Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2017 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Janusz Supiński

Protokolant: Katarzyna Kucharska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12.09.2017 r.

sprawy z powództwa (...) SA w W.

przeciwko Z. D.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego Z. D. na rzecz powoda (...) SA w W. kwotę 11.273,13 złotych.

II.  Zasądza od pozwanego Z. D. na rzecz powoda (...) SA w W. kwotę 3.759,41 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn..akt IC 702/17

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kwoty 11.273,13 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu. Roszczenie dochodzone pozwem wywodził z umowy o korzystanie z karty kredytowej dla firm zawartej z pozwanym, wedle której pozwany otrzymał określoną w umowie kwotę pieniężną, zobowiązując się jednocześnie do jej zwrotu na warunkach opisanych w umowie. Z zawartej umowy pozwany nie wywiązał się, a istnienie wierzytelności wobec pozwanego, jej wysokość oraz terminy płatności odsetek stwierdzone zostały wyciągiem z ksiąg bankowych z dnia 30.03.2016 r. podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych powoda i opatrzonego jego pieczęcią. Próby polubownego załatwienia sporu zdaniem powoda nie doprowadziły do uregulowania zadłużenia wynikającego z zawartej z pozwanym umowy.

Nakazem zapłaty z dnia 7.07.2016 r. wydanym w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 484464/16 Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie uwzględnił powództwo w całości (k. 4). Na skutek wniesionego przez pozwanego sprzeciwu postanowieniem z dnia 5.12.2016 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Giżycku (k. 12).

Pozwany Z. D. domagał się oddalenia powództwa. W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty kwestionował roszczenie powoda co do zasady podając, że pomiędzy stronami nie doszło do zawarcia spornej umowy, ani nie doszło do przekazania na rzecz pozwanego rzeczonych środków finansowych. Argumentował w tym kontekście, że potwierdzenie zawarcia umowy nie zawiera podpisu pozwanego, nie ma również potwierdzenia, że doszło do zawarcia umowy elektronicznie. Nadto, wezwanie z dnia 27.07.2015 r., które miało stanowić dowód zawarcia umowy między stronami nie dotyczyło umowy kredytu, a co najwyżej mogło zdaniem pozwanego dotyczyć rachunku bankowego. Zaprzeczył nadto prowadzeniu z powodem jakiejkolwiek korespondencji mailowej. Wreszcie wyciąg z ksiąg bankowych to w ocenie pozwanego dokument nie urzędowy a prywatny, nie przedstawiający w ocenie pozwanego żadnej mocy dowodowej. Pozwany żądał dodatkowo zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. w ramach bankowości detalicznej udziela kredytobiorcom kredytów w formie elektronicznej bądź pisemnej. Jedną z oferowanych usług jest kredyt w karcie kredytowej dla firm, udzielany na wniosek kredytobiorcy (pisemny lub elektroniczny) na zasadach opisanych w „Regulaminie korzystania z kart kredytowych dla firm w ramach bankowości detalicznej (...) S.A.”, stanowiącego integralną część zawieranej umowy.

( dowód: okoliczności bezsporne)

Warunkami udzielenia w/w kredytu jest m.in. złożenie przez kredytobiorcę prawidłowo wypełnionego wniosku o udzielenie kredytu w formie pisemnej lub elektronicznej (§ 6 pkt 2 regulaminu). W § 6 pkt 1 i 2 regulaminu postanowiono, że kredytobiorca składa wniosek za pośrednictwem jednego z kanału dostępu wskazanego w Tabeli funkcjonalności kanałów dostępu, zaś bank po analizie wniosku, sporządza i przesyła ofertę zawarcia umowy za pośrednictwem systemu transakcyjnego banku bądź odrzuca wniosek, o czym informuje wnioskodawcę. Po podjęciu przez mBank decyzji o przyznaniu kredytu, mBank przesyła do kredytobiorcy za pośrednictwem komunikatu dostępnego mu po zalogowaniu do serwisu transakcyjnego mBank warunki udzielenia kredytu. Wnioskodawca może przyjąć ofertę zawarcia umowy jedynie bez zastrzeżeń oraz w terminie jej ważności. Akceptacja warunków udzielenia kredytu jest jednoznaczna z przyjęciem oferty mBanku i następuje w ten sposób, że kredytobiorca wprowadza za pośrednictwem serwisu transakcyjnego mBanku otrzymane hasło jednorazowe lub numer (...) do aplikacji mobilnej (§ 6 pkt 3-6 regulaminu). Po zawarciu umowy mBank niezwłocznie wysyła kredytobiorcy potwierdzenie zawarcia umowy w formie elektronicznej przy pomocy wiadomości e-mail w formie pliku (...) (§ 6 pkt 9 regulaminu). Wedle § 6 pkt 10 regulaminu umowa zawarta w trybie elektronicznym spełnia wymóg formy pisemnej, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Prawo bankowe oraz § 3 pkt 1 b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 października 2004 r. w sprawie sposobu tworzenia, utrwalania, przekazywania, przechowywania i zabezpieczenia dokumentów związanych z czynnościami bankowymi, sporządzanych na elektronicznych nośnikach informacji.

(dowód: regulamin korzystania z kart kredytowych dla firm w ramach bankowości detalicznej (...) S.A.- k. 71-91)

W dniu 2.05.2014 r. pozwany złożył za pośrednictwem serwisu transakcyjnego mBanku wniosek o kredyt firmowy nr (...). Po dokonaniu w w/w serwisie wyboru produktów kredytowych i przypisaniu odpowiedniej kwoty, mBank podjął decyzję o udzieleniu kredytu, o czym zawiadomił pozwanego drogą mailową, wysyłając mu informację o konieczności akceptacji umowy hasłem smsowym lub jednorazowym. Pozwany zaakceptował owe warunki, zaś bank potwierdził udzielenie kredytobiorcy kredytu w formie limitu w karcie kredytowej (§ 1 ust. 1 potwierdzenia zawarcia umowy). Całkowita kwota kredytu wynosiła 10 000 zł (§ 1 ust. 1 potwierdzenia udzielenia kredytu). Strony postanowiły, że kredyt zostanie postawiony do dyspozycji kredytobiorcy w terminie dwóch dni roboczych następujących po dniu, w którym karta została zarejestrowana w systemie bankowym oraz zostały spełnione warunki uruchomienia kredytu (§ 3 ust. 1 potwierdzenia zawarcia umowy). Termin spłaty kredytu ustalono na okres 12 miesięcy licząc od dnia postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy. Spłata zadłużenia miała być dokonywana automatycznie przez bank z rachunku bieżącego kredytobiorcy w wysokości minimalnej kwoty spłaty podanej na wyciągu z rachunku karty i następuje w terminie podanym na tym wyciągu. Częścią umowy był m.in. w/w regulamin oraz taryfa opłat i prowizji. Oprocentowanie kredytu było zmienne i ustalane wg stawki bazowej w wysokości 15% (§ 8 ust. 1 potwierdzenia). W umowie kredytu przewidziano też odsetki karne od zadłużenia przeterminowanego w wysokości zmiennej stopy procentowej wynikającej z Tabeli Oprocentowania dla produktów mBanku obowiązującej w dniu popadnięcia w opóźnienie (§ 12 ust. 1 potwierdzenia). W umowie przewidziano także, że bank ma prawo pobierać odsetki ustawowