Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód A. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Klubu (...) w O. kwoty 18.185,55 złotych tytułem wynagrodzenia za świadczone usługi, wynikającej z faktury VAT z dnia 23 października 2013 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 07 listopada 2013 r. do dnia zapłaty. Nadto, domagał się zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podał, iż w dniu 30 lipca 2013 r. (...) Klub (...) w O. zwrócił się do Powiatowego Zarządu Dróg w M. z wnioskiem o wyrażenie zgody na zajęcie dróg gminnych w sposób szczególny w związku z organizacją imprezy sportowej pod nazwą (...) 37 Rajd Kormoran. Na mocy decyzji Starosty (...) z dnia 28 sierpnia 2013 r. wniosek został rozpoznany pozytywnie. Wnioskodawca został zobowiązany do przywrócenia ulic – dróg po imprezie do stanu poprzedniego.

Wykonanie powyższych prac zostało zlecone A. K., prowadzącemu działalność gospodarczą. Zleceniobiorca zrealizował zlecenie. Zleceniodawca początkowo nie kwestionował obowiązku zapłaty za wykonane prace. W późniejszym okresie usiłował przenieść swoją odpowiedzialność na podległe (...) Stowarzyszenie (...), pomimo że nie jest ono samodzielne pod względem finansowym. Powód bezskutecznie wzywał pozwanego do zapłaty ( k. 2-6)

Pozwany (...) Klub Sportowy w O. na rozprawie w dniu 25 maja 2016 r. wniósł o oddalenie pozwu i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W pierwszej kolejności pozwany wskazał, że jest stowarzyszeniem zwykłym i nie posiada osobowości prawnej. Nie został wpisany do rejestru stowarzyszeń. Pozwany nie ma zatem zdolności sądowej i nie może występować w procesie (k. 56)

Na rozprawie w dniu 19 października 2016 r. pozwany wskazywał, iż w jego ocenie nie było zawartej żadnej umowy pomiędzy powodem a pozwanym. Pozwany nie upoważniał M. S. (1) do zawierania umowy o wykonanie prac, kwestionował również żądanie co do wysokości ( k. 85).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Klub (...) w O. (zwany dalej OKR) i (...) Stowarzyszenie (...) w M. (zwane dalej (...)) wspólnie organizowali imprezę sportową pod nazwą (...) 37 Rajd Kormoran. W treści regulaminu uzupełniającego imprezy OKR był wymieniony jako jej organizator, a (...) jako współorganizator.

W piśmie z dnia 30 lipca 2013 r. (...) Klub (...) w O. zwrócił się do Powiatowego Zarządu Dróg w M. z wnioskiem o wyrażenie zgody na zajęcie dróg gminnych w sposób szczególny w związku z organizacją imprezy sportowej pod nazwą (...) 37 Rajd Kormoran. Decyzją z dnia 28 sierpnia 2013 r. Starosta Pozytywnie rozpatrzył wniosek i zobowiązał organizatora – (...) Klub (...) w O. do przywrócenia po imprezie dróg do stanu poprzedniego.

Z reguły wykonanie tego typu prac łączy się z kosztem około 5 - 8.000 złotych.

( wniosek OKR do Powiatowego Zarządu Dróg w M. z dnia 30 lipca 2013 r. w sprawie zajęcia dróg w sposób szczególny k.21, decyzja Starosty (...) z dnia 28 sierpnia 2013 r. k. 21v, zeznania świadka K. S. (1) k. 126v-127)

W sierpniu 2013r. M. S. (1) zwrócił się do powoda, prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Usługi (...) w M. o wykonanie prac, polegających na usług polegających na przygotowaniu dróg do rajdu i ich naprawie po rajdzie.

W dniu 01 września 2013 r. odbyła się impreza sportowa pod nazwą (...) 37 Rajd Kormoran.

Powód wykonał zlecone mu prace, polegające na naprawie dróg gminnych Nr (...) K. – (...), Nr (...) K.- S..

