Banku załącznika numer 5 do tej umowy. Zapis ten nie wymaga podpisania każdej strony wymienionego załącznika, a więc wystarczające jest złożenie podpisu na samym końcu dokumentu [vide także art. 78 k.c.].

W tym stanie rzeczy przyjąć trzeba za wykazaną nie tylko ustaloną przez Sąd Rejonowy okoliczność zawarcia w dniu 27 kwietnia 2012 roku pomiędzy (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. a powodem (...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. umowy przelewu wierzytelności, lecz także okoliczność, że jej przedmiotem była sprzedaż między innymi wierzytelności objętej żądaniem pozwu wynikającej z zawartej przez pozwanego w dniu 1 lutego 2008 roku z (...) Bank S.A. we W. umowy pożyczki gotówkowej

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne poczynione przez sąd pierwszej instancji, które znajdują pełne oparcie w prawidłowo ocenionym materiale dowodowym, jak również poczynione przez ten sąd rozważania prawne.

W szczególności w ocenie Sądu Odwoławczego, wbrew stanowisku wyrażonym w apelacji, Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, że powód nie wykazał spełnienia przewidzianego w umowie przelewu wierzytelności warunku, od której strony uzależniły przeniesienie wierzytelności, w postaci zapłaty ceny sprzedaży. Sąd Rejonowy trafnie zwrócił bowiem uwagę, iż z § 5 umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 kwietnia 2012 roku wynika, iż strony tej umowy zastrzegły, że wierzytelności przechodzą na powoda z dniem zawarcia umowy, pod warunkiem uiszczenia przez powoda ceny.

Z art. 6 k.c. wynika, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten rozstrzyga zatem na kim, w razie sporu między stronami stosunku cywilnoprawnego, spoczywa obowiązek udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Pozostaje on w ścisłym związku i tłumaczony jest w powiązaniu z przepisami kodeksu postępowania cywilnego normującymi reguły dowodzenia. W myśl art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

W rozpoznawanej sprawie powód wywodził swoje roszczenie w związku z nabyciem na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 kwietnia 2012 roku - wierzytelności w stosunku do pozwanego A. G. wynikającej z wyżej wymienionej umowy pożyczki, natomiast pozwany konsekwentnie od złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty wnosił o oddalenie powództwa kwestionując roszczenie powoda, w tym podnosząc zarzut braku legitymacji procesowej czynnej po stronie powoda do dochodzenia w stosunku do pozwanego wierzytelności z tytułu wymienionej umowy pożyczki, w tym także w zakresie spełnienia przewidzianego w tej czynności prawnej warunku w postaci zapłaty ceny sprzedaży. Skoro okoliczność ta była sporna, zaś powód z zaistnienia tego faktu wywodził skutki prawne, to tym samym na nim spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie. Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że strona powodowa nie sprostała temu obowiązkowi procesowemu, albowiem nie wykazała ziszczenia się tego warunku zawieszającego w postaci zapłaty ceny. Należy podzielić stanowisko Sądu Rejonowego, że sam fakt, iż powód dysponuje danymi pozwanego i określonymi dokumentami związanymi z zawarciem umowy pożyczki przez pozwanego nie oznacza, że doszło do skutecznego nabycia przez niego wierzytelności w stosunku do pozwanego.

