Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

07 października 2016

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Rafał Cieszyński

Protokolant Katarzyna Kudzia

po rozpoznaniu na rozprawie 20 września 2016 we W.

sprawy z powództwa A. W.

przeciwko A. K., M. W. i G. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanych A. K., M. W. i G. K. solidarnie na rzecz powoda A. W. kwotę 141.842,07 zł ( sto czterdzieści jeden tysięcy osiemset czterdzieści dwa złote siedem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 11 października 2012 do dnia zapłaty, przy czym wyrok wobec A. K. ma charakter zaoczny;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 9.938 zł tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1740/15

UZASADNIENIE

Pozwem z 15 października 2015 roku A. W. wniósł o zasądzenie od pozwanych A. K., M. W. oraz G. K. solidarnie na swoją rzecz kwoty 159.929,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 06 października 2012 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu swojego roszczenia powód wskazał, że powództwo w niniejszej sprawie dotyczy roszczenia powstałego po stronie (...) sp. z o.o. w T. wobec pozwanych, w wyniku ich świadomego działania na szkodę spółki. Pozwany G. K. będąc jednocześnie prezesem Zarządu (...) Sp. z o.o. w T. oraz pełnomocnikiem (...) s.c. w T., wspólnie z pozwanymi ad l i ad 2 świadomie podjęli działania mające na celu przejęcie wierzytelności spółki (...) należnych od Przedsiębiorstwa (...).

W listopadzie i grudniu 2010 roku I. S. złożyła szereg zamówień w (...) Sp. z o.o. Na tej podstawie (...) Sp. z o.o. wystawiła I. S. faktury VAT nr (...) z 06 grudnia 2010 roku, (...) z 06 grudnia 2010 roku, (...) z 06 grudnia 2010 roku, (...) z 07 grudnia 2010 roku, (...) z 24 listopada 2010 roku, (...) z 23 grudnia 2010 roku. G. K. działając na szkodę (...) Sp. z o.o., celem uzyskania korzyści przez pozwanych zmienił numer konta na fakturach wysyłanych do I. S. z numeru rachunku bankowego (...) Sp. z o.o. ( (...) oraz (...)) na numer rachunku (...) s.c. ( (...)). Faktury za te same usługi, ale z prawidłowym numerem spółki prezes zarządu (...) Sp. z o.o. G. K. archiwizował w ewidencji księgowej Spółki.

Powód wskazał, że I. S., na podstawie otrzymanych od G. K. faktur z niewłaściwym numerem rachunku, dokonała płatności w dniach 24 listopada 2010 roku, 10 grudnia 2010 roku, 16 grudnia 2010 , 24 grudnia 2010 roku oraz 05 stycznia 2011 roku na łączną kwotę 159.929,50 zł na rzecz spółki pozwanych ad l i 2. Wskutek celowego wprowadzenia w błąd (...) Sp. z o.o. w T. poniosła szkodę, a korzyść uzyskali pozwani. Według powoda okolicznością bezsporną jest, że przysporzenie środków pieniężnych na rachunku bankowy pozwanych ad l i 2 nastąpiło bez jakiegokolwiek tytułu prawnego. Już z tytułów przelewów pozwane ad l i 2 miały świadomość nienależnych im pieniędzy i powinny były liczyć się z koniecznością ich zwrotu. Dalej powód wskazał, że w sytuacji jednoczesnego pełnienia przez G. K. funkcji prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. i pełnomocnika (...) s.c. poszkodowana spółka nie miała świadomości swojej szkody przez dłuższy okres czasu, ponieważ dopiero po wyznaczeniu na Syndyka masy upadłości (...) Sp. z o.o. w T. T. P. w postępowaniu upadłościowym i analizie zgromadzonych w spółce dokumentów księgowych odnotowano, że brak było zapłaty za usługi Spółki od I. S.. Wobec powyższego Syndyk wezwał I. S. do zapłaty zaległej kwoty 159.929,50 zł zgodnie z wystawionymi fakturami. W odpowiedzi na to wezwanie I. S. wskazała, że dokonała płatności na numery kont wskazane jej przez G. K. na fakturach podpisanych przez niego i dołączyła poświadczone za zgodność z oryginałem kopie faktur i przelewów bankowych. Faktury przysłane przez I. S. różniły się od tych znajdujących się w ewidencji księgowej (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej tylko numerami kont. Syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w T. T. P., który przeglądał akta postępowania przygotowawczego Prokuratury Rejonowej w T.prowadzonego pod sygnaturą Ds. 524/12 (którego konsekwencją było postępowanie Sądu Rejonowego w T.pod sygnaturą akt II K 909/12) uzyskał informację, że numer rachunku bankowego widniejący na fakturach podpisanych przez G. K. i wysłanych do I. S., to numer pozwanych jako wspólników (...) s.c. w T.. W związku z powyższym T. P. pismem z 01 października 2012 roku wezwał pozwane ad l i ad 2 do zwrotnego przekazania nienależnego im świadczenia. Wezwanie pozostało bezskuteczne, wobec czego syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w T. 04 stycznia 2013 roku powtórnie wezwał pozwane do zapłaty. Zgodnie z postanowieniem z 22 sierpnia 2013 roku Sędziego-komisarza Sądu Rejonowego dla (...)we W., Wydziału VIII Gospodarczego ds. upadłościowych i naprawczych, sygnatura akt VIII GUp 4/11, nadzorującego postępowanie upadłościowe (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T., syndyk uzyskał zezwolenie na sprzedaż wierzytelności Spółki. 15 października 2013 roku syndyk, w imieniu spółki, dokonał w formie aktu notarialnego przelewu wierzytelności przysługujących spółce na rzecz powoda A. W.. Pismem z 18 listopada 2013 roku powód poinformował pozwane o zawartej umowie przelewu wierzytelności oraz złożył im propozycję ugodowej spłaty zadłużenia. Propozycja ta została przez pozwane odrzucona. 09 grudnia 2013 roku oraz 09 maja 2014 roku powód bezskutecznie wzywał pozwane do dobrowolnego zwrotu nienależnego świadczenia. 16 czerwca 2014 roku powód złożył do Sądu Rejonowego w T.wniosek o zawezwanie pozwanych do próby ugodowej, jednakże do podpisania ugody nie doszło. Bezpośrednio przed wniesieniem powództwa w niniejszej sprawie powód skierował do pozwanych ostateczne wezwanie do zapłaty, które również okazało się bezskuteczne. Zdaniem pozwanego okoliczności powyższe świadczą o tym, że pozwani świadomie współdziałali w bezprawnym przejęciu należności spółki (...) w upadłości od I. S. i tym samym wyrządzili szkodę w kwocie 159.929,50 zł. Niezależnie od odpowiedzialności deliktowej pozwane A. K. oraz M. W., jako wspólnicy (...) s.c. uzyskały bez podstawy prawnej kosztem (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej korzyść majątkową w kwocie 159.929,50 zł, z której obowiązkiem zwrotu powinny się były liczyć.

Pozwana M. W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Pozwana zarzuciła, że powód nie wykazał zasadności roszczenia odszkodowawczego ani też roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

Odnośnie roszczenia o odszkodowanie pozwana podniosła brak wykazania przez powoda istnienia szkody, winy oraz adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem sprawcy a szkodą. Pozwana wyjaśniła, że (...) Sp. z o.o. nie poniosła szkody podlegającej kompensacji w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej, gdyż kwota 159.929,50 zł, przekazana przez I. S. na rachunek bankowy (...) s.c. w wyniku działań ówczesnego prezesa zarządu (...) Sp. z o.o., została w całości wykorzystana na potrzeby prowadzenia przez (...) Sp. z o.o. działalności gospodarczej, przy czym kwota 28.478,43 zł została przeznaczona na uregulowanie zobowiązań (...) Sp. z o.o. względem kontrahentów, kwota 79.306,27 zł została przeznaczona na zakup materiałów budowlanych oraz usług niezbędnych do realizacji przez (...) Sp. z o.o. zleceń w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, kwota 15.900 zł została wypłacona gotówką z rachunku bankowego (...) s.c. przez G. K. a następnie przekazana pracownikom (...) sp. z o.o., kwota 36.244,80 zł została wypłacona gotówką z rachunku bankowego (...) s.c. przez G. K. i przeznaczona na spłatę innych zobowiązań (...) sp. z o.o.

Pozwana podniosła też, że nie miała żadnej świadomości działań podejmowanych przez G. K. a polegających na doprowadzeniu do przekazania przez I. S. świadczenia należnego (...) Sp. z o.o. na rachunek bankowy (...) s.c. a następnie rozdysponowaniu tych środków pieniężnych na potrzeby prowadzenia przez (...) Sp. z o.o. działalności gospodarczej. Pozwana wskazała, że G. K. działając jednocześnie jako prezes zarządu (...) Sp. z o.o. oraz pełnomocnik pozwanej A. K. podejmował powyższe działania bez jej zgody i wiedzy oraz bez zgody i wiedzy A. K.. Pozwana podkreśliła, że choć G. K. był umocowany do reprezentowania i prowadzenia spraw spółki (...) s.c. to dokonując transferu środków pieniężnych działał z przekroczeniem udzielonego mu pełnomocnictwa. Pozwana zarzuciła też, że w świetle tych okoliczności brak jest jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem pozwanej a ewentualną szkodą poniesioną przez (...) s.c.

Niezależnie od powyższego pozwana podniosła, że świadczenie, które otrzymała spółka (...) s.c. nie zostało spełnione przez (...) Sp. z o.o. a przez I. S., wobec czego powód, jako następca prawny (...) Sp. z o.o., nie posiada legitymacji biernej do żądania od wspólników (...) s.c. zwrotu kwoty 159.929,50 zł na podstawie przepisów o zwrocie nienależnego świadczenia. Jej zdaniem w niniejszej sprawie brak jest także spełnienia podstawowych przesłanek odpowiedzialności z art. 405 k.c., to jest wzbogacenia po stronie (...) s.c. oraz zubożenia po stronie (...) s.c., ponieważ kwota 159.929,50 zł nie została w żaden sposób wykorzystana na potrzeby prowadzenia działalności przez (...) s.c. tylko na potrzeby prowadzenia działalności przez (...) Sp. z o.o.

Pozwana zarzuciła też, że roszczenie powoda jest przedawnione a nadto, że stanowi ono nadużycie prawa z uwagi na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.