Rajd odbył się w dniu 1 września 2013r.

Prace były wykonywane w dniach 2,3 i 5 sierpnia oraz od 2 do 7 września 2013r.

Do jakości prac ostatecznie nie wniesiono zastrzeżeń.

Członkowie zarządu (...) Stowarzyszenia (...) w M. – A. M. i A. S. poinformowali powoda, aby fakturę wystawił na pozwanego.

( dowód: regulamin k. 117 – 124, karta pracy sprzętu powoda k. 16, protokoły odbioru usługi z dnia 03 września 2013 r. k. 17, zaświadczenie UG w M. z dnia 11 lipca 2014 r k. 19, kopia pisma z k. 23, zeznania świadka A. K. k. 85v-86, zeznania świadka K. S. (1) k. 86, zeznania świadka M. S. (1) k. 114v-115v, zeznania świadka W. T. k. 115v-116, zeznania świadka D. L. k. 125v, zeznania świadka A. G. k. 125v-126, zeznania świadka W. S. k. 126, zeznania świadka K. S. (1) k. 126-127)

W dniu 23 października 2013 r. powód wystawił na rzecz (...) Klubu (...) fakturę za usługi sprzętowe na kwotę 18 185,55 złotych. Termin zapłaty upływał z dniem 06 listopada 2013r.

W dniu 3 października 2014r. powód wystawił fakturę korygującą, wpisując jako nabywcę w miejsce pozwanego (...) Stowarzyszenie (...) w M..

( faktury nr (...) k. 8 i 26)

Powód dwukrotnie wzywał pozwanego do zapłaty. Ostateczne wezwanie do zapłaty zostało skierowane dnia 19 grudnia 2014 r. Zakreślono termin do zapłaty 3 dni od doręczenia, które nastąpiło z dniem 3 stycznia 2015 r.

( wezwanie do zapłaty z dnia 14 listopada 2013 r. k. 9-10 , wezwanie do zapłaty z dnia 19 grudnia 2014 r. wraz z dowodem nadania i zpo k. 11)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

Na gruncie niniejszej sprawy powód dochodził od pozwanego wynagrodzenia za wykonane dzieło. Analizując podstawę faktyczną pozwu i całokształt wypowiedzi powoda i jego pełnomocnika (nie będącego pełnomocnikiem zawodowym) należy stwierdzić, że przede wszystkim powód wywodził on swoje roszczenia z umowy zawartej z pozwanym (art. 627 i n. k.c.). Z drugiej strony jednak powód podkreślał, że wykonał prace na rzecz OKR, który był podmiotem zobowiązanym do ich poniesienia (poprzez fakt ich poniesienia został zwolniony od koniecznego wydatku). W ocenie Sądu, uzasadniało to rozważenie zastosowania przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i n. k.c.).

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Należy stwierdzić, że powód nie wykazał faktu zawarcia ustnej umowy z pozwanym. Umowa taka miałaby charakter umowy o dzieło, z uwagi na możliwość zastosowania do niej przepisów o rękojmi za wady fizyczne dzieła.

Z zeznań powoda wynika, że wykonanie robót zlecił mu M. S. (1), nie wskazując początkowo jednoznacznie podmiotu, na rzecz którego dzieło ma zostać wykonane (uczynił to dopiero na dalszym etapie). M. S. (1) nie okazywał powodowi przy tym żadnych dowodów potwierdzających na umocowanie do zawarcia umowy w imieniu OKR. Na etapie zlecenia wiadomo było jedynie, że prace mają zostać wykonane w związku z rajdem. W konsekwencji, sam powód miał wątpliwości, kto jest organizatorem rajdu. Na początku myślał, że organizatorem jest (...), najpóźniej na etapie wykonania robót dowiedział się, że jest nim OKR. Co więcej powód przyznał, iż w trakcie rozmowy z M. S. (1) nie pytał o to, kto będzie organizatorem rajdu. Nie dopytywał się o szczegóły umowy, ponieważ w trakcie wcześniejszych zleceń faktury wystawiane były na (...) i były uiszczane w terminie. W tych samych zeznaniach przyznał jednak, że wcześniejsze zlecenia dotyczyły prywatnego toru (...) a nie naprawy po rajdzie.

