Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2016 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: R. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 23 października 2015 r., numer (...)

w sprawie: R. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

z udziałem D. G. (1)

o podleganie ubezpieczeniom

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że R. K. jako pracownik u płatnika składek D. G. (1) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu w okresie od 27 kwietnia 2015 r. do 31 maja 2015 r.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13
października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 83 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny w związku z art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.
Inspektorat w B. stwierdził, że R. K. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od 27.04.2015 r. do 31.05.2015 r. jako pracownik u D. G. (1).

W uzasadnieniu wskazano, że z ustalonego przez organ rentowy stanu faktycznego wynika, że mimo istnienia formalnej umowy o pracę, w okolicznościach faktycznych sprawy doszło do zawarcia umowy o pracę dla pozoru. Strony nie miały, zdaniem organu rentowego, zamiaru zawarcia rzeczywistej umowy o pracę. Strony zawarły umowę o pracę umożliwiającą ubezpieczonemu skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

W konsekwencji organ rentowy uznał, że R. K. nie jest pracownikiem w rozumieniu przepisów kodeksu pracy i nie istniał obowiązek zgłoszenia w/w do ubezpieczeń społecznych.

W odwołaniu R. K. zaskarżył w całości decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. i stwierdził, że świadczył pracę u D. G. (1) oraz zawnioskował świadków na powyższe okoliczności.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i objęcie ubezpieczeniem społecznym w spornym okresie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

D. G. (1) prowadzi Przedsiębiorstwo (...)od lutego 2015 r. a jej działalność polega na dostawie i montażu stolarki aluminiowej. W 2015 r. kondycja finansowa firmy była dobra i pozwalała na zatrudnienie pracowników. D. G. (1) od 10.08.2015r. zatrudnia pracownika administracyjnego na pół etatu. Przed zatrudnieniem R. K. D. G. (1) nie zatrudniała pracownika do montażu stolarki aluminiowej. Mąż D. D. G. prowadzi od 2001 r. działalność gospodarczą polegającą na dostawie i montażu aluminium. Obie firmy współpracują ze sobą, mają też wspólne pomieszczenia magazynowe. D. G. (1) jest podwykonawcą zleceń uzyskiwanych przez D. G. (2), który przekazywał jej uzyskane zlecenia lub pomagał je zdobyć.

R. K. był zatrudniony u D. G. (2) do 27.02.2015r. W trakcie tego zatrudnienia R. K. korzystał ze zwolnień lekarskich. D. G. (1) poszukiwała pracownika z doświadczeniem zawodowym i z tego względu zatrudniła R. K., który rozwiązał stosunek pracy z D. G. (2) z powodów osobistych. Umowa miedzy odwołującym a D. G. (1) została zawarta na okres próbny od 27.04.2015 r. do 31.05.2015 r. za wynagrodzeniem 3349 zł. i rozwiązała się z upływem okresu trwania umowy. Magazyny firm małżonków G. znajdują się w O. przy ulicy (...). Odwołujący R. K. wykonywał tam prace przygotowawcze w ramach umowy oracę z D. G. (1) tzn. ciął aluminium i przygotowywał elementy do montażu u klienta. R. K. rozpoczął pracę u D. G. (1) od przygotowania w warsztacie w O. elementów aluminiowych do stolarki witrynowej w Bibliotece (...). Przygotowywał ją przez około 10 dni. W międzyczasie w dniach 6, 7, 8 maja 2015 r. pracował z W. G. ( który pomagał w firmie w ramach pomocy rodzinnej ) w myjni samochodowej przy ulicy (...) w B., przy montażu witryny aluminiowej. Ubezpieczony stawiał się zazwyczaj rano w warsztacie w O., gdy miał pracować na miejscu, bądź stawiał się od razu na miejscu realizacji zlecenia, zdarzało się, że na miejsce zlecenia zawoziła odwołującego D. G. (1). Dnia 9 maja 2015 r. odwołujący montował przygotowaną w warsztacie witrynę w Bibliotece na (...), 11 maja 2015 r. pracował w warsztacie w O. przy stolarce aluminiowej. Po zakończonej pracy, wysiadając z autobusu odwołujący źle stanął, udał się więc do szpitala, gdzie lekarz wystawił mu zwolnienie lekarskie. W połowie maja 2015 r. odwołujący zaczął uskarżać się na migotanie przedsionków i w związku z tym schorzeniem korzystał z dalszych zwolnień lekarskich. D. G. (1), po tym jak odwołujący zachorował, nie przyjęła już żadnego nowego pracownika, bowiem podpisała umowę z zewnętrznymi firmami.