Podczas rozprawy 02 lutego 2016 roku pozwany G. K. wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny, istotny dla rozstrzygnięcia sprawy:

W sierpniu 2009 roku utworzona została spółka (...) Sp. z o.o., której siedziba początkowo mieściła się w M. a następnie w T.. Wspólnikami spółki zostali G. K. oraz R. S.. G. K. objął jednocześnie funkcję prezesa zarządu, zaś R. S. funkcję wiceprezesa zarządu tej spółki. W czerwcu 2010 roku do (...) Sp. z o.o., jako wspólnik i jednocześnie wiceprezes jej zarządu przystąpił B. K.. Sprawami spółki zajmowali się jednak głównie G. K. oraz R. S.. B. K. wchodził w skład zarządu (...) Sp. z o.o. do 28 grudnia 2010 roku

Przedmiotem działalności (...) Sp. z o.o. była przede wszystkim produkcja oraz montaż metalowych bram i furtek oraz ogrodzeń siatkowych i panelowych. Spółka ta brała udział w realizacji programu (...) współpracując z generalnymi wykonawcami boisk sportowych.

(dowód: postanowienie z 11 stycznia 2013 roku wraz z uzasadnieniem k. 300-338 v; zeznania świadka T. P., e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:04:15-00:42:32; zeznania świadka I. S. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:43:20-01:02:20; zeznania świadka R. S. e-protokół z 20 września 2016 roku 00:01:15-00:15:00; przesłuchanie pozwanego G. K. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:16:50-00:40:55)

Jednym z głównych kontrahentów (...) Sp. z o.o. w T. była firma Przedsiębiorstwo (...) w D., na rzecz której (...) Sp. z o.o. wykonywała, jako podwykonawca, roboty budowlane w zakresie swojej działalności w ramach szeregu przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych przez Przedsiębiorstwo (...) w D., jako generalny wykonawca, na terenie całego kraju. Za współpracę z tą firmą odpowiadał G. K.

(dowód: umowy pomiędzy (...) Sp. z o.o. a P. G. I. S., k. 222-237; zeznania świadka I. S. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:43:20-01:02:20; zeznania świadka R. S. e-protokół z 20 września 2016 roku 00:01:15-00:15:00; przesłuchanie pozwanego G. K. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:16:50-00:40:55)

Od połowy 2010 roku w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. miała problemy z utrzymaniem płynności finansowej. Na skutek nieterminowego regulowania zobowiązań jej rachunki bankowe zostały zajęte przez organy egzekucyjne. W tej sytuacji G. K., celem kontynuowania działalności (...) Sp. z o.o., wskazywał jej dłużnikom inne numery rachunków bankowych, na które mieli dokonywać wpłat należności na rzecz (...) Sp. z o.o., to jest rachunek bankowy należący do jego żony A. K. oraz rachunek bankowy, którego posiadaczem była (...) s.c. Czynił to w ten sposób, że na kopiach faktur ewidencjonowanych w księgach rachunkowych (...) Sp. z o.o. wskazywał rachunek bankowy tej spółki, zaś na oryginałach faktur przekazywanych kontrahentom – rachunki bankowe należące do tych innych podmiotów. Następnie z tych ostatnich rachunków G. K. pobierał środki pieniężne.

W tym samym celu również R. S. wskazał części dłużnikom (...) Sp. z o.o. swój rachunek bankowy, jako właściwy do dokonywania wpłat za wykonane usługi.

(dowód: zeznania świadka T. W. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 01:02:20-01:30:17; zeznania świadka R. S. e-protokół z 20 września 2016 roku 00:01:15-00:15:00; przesłuchanie pozwanego G. K. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:16:50-00:40:55)

23 września 2010 roku (...) PPHU (...) w P. wystawił na rzecz (...) Sp. z o.o. w T. fakturę VAT nr (...) na kwotę 7.402,96 zł brutto zaś 05 listopada 2010 roku fakturę VAT nr (...) na kwotę 16.548,57 zł brutto.

(dowód: faktura VAT nr (...) k. 219; faktura VAT nr (...) k. 220)

03 grudnia 2010 roku (...) B. D. (1) w O. wystawił na rzecz (...) Sp. z o.o. w T. fakturę VAT nr (...) na kwotę 12.025,78 zł brutto.

(dowód: faktura VAT nr (...) k. 221)

07 grudnia 2010 roku (...) Sp. z o.o. we W. wystawiła na rzecz (...) Sp. z o.o. w T. fakturę VAT nr (...) na kwotę 681,49 zł brutto.

(dowód: faktura VAT nr (...) koperta k. 346)

W okresie od listopada do grudnia 2010 roku (...) Sp. z o.o. wystawiła Przedsiębiorstwu (...) szereg faktur VAT za wykonane usługi, to jest:

1.  24 listopada 2010 roku wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 48.800 zł brutto

2.  06 grudnia 2010 roku wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 45.750 zł brutto

3.  06 grudnia 2010 roku wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 48.800 zł brutto

4.  06 grudnia 2010 roku wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 24.400 zł brutto

5.  07 grudnia 2010 roku wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 14.030 zł brutto

6.  23 grudnia 2010 roku wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 33.824,50 zł brutto.

Na oryginałach tych faktur, przekazanych Przedsiębiorstwu (...), G. K. wskazał, jako właściwy do uregulowania należności z nich wynikających, rachunek bankowy o numerze: (...) należący do (...) s.c. w T., zaś w przypadku faktury VAT nr (...) – rachunek bankowy o nr (...). Na kopiach powyższych faktur, które zostały zarchiwizowane w ewidencji księgowej (...) Sp. z o.o. G. K. wskazał numery bankowe należące do (...) Sp. z o.o. (tj. (...) oraz (...)). O zmianie numerów rachunków bankowych G. K. nie informował R. S..

(dowód: kopie faktur VAT o nr (...), k. 17-22; oryginały faktur o nr (...) k. 23-28; zeznania świadka T. P. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:04:15-00:42:32; zeznania świadka I. S. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:43:20-01:02:20; zeznania świadka R. S. e-protokół z 20 września 2016 roku 00:01:15-00:15:00; przesłuchanie pozwanego G. K. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:16:50-00:40:55)

Wkrótce po upływie terminów płatności wynikających ze wskazanych wyżej faktur VAT R. S. zorientował się, że na rachunek (...) Sp. z o.o. nie wpłynęły należności z nich wynikające.

(dowód: zeznania świadka R. S. e-protokół z 20 września 2016 roku 00:01:15-00:15:00)

W okresie od 24 listopada 2010 roku do 05 stycznia 2011 roku Przedsiębiorstwo (...) dokonała sześciu przelewów na rachunek bankowy (...) s.c. w T. o nr (...) na łączną kwotę 159.929,50 zł tytułem zapłaty należności wynikających z powyższych faktur.

(dowód: potwierdzenia przelewów k. 29-34; historia rachunku bankowego (...) s.c. k. 87-108)

Umową z 08 kwietnia 2010 roku M. W. oraz A. K. zawiązały pomiędzy sobą spółkę cywilną pod firmą (...) s.c. z siedzibą w T.. Zgodnie z § 1 umowy została ona zawarta w celu zarobkowego prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wykonywaniu wspólnie wszelkich prac z jednobrzmiących zakresów przedmiotu działalności określonych w zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej wspólników. Na mocy § 12 umowy M. W. oraz A. K. udzieliły pełnomocnictwa do reprezentowania i prowadzenia spraw spółki swoim mężom, to jest odpowiednio T. W. i G. K.. Zgodnie z § 13 umowy udział każdego wspólnika w zyskach i stratach spółki wynosił 50%.

(dowód: umowa spółki cywilnej k. 15)

Przedmiotem działalności (...) s.c. było wykonywanie placów zabaw. Spółka ta prowadziła działalność gospodarczą w niewielkim rozmiarze. W trakcie jej dwuletniego istnienia (...) s.c. realizowała dwie główne inwestycje, w tym jedną w T. w ramach programu rządowego (...) o wartości około 200.000 zł.

(dowód: zeznania świadka T. W. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 01:02:20-01:30:17; przesłuchanie pozwanego G. K. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:16:50-00:40:55; przesłuchanie pozwanej M. W. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:41:04-00:50:21)

Od początku powstania (...) s.c. A. K. oraz M. W. nie interesowały się sprawami tej spółki, nie prowadziły ich i nie uczestniczyły w realizacji inwestycji prowadzonych przez spółkę. Wszystkie czynności w tym zakresie wykonywali mężowie pozwanych, to jest G. K. oraz T. W., z których to inicjatywy powstała ta spółka. G. K. odpowiadał za zakup materiałów niezbędnych do realizacji zleceń oraz dokonywanie płatności związanych z inwestycjami. T. W. zajmował się głównie stroną marketingową spółki. G. K. i T. W. posiadali dostęp do rachunku bankowego (...) s.c.

(dowód: zeznania świadka T. W. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 01:02:20-01:30:17; przesłuchanie pozwanego G. K. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:16:50-00:40:55; przesłuchanie pozwanej M. W. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:41:04-00:50:21)

(...) s.c. w T. nie wiązała żadna umowa z (...) Sp. z o.o. w T.. Środki finansowe przelane przez Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w T. na rachunek bankowy (...) s.c. w kilku transzach na łączną kwotę 159.929,50 zł nie zostały ujęte w ewidencji księgowej (...) s.c.

(dowód: zeznania świadka T. W. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 01:02:20-01:30:17; przesłuchanie pozwanego G. K. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:16:50-00:40:55)

W okresie od 25 listopada 2010 roku do 26 stycznia 2011 roku (...) s.c. nabyła materiały budowlane oraz usługi od różnych firm, w następstwie czego obciążono ją fakturami na łączną kwotę 65.886,27 zł brutto. Należności wynikające z tych faktur zostały uregulowane przez (...) s.c.

(dowód: faktury VAT k. 78-86; historia rachunku bankowego (...) s.c. k. 87-108)

26 listopada 2010 roku z rachunku bankowego (...) s.c. dokonano przelewu kwoty 10.000 zł na rachunek bankowy K. W. D. wskazując w tytule przelewu „wpłata-siatka”.

(dowód: historia rachunku bankowego (...) s.c. k. 87-108)

03 grudnia 2010 roku z rachunku bankowego (...) s.c. dokonano przelewu kwoty 12.961,55 zł na rachunek bankowy B. S. w O. wskazując w tytule przelewu „Zapłata za (...) Sp. z o.o.”.