Tymczasem brak jest przekonujących dowodów, które potwierdzałyby upoważnienie M. S. (1) (w sposób wyraźny lub dorozumiany) do działania w imieniu pozwanego, w szczególności – do zaciągania w jego imieniu zobowiązań. Z zeznań przedstawiciela pozwanego K. S. (1) wynika, że M. S. (1) nigdy nie był pełnomocnikiem ani przedstawicielem OKR. Jedynym dowodem na okoliczność istnienia takiego upoważnienia są zeznania M. S., sprzeczne z zeznaniami K. S. i budzące wątpliwości co do swojej wiarygodności (z uwagi na rolę świadka przy zawieraniu umowy z powodem).

W ocenie Sądu, z żadnego zachowania przedstawicieli pozwanego nie wynika, aby wiedzieli o tej konkretnie umowie oraz znali i akceptowali jej warunki. Podkreślenia wymaga fakt, że pozwany nie uczestniczył w czynnościach nie tylko związanych z zawarciem umowy, ale również - z jej realizacją i odbiorem robót. Przeprowadzone dowody nie wskazują również na fakt, aby OKR wykazywał jakieś dalej idące zainteresowanie faktem, czy te roboty i w jaki sposób zostały wykonane. Brak jest zatem również podstaw do uznania, że przedstawiciele pozwanego potwierdzili oświadczenie woli złożone w imieniu OKR przez osobę nie upoważnioną (art. 103 k.c.).

Zarówno z zeznań M. S., jak i K. S. wynika, że OKR i (...) podzieliły pomiędzy sobą obowiązki przy organizacji rajdu, zaś zgodnie z tymi ustaleniami zadbanie o przywrócenie dróg po rajdzie do stanu poprzedniego spoczywało na (...). Rozbieżności w ich relacjach dotyczą jedynie ustaleń co do finansowania tego zadania.

W ocenie Sądu, również sam fakt wspólnej organizacji rajdu nie był źródłem stosunku prawnego pomiędzy OKR i (...), dającym powodowi podstawę do dochodzenia od nich solidarnie roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. W szczególności trudno uznać, aby podmioty te łączyła umowa spółki cywilnej (zwłaszcza że zachodzą wątpliwości co do zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych po stronie (...)). Brak jest pisemnej umowy pomiędzy stronami, zaś cel wspólnego przedsięwzięcia trudno określić jako gospodarczy (por.: art. 860 i n. k.c.).

Bezsporne w realiach niniejszej sprawy jest jednak to, że powód został dopuszczony do wykonania prac i je wykonał. Z protokołu odbioru robót wynika, że z dniem 03 września 2013 r. wykonane zostały prace polegające na naprawie dróg gminnych Nr (...) K. – (...), Nr (...) K.- S..

Wątpliwości budzi czas, zakres ich wykonywania oraz pierwotna jakość wykonanych prac. Nie ustalono przy tym, z czego wynikała konieczność wykonania poprawek prac (czy z ich wcześniejszego niewłaściwego wykonania, czy też – konieczności naprawy szkód wyrządzonych przez opady).

Co do jakości wykonanych prac ostatecznie (po wykonaniu poprawek) nie wniesiono zastrzeżeń. Potwierdza to także zaświadczenie z Urzędu Gminy M. z dnia 11 lipca 2014 r. Prawidłowe wykonanie prac potwierdzili także W. T., D. L., A. G. i W. S.. Sąd dał wiarę zeznaniom wskazanych świadków. Są one jasne, spójne, zupełne. Nie były w toku postępowania kwestionowane.

