Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Wojciech Wołoszyk

Sędziowie: SO Wiesław Łukaszewski

SR del. Sylwia Roszak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2017 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółce Akcyjnej w B.

przeciwko (...) Spółce z ograniczona odpowiedzialnością w likwidacji w L.

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 16 stycznia 2017 r., sygn. akt VIII GC 2137/15

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zwrócić powodowi ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 381 zł (trzysta osiemdziesiąt jeden złotych) tytułem części opłaty od pozwu;

2.  zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

Wiesław Łukaszewski Wojciech Wołoszyk Sylwia Roszak

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 16 stycznia 2017 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w przedmiocie wniosku powoda o zwrot części opłaty sądowej oddalił wniosek.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Rejonowy wskazał, iż pismem z dnia 9 listopada 2016r. powód wniósł o zwrot kwoty 381,00 zł tytułem nadpłaconej opłaty sądowej.

Dalej Sąd I instancji podał, iż w niniejszej sprawie powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 17 635,99 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu uiszczając opłatę od pozwu w wysokości 882,00 zł stanowiącą 5% wartości przedmiotu sporu ustaloną zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych. W toku procesu powód cofnął pozew w zakresie kwoty 7 635,99 zł podtrzymując żądanie w pozostałym zakresie. Postanowieniem z dnia 2 grudnia 2014r. umorzono postępowanie z części cofniętego pozwu. Wyrokiem zaocznym z dnia 19 stycznia 2016r. Sąd orzekł o pozostałym żądaniu oraz w pkt 2 wyroku o kosztach procesu zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 299,00 zł tytułem zwrot kosztów procesu. Na powyższą kwotę składa się kwota 2 417,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego na podstawie art. 98 k.p.c. i § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) wraz z opłatą skarbową oraz uiszczona w całości opłata od pozwu w wysokości 882,00 zł. Wyrok zaoczny uprawomocnił się z dniem 15 lutego 2016r. Tym samym prawomocnie orzeczono o obowiązku zwrotu powodowi opłaty sądowej i nie istnieje nadpłata opłaty, która podlegałaby zwrotowi.

Powyższe rozstrzygnięcie powód zaskarżyła w całości, domagając się zmiany zaskarżonego postanowienia z dnia 16 stycznia 2017 roku poprzez zasądzenie ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwoty 381 zł oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego. Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił:

- naruszenie art. 79 ust. 1 b ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego niezastosowanie, pomimo ustawowego obowiązku, a przez to nie zwrócenie powodowi nadpłaconej opłaty od pozwu;

- naruszenie art. 7 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej w zw. z art. 79 ust. 1 b ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, poprzez odmowę zastosowania tego przepisu, co skutkowało oddaleniem wniosku o zwrot opłaty sądowej;

- naruszenie art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej poprzez nierówne traktowanie stron postępowania, objawiające się odmową zwrotu w trybie art. 79 ust. 1 b ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nadpłaconej przez powoda opłaty sądowej, z uwagi na błędne zaliczenie tej opłaty przez Sąd w wyroku z dnia 19 stycznia 2016 roku do kosztów procesu, niezaskarżonych przez pozwanego;

- naruszenie art. 98 k.p.c. poprzez jego zastosowanie, a w związku z tym błędne uznanie, że w sprawie istniały przesłanki do zasądzenia zwrotu nadpłaconej opłaty sądowej od pozwanego na rzecz powoda.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż powód cofnął częściowo pozew przed wydaniem nakazu zapłaty w sprawie. W nakazie zapłaty sąd orzekł jedynie o kwocie pozostałej do zapłaty oraz odpowiednio do tej kwoty przesądził zwrot od pozwanego kosztów procesu. W związku z powyższym wyczerpane zostały przewidziane w treści art 79 ust 1 pkt b ustawy o kosztach sadowych przesłanki warunkujące zwrot na rzecz powoda całości opłaty sądowej od cofniętej części powództwa. Postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi na skuteczne cofnięcie pozwu wydane zostało przez tut. Sąd w dniu 2 grudnia 2014 r. Postanowienie to jest prawomocne. Powód, pomimo braku takiego obowiązku, wielokrotnie występował do tut. Sądu o zwrot nadpłaconej opłaty sądowej. Do dnia dzisiejszego taki zwrot nie miał miejsca. Powód wskazał, iż okoliczność, na którą powołuje się sąd w uzasadnieniu postanowienia z dnia 16 stycznia 2017 r. nie ma znaczenia dla obowiązku zwrotu z kasy sądu nadpłaconej opłaty sądowej. Dokonanie takiego zwrotu, w ściśle określonych przypadkach, stanowi obowiązek sądu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 79 ust. 1 b ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. jedn. Dz. U. z 2016r., poz. 623 ze zm.) Sąd z urzędu zwraca stronie całą uiszczoną opłatę od pisma odrzuconego lub cofniętego, jeżeli odrzucenie lub cofnięcie nastąpiło przed wysłaniem odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron - przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia.