(dowód: historia rachunku bankowego (...) s.c. k. 87-108)

06 grudnia 2010 roku z rachunku bankowego (...) s.c. dokonano przelewu kwoty 880,23 zł na rachunek bankowy (...) w G. wskazując w tytule przelewu „przedpłata za beton (...) Sp. z o.o.”.

(dowód: historia rachunku bankowego (...) s.c. k. 87-108)

08 grudnia 2010 roku z rachunku bankowego (...) s.c. dokonano przelewu kwoty 681,49 zł na rachunek bankowy A. (...) we W. wskazując w tytule przelewu „transakcja zakupu 07.12.2010”.

(dowód: historia rachunku bankowego (...) s.c. k. 87-108)

08 grudnia 2010 roku z rachunku bankowego (...) s.c. dokonano przelewu kwoty 3.000 zł na rachunek bankowy Zakładu (...) w M. wskazując w tytule przelewu „wpłata za (...) Sp. z o.o.”

(dowód: historia rachunku bankowego (...) s.c. k. 87-108)

09 grudnia 2010 roku z rachunku bankowego (...) s.c. dokonano przelewu kwoty 1.891 zł na rachunek bankowy M. M. N. w L. wskazując w tytule przelewu „zapłata faktur za usługę transportu”.

(dowód: historia rachunku bankowego (...) s.c. k. 87-108)

20 grudnia 2010 roku (...) s.c. wypłaciła pracownikowi (...) Sp. z o.o. S. M. kwotę 1.000 zł jako tytuł płatności wskazując w dowodzie wypłaty: „wypłata wyrównania na poczet wynagrodzenia za okres 11-2010 na rzecz firmy (...) Sp. z o.o.”.

(dowód: dowód wypłaty z 20 grudnia 2010 roku, k. 109; listy płac (...) Sp. z o.o., k. 200-218, koperta k. 346)

Tego samego dnia (...) s.c. wypłaciła pracownikowi (...) Sp. z o.o. L. B. kwotę 500 zł jako tytuł płatności wskazując w dowodzie wypłaty: „wypłata wynagrodzenia za okres 11-2010 na rzecz firmy (...) Sp. z o.o.”.

(dowód: dowód wypłaty z 20 grudnia 2010 roku, k. 110; listy płac (...) Sp. z o.o., k. 200-218, koperta k. 346)

W okresie od grudnia 2010 roku do 22 marca 2011 roku (...) Sp. z o.o. wypłaciła swoim pracownikom łącznie kwotę 11.150 zł z tytułu wynagrodzenia, zaliczek na poczet wynagrodzenia, bądź tytułem pożyczek gotówkowych.

(dowód: dowody wypłaty k. 111-130, 134-135, 141-142, 144-145; listy płac (...) Sp. z o.o. k. 200-218; koperta k. 346)

Postanowieniem z 19 stycznia 2011 roku, sygn. akt VIII GU 191/10, Sąd Rejonowy dla (...)we W.Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych ogłosił upadłość (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. (ówcześnie w M.) z możliwością zawarcia układu, powierzając upadłemu zarząd mieniem wchodzącym w skład masy upadłości pod nadzorem nadzorcy sądowego T. P..

(dowód: postanowienie z 19 stycznia 2011 roku k. 6 akt sprawy o sygn. II K 909/12)

Po ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu (...) Sp. z o.o. kończyła realizację rozpoczętych inwestycji. Nie otrzymywała już nowych zleceń.

(dowód: zeznania świadka T. P. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:04:15-00:42:32)

Postanowieniem z 05 lipca 2011 roku, wydanym na wniosek nadzorcy sądowego T. P., Sąd Rejonowy dla (...)we W.Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych (sygn. akt VIII GUp 4/11) zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłej (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. oraz powołał dotychczasowego nadzorcę sądowego na syndyka masy upadłości tej spółki.

(dowód: postanowienie z 05 lipca 2011 roku k. 7 akt sprawy o sygn. II K 909/12)

Po przejęciu obowiązków syndyka masy upadłości (...) Sp. z o.o. w (...) ustalił na podstawie dokumentacji księgowej tej spółki, że posiada ona wierzytelności z tytułu nieuregulowanych faktur w stosunku do kilku dłużników, w tym między innymi w stosunku do Przedsiębiorstwa (...) w D.. W tej sytuacji syndyk wystosował do tej firmy wezwanie do zapłaty. W odpowiedzi I. S. wskazała, że Przedsiębiorstwo (...) uregulowało swoje zobowiązania w stosunku do (...) Sp. z o.o., przedstawiając jednocześnie faktury otrzymane od (...) Sp. z o.o. oraz potwierdzenia przelewów należności z nich wynikających.

Dokonując analizy porównawczej oryginałów faktur otrzymanych od (...) Sp. z o.o. przez Przedsiębiorstwo (...) oraz kopii tych faktur znajdujących się w ewidencji księgowej (...) Sp. z o.o. syndyk ustalił, że dokumenty te różnią się numerami rachunków bankowych wskazanych jako właściwe do dokonania płatności. Mianowicie na kopiach faktur widniały numery rachunków bankowych, których posiadaczem była upadła spółka, zaś na oryginałach faktur otrzymanych i uregulowanych przez Przedsiębiorstwo (...) widniał rachunek bankowy o numerze (...), posiadany przez niezidentyfikowany podmiot.

(dowód: pismo z 30 listopada 2011 roku k. 16; zeznania świadka T. P. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:04:15-00:42:32; zeznania świadka I. S. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:43:20-01:02:20)

Pismem z 07 listopada 2011 roku syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T. poinformował R. S., że w listopadzie i grudniu 2010 roku część dłużników tej spółki dokonała przelewów znacznych sum pieniędzy tytułem zapłaty za usługi wykonywane przez spółkę na rachunki bankowe o numerach: (...), (...), (...), prosząc go jednocześnie o wskazanie, czy podane numery rachunków należą do (...) Sp. z o.o., a jeśli nie – to do jakiego podmiotu i w jaki sposób kwoty przelane na te rachunki zostały zwrócone spółce (...) Sp. z o.o.

(dowód: pismo z 07 listopada 2011 roku k. 288)

Z tożsamym zapytaniem syndyk zwrócił się też do pozwanego G. K., jednakże nie uzyskał od niego żadnej informacji na ten temat.

(dowód: zeznania świadka T. P. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:04:15-00:42:32)

Pismem z 25 listopada 2011 roku R. S. poinformował syndyka, że żaden z podanych rachunków nie jest prowadzony na rzecz (...) Sp. z o.o. Wskazał, że rachunek bankowy o numerze (...) należy do jego firmy. Wyjaśnił, że na rachunek ten wypłynęły od kontrahentów (...) Sp. z o.o. środki pieniężne w łącznej kwocie 111.600 zł, z których to środków były następnie realizowane zobowiązania (...) Sp. z o.o. R. S. nie potrafił też wskazać posiadaczy pozostałych rachunków bankowych.

(dowód: pismo z 25 listopada 2011 roku k. 289-290)

Pismem z 20 grudnia 2011 roku syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T. wezwał R. S. do zapłaty kwoty 438.281,98 zł na rachunek bankowy masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T. z tytułu przejętych i nierozliczonych należności (...) Sp. z o.o.

(dowód: pismo z 20 grudnia 2011 roku k. 290)

Pismem z 27 marca 2012 roku syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T., zawiadomił Prokuraturę Rejonową w T., że w spółce tej miały miejsce – krótko przed i zaraz po ogłoszeniu jej upadłości działania sprzeczne z prawem o znamionach przestępstw dokonanych na szkodę licznych jej wierzycieli, których dopuścił się prezes zarządu tej spółki G. K.. Wskazał, że działania te polegały w szczególności na doprowadzeniu przelaniu w listopadzie i grudniu 2010 roku oraz w styczniu 2011 roku przez niektórych kontrahentów spółki należności za wykonane przez K. roboty na konta bankowe należące do nieznanych podmiotów, zamiast na konta tej spółki prowadząc tym samym do „wyprowadzenia” ze spółki, a następnie masy upadłości najbardziej płynnych środków w postaci gotówki.

(dowód: pismo z 27 marca 2012 roku k. 1-5 akt sprawy o sygn. II K 909/12)

Postanowieniem z 02 maja 2012 roku prokurator Prokuratury Rejonowej w T.wszczął śledztwo w sprawie wyrządzenia w okresie listopada i grudnia 2010 roku w T. przez G. K. – prezesa zarządu spółki (...) Sp. z o.o., działającego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz w realizacji z góry powziętego zamiaru, znacznej szkody majątkowej w mieniu tej spółki, poprzez wskazanie do przelewów należnych spółce kwot rachunków nie należących do spółki i doprowadzenie do przelania na te rachunki pieniędzy w kwocie łącznej 359.929,78 zł, co oznaczało wyprowadzenie tych pieniędzy z majątku spółki, to jest o przestępstwo z art. 296 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

(dowód: postanowienie z 02 maja 2012 roku k. 62 akt sprawy o sygn. II K 909/12 k. 67 akt sprawy o sygn. II K 909/12)

W toku prowadzonego w tej sprawie śledztwa (sygn. akt Ds. 524/12) Prokuratura Rejonowa w T.ustaliła w czerwcu 2012 roku, że posiadaczem rachunku bankowego o numerze (...) jest (...) s.c. M. W. A. K. z siedzibą w T..

(dowód: pismo z 05 czerwca 2012 roku k. 67 akt sprawy o sygn. II K 909/12)

Zarządzeniem z 17 września 2012 roku, doręczonym 20 września 2012 roku, prokurator Prokuratury Rejonowej w T.udzielił T. P. zgody na zapoznanie się z aktami śledztwa o sygnaturze Ds. 524/12, z czego T. P. skorzystał najpóźniej 01 października 2012 roku.

(dowód: zarządzenie z 17 września 2012 roku k. 135 akt sprawy o sygn. II K 909/12; (...) k. 134 akt sprawy o sygn. II K 909/12; pismo z 01 października 2012 roku k. 140 akt sprawy o sygn. II K 909/12; zeznania świadka T. P. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:04:15-00:42:32)

18 grudnia 2012 roku Prokuratura Rejonowa w T.wniosła do Sądu Rejonowego w T.akt oskarżenia przeciwko G. K..