W tym zakresie nie można uznać za uzasadniony zarzut naruszenia przez sąd pierwszej instancji art. 233 § 1 k.p.c. Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażoną w powyższym przepisie sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie „wszechstronnego rozważenia zebranego materiału", a zatem, jak podkreśla się w orzecznictwie, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności [vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1966 roku, II CR 423/66, OSNPG 1967/5-6/21; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1999 roku, I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, nr 10, poz. 382; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, Lex, nr 80266; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2002 roku, IV CKN 1256/00, Lex, nr 80267]. Jak ujmuje się w literaturze, moc dowodowa oznacza siłę przekonania uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia określonych środków dowodowych na potwierdzenie prawdziwości lub nieprawdziwości twierdzeń na temat okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, zaś wiarygodność decyduje o tym, czy określony środek dowodowy, ze względu na jego indywidualne cechy i obiektywne okoliczności, zasługuje na wiarę. Przyjmuje się jednocześnie, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego [vide uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1980 roku, II URN 175/79, OSNC 1980/ 10/200; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 roku, II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000/17/655; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2000 roku, III CKN 1049/99, Lex nr 51627; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2000 roku, IV CKN 1097/00, Lex nr 52624; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2000 roku, V CKN 94/00, Lex nr 52589; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku, IV CKN 1383/00, Lex nr 52544; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003, nr 5, poz. 137; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2002 roku, IV CKN 859/00, Lex nr 53923; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 roku, IV CKN 1050/00, Lex nr 55499; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 roku, II CKN 817/00, Lex nr 56906; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 roku, IV CKN 1316/00, Lex nr 80273]. Jak słusznie zauważył Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 roku [I ACa 180/08, LEX nr 468598], jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Dla skuteczności zarzutu naruszenia wyżej wymienionego przepisu nie wystarcza zatem stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając. Zwalczanie swobodnej oceny dowodów nie może więc polegać tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń, lecz konieczne jest – za pomocą wyłącznie argumentów jurydycznych - wykazanie, że wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wyrok sprawy [analogicznie Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 lipca 2008 roku, VI ACa 306/08].

W okolicznościach niniejszej sprawy, zwłaszcza w świetle zarzutów apelacji, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że sąd pierwszej instancji dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie naruszył przepisu art. 233 § 1 k.p.c., albowiem poddał zgromadzone dowody trafnej ocenie mieszczącej w ramach wyznaczonych przez ten przepis. Jak wskazano wyżej – z samego faktu, że powód uzyskał dane pozwanego i dokumenty związane z zawarciem umowy pożyczki przez pozwanego nie można nawet w drodze domniemania faktycznego wyprowadzić wniosku, że doszło do zapłaty przez niego ceny sprzedaży, a tym samym skutecznego nabycia przez niego wierzytelności w stosunku do pozwanego. Sąd Okręgowy podziela stanowisko sądu pierwszej instancji, że fakt ten mógł zostać łatwo wykazany np. poprzez złożenie stosownego dokumentu potwierdzającego zapłatę ceny, bądź też poprzez przedłożenie oświadczenia zbywcy wierzytelności potwierdzającego dokonaną zapłatę ceny, czego strona powodowa nie uczyniła nawet na etapie postępowania apelacyjnego. W konsekwencji ustalenia Sądu Rejonowego w tym zakresie są prawidłowe, co oznacza, że sąd pierwszej instancji zasadnie uznał, że po stronie powoda brak jest legitymacji do dochodzenia w stosunku do pozwanego A. G. wierzytelności z tytułu zawartej przez niego w dniu 1 lutego 2008 roku z (...) Bank S.A. we W. umowy pożyczki gotówkowej.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności uznać trzeba rozstrzygnięcie zawarte w wyroku za prawidłowe, co uzasadniało oddalenie apelacji.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego należnych stronie pozwanej rozstrzygnięto na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. Z regulacji art. 98 § 1 i 3 k.p.c. wynika zasada odpowiedzialności za wynik postępowania, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić swojemu przeciwnikowi poniesione przez niego koszty oraz zasada kosztów niezbędnych i celowych, zobowiązującą stronę przegrywającą do zwrotu przeciwnikowi procesowemu tylko tych poniesionych faktycznie kosztów, jakie były niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zatem na gruncie niniejszej sprawy to powód winien zwrócić pozwanemu przedmiotowe koszty.

Poniesione przez pozwanego koszty postępowania odwoławczego wyniosły 1.200 złotych, obejmujące wyłącznie wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika – radcy prawnego, ustalone na podstawie przepisów § 6 pkt 5 w związku z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz.U. z 2013 roku poz. 490)

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w punkcie drugim sentencji.

SSO Tomasz Sobieraj SSO Mariola Wojtkiewicz SSR del. Julia Ratajska