Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Aleksandra Mazurek

protokolant: sekretarz sądowy Monika Oleksy

przy udziale przedstawiciela Urzędu Skarbowego W. S. S. (1)

po rozpoznaniu dnia 7 lipca 2017 r. w Warszawie

sprawy B. C. (2) z domu K. córki S. i D. ur. (...) w W.

oskarżonej o przestępstwo z art. 56§2 k.k.s.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie

z dnia 4 października 2016 r. sygn. akt III K 288/15

zaskarżony wyrok uchyla i na podstawie art. 41 § 1 k.k.s. w zw. z art. 66 § 1 i 2 kk i art. 67 § 1 kk postępowanie karne przeciwko oskarżonej B. C. (2) warunkowo umarza na okres próby lat 2 (dwóch); zwalnia oskarżoną za opłaty za obie instancje oraz pozostałych kosztów sądowych za postępowanie w sprawie obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 55/17

UZASADNIENIE

B. C. (2) została oskarżona o to, że nie dopełniła obowiązku zawiadomienia Urzędu Skarbowego W. z siedzibą w W. przy ul. (...) najpóźniej w terminie do dnia 15.02.2010 roku o nie spełnieniu warunków wynikających z art. 21 ust. 1 pkt. 32 lit. a) i e) Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 z późn. zm. ) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2006r. uprawniających do skorzystania ze zwolnienia od opodatkowania przychodu w kwocie 163.500,00 zł uzyskanego w dniu 15.02.2008r. z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (...) oraz piwnicy nr (...) w G. przy ul. (...), w związku ze złożonym oświadczeniem w dniu 29.02.2008r. w Urzędzie Skarbowym w G. (przekazanym zgodnie z właściwością miejscową do Urzędu Skarbowego W.) o przeznaczeniu uzyskanego przychodu w ciągu dwóch lat na cele mieszkaniowe, w wyniku czego naraziła podatek dochodowy od osób fizycznych na uszczuplenie w wysokości 16.350,00 zł. co stanowi naruszenie przepisów art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) c) oraz art. 28 ustawy z dnia 26 lipca 199lr. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) tj. o przestępstwo skarbowe z art. 56 § 2 k.k.s.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi- Północ w Warszawie wyrokiem z dnia 4 października 2016 roku w sprawie o sygn. akt III K 288/15 oskarżoną B. C. (2) uznał za winną popełnienia zarzuconego jej czynu, z tym, że ustalił, że kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, tj. przestępstwa skarbowego, które zakwalifikował z art. 56 § 1 i 2 k.k.s. i za to na podstawie art. 56 § 2 k.k.s., wymierzył jej karę grzywny w wymiarze 30 (trzydziestu) stawek dziennych, określając wysokość jednej stawki na kwotę 65 (sześćdziesięciu pięciu) złotych oraz zwolnił oskarżoną od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonej zaskarżając wyrok w całości w punkcie I na korzyść oskarżonej, tj. co do winy i kary. Wyrokowi temu zarzucił :

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mogący mieć wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, że oskarżona umyślnie nie dopełniła obowiązku zawiadomienia Urzędu Skarbowego W. z siedzibą w W. przy ul. (...) w terminie do dnia 15.02.2010r. o niespełnieniu warunków wynikających z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2006r., podczas gdy oskarżona w istocie planowała kupno mieszkania w przeciągu dwóch lat od sprzedaży poprzedniego, ponadto w jej życiu skumulowało się mnóstwo trudnych i niesprzyjających sytuacji wpływających na niezachowanie ostrożności wymaganych w okolicznościach niniejszej sprawy, uzasadniających przypisanie oskarżonej winy nieumyślnej;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mogący mieć wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, że okoliczności, dla których oskarżona nie zapłaciła podatku w terminie nie mają większego znaczenia dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, podczas gdy stanowią one o niezbędnej dla przypisania oszustwa podatkowego z art. 56 § 1-2 k.k.s. przesłance winy umyślnej;

3.  naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 17 § 6 oraz 414 § 1 k.p.k. w związku z art. 113 § 1 k.k.s. poprzez skazanie Oskarżonej mimo przedawnienia karalności, gdyż prawidłowo biorąc pod uwagę wynikający z przepisów obowiązek zapłaty podatku na dzień 29 lutego 2008 r. i termin pięcioletni przedawnienia - termin do wszczęcia postępowania upłynął 29 lutego 2013 r.

Mając na uwadze powołane powyżej przesłanki zaskarżenia obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej B. C. (2) od zarzutu postawionego jej w akcie oskarżenia, bądź uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie do ponownego rozpoznania w I instancji; ewentualnie z ostrożności procesowej - na podstawie art. 41 § 1 kodeksu karnego skarbowego - warunkowe umorzenie postępowania karnego skarbowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonej zasługuje na uwzględnienie w części.

Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia wykazała, iż Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie w sprawie. Rozstrzygnięcie oparł na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy ocenionego swobodnie zgodnie ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Za prawidłowe należy uznać ustalenia faktyczne oraz przyjętą kwalifikację prawną przypisanego oskarżonej czynu, który wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 56 § 2 k.k.s.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w apelacji należy wskazać, że nie budzi wątpliwości świadomość oskarżonej w zakresie obowiązku zawiadomienia Urzędu Skarbowego o niespełnieniu warunków wynikających z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit a. i e. Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2006 roku. W dniu 15 lutego 2008 roku B. C. (2) sprzedała mieszkanie wraz z piwnicą położone w G. przy ul. (...) za kwotę 163 500 zł, co obligowało ją do złożenia deklaracji PIT- 23 o osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych, objętych zryczałtowanym podatkiem dochodowym w terminie płatności do dnia 1 marca 2008 roku. Tymczasem w dniu 29 lutego 2008 roku oskarżona złożyła oświadczenie o przeznaczeniu przychodu ze sprzedaży ww. nieruchomości na cele objęte zwolnieniem podatkowym- tj. na własne cele mieszkaniowe w ciągu dwóch lat. Następnie zaś nie poinformowała organu podatkowego o zmianie okoliczności faktycznych i prawnych, do czego była zobowiązana.

Nie ulega wątpliwości, iż istotą czynu, o którym mowa w art. 56 § 1 k.k.s., jest umyślne wprowadzenie w błąd organu podatkowego. Dla przypisania strony podmiotowej oszustwa podatkowego konieczne jest zatem stwierdzenie, że sprawca obejmował świadomością i wolą (w postaci chęci lub co najmniej godzenia się) wszystkie elementy strony przedmiotowej tego typu czynu zabronionego (Kardas P., Komentarz do art. 56 Kodeksu karnego skarbowego, WKP 2017). Sąd Okręgowy nie wyklucza, iż w chwili składania oświadczenia w 2008 roku oskarżona miała w planach zakup kolejnego mieszkania za pieniądze otrzymane ze sprzedaży nieruchomości. Następnie jednak plany te zmieniła. Oskarżona jako osoba dorosła, z zawodu ekonomistka, obecnie pracująca na stanowisku doradcy finansowego, miała świadomość tego, z jakimi konsekwencjami wiązać się będzie tego rodzaju zaniechanie. Świadomie skorzystała z przewidzianego prawem zwolnienia podatkowego i nie dopełniła jego warunków. Usprawiedliwienia dla zachowania oskarżonej nie stanowi trudna sytuacja, w której się znalazła, spowodowana utratą pracy i poważnym kryzysem w życiu osobistym. Okoliczności te, jak słusznie wskazał sąd I instancji, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie zmieniają ustaleń w kwestii wiedzy oskarżonej o konieczności złożenia stosownej deklaracji we właściwym urzędzie skarbowym. Oskarżona mogła przecież w terminie złożyć stosowną deklarację wraz z wnioskiem o rozłożenie należności na raty z powodu trudnej sytuacji życiowej.

Odnośnie zarzutu z punktu trzeciego apelacji trzeba wskazać, że w niniejszej sprawie nie doszło do przedawnienia. Zgodnie z treścią art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. karalność przestępstwa skarbowego ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 5 – gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat; zgodnie zaś z § 3 powyższego przepisu w wypadkach przewidzianych w § 1 lub § 2 bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności. W realiach niniejszej sprawy zastosowanie znajdowały przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązujące przed dniem 1 stycznia 2007 roku. Zgodnie z treścią art. 28 ust. 3 powyższej ustawy oskarżona w związku z niespełnieniem warunków, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit a i e powyższej ustawy miała obowiązek zapłacić podatek najpóźniej następnego dnia po upływie 2- letniego terminu od dnia sprzedaży nieruchomości, a zatem najpóźniej w dniu 16 lutego 2010 roku. Pięcioletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg zatem w dniu 31 grudnia 2010 roku. Postanowienie o przedstawieniu zarzutów zostało ogłoszone B. C. (2) w dniu 17 stycznia 2014 roku, a tym samym w związku z treścią art. 44 § 5 k.k.s. okres przedawnienia wydłużył się o kolejne 5 lat. Ostateczny termin przedawnienia w niniejszej sprawie przypada na dzień 31 grudnia 2020 roku.

Podzielając ustalenia sądu I instancji w przedmiocie winy oskarżonej, Sąd Okręgowy dostrzegł podstawy do warunkowego umorzenia postępowania w niniejszej sprawie. Na rozprawie odwoławczej obrońca oskarżonej przedłożył kserokopię dowodu wpłaty w kwocie 12 215 zł dokonanej przez B. C. (2) w przeddzień rozprawy na rzecz Urzędu Skarbowego W. tytułem spłaty podatku dochodowego. B. C. (2) jest osobą wcześniej niekaraną, prowadzącą ustabilizowany tryb życia, pracującą i mającą na utrzymaniu trójkę dzieci, którymi zajmuje się sama. Starania oskarżonej o spłatę zaległości oraz jej sytuacja życiowa uzasadniają przypuszczenie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie przestrzegała porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Sąd Okręgowy uznał za niezbędny dla zweryfikowania pozytywnej prognozy kryminologicznej dwuletni okres probacji.

Działając na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy zwolnił oskarżoną z opłaty za obie instancje oraz pozostałych kosztów sądowych za postępowanie w sprawie obciążając nimi Skarb Państwa, albowiem doszedł do przekonania, że przemawiają za tym względy słuszności.