(dowód: akt oskarżenia, k. 162-163 akt sprawy o sygn. II K 909/12; zawiadomienie, k. 165 akt sprawy o sygn. II K 909/12)

Pismami z 01 października 2012 roku syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w T. wezwał pozwane M. W. oraz A. K., jako wspólników (...) s.c. z siedzibą w T., do zwrotu – w terminie 5 dni od otrzymania pisma kwoty 159.929,50 zł bezpodstawnie wpłaconej w okresie od 24 listopada 2010 roku do 05 stycznia 2011 roku przez Przedsiębiorstwo (...) na rachunek bankowy (...) s.c. o numerze (...) tytułem zapłaty za faktury wystawione przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.. Pisma te zostały doręczone pozwanym M. W. oraz A. K. 05 października 2012 roku.

(dowód: pismo z 01 października 2012 roku wraz z potwierdzeniami nadania listami poleconymi i potwierdzeniami odbioru k. 35-36)

W odpowiedzi pismem z 05 listopada 2012 roku T. W., działając w imieniu (...) s.c., poinformował syndyka, że to głównie G. K. wraz z żoną A. K. dysponowali środkami znajdującymi się na koncie (...) s.c. Wskazał też, że analiza przepływów środków na rachunku bankowym (...) s.c. wskazuje, że część przelewów była realizowana przez G. K. w celu uregulowania zobowiązań (...) Sp. z o.o. Zwrócił się też do syndyka z prośbą o rezygnację z dochodzenia roszczeń w stosunku do niego i jego żony M. W., wskazując, że w żadnym stopniu nie zostali oni wzbogaceni kosztem (...) Sp. z o.o.

(dowód: pismo z 05 listopada 2012 roku k. 253-254)

Pismami z 04 stycznia 2013 roku, doręczonymi 08 stycznia 2013 roku, syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w T. ponownie wezwał pozwane M. W. oraz A. K. do zwrotu kwoty 159.929,50 zł w terminie 3 dni o daty otrzymania pisma.

(dowód: pismo z 04 stycznia 2013 roku wraz z potwierdzeniami nadania listami poleconymi i potwierdzeniami odbioru k. 37-37 v)

W odpowiedzi, pismem z 17 stycznia 2013 roku pozwana M. W., za pośrednictwem pełnomocnika odmówiła zadośćuczynienia wezwaniu wskazując, że środki finansowe otrzymane przez (...) s.c. w T. od Przedsiębiorstwa (...) w kwocie 159.929,50 zł zostały w całości zwrócone (...) Sp. z o.o. w ten sposób, że kwota 115.623,84 zł została przelana z konta bankowego (...) s.c. na rachunki bankowe wierzycieli (...) Sp. z o.o. przez G. K., zaś kwota 44.305,66 zł została pobrana przez G. K. w gotowce z konta bankowego (...) s.c. i następnie przeznaczona na spłatę wynagrodzeń należnych pracownikom (...) Sp. z o.o.

(dowód: pismo z 17 stycznia 2013 roku k. 252-252 v)

Postanowieniem z 11 stycznia 2013 roku (sygn. akt VIII Gzd 21/12) Sąd Rejonowy dla (...)Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych m.in. pozbawił G. K. na okres 9 lat zaś R. S. na okres 6 lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu.

Postanowieniem z 23 maja 2013 roku (sygn. akt X Ga 108/13) Sąd Okręgowy we W.X Wydział Gospodarczy oddalił apelację wniesioną od powyższego orzeczenia.

(dowód: postanowienie z 11 stycznia 2013 roku, k. 300-338 v; postanowienie z 23 maja 2013 roku k. 339)

15 stycznia 2013 roku G. K. sporządził pisemne oświadczenie, w którym wskazał, że działając w imieniu spółki (...) Sp. z o.o. samodzielnie bez wiedzy i zgody wspólników spółki cywilnej (...), A. K. ’’F. P.” s.c. z siedzibą w T. wskazał P. G. I. S. rachunek bankowy tej spółki cywilnej, na który miał być spłacone zobowiązania Przedsiębiorstwa (...) w stosunku do (...) Sp. z o.o. w łącznej kwocie 159.929,50 zł. Pozwany oświadczył też, że środki przelane przez Przedsiębiorstwo (...) na rachunek (...) s.c. w realizacji powyższej dyspozycji zostały w całości zwrócone (...) sp. z o.o. w następujący sposób:

- kwota 115.623,84 zł przelewami na rachunki bankowe wierzycieli (...) Sp. z o.o. na spłatę jej zobowiązań, wykonanymi przez niego osobiście za pośrednictwem internetowego dostępu do rachunku bankowego (...) s.c. posiadanego przez wspólnika A. K.,

- kwota 44.305,66 zł poprzez wypłatę przez niego środków z bankomatu z rachunku bankowego (...) s.c. w okresie między 25 listopada 2010 roku a 04 kwietnia 2011 roku przy pomocy karty bankomatowej wspólnika A. K. a następnie przeznaczeniu tych środków w części na spłatę wynagrodzeń należnych pracownikom (...) sp. z o.o.

Dodatkowo G. K. oświadczył, że (...) Sp. z o.o. nie posiada żadnych roszczeń w stosunku do (...) s.c. w szczególności z tytułu wpływu na rachunek bankowy spółki cywilnej środków od P. G. I. S. i nie posiadała ich przed ogłoszeniem upadłości.

(dowód: oświadczenie z 15 stycznia 2013 roku k. 256)

15 października 2013 roku doszło do zawarcia umowy przelewu wierzytelności pomiędzy T. P. działającym jako syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w T., jako cedentem, a A. W., jako cesjonariuszem, na mocy której cedent przelał w trybie art. 509 i n. k.c. na powoda wierzytelności przysługujące mu od dłużników w łącznej kwocie 1.080.973,93 zł należności głównych wraz z należnymi odsetkami, kosztami sądowymi i egzekucyjnymi, które zostały szczegółowo określone w stanowiącym załącznik do umowy wykazie wierzytelności przysługujących masie upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T. (§ 2 i § 5 ust. 1 umowy). Zgodnie z umową wraz z przenoszonymi wierzytelnościami na cesjonariusza przeszły wszelkie prawa z nimi związane, w tym prawo do odsetek, kosztów postępowania sądowego o egzekucyjnego (§ 5 ust. 2 umowy). W § 3 umowy cedent oświadczył, że na sprzedaż tych wierzytelności posiada zezwolenie Sędziego-komisarza Sądu Rejonowego dla (...)we W., Wydziału VIII Gospodarczego ds. upadłościowych i naprawczych, nadzorującego postępowanie upadłościowe (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T., co stwierdzone zostało niezaskarżalnym postanowieniem z 22 sierpnia 2013 roku (sygn. akt VIII GUp 4/11), zaś w § 6 ust. 1 umowy cedent oświadczył, że kwota należna za przelew wierzytelności została zapłacona w całości przez cesjonariusza.

W wykazie wierzytelności przysługujących masie upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T. stanowiącym załącznik do umowy pod pozycją numer 1 wymieniono wierzytelność w stosunku do G. K. w wysokości 343.760, 17 zł o zwrot pobranych z rachunków bankowych i z kasy (...) Sp. z o.o. i nierozliczonych środków pieniężnych. Pod pozycją numer 3 wymieniono wierzytelność w stosunku do M. W. i A. K. prowadzących działalność gospodarczą pod firmą (...) s.c. stanowiącą roszczenie o zwrot niesłusznie przelanych na rachunek bankowy innej osoby środków pieniężnych należących do (...) Sp. z o.o.

Podpisy stron umowy przelewu wierzytelności zostały potwierdzone notarialnie.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności wraz z złącznikiem i notarialnymi poświadczeniami podpisów k. 38-43; zeznania świadka T. P. e-protokół z 12 kwietnia 2016 roku 00:04:15-00:42:32; przesłuchanie powoda A. W. e-protokół z 14 czerwca 2016 roku 00:03:42-00:16:50)

Pismami z 18 listopada 2013 roku powód poinformował pozwane M. W. oraz A. K. o nabyciu wierzytelności przysługującej (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej względem nich jako wspólniczek (...) s.c. w wysokości 159.929,50 zł. Jednocześnie powód zaproponował pozwanym zawarcie ugody w tym zakresie, która miałaby polegać na wpłacie przez pozwane na rzecz powoda kwoty 50.000 zł, która w całości zaspokoiłaby roszczenie powoda względem pozwanych M. W. i A. K..

(dowód: pismo z 18 listopada 2013 roku wraz z potwierdzeniami nadania listami poleconymi k. 44)

Pismami z 09 grudnia 2013 roku powód wezwał pozwane M. W. oraz A. K. do zapłaty, w terminie do 20 grudnia 2013 roku, solidarnie na jego rzecz kwoty 159.929,50 zł bezpodstawnie wpłaconej na konto (...) s.c. przez firmę Przedsiębiorstwo (...) tytułem zapłaty faktur wystawionych przez (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w T..

(dowód: pismo z 09 grudnia 2013 roku wraz z potwierdzeniami nadania listami poleconymi k. 45-45 v)

Wyrokiem z 09 kwietnia 2014 roku, sygn. akt II K 909/12, Sąd Rejonowy w T.II Wydział Karny uznał G. K., oskarżonego o to, że w okresie od października 2010 roku do stycznia 2011 roku w M., będąc prezesem spółki (...) Sp. z o.o., wobec grożącej niewypłacalności lub upadłości, uszczuplił zaspokojenie wierzycieli spółki w ten sposób, że wskazał kontrahentom spółki numery rachunków bankowych należące do jego żony A. K. oraz do spółki (...), na które kontrahenci przekazywali pieniądze należne spółce (...), przez co uszczuplił (...) spółki (...) o kwotę nie mniejszą niż 159.929,50 zł, tj. o czyn z art. 300 § 1 k.k., za winnego zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 300 § 1 k.k. wymierzył mu karę jednego roku pozbawienia wolności.

Jednocześnie w wyroku tym Sąd uznał G. K., oskarżonego o to, że w okresie od listopada 2011 roku do października 2012 roku będąc osobą uprawnioną do reprezentowania upadłej spółki (...) Sp. z o.o. nie udzielił syndykowi żądanych przez niego informacji, dotyczących majątku upadłej spółki, nie wskazując do kogo należały rachunki bankowe, na które przekazywano pieniądze należne spółce od jej kontrahentów, tj. o czyn z art. 523 ust. 2 ustawy z 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2012 roku, poz. 1112), za winnego zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 523 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze wymierzył mu karę jednego roku pozbawienia wolności.

(dowód: wyrok z 09 kwietnia 2014 roku k. 251-252 akt sprawy o sygn. II K 909/12)

Pismami z 09 maja 2014 roku powód, działając przez swojego pełnomocnika, ponownie wezwał pozwane A. K. oraz M. W. do zapłaty kwoty 159.929,50 zł.

