Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2013 r.

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Grażyna Załęska-Bartkowiak

Protokolant: sekretarz sądowy Emilia Kowalczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2013 r. w O.

sprawy z odwołania J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 22 maja 2013 r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. K. prawo do emerytury począwszy od dnia 01.04.2013r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22.05.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił J. K. prawa do emerytury.

J. K. wniósł odwołanie od tej decyzji. Stwierdził, że w przepracował 22 lata w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że J. K. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art.184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 25.04.2013r. J. K. złożył w Oddziale ZUS wniosek o emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 22.05.2013r. ZUS odmówił mu prawa do tego świadczenia, uznając, że osiągnął wymagany wiek emerytalny 60 lat, na dzień 01.01.1999r. legitymuje się on łącznym stażem pracy w wymiarze 25 lat, lecz nie przepracował 15 lat w szczególnych warunkach.

J. K.urodził się dnia (...). Zatem podstawą ubiegania się przez niego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń (tekst jedn. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz.1227 ze zm.) w zw. z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 31.12.1948r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zatem w przedmiotowej sprawie spór ostatecznie sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy odwołujący zgromadził 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a w szczególności – czy pracował w szczególnych warunkach w następujących okresach:

1)  01.01.1972r.-30.10.1972r. w Kółku Rolniczym (...)

2)  01.11.1972r.-31.12.1973r. w Kółku Rolniczym w P.

3)  01.01.1974r.-30.09.1974r. w (...) w G.

4)  20.08.1975r.-30.06.1992r. w Zakładzie (...) w B..

Sąd w pierwszej kolejności analizował charakter pracy odwołującego w okresie 20.08.1975r.-30.06.1992r. w Zakładzie (...) w B..

Na okoliczność tej pracy J. K. złożył do ZUS świadectwo pracy z dnia 29.06.1992r., z którego wynika, że w okresie od dnia 20.08.1975r. do dnia 30.06.1992r. pracował tam jako traktorzysta, kierowca i kierowca-traktorzysta (k.17 a.k.p.). Ponadto ubezpieczony złożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 26.08.1996r., z którego wynika, że w okresie od dnia 20.08.1975r. do dnia 30.06.1992r. stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał tam prace kierowcy ciągników, kombajnów oraz pojazdów gąsiennicowych na stanowisku traktorzysty (k.5 a.e.).

ZUS nie uznał tego okresu jako pracy w szczególnych warunkach, gdyż stwierdził, że złożone przez J. K. świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie posiada odesłania do zarządzenia resortowego. Ponadto organ rentowy podniósł, że w świadectwie pracy z dnia 29.06.1992r. wykazane są stanowiska traktorzysta i kierowca, a w świadectwie wykonywania pracy jest jednynie stanowisko traktorzysta, co stanowi rozbieżność.

Z zeznań odwołującego się J. K.(k.23-24 a. s.) wynika, że od 1975r. do 1992r. pracował w B.na stanowisku traktorzysty. Gdy tam pracował, to uzyskał także uprawnienia na prowadzenie kombajnu i jeździł również kombajnem. Praca traktorzysty była całoroczna. Oprócz prac polowych – jako kierowca ciągnika woził paszę, siano, rzepak, jeździł po sprzęty rolnicze, które następnie były doczepiane do traktora i tak transportowane. Przy takich kursach pokonywał nieraz kilkadziesiąt kilometrów trasy ciągnikiem. Pojechał nawet do W.ciągnikiem po przyczepę zbierającą. Nadto z jego zeznań wynika, że wyjątkowo, może raz na pół roku, jeździł (...) w zastępstwie nieobecnego pracownika. Tym tłumaczył zapis w świadectwie pracy, iż wykonywał również pracę kierowcy. Poza tym jeździł tylko traktorami i kombajnami. Nadto wyjątkowo pracował w kuźni, gdzie klepał lemiesze i zęby do bron.

Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującego, jego zeznania tworzą logiczną całość, oraz znajdują potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach osobowych. We wszystkich bowiem dokumentach znajdujących się w aktach osobowych, w których określono stanowisko odwołującego, jest on nazywany traktorzystą. W ocenie Sądu niezwykle ciekawym dokumentem z punktu widzenia stanowiska, na którym pracował odwołujący, jest wypowiedzenie zmieniające z dnia 27.04.1990r., z którego wynika, że chciano przenieść odwołującego ze stanowiska traktorzysty na stanowisko pracownika fizycznego warsztatu mechanicznego od dnia 01.08.1990r. Przy czym na piśmie tym znajduje się adnotacja, że J. K. nie przyjął nowych warunków pracy i nadal chciał pozostać traktorzystą (k.40-41 a.o.). Z adnotacji na dokumentach wynika, że pozostawiono J. K. na stanowisku traktorzysty, a z dalszych dokumentów wynika, że J. K. nadal pracował jako traktorzysta. Ponadto w aktach osobowych znajduje się dokument, z którego wynika, że w marcu 1987r. odwołujący ukończył kurs na prowadzenie kombajnu zbożowego, co potwierdza zeznanie odwołującego, że po ukończeniu tego kursu – kierował również kombajnami. Natomiast z odpisu prawa jazdy znajdującego się w aktach osobowych wynika, że posiadał uprawnienia do prowadzenia samochodów ciężarowych, w tym o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony od 1984r.

Mając to wszystko na uwadze, Sąd uznał, że J. K. pracował w szczególnych warunkach w okresie od dnia 20.08.1975r. do dnia 30.06.1992r., z wyłączeniem okresu 22.07.1991r. – 27.07.1991r., gdy przebywał na urlopie bezpłatnym (k.62 a.o.). W okresie zatrudnienia w B. J. K. przede wszystkim wykonywał prace kierowcy ciągnika oraz po 1987r. w sezonie pracował jako kierowca kombajnu zbożowego. Są to zatem stanowiska wymienione w wykazie A dziale VIII, poz.3 w/w rozporządzenia. Natomiast w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r. w wykazie A dziale VIII, poz. 3 prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych. Nadto sporadycznie pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Stanowisko to wymienione jest w wykazie A, dziale VIII, poz.2 w/w rozporządzenia. Dodatkowo zdarzało się, iż w razie potrzeby pracował w kuźni, gdzie klepał lemiesze i zęby do bron – było to zatem kucie ręczne, wymienione w wykazie A, dziale III poz.79 w/w rozporządzenia. Łącznie okres ten wynosi 16 lat, 10 miesięcy, 6 dni.

Nadto Sąd dysponował aktami osobowymi J. K. z Kółka Rolniczego w P. i (...) w G.. Z wszystkich zgromadzonych w nich dokumentów wynika, że odwołujący był traktorzystą w okresie tego zatrudnienia, czyli od dnia 01.11.1972r. do dnia 31.12.1973r. w Kółku Rolniczym w P., a następnie od dnia 01.01.1974r. do dnia 30.09.1974r. w (...) w G., gdzie został przeniesiony. Zatem w okresie od dnia 01.11.1972r. do dnia 30.09.1974r. także pracował jako traktorzysta. Jest to stanowisko wymienione w wykazie A dziale VIII, poz.3 w/w rozporządzenia. Okres tej pracy wynosi 1 rok i 11 miesięcy.

Łącznie okres pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, a wykazanej w niniejszej sprawie wynosi 18 lat, 9 miesięcy i 6 dni. Jest to zatem okres wystarczający do uzyskania prawa do emerytury.

Wobec treści dokumentów znajdujących się w aktach osobowych, z których jednoznacznie wynika, że odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach we wskazanych powyżej okresach, Sąd uznał, że prowadzenie dalszego postępowania dowodowego jest zbędne i na podstawie art.217§3 kpc oddalił wnioski dowodowe zgłoszone przez odwołującego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność charakteru jego pracy w spornym okresie.

Z tych względów Sąd uznał, że J. K. spełnił wszystkie przesłanki do uzyskania prawa do emerytury w oparciu o art.184 powoływanej na wstępie ustawy i przyznał mu prawo do emerytury począwszy od dnia 01.04.2013r. stosownie do treści art.129 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję na mocy art.477 ¹⁴§2 kpc.

Stosownie do treści art.118 ust.1 a w/w ustawy – Sąd, orzekając o prawie do emerytury, ma obowiązek stwierdzenia, czy organ rentowy ponosi lub nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i przyznanie tego prawa na etapie postępowania administracyjnego. Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie ZUS nie ponosi takiej odpowiedzialności. Ocena, czy odwołującemu należy zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach sporny okres wymagała przeprowadzenia szerszego postępowania dowodowego, co możliwe było dopiero przed Sądem.

Wobec powyższego w tym zakresie Sąd orzekł na mocy art.118 ust.1 a w/w ustawy.