Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2013r. w Katowicach

sprawy z odwołania A. D. (A. D. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji ubezpieczonego A. D.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku

z dnia 5 lutego 2013r. sygn. akt IX U 1782/12

oddala apelację.

/-/SSA M. Żurecki /-/SSA M. Procek /-/SSOdel. M. Ścigała-Pentak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 728/13

UZASADNIENIE

Ubezpieczony A. D. wniósł odwołanie od decyzji z dnia 14 listopada 2012 roku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., odmawiającej przeliczenia mu emerytury z uwzględnieniem 24% kwoty bazowej z daty złożenia wniosku.

Ubezpieczony zarzucił, że przepracował okres 30-stu miesięcy od czasu nabycia prawa do emerytury, a przepis art.53 ust.4 stanowi samodzielną przesłankę do ustalenia podstawy przeliczenia emerytury w części socjalnej świadczenia.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, podnosząc,
że decyzją z dnia 15 lipca 2008 roku ubezpieczony nabył prawo do emerytury z chwilą ukończenia 65 lat. Przepis art.53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS dotyczy ustalenia wysokości emerytury, a nie przeliczenia jej wysokości.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku, wyrokiem z dnia
5 lutego 2013 roku, oddalił odwołanie.

Sąd ustalił, na podstawie akt emerytalnych ubezpieczonego, że ubezpieczony urodził się w dniu (...) roku.

Decyzją z dnia 15 lipca 2008 roku ubezpieczony nabył prawo do emerytury na podstawie art.27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, od dnia 1 kwietnia 2008 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął kwotę bazową w wysokości 2.275,37 zł.

W dniu 5 listopada 2012 roku ubezpieczony złożył wniosek o przeliczenie emerytury po przepracowaniu 30 miesięcy, w Przedsiębiorstwie (...)
w P..

Sąd I instancji uznał odwołanie ubezpieczonego za bezzasadne. Sąd powołał przesłanki z art.53 ust.3 i 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i przyjął, że aby domagać się przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej, koniecznym jest nie tylko podleganie przez co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniom społecznym, ale również nabycia prawa do nowego świadczenia. W ocenie Sądu Okręgowego nie można ponownie przyznać ubezpieczonemu prawa do emerytury na podstawie art.27 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS, skoro świadczenia takie ubezpieczony uzyskał w 2008 roku.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł ubezpieczony, domagając się jego zmiany i ustalenia wysokości emerytury w części socjalnej z uwzględnieniem kwoty bazowej obowiązującej w 2012 roku. Zarzucił wyrokowi naruszenie prawa materialnego, zasady sprawiedliwości społecznej, zasady równości wobec prawa i zasady dyskryminacji.

Uzasadniając zarzuty apelacji ubezpieczony podniósł, że Sąd nie wskazał podstawy prawnej warunku uzyskania nowego świadczenia, czy też przejścia z jednego świadczenia na drugie. Według ubezpieczonego, nie wynika to z literalnego brzmienia przepisu. Przepis mówi jedynie o warunku przepracowania 30 miesięcy. Ubezpieczony podniósł ponadto,
że ustawa o emeryturach i rentach z FUS i ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie definiuje co oznacza wcześniejsze przyznanie świadczenia, wcześniejsza emerytura, przejście z jednego świadczenia na kolejne. Ubezpieczony wskazał, że bez problemu organy rentowe przeliczają emerytury osobom, które przeszły na wcześniejsze emerytury i przepracowały
30 miesięcy.

Przepis art.53 nie może powodować dla ubezpieczonego negatywnych skutków, skoro został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za zgodny z Konstytucją.

Ubezpieczony powołał się ponadto na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 roku, według której kolejną emeryturę w części socjalnej ustala się od tej samej kwoty bazowej, chyba że zainteresowany po nabyciu wcześniejszej emerytury podlega przez
co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu.

Zdaniem ubezpieczonego, jeżeli zachodzi sytuacja niejednoznaczności przepisu, należy stosować interpretację korzystną dla zainteresowanego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

apelacja ubezpieczonego jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy zastosował prawidłowe przepisy do ustalonego w sprawie stanu faktycznego.