(dowód: pisma z 09 maja 2014 roku wraz z potwierdzeniem nadania listami poleconymi k. 46-50)

16 czerwca 2014 roku A. W. złożył w Sądzie Rejonowym w T.wniosek o zawezwanie A. K., G. K. oraz M. W. do próby ugodowej w sprawie o zapłatę kwoty 159.929,50 zł z tytułu nienależnego świadczenia.

(dowód: wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z 16 czerwca 2014 roku wraz z potwierdzeniem nadania listem poleconym k. 51-52)

Pismami z 02 października 2015 roku powód po raz kolejny wezwał pozwane M. W. i A. K. do solidarnej zapłaty na jego rzecz kwoty 159.929,50 zł. Jednocześnie powód wezwał do zapłaty tej samej kwoty pozwanego G. K. na zasadach odpowiedzialności in solidum. W pismach tych powód wyznaczył pozwanym jako ostateczny termin zapłaty 09 października 2015 roku.

(dowód: pismo z 02 października 2015 roku wraz z potwierdzeniami nadania listami poleconymi k. 53-53 v)

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo w przeważającej mierze zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszym postępowaniu powód A. W. dochodził od pozwanych G. K., A. K. oraz M. W. solidarnej zapłaty na swoją rzecz kwoty 159.929,50 zł wraz z odsetkami stanowiącej wierzytelność (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T. z tytułu odszkodowania, względnie zwrotu nienależnie uzyskanych korzyści kosztem tej spółki, a którą to wierzytelność powód nabył od syndyka masy upadłości tej spółki, na podstawie umowy cesji wierzytelności z 15 października 2013 roku. Podstaw prawnych odpowiedzialności pozwanych powód dopatrywał się zarówno na gruncie przepisów o czynach niedozwolonych (art. 415 k.c. i n.), ewentualnie na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 k.c. i n.).

Jak to zostało ustalone pozwany G. K., będąc prezesem zarządu spółki (...) Sp. z o.o. w T., kierując się chęcią kontynuowania działalności spółki, znajdującej się trudnej sytuacji finansowej, począwszy od połowy 2010 roku wskazywał kontrahentom spółki na oryginałach wystawianych im faktur numery rachunków bankowych należące do jego żony A. K. bądź do spółki (...) s.c., jako właściwe do dokonywania płatności, na które następnie kontrahenci przelewali środki należne (...) Spółce z o.o. I tak między innymi na oryginałach faktur wystawionych i przekazanych w okresie od listopada do grudnia 2010 roku Przedsiębiorstwu (...) w D. G. K. zamieścił jako właściwy do uregulowania należności z nich wynikających numer rachunku bankowego należący do (...) s.c. w T. – spółki, w której wspólnikami były A. K. oraz M. W.. Natomiast na kopiach tych faktur, zarchiwizowanych w ewidencji księgowej (...) Sp. z o.o. w T. G. K. wskazał numer rachunku bankowego należącego do (...) Sp. z o.o. W konsekwencji takiego działania Przedsiębiorstwo (...) w D. w okresie od 24 listopada 2010 roku do 05 stycznia 2011 roku dokonała na rachunek bankowy (...) s.c. 6 przelewów na łączną kwotę 159.929,50 zł tytułem zapłaty należności wynikających z otrzymanych od (...) Sp. z o.o. w T. faktur.

Z okolicznościami tymi powód wiązał poniesienie przez (...) Sp. z o.o. w T. szkody w wysokości równej kwocie powyższych przelewów, a której naprawienia domagał się w tym procesie od pozwanych, jako następca prawny poszkodowanej spółki.

Spośród trzech pozwanych jedynie M. W. podjęła merytoryczną obronę przeciwko żądaniom pozwu. G. K. wnosił jedynie o oddalenie powództwa nie przytaczając żadnej argumentacji na poparcie swojego stanowiska. A. K. na dzień zamknięcia rozprawy nie zajęła natomiast żadnego stanowiska w sprawie.

Z uwagi na to, że powód w pierwszej kolejności wskazywał na odpowiedzialność pozwanych z tytułu czynów niedozwolonych Sąd rozpoznał powództwo, dokonując ustaleń faktycznych a następnie oceny prawnej przez pryzmat przesłanek z art. 415 k.c. Zgodnie z tym przepisem kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Wyrządzenie szkody przez czyn niedozwolony jest samoistnym źródłem stosunku obligacyjnego i skutkuje zaistnieniem odpowiedzialności odszkodowawczej deliktowej. Przesłankami tej odpowiedzialności są:

1.  wystąpienie faktu, za który ustawa czyni odpowiedzialnym określony podmiot, czyli czynu niedozwolonego,

2.  zaistnienie szkody,

3.  związek przyczynowy między czynem niedozwolonym a szkodą w tej postaci, iż szkoda jest jego zwykłym następstwem.

Ciężar dowodu, co do wszystkich tych okoliczności obciąża, co do zasady poszkodowanego (w niniejszej sprawie następcę prawnego poszkodowanego), a to w myśl ogólnej reguły rozkładu ciężaru dowodów, znajdującej swój normatywny wyraz w treści art. 6 k.c.

Podstawę odpowiedzialności deliktowej stanowi wina w rozumieniu art. 415 k.c. Pojęcie winy odnosi się do sfery zjawisk psychicznych sprawcy, z tych względów określa się ją jako znamię podmiotowe czynu. Jednakże dopiero czyn uznany za bezprawny może być rozważany w kategoriach winy. Bezprawnym zachowaniem się będzie takie, które stanowi obiektywne złamanie określonych reguł postępowania, czyli będzie sprzeczne z obowiązującym porządkiem prawnym. Przez „porządek prawny” rozumie się nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej, ale również nakazy i zakazy wynikające z norm moralnych i obyczajowych, czyli zasad współżycia społecznego i dobrych obyczajów. Przyjmuje się, że bezprawność w rozumieniu reżimu deliktowego jest efektem ogólnego, normatywnego zakazu, skutecznego erga omnes, niewyrządzania sobie nawzajem szkody.

Przez winę rozumie się naganną decyzję człowieka, odnoszącą się do podjętego przez niego bezprawnego czynu (dotyczy to także zaniechania). Zwracając uwagę na sferę przeżyć psychicznych działającego podmiotu, jednocześnie sprawcy bezprawnego czynu stawia się zarzut, że jego decyzja była naganna w konkretnej sytuacji. Istotą pojęcia winy jest więc możliwość postawienia sprawcy zarzutu niewłaściwego zachowania się. Prawo cywilne w zakresie deliktów prawa cywilnego rozróżnia, dwie postacie winy: winę umyślną, dolus i nieumyślną – niedbalstwo, culpa.

W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy nie ulegało wątpliwości, że zachowanie pozwanego G. K. polegające na wskazaniu dłużnikowi zarządzanej przez niego spółki (...) Sp. z o.o. w T., to jest Przedsiębiorstwu (...) w D. numeru rachunku bankowego (...) s.c., jako właściwego do zapłaty należności z faktur wystawionych przez (...) Sp. z o.o. w T. było działaniem bezprawnym i zawinionym, wyczerpującym tym samym znamiona czynu niedozwolonego. W tym zakresie Sąd był bowiem związany (w oparciu o treść art. 11 k.p.c.) treścią prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w T.II Wydziału Karnego z 09 kwietnia 2014 roku, sygn. akt II K 909/12, w którym to orzeczeniu Sąd Rejonowy w T.uznał G. K. za winnego m.in. tego, że w okresie od października 2010 roku do stycznia 2011 roku w M., będąc prezesem spółki (...) Sp. z o.o., wobec grożącej niewypłacalności lub upadłości, uszczuplił zaspokojenie wierzycieli spółki w ten sposób, że wskazał kontrahentom spółki numery rachunków bankowych należących do jego żony A. K. oraz do spółki (...), na które kontrahenci przekazywali pieniądze należne spółce (...) Sp. z o.o., przez co uszczuplił (...) spółki (...) o kwotę nie mniejszą niż 159.929,50 zł, tj. czynu z art. 300 § 1 k.k.

Z uwagi zatem na to, że znamiona przestępstwa, za które pozwany G. K. został prawomocnie skazany pokrywają się z zachowaniami, z których powód wywodzi odpowiedzialność pozwanego w niniejszym procesie, nie sposób przyjąć wniosku odmiennego jak tylko takiego, że G. K. dopuścił się czynu niedozwolonego w rozumieniu art. 415 k.c.

W ocenie Sądu postępowanie dowodowe wykazało, że także zachowanie pozwanych M. W. i A. K. nosi znamiona czynu niedozwolonego. W tym zakresie M. W. podnosiła, że nie miała żadnej świadomości działań podejmowanych przez G. K., a polegających na doprowadzeniu do przekazania przez I. S. środków pieniężnych należnych spółce (...) Sp. z o.o. na rachunek bankowy (...) s.c., uznając tym samym, że nie ponosi ona winy w powstaniu ewentualnego uszczerbku w majątku (...) Sp. z o.o. Zdaniem Sądu pozwana błędnie jednak utożsamia te zawinione działania, których dopuścił się pozwany G. K. z własną winą.

W toku postępowania dowodowego zostało ustalone, że A. K. oraz M. W. były wspólnikami spółki cywilnej działającej w T. pod firmą (...) s.c. Spółka ta została założona 08 kwietnia 2010 roku z inicjatywy mężów obu pozwanych, to jest odpowiednio G. K. i T. W., którzy jednocześnie zostali pełnomocnikami wspólniczek w zakresie reprezentowania i prowadzenia spraw spółki. Ustalono również, że od początku powstania (...) s.c. żadna ze wspólniczek nie wykazywała jakiegokolwiek zainteresowania sprawami spółki, nie angażując się choćby w minimalnym zakresie w jej prowadzenie. Wszelkie czynności w tym zakresie były wykonywane przez pełnomocników, to jest G. K. i T. W., którzy między innymi mieli nieograniczony dostęp do rachunku bankowego (...) s.c.