Niezależnie od powyższych wniosków nie ulega wątpliwości, że w świetle przepisów prawa o ruchu drogowym (art. 65 i n.) oraz w świetle treści wydanej decyzji Starosty (...) z 28 sierpnia 2013r. (k.21) pozwany jako organizator był podmiotem zobowiązanym do naprawy dróg po imprezie sportowej, zaś fakt wykonania tych prac przez powoda zaoszczędził mu koniecznego wydatku z tego tytułu.

Pozwany uzyskał zatem pewną korzyść majątkową poprzez fakt, że nie był zmuszony do zapłaty wynagrodzenia za te prace innemu podmiotowi, zaś powód doznał uszczerbku w swoim majątku poprzez fakt, że wykonał w ramach działalności gospodarczej dzieło nieodpłatnie, nie mając realnych szans na odzyskanie wynagrodzenia od innych osób. Poniósł koszty paliwa, zatrudnienia pracownika i w tym stosunkowo długim czasie nie wykonał ewentualnych innych zleceń, za które mógł uzyskać wynagrodzenie.

Zgodnie z przepisem art. 405 kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Z art. 405 k.c. wynikają cztery ogólne przesłanki powstania roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia (tzw. roszczenia kondykcyjnego): wzbogacenie jednego podmiotu; zubożenie drugiego podmiotu; związek pomiędzy wzbogaceniem a zubożeniem; brak podstawy prawnej dla wzbogacenia (bezpodstawność wzbogacenia) (por. Rzetecka-Gil Agnieszka Komentarz do art. 405 kodeksu cywilnego (Dz.U.64.16.93) LEX/el. 2010). W omawianym przypadku mamy jednak do czynienia z postacią bezpodstawnego wzbogacenia jaką jest nienależne świadczenie (art. 410 k.c.). Świadczenie jest nienależne w szczególności wtedy jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył.

Zatem instytucja nienależnego świadczenia stanowi rodzaj bezpodstawnego wzbogacenia, w którym wierzyciel nie musi wykazywać ani wartości swojego zubożenia, ani wartości wzbogacenia dłużnika, a jedynie wartość spełnionego bez podstawy prawnej świadczenia. Chodzi przy tym o sytuacje, w których zubożony spełnił określone świadczenie na rzecz wzbogaconego w błędnym przekonaniu, że spełnia świadczenie w ramach istniejącego albo mającego powstać stosunku zobowiązaniowego. Zachodzi tu więc brak causae świadczenia lub jej nieprawidłowość.

W ocenie Sądu, nie sposób uznać, iż podjął by się wykonania kosztownych prac w sytuacji gdyby miał świadomość, że nie jest do świadczenia zobowiązany. Nie zachodzą zatem podstawy do wyłączenia odpowiedzialności pozwanego w oparciu o art. 411 k.c.

W ocenie Sądu, pozwany otrzymał zatem kosztem powoda korzyść majątkową i winien zwrócić mu wartość wykonanych prac.

Z zeznań K. S. (1) przedstawiciela pozwanego wynika, że na realizację tego typu zadań po rajdach z reguły przeznaczana jest kwota do 8 000 złotych. Zeznania K. S. (1) nie były w toku postępowania kwestionowane. Mając powyższe okoliczności na uwadze, zważywszy – jak wynika z dokonanych ustaleń – że zniszczenia dróg były poważne, a zakres prac był szeroki, Sąd przyjął, iż wartość prac wynosić będzie co najmniej 7000 złotych. W pozostałej części powództwo oddalił.

O roszczeniu odsetkowym Sąd orzekł na podstawie art. 359 k.c. i art. 481 k.c. , w oparciu o przedstawione wezwanie do zapłaty z dnia 19 grudnia 2014 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie III na podstawie art. 102 k.p.c.

SSR Anna Kabzińska

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...).