Sąd zważył, iż użycie w powołanym przepisie sformułowania "z urzędu" oznacza, że sąd jest obowiązany bez żądania lub wniosku strony dokonać zwrotu całego uiszczonego wpisu w wymienionych sytuacjach (por. Komentarz do art. 79 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, A. Zieliński, Legalis). Orzeczenie w tym zakresie nie zostało więc pozostawione dyskrecjonalnej władzy sędziego. Zwrot dokonywany jest z urzędu, nie wymaga więc wniosku uprawnionego. W razie częściowego cofnięcia pozwu (zarówno ze zrzeczeniem się roszczenia, jak i bez) sąd z urzędu zwraca powodowi całą opłatę od cofniętej części roszczenia, o ile zachodzą warunki przewidziane w przepisie. Na skutek cofnięcia pisma sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania w zakresie dokonanego cofnięcia. Obowiązek sądu zwrotu opłaty z urzędu od pisma cofniętego powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania.

W przedmiotowej sprawie bezsporne było, iż cofnięcie pozwu w części tj. co do kwoty 7 635,99 zł nastąpiło przed wydaniem nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, a tym samym przed doręczeniem odpisu pozwu i innych pism pozwanemu w niniejszej sprawie. Zatem co do kwoty opłaty od pozwu w zakresie cofniętego powództwa należało zastosować art. 79 ust. 1b powołanej ustawy.

W ocenie Sądu nie ma przy tym znaczenia, iż Sąd nieprawidłowo zasądził koszty procesu w wyroku zaocznym z dnia 19 stycznia 2016 roku wliczając do nich opłatę od pozwu w części, która winna być zwrócona powodowi. Jak już wskazano powyżej, przepis art. 79 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jednoznacznie wskazuje w jakich przypadkach Sąd jest zobowiązany do zwrotu opłaty od pozwu ( w części bądź w całości) i nie uzależnia zwrotu tej opłaty od jakiejkolwiek okoliczności poza opisanymi w tym przepisie przypadkami, a tym bardziej od tego czy Sąd zasądził na rzecz strony koszty procesu od przeciwnika czy też nie. Jak słusznie wskazał w swoim zażaleniu pozwany, jeżeli koszty procesu zostały nieprawidłowo zasądzone pozwanemu przysługiwało prawo złożenia w sprawie zażalenia. Sąd nie może odmawiać powodowi zwrotu nadpłaconej opłaty sądowej z uwagi, iż koszty te zostały zasądzone na jego rzecz od pozwanego, skoro zaszły przesłanki przewidziane w art. 79 ust. 1 b powołanej ustawy. Nieprawidłowe orzeczenie Sądu w tym zakresie nie może powodować nie zastosowania wskazanego przepisu.

Dodać należy, na co powołał się powód, iż w sytuacji, gdy pozwany byłby niewypłacalny, to powód nie uzyskałby nawet części opłaty od pozwu, która winna mu zostać zwrócona z urzędu ze Skarbu Państwa.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. oraz art. 351 k.p.c. i art. 100 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie i orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji.

O kosztach postępowania zażaleniowego wywołanego przedmiotowym zażaleniem, orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 1 i § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015, poz. 1804 ze zm.).

Wiesław Łukaszewski Wojciech Wołoszyk Sylwia Roszak

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

(...)

(...)

2.  (...)

(...)