Powyższe ustalenia pozwalają sądzić, że w istocie zarówno M. W., jak i A. K. mogły nie wiedzieć o tym, że G. K. wykorzystał rachunek bankowy (...) s.c. w celu nielegalnego transferu środków należnych spółce (...) Sp. z o.o. Oczywistym jest też to, że G. K. uczynił to z przekroczeniem nadanego mu przez żonę A. K. umocowania do zajmowania się sprawami (...) s.c. Jednakże okoliczności te nie mają żadnego znaczenia dla stwierdzenia zawinionych zachowań po stronie M. W. i A. K.. Pozwane te nie ponoszą bowiem winy za zachowania G. K., tylko za swoje własne. Ich wina w okolicznościach niniejszej sprawy zdaniem Sądu przybiera postać niedbalstwa i polega na tym, że jako wspólniczki spółki cywilnej nie dochowały chociażby minimalnej staranności wymaganej przy prowadzeniu działalności gospodarczej, umożliwiając tym samym wyprowadzenie przez G. K. środków z majątku upadającej spółki (...) Sp. z o.o.

Zachowanie pozwanych należy ocenić jako rażąco nieodpowiedzialne i skrajnie nieprofesjonalne. Decydując się na prowadzenia działalności gospodarczej i zakładając spółkę pozwane winne były co najmniej sprawować nadzór nad działaniami podejmowanymi przez wyznaczonych przez siebie pełnomocników, skoro zrezygnowały z ich osobistego wykonywania. To pozwane były bowiem wspólnikami (...) s.c. i one w konsekwencji ponoszą odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania tej spółki względem osób trzecich, niezależnie od tego, czy one same zaciągnęły te zobowiązania, czy też uczynili to ich pełnomocnicy, działający w ich imieniu. Zdziwienie budzi przenoszenie przez pozwaną M. W. wyłącznej odpowiedzialności za nielegalny transfer środków należnych spółce (...) Sp. z o.o. na G. K. w sytuacji kiedy będąc do tego zobowiązana i mając taką możliwość nie uczyniła nic aby zapobiec takiemu postępowaniu, a przynajmniej spróbować usunąć skutki takiego działania, poprzez chociażby próbę wyjaśnienia tej sytuacji i zwrotu nienależnie uzyskanych przez (...) s.c. środków. Analiza m.in. rachunku bankowego (...) s.c. pokazuje, że na rachunek ten firma (...) dokonywała przelewów kilkukrotnie na przestrzeni kilku miesięcy. Za każdym razem były to znaczne sumy. Minimum zainteresowania sprawami spółki cywilnej pozwoliłoby jej wspólniczkom na ustalenie, że kwoty te są im nienależne i być może umożliwiłoby odzyskanie przez (...) Sp. z o.o. jej należności.

Bezsprzecznie stopień winy G. K. różni się od stopnia winy M. W. i A. K., na niekorzyść oczywiście G. K.. Jednakże okoliczność ta nie ma żadnego znaczenia dla ustalenia wspólnej odpowiedzialności pozwanych. Niezależnie bowiem w jakim stopniu każdy z pozwanych przyczynił się do powstania szkody w majątku spółki (...) Sp. z o.o. to i tak, w świetle przepisu art. 441 § 1 k.c. są oni solidarnie zobowiązani do jej naprawienia, ponieważ to ich wspólne działania i zaniechania uszczupliły majątek tej spółki. Stopień winy, czy też stopień przyczynienia się każdego z dłużników solidarnych do powstania, czy też zwiększenia szkody może być bowiem brany pod uwagę w trakcie ewentualnych późniejszych procesów regresowych, w trakcie których pozwani będą mogli roztrząsać swoje racje w tym zakresie. Na potrzeby niniejszego procesu okoliczności te nie mają jednak żadnego znaczenia.

Postępowanie dowodowe wykazało również, że na skutek dopuszczenia się przez pozwanych omówionych powyżej czynów niedozwolonych, w majątku spółki (...) Sp. z o.o. w T. powstała szkoda majątkowa, jednakże nie w takim rozmiarze, jaki wskazywał powód. W tym zakresie Sąd uwzględnił bowiem częściowo zarzuty pozwanej M. W., która próbowała udowodnić, że kwoty wpłacone przez Przedsiębiorstwo (...) w D. na rachunek (...) s.c. w łącznej wysokości 159.929,50 zł zostały przeznaczone w całości przez G. K. na potrzeby (...) Sp. z o.o. Pozwana twierdziła, że środki te:

1.  w części obejmującej kwotę 28.478,43 zł zostały przeznaczone na spłatę zobowiązań (...) Sp. z o.o. względem jej kontrahentów

2.  w części obejmującej kwotę 79.306,27 zł zostały przeznaczone na zakup materiałów budowlanych oraz usług wykorzystanych następnie przez (...) Sp. z o.o. na potrzeby prowadzonej przez nią działalności gospodarczej

3.  w części obejmującej kwotę 15.900 zł zostały wypłacone pracownikom (...) Sp. z o.o.

4.  w części obejmującej kwotę 36.244,80 zł zostały przeznaczone na spłatę innych niż ww. zobowiązań (...) Sp. z o.o.

Ad 1.

W świetle materiału dowodowego, a zwłaszcza faktur VAT wystawionych spółce (...) Sp. z o.o. przez jej kontrahentów oraz historii rachunku bankowego (...) s.c. przyjąć należało, że w okresie od 03 grudnia 2010 roku do 08 grudnia 2010 roku (...) s.c. uregulowała ze środków zgromadzonych na jej rachunku bankowym zobowiązania (...) Sp. z o.o. wobec je dłużników w łącznej kwocie 16.587,43 zł, przy czym:

- 03 grudnia 2010 roku dokonała przelewu kwoty 12.961,55 zł na rzecz (...) B. D. (2) w O., z czego uznaniu mogła podlegać kwota 12.025,78 zł wynikająca z faktury VAT nr (...) (k. 221),

- 06 grudnia 2010 roku dokonała przelewu kwoty 880,23 zł na rzecz firmy (...) Sp. z o.o. (należność wynikająca z faktury VAT nr (...)),

- 08 grudnia 2010 roku dokonała przelewu kwoty 3.000 zł na rzecz Zakładu (...), z czego uznaniu mogła podlegać kwota 2.999,93 jako suma należności wynikającej z faktur VAT o nr (...) na kwotę 1.978,62 zł oraz nr (...)na kwotę 1.021,31 zł, łącznie 2.999,93 zł),

- 08 grudnia 2010 roku dokonała przelewu kwoty 681,49 zł na rzecz (...) Sp. z o.o. we W. (należność wynikająca z faktury VAT nr (...) k. 346)

Sąd uznał, że powyższe kwoty zostały rzeczywiście zapłacone przez (...) s.c. za (...) Sp. z o.o. z uwagi na to, że taka adnotacja została uczyniona w tytułach przelewów wyżej wymienionych kwot („wpłata za (...) Sp. z o.o.”). Natomiast w przypadku należności A. (...) względem (...) Sp. z o.o. o tym, że została ona spłacona przez (...) s.c. świadczy to, że kwota przelewu z rachunku (...) s.c. jest równa kwocie wskazanej na fakturze obciążającej (...) Sp. z o.o. Również tytuł przelewu wskazuje, że odnosi się on do transakcji pomiędzy A. (...) a (...) Sp. z o.o. Kwota ta zaś dotyczyła leasingowanego przez (...) Spółkę z o.o. pojazdu A. (...), użytkowanego przez pozwanego G. K..

W przypadku pozostałych wskazanych przez pozwaną w odpowiedzi na pozew faktur wystawionych na rzecz (...) Sp. z o.o. przez firmę (...) z siedzibą w P. oraz firmę (...) z siedzibą w L., Sąd uznał za nieudowodnione, że należności z nich wynikające miały zostać zapłacone przez (...) s.c. w łącznej wysokości 11.891 zł. Analiza tych faktur w powiązaniu z operacjami dokonywanymi na rachunku bankowym (...) s.c. nie pozwala na wyciągnięcie wniosku, że rzeczywiście (...) s.c. spłaciła zadłużenie (...) Sp. z o.o. w tej wysokości. Na potwierdzeniach przelewu kwot zasilających rachunki bankowe wskazanych firm brak jest bowiem adnotacji, że zapłata zostaje dokonana za dłużnika, to jest (...) Sp. z o.o., nie ma też informacji o numerach faktur. Poza tym kwoty przelewów różnią się od kwot wskazanych na tych fakturach.

Ad 2.

W ocenie Sądu nie sposób uznać za udowodnione twierdzeń pozwanej, jakoby dokonywanie zakupu materiałów budowlanych i usług przez (...) s.c., zmniejszyło uszczerbek w majątku spółki (...) Sp. z o.o. o wartość tych materiałów i usług, z uwagi na to, że były one wykorzystywane na potrzeby realizacji działalności gospodarczej przez (...) Sp. z o.o.

W toku postępowania ustalono, że (...) s.c. w okresie od 25 listopada 2010 roku do 26 stycznia 2011 roku nabyła materiały budowlane oraz usługi od różnych firm o łącznej wartości 65.886,27 zł brutto. Z okoliczności tej nie można jednak wyprowadzić wniosku bezpośredniego, że doszło do wzbogacenia (...) Sp. z o.o. o wartość tych materiałów i usług nawet jeśliby w istocie zostały one wykorzystane na obiektach realizowanych przez (...) Sp. z o.o.

Trzeba bowiem zwrócić uwagę, że z zeznań świadka T. W. oraz przesłuchania pozwanych wynika, że spółek (...) s.c. oraz (...) Sp. z o.o. nie wiązał żaden stosunek umowny, który uzasadniałby zakup materiałów przez (...) s.c. na rzecz (...) Sp. z o.o. Co więcej nie zostały wystawione dokumenty re-faktur, które by wykazywały jakie środki i w jakiej wysokości trafiły w ten sposób do (...) Sp. z o.o.

Wobec braku takich dokumentów, które w sposób niebudzący wątpliwości potwierdzałyby wzajemne transakcje obu spółek, Sąd uznał za zbędne przeprowadzanie dowodów z zeznań świadków J. S., M. P., M. J. i K. J., wnioskowanych na okoliczność miejsca dostarczenia materiałów budowlanych i usług nabytych przez (...) s.c. i w tym zakresie oddalił wnioski pozwanej M. W..

Ad 3.

Odnośnie tej pozycji Sąd uznał za zasadne twierdzenia pozwanej M. W. jedynie w niewielkim zakresie. Analizując przedstawione przez nią dowody wypłat i porównując je listą płac prowadzoną przez księgowość (...) Sp. z o.o. Sąd doszedł do przekonania, że z kasy (...) s.c. zostały wydatkowane środki na wypłaty świadczeń pracowników (...) Sp. z o.o. w łącznej wysokości 1.500 zł. Świadczą o tym dwa dowody wypłat wystawione 20 grudnia 2012 roku przez (...) s.c., z których wynika, że tego dnia zapłaciła ona dwóm pracownikom (...) Sp. z o.o., to jest S. M. kwotę 1.000 zł (k. 109) oraz L. B. kwotę 500 zł (k. 110). Z uwagi na to, że w tytułach tych wypłat wskazano, że płatność następuje za (...) Sp. z o.o. niewątpliwie w ten sposób (...) s.c. zwolniła (...) Sp. z o.o. w zakresie kwoty 1.500 zł, pomniejszając tym samym zakres szkody poniesionej przez (...) Sp. z o.o.