dowód: zeznania świadków A. A.-zapis protokołu rozprawy k.56, W. G., S. R. k. 73, D. G. (1) k.94 i odwołującego k.73 i 97, PIT 11 k.79-81, umowy z dnia 13.04.2015 r. i 4.05.2015 r. k.82-85, karta leczenia szpitalnego k. 74, dokumenty w aktach osobowych odwołującego dołączonych do akt

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach sprawy i aktach rentowych, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków A. A., W. G., S. R. oraz strony postepowania D. G. (1) i odwołującego. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, bowiem potwierdzały one przebieg pracy odwołującego, zostały potwierdzone dowodami z dokumentów i spójne były z zeznaniami D. G. (1).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem strony zawartej umowy o pracę związane stosunkiem pracy od dnia 27.04.2015r. faktycznie realizowały obowiązki wynikające z tej umowy, która nie została zawarta dla pozoru, jak to wadliwie przyjął organ rentowy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015r., poz. 121 j.t.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej są pracownikami.

Zgodnie z art. 13 pkt 1 ustawy systemowej, obowiązek ubezpieczeń społecznych pracownika istnieje od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

W świetle przepisu art. 36 ust. 4 i 11 przytoczonej ustawy, zgłoszenia do ubezpieczeń dokonuje płatnik w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń.

W ocenie Sądu R. K. spełnił wszystkie przesłanki rzeczywistego (prawdziwego) nawiązania stosunku pracy od dnia 27.04. 2015r. wynikające z treści art. 22 § 1 kodeksu pracy. Przepis ten stanowi, iż przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Warunkiem powstania pracowniczego ubezpieczenia społecznego jest istnienie faktycznego stosunku pracy. O ważności stosunku pracy decyduje to, czy oświadczenia woli zawarte w umowie o pracę łączącej strony nie zawierają wad, które powodowałyby ich nieważność, bądź bezskuteczność. Dla ustalenia, że doszło do powstania pomiędzy stronami stosunku pracy, nie jest wystarczające spełnienie warunków formalnych zatrudnienia, takich jak podpisanie umowy o pracę, zgłoszenie do ubezpieczenia, a konieczne jest ustalenie, że strony miały zamiar wykonywać obowiązki wynikające z umowy o pracę i to czyniły. Zgodnie z dyspozycją przywołanego wyżej art. 22 k.p. stosunek pracy charakteryzuje się pewnymi szczególnymi cechami: konieczność osobistego wykonywania pracy, podporządkowanie pracodawcy, wykonywanie pracy na jego rzecz i ryzyko oraz odpłatność pracy. Istotą stosunku pracy jest zatem, aby m.in. praca odbywała się pod kierownictwem pracodawcy i by pracownik stosował się do jego poleceń związanych zwłaszcza z organizacją i przebiegiem pracy. Świadcząc umowę o pracę pracownik jest podporządkowany pracodawcy, co do czasu, miejsca i sposobu jej wykonywania. Stosunek pracy jest stosunkiem zobowiązaniowym uzewnętrzniającym wolę umawiających się stron. Po stronie pracownika musi zatem istnieć chęć świadczenia pracy oraz możliwość jej świadczenia, a po stronie pracodawcy potrzeba zatrudnienia i korzystania z tej pracy za wynagrodzeniem ( tak w wyroku z dnia 14 października 2014 r. III AUa 25/14 ). Oczywiście nie jest niezgodne z prawem poszukiwanie pracy przez pracownika, który cierpi na jakieś schorzenie albo jest np. w stanie ciąży ( co wiążąc się może z okresową niezdolnością do pracy ), ani też zawieranie w tym stanie umowy o pracę. Wskazać jednak należy, że w orzecznictwie wskazuje się, że choć wprawdzie dążenie kobiety ciężarnej ( a to samo odnieść należy do osoby cierpiącej na przewlekłe schorzenie ) do uzyskania przez zawarcie umowy o pracę ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może być uznane za zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem, albo mającej na celu obejście prawa, jednak nie wyklucza to w szczególnych przypadkach uznania takiej umowy za nieważną ze względu na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 sierpnia 2013r., sygn. akt III AUa 1553/12). Zwrócić należy również w tym miejscu uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2008r. wydany w sprawie II UK 252/07, w którym wskazano, że kobieta w ciąży posiada prawo do poszukiwania i podejmowania zatrudnienia, pod warunkiem, że stanowisko pracy, o które się ubiega, nie jest przeciwwskazane dla kobiet w ciąży. Jednakże z prawa do podjęcia zatrudnienia nie wynika jeszcze obowiązek nawiązania stosunku pracy z taką kobietą, niezależnie od rzeczywistych potrzeb danego pracodawcy, tylko z tej przyczyny, że dana osoba poszukuje źródła utrzymania.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 11 lutego 2014 r., wydanym w sprawie o sygnaturze III AUa 929/13, stwierdził, iż przepis art. 6 ust. 1 pkt 1 u.s.u.s. stanowi o obowiązkowym ubezpieczeniu emerytalnym i rentowym pracowników, czyli - stosownie do art. 22 k.p. - osób rzeczywiście zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, a nie tych, które tylko umowę o pracę "formalnie zawarły". Tak więc jedynie zawarcie umowy o pracę, bez zamiaru jej świadczenia w ramach stosunku pracy, w celu uzyskania ubezpieczenia społecznego nie wywołuje skutku objętego zamiarem stron (uzyskania prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego), gdyż warunkiem uzyskania tego prawa jest istnienie i rzeczywiste wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Sąd ten podnosi także w przytoczonym judykacie, że jedynie zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego, bez rzeczywistego wykonywania umowy o pracę, świadczy o fikcyjności zgłoszenia do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. A w sytuacji, w której stronom umowy o pracę przyświeca jedynie intencja włączenia do ubezpieczenia społecznego (i uzyskanie świadczeń płynących z tego ubezpieczenia) pod pozorem zatrudnienia bez jego rzeczywistego wykonywania (art. 83 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.) zawarcie umowy o pracę nie może rodzić skutków prawnych i stanowić podstawy do uznania, iż osoba, która zawarła taką umowę podlega ubezpieczeniu społecznemu pracowników.