Nie kwestionowanym w sprawie jest, że począwszy od 1 sierpnia 2008 roku, ubezpieczony pobiera emeryturę, do której nabył prawo w powszechnym wieku emerytalnym. Poza sporem pozostaje również to, że ubezpieczony po nabyciu prawa do emerytury przepracował 30 miesięcy.

Spór sprowadza się do tego, czy przy przeliczeniu emerytury ubezpieczonego należy zastosować kwotę bazowa obowiązującą w 2012 roku.

Rację ma Sąd Okręgowy uznając, że możliwość taka istnieje tylko w przypadku przyznania ubezpieczonemu nowego świadczenia, innego niż emerytura, którą pobiera od
1 kwietnia 2008 roku.

Przepis art.53 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych znajduje się w rozdziale 4 dotyczącym „ustalania wysokości emerytur, o których mowa
w art.27-50e”. Przepisy te określają warunki nabycia prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 roku (rozdział 2), dla niektórych ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku a przed dniem 1 stycznia 1969 roku (rozdział 3)
i warunki nabycia prawa do emerytur górniczych (rozdział 3a). Wykładnia systemowa nie budzi zatem wątpliwości, że przepis art.53 dotyczy ustalenia wysokości świadczenia przyznanego na podstawie przepisów od art. 27 do art. 50e ustawy o emeryturach i rentach
z FUS.

Zmiany w prawie do świadczeń i ich wysokości określone są natomiast w przepisach Działu VIII- rozdział 3. Wysokość emerytury określonej w art.53 lub renty ulega ponownemu ustaleniu, na wniosek emeryta lub rencisty, na zasadach określonych w art.110-113 (art.109 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku).

W przypadku braku prawa do świadczenia przewidzianego w ustawie, zastosowanie art.53 jest w ogóle niemożliwe. Nie można zatem mówić, że przepis ten wywołuje dla ubezpieczonego negatywne skutki prawne.

Jednolite jest w tym zakresie również orzecznictwo, co potwierdza miedzy innymi wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 27 marca 2013 roku (III AUa 1331/12),
w którym sąd uznał, że przeliczenie określone w art. 53 ust. 4 w związku z ust. 3 u.e.r.f.u.s. ma charakter jednorazowy. Dotyczy tylko sytuacji, gdy ubezpieczony pobierał wcześniej rentę lub emeryturę (wcześniejszą lub w obniżonym wieku), po czym osiąga powszechny wiek emerytalny i występuje o przeliczenie emerytury w trybie art. 53 ust. 3 i 4.( LEX
nr 1298940).

Taką linię potwierdza również uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 roku (I UZP 6/2009), cytowana przez ubezpieczonego w apelacji. Z uzasadnienia uchwały wynika, że kolejną emeryturę w części socjalnej ustala się od tej samej koty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalania podstawy wymiaru, chyba że zainteresowany po nabyciu prawa do wcześniejszej emerytury co najmniej przez 30 miesięcy podlegał ubezpieczeniu społecznemu. Zastosowanie nowej kwoty bazowej jest możliwe tylko w przypadku ustalania prawa do kolejnej emerytury. Ubezpieczony zaś w 2012 roku nie spełniał przesłanek do nabycia prawa do emerytury.

W praktyce orzeczniczej nie budzą wątpliwości takie pojęcia jak: „wcześniej przyznane świadczenie”, „wcześniejsza emerytura”, czy też „przejście z jednego świadczenia na kolejne”.

Nie jest słuszny również zarzut ubezpieczonego, że nie zastosowanie przez Sąd Okręgowy przepisu art.53 jest dyskryminujące dla ubezpieczonego i narusza zasadę sprawiedliwości społecznej i zasadę równości wobec prawa. Należy podkreślić,
że ubezpieczony nie jest w tożsamej sytuacji z ubezpieczonymi, którzy nabyli prawo do emerytur przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego i pracowali przez
co najmniej 30 miesięcy. Tacy ubezpieczeni nabywają prawo do kolejnego świadczenia po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego. Ubezpieczony nie nabył zaś prawa do kolejnego świadczenia z ubezpieczenia społecznego, po przyznaniu emerytury w 2008 roku.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd II instancji uznał apelację
za bezzasadną i orzekł o jej oddaleniu, na podstawie art.385 k.p.c.

/-/SSA M. Żurecki /-/SSA M. Procek /-/SSO del. M. Ścigała-Pentak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JM