Pozostałe dowody wypłat przedstawione przez pozwaną nie mogą świadczyć o spłacaniu. zobowiązań pracowniczych (...) Sp. z o.o. ze środków pochodzących z rachunku (...) s.c., ponieważ bądź zawierają pieczęć nagłówkową (...) Sp. z o.o. (stanowiąc tym samym o wypłacie świadczeń przez tą spółkę z jej majątku), bądź też nie zawierają oznaczenia podmiotu, który dokonuje wypłaty. Takiego ustalenia nie mogło zmienić przesłuchanie pozwanego G. K., który wprawdzie twierdził, że wypłacał ze środków zgromadzonych na rachunku (...) s.c. kwoty, które następnie przekazywał w gotówce pracownikom (...) Sp. z o.o. na poczet ich należności, jednakże nie potrafił wskazać ani konkretnych kwot w ten sposób wydatkowanych ani też danych pracowników, którym przekazywane były te środki. W konsekwencji na tej podstawie nie można było ocenić w jakim jeszcze zakresie, poza kwotą 1.500 zł (...) s.c. partycypowała w wypłacie wynagrodzeń i innych świadczeń pracownikom (...) Sp. z o.o.

Ad 4.

Odnośnie tej pozycji brak jest jakichkolwiek dowodów wskazujących na to, że w istocie kwota w łącznej wysokości 36.244,80 zł pochodząca ze środków wpłaconych przez I. S. na konto (...) s.c. zamiast na rachunek (...) Sp. z o.o. została wypłacona gotówką przez G. K., a następnie przeznaczona na spłatę zobowiązań obciążających (...) Sp. z o.o. Jedynie pozwany G. K. podczas przesłuchania wskazywał, że sukcesywnie dokonywał wypłat gotówkowych z rachunku bankowego (...) s.c. i za pomocą tak uzyskanych środków zaspokajał potrzeby (...) Sp. z o.o. Zeznania te są jednak niewystarczające. Ich treść nie wskazuje bowiem jaką konkretnie sumę G. K. przeznaczył na spłatę zobowiązań (...) Sp. z o.o. i z jakich konkretnie stosunków prawnych te zobowiązania wynikały. W konsekwencji brak było podstaw na uwzględnienie twierdzeń pozwanej w tym zakresie.

Uzupełniając tę część rozważań należy też wskazać, że analiza rachunku bankowego (...) s.c. w powiązaniu z zeznaniami świadka T. W. oraz przesłuchaniem pozwanych prowadzi do wniosku, że spółka ta prowadziła działalność gospodarczą we własnym zakresie, realizując projekty polegające na budowie placu zabaw, w tym jeden o wartości około 200.000 zł i nie można wykluczyć, że pozostawała ona w stosunkach handlowych także z kontrahentami (...) Sp. z o.o. Zakresy działalności obu spółek nie były bowiem aż tak bardzo odmienne, że czyniły niemożliwym dokonywanie zakupów materiałów czy usług u tych samych podmiotów przez obie spółki, tym bardziej, że zakupy te były dokonywane przez tą samą osobę, która w spółce z o.o. pełniła rolę prezesa zarządu, a w spółce cywilnej – pełnomocnik wspólnika, tj. G. K.. Tym samym, wobec braku innych dowodów, nie sposób uznać, aby wszelkie wyszczególnione przez pozwaną M. W. w odpowiedzi na pozew obciążenia konta (...) s.c., poza wyraźnie oznaczonymi, były czynione z korzyścią dla (...) Sp. z o.o.

Mając na uwadze powyższe Sąd ustalił, że szkoda, jaką poniosła ostatecznie (...) Sp. z o.o. na skutek postępowania pozwanych wyniosła 141.842,07 zł albowiem została ona pomniejszona na skutek spłaty niektórych zobowiązań (...) Sp. z o.o. przez (...) s.c. w zakresie omówionym powyżej (159.929,50 zł – 880,23 zł – 2.999,93 zł – 12.025,78 zł – 681,49 zł – 1.000 zł – 500 zł = 141.842,07 zł).

Zdaniem Sądu nie ulega też wątpliwości, że pomiędzy działaniami pozwanych a szkodą poniesioną przez (...) Sp. z o.o. w T. istnieje adekwatny związek przyczynowy, o którym mowa w art. 361 § 1 k.c., a który jest kolejną niezbędną przesłanką zaistnienia odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych. W doktrynie i orzecznictwie znajduje aprobatę stanowisko, że dla stwierdzenia w określonym stanie faktycznym adekwatnego związku przyczynowego należy: 1) ustalić, czy zdarzenie stanowi warunek konieczny wystąpienia szkody (test conditio sine qua non); 2) ustalić, czy szkoda jest normalnym następstwem tego zdarzenia (selekcja następstw). Test warunku koniecznego, pozwala stwierdzić, czy między zdarzeniem a szkodą zachodzi obiektywna zależność. W tym celu należy zbadać, czy niewystąpienie zdarzenia powodowałoby, że szkoda także nie wystąpiłaby. Analizie poddawana jest dana, indywidualna sytuacja, a w szczególności konkretny skutek (szkoda), a nie skutek danego rodzaju. Badana jest przyczynowość określonego zdarzenia dla konkretnej szkody i dla wyniku testu nie mają znaczenia możliwe inne zdarzenia, które mogą mieć wpływ na istnienie i wysokość szkody. Selekcja następstw ma na celu wskazanie tych, które według przyjętego kryterium uznawane są za pozostające w rzeczywistym związku ze zdarzeniem i tym samym powinny być objęte obowiązkiem odszkodowawczym. Przepis art. 361 § 1 k.c., wyraża koncepcję przyczynowości adekwatnej i wskazuje, że kryterium selekcji stanowi normalność następstw ( vide Adam Olejniczak, Komentarz do art. 361 Kodeksu cywilnego, LEX).

W okolicznościach niniejszej sprawy bez wątpienia (...) Sp. z o.o. w T. nie poniosłaby szkody na poziomie ustalonym przez Sąd powyżej gdyby – z jednej strony pozwany G. K. nie wskazał na oryginałach faktur wystawionych Przedsiębiorstwu (...) numeru rachunku (...) s.c. jako właściwego do dokonania zapłaty za należności wynikające z tych faktur, a z drugiej strony – gdyby pozwane A. K. i M. W. nie zaniechały należytego dbania o sprawy własnej spółki i dokonały zwrotu na rzecz (...) Sp. z o.o. kwot przelanych na konto ich spółki przez Przedsiębiorstwo (...). Jeśliby bowiem G. K. umieścił na oryginałach omawianych faktur jeden z rachunków bankowych należących do (...) Sp. z o.o. kwoty wpłacane przez dłużnika zasiliłyby majątek tej spółki. Gdyby natomiast pozwane wyraziły jakiekolwiek zainteresowanie sprawami założonej przez siebie spółki cywilnej zorientowałyby się, że na rachunek (...) s.c. wpływają sukcesywnie wysokie kwoty od firmy, która nie była ich dłużnikiem, a tym samym miałyby możliwość zwrotu tych środków na rzecz (...) Sp. z o.o., czyli podmiotu, któremu one przysługiwały.

Tym samym w niniejszej sprawie zaistniały wszystkie przesłanki odpowiedzialności pozwanych z tytułu czynu niedozwolonego.

W tym miejscu należy jedynie dla porządku dodać, że legitymacja czynna powoda w niniejszym procesie wynikała z faktu, że nabył on w stosunku do pozwanych wierzytelność będącą przedmiotem niniejszego postępowania na podstawie nie budzącej wątpliwości i niekwestionowanej umowy przelewu wierzytelności z 15 października 2013 roku zawartej z syndykiem masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T..

W ocenie Sądu niezasadny okazał się zarzut przedawnienia roszczenia zgłoszony przez pozwaną M. W..

Kwestie przedawnienia roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych reguluje art. 442 ¹ k.c. wskazując w § 1 że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Art. 442 ¹ § 2 k.c. stanowi zaś, że jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Na gruncie przytoczonego artykułu generalną zasadą jest to, że termin przedawnienia roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych wynosi trzy lata liczone od dowiedzenia się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, ale nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Termin przedawnienia jest więc związany z dwiema okolicznościami: dowiedzeniem się o szkodzie i osobie obowiązanej oraz zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Dowiedzenie się odnosi się do szkody i osoby obowiązanej do jej naprawienia, nie zaś świadomości dokonania czynu wyrządzającego szkodę. Jeżeli więc mamy tylko informację o szkodzie, ale nie wiemy, kto jest obowiązany do naprawienia szkody, termin trzyletni nie ma zastosowania. Jeżeli wiemy o osobie obowiązanej do naprawienia, to przyjąć należy, że wiemy o szkodzie.

W przypadku, gdy podmiotem poszkodowanym jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przyjmuje się, że otrzymuje ona wiadomość o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia, gdy informacje te poweźmie przynajmniej jeden z członków zarządu, pod warunkiem wszakże, że osoba ta nie jest odpowiedzialna za wyrządzenie szkody. W takiej bowiem sytuacji bieg trzyletniego terminu przedawnienia może rozpocząć się dopiero wtedy, kiedy informacja o szkodzi i osobie obowiązanej do jej naprawienia dotrze do innego członka zarządu, bądź też (w przypadku jego braku bądź równoczesnego działania na szkodę spółki) innego organu spółki ( vide Andrzej Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 297 Kodeksu spółek handlowych, LEX stan prawny 2013.12.31).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że odnośnie roszczenia skierowanego przeciwko pozwanemu G. K. to nie ma żadnych wątpliwości, iż nie uległo ono przedawnieniu, a to z tej przyczyny, że w jego przypadku źródłem szkody był występek z art. 300 § 1 k.k., stąd termin przedawnienia liczony w stosunku do niego wynosi 20 lat liczonych od momentu popełnienia przestępstwa (art. 442 ¹ § 2 k.c.).