Przenosząc te rozważania ogólne na grunt ustalonego w sprawie stanu faktycznego i oceniając zebrany materiał dowodowy Sąd Okręgowy stwierdził, że przemawia on za ustaleniem, że strony, świadomie podjęły decyzję o zatrudnieniu odwołującego u pracodawcy - D. G. (1), która poszukiwała pracownika do montażu stolarki aluminiowej. Zgromadzone w sprawie dowody w postaci dokumentów a przede wszystkim zeznania świadków potwierdziły fakt rzeczywistej pracy odwołującego u D. G. (1). Na podkreślenie zasługuje fakt, że świadków nie wiązał z odwołującym żaden stosunek osobisty bądź stosunek pokrewieństwa, więc brak podstaw by kwestionować prawdziwość ich zeznań. Zresztą organ rentowy nie wykazał w toku postępowania, by odwołujący nie realizował obowiązków pracowniczych, bądź D. G. (1) nie realizowała wobec odwołującego obowiązków pracodawcy. Sam fakt, że odwołujący zachorował w krótkim odstępie czasu od podjęcia pracy nie oznacza automatycznie, że zawarta umowa o pracę miała pozorny charakter, co skutkowało jej nieważnością, jak wywodził organ rentowy. Wskazać trzeba, że D. G. (1) zawarła z odwołującym umowę jedynie na okres próbny, kondycja finansowa jej firmy pozwalała na zatrudnienie pracownika a fakt, że po 1.06.2015 r. nie zatrudniła już kolejnego pracownika nie może przemawiać za zasadnością twierdzeń organu rentowego, bowiem organizacja działalności gospodarczej należy do osoby prowadzącej taką działalność.

Dowody zgromadzone w sprawie świadczą o tym, że odwołujący R. K. wykonywał faktycznie pracę, określoną w umowie o pracę a twierdzenia organu rentowego iż zawarcie umowy o pracę miało na celu jedynie uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia chorobowego nie zostały wykazane w toku postępowania sądowego przez organ rentowy.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie zasługiwało na uwzględnienie, co na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. skutkowało zmianą decyzji i orzeczeniem jak w punkcie 1 wyroku.

SSO Ewa Milczarek