Odnośnie natomiast pozwanych M. W. i A. K. termin przedawnienia wynosi 3 lata i liczony jest od momentu dowiedzenia się przez poszkodowaną spółkę o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Mając na względzie poczynione wyżej rozważania, w okolicznościach niniejszej sprawy początku biegu terminu przedawnienia w stosunku do tych dwóch pozwanych należy upatrywać w momencie, kiedy informacja o szkodzie i osobach za nią odpowiedzialnych dotarła do syndyka masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w T. T. P.. Bez wątpienia wiedza G. K., jako prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. nie mogła być rozstrzygająca w tym zakresie, ponieważ to m.in. jego niezgodne z prawem postępowanie wyrządziło szkodę tej spółce. Podobnie rzecz się ma w przypadku drugiego z członków zarządu (...) Sp. z o.o. R. S.. W trakcie zeznań R. S. wskazywał, że nie miał świadomości zamieszczenia przez G. K. niewłaściwego numeru rachunku bankowego na oryginałach faktur przekazanych następnie do zapłaty Przedsiębiorstwu (...), podobnie jak nie wiedział, kto był posiadaczem tego rachunku. Jednakże bez względu na to, kiedy powziął on informacje w tym zakresie moment ten nie mógł wyznaczać początku biegu terminu przedawnienia. Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, że również R. S. w tym samym czasie, co G. K. podejmował działania na szkodę (...) Sp. z o.o. uczestnicząc m.in. w procederze zamiany rachunków bankowych na fakturach, za co też orzeczono w stosunku do niego zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na okres 6 lat. Z uwagi na to, że w (...) Sp. z o.o. nie działała rada nadzorcza, a członkowie jej zarządu działający na szkodę spółki byli jednocześnie jej wspólnikami uznać należało, że początek biegu terminu przedawnienia wyznacza moment, kiedy to syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w (...) Sp. z o.o. w T., jako reprezentant spółki, posiadał informację zarówno co do tego, że masa upadłości (...) Sp. z o.o. została w sposób niezgodny z prawem pomniejszona o kwotę 159.929,50 zł jak i co do tego, że kwota ta, zamiast rachunku (...) Sp. z o.o., zasiliła rachunek bankowy (...) s.c. M. W. A. K..

Z zeznań świadka T. P., jak również z dokumentów zgromadzonych w aktach postępowania karnego wynika, że wiedzę o szkodzie T. P. powziął wkrótce po ogłoszeniu upadłości (...) Sp. z o.o., kiedy to ustalał listę wierzytelności przysługujących tej spółce. Natomiast o tym, że za szkodę odpowiedzialne są m.in. pozwane M. W. oraz A. K. syndyk dowiedział się dopiero między 20 września 2012 roku (data odebrania zarządzenia prokuratora udzielające mu zgody na zapoznanie się z aktami śledztwa) a 01 października 2012 roku (data pisma, w którym syndyk informuje, że zapoznał się z aktami śledztwa), w którym to okresie T. P. zapoznał się z aktami prowadzonego przeciwko G. K. śledztwa, w toku którego – w czerwcu 2012 roku – ustalono do kogo należy rachunek bankowy, na który firma Przedsiębiorstwo (...) przelała w okresie od listopada 2010 roku do stycznia 2011 roku łącznie kwotę 159.929,50 zł tytułem należności wynikających z faktur wystawionych przez (...) Sp. z o.o. w T..

Tym samym uznać należało, że poszkodowana spółka posiadała pełną wiedzę, zarówno o szkodzie, jak i osobach ją wyrządzających najwcześniej 20 września 2012 roku i od tego dnia rozpoczął bieg trzyletni termin przedawnienia w stosunku do pozwanych M. W. i A. K..

Bieg przedawnienia roszczenia został przerwany 16 czerwca 2014 roku na skutek wniesienia przez powoda w tym dniu do Sądu Rejonowego w T.wniosku o zawezwanie powodów do próby ugodowej w sprawie o zapłatę kwoty 159.929,50 zł. Nie można zgodzić się tu z argumentacją pozwanej M. W., iż złożenie przez powoda takiego wniosku nie przerwało biegu przedawnienia, ponieważ powód we wniosku tym domagał się zapłaty kwoty 159.929,50 zł tytułem zwrotu nienależnego świadczenia, natomiast w pozwie złożonym 15 października 2015 roku dochodził już tej kwoty jako odszkodowania z tytułu czynu niedozwolonego. Analiza wniosku o zawezwanie do próby ugodowej oraz treści pozwu nie pozostawia zdaniem Sądu wątpliwości, że oba te dokumenty dotyczą tożsamego roszczenia, gdyż oparte są na tych samych okolicznościach faktycznych i dotyczą tej samej wierzytelności. Dla przerwania biegu przedawnienia nie ma przy tym znaczenia powoływanie we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej innej podstawy prawnej dochodzonego roszczenia. Wszak to rzeczą Sądu a nie strony procesu jest ustalenie właściwej podstawy prawnej roszczenia, na podstawie przedstawionych Sądowi okoliczności faktycznych. W tym miejscu na marginesie należy jedynie zaznaczyć, że również w pozwie powód wskazywał na możliwość ponoszenia przez pozwanych odpowiedzialności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, obok odpowiedzialności z art. 415 k.c.

Powyższe oznacza, że A. W. wnosząc pozew 15 października 2015 roku uczynił to przed upływem terminu przedawnienia, który swój trzyletni (w odniesieniu do pozwanych M. W. i A. K.) oraz dziesięcioletni (w odniesieniu do pozwanego G. K.) bieg rozpoczął na nowo po bezskutecznej próbie zawarcia ugody z pozwanymi.

Pozwana M. W. podnosiła również, że skierowane do niej żądanie zapłaty kwoty 159.929,50 zł stanowi nadużycie prawa z uwagi na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Dochodzenie roszczenia o odszkodowanie z tytułu czynu niedozwolonego może, jak każde wykonywanie prawa podmiotowego, podlegać ze względu na okoliczności, w jakich się odbywa, ocenie z punktu widzenia kryteriów wskazanych w art. 5 k.c. Jednakże w niniejszej sprawie nie ma podstaw do dostrzegania w podnoszonych przez pozwaną okolicznościach takich zachowań powoda, które mogłyby podlegać sankcji przewidzianej w art. 5 k.c. Wysuwanie przez pozwaną argumentu, że jest ona osobą pokrzywdzoną w sytuacji, kiedy to przez swoje własne rażące niedbalstwo (będąc przedsiębiorcą), to jest całkowity brak zainteresowania sprawami założonej przez siebie oraz (...) spółki cywilnej doprowadziła ostatecznie do znacznego uszczuplenia majątku (...) Sp. z o.o., w momencie, kiedy spółka ta przechodziła poważne problemy finansowe, budzić może co najwyżej zdziwienie. Nie ma przy tym znaczenia, że M. W. nie miała żadnej świadomości co do transferu środków należnych (...) Sp. z o.o. na konto F. Jak to już bowiem była mowa powyżej, od osoby prowadzącej działalność gospodarczą w formie spółki wymaga się przynajmniej minimalnego zainteresowania sprawami założonego przez siebie przedsiębiorstwa w taki sposób, aby działalność ta prowadzona była zgodnie z prawem i nienaruszający interesów innych podmiotów.

Odpowiedzialność pozwanych ma w niniejszej sprawie charakter solidarny, w to z uwagi na treść art. 441 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.

Obok kwoty należności głównej powód domagał się także odsetek ustawowych liczonych od 06 października 2012 roku do dnia zapłaty.

Podstawę prawną roszczenia odsetkowego stanowi przepis art. 481 § 1 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie był z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (§ 2 zd. 1). Jak wykazało postępowanie dowodowe pozwani po raz pierwszy zostali wezwani do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty przez poprzednika prawnego powoda pismem z 01 października 2012 roku. W piśmie tym wyznaczono pozwanym pięciodniowy termin na dokonanie płatności, liczony od momentu doręczenia wezwania. Wezwanie, jak to wynika ze zwrotnych potwierdzeń odbioru, zostało doręczone pozwanym 05 października 2012 roku, a zatem roszczenie stało się wymagalne 11 października 2012 roku, tj. następnego dnia po upływie terminu płatności. Oznacza to, że powód mógł zasadnie domagać się odsetek ustawowych od kwoty należności głównej dopiero począwszy od 11 października 2012 roku.

Z tych wszystkich względów Sąd w punkcie I. sentencji wyroku zasądził od pozwanych A. K., M. W. i G. K. solidarnie na rzecz powoda A. W. kwotę 141.842,07 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 11 października 2012 roku do dnia zapłaty. Z uwagi na to, że do momentu zamknięcia rozprawy pozwana A. K. nie zajęła żadnego stanowiska w sprawie, wyrok wydany w stosunku do niej ma charakter zaoczny (stosownie do dyspozycji art. 339 k.p.c.) i takie też zastrzeżenie zostało zawarte w sentencji wyroku.

W punkcie II. sentencji wyroku sąd oddalił dalej idące powództwo, tj. w zakresie kwoty 18.087,43 zł roszczenia głównego oraz w zakresie nieuwzględnionych odsetek ustawowych za okres od 06 października 2012 roku do 10 października 2012 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z art. 100 zd. 1 k.p.c. stosownie do wyniku sprawy, dokonując ich stosunkowego rozdzielenia.

Powód domagał się zapłaty kwoty 159.929,50 zł a ostatecznie utrzymał się z żądaniem w kwocie 141.842,07 zł. Oznacza to, że A. W. wygrał niniejszy proces w 89%, a pozwani A. K., M. W. i G. K. w 11%.

Koszty procesu poniesione przez powoda wynosiły 11.614 zł i stanowiły sumę kwoty 3.600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, kwoty 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, oraz kwoty 7.997 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu. Poniesione przez pozwanych koszty sprowadzały się do kwoty 3.617 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika (3.600 zł) oraz z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł). Wynagrodzenie pełnomocników określone zostało: w przypadku powoda – zgodnie z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) mającym zastosowanie w niniejszej sprawie w oparciu o § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800), zaś w przypadku pozwanych - zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 roku, poz. 490 ze zm.), mającym zastosowanie w niniejszej sprawie w oparciu o § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804)

Po rozliczeniu poniesionych przez strony kosztów Sąd w punkcie III. sentencji wyroku zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 9.938 zł tytułem kosztów procesu (11.614 zł x 89 % = 10.336,46 zł; 3.617zł x 11 % = 397,87 zł; 10.336,46 - 397,87 zł = 9.938,59 zł, w zaokrągleniu 9.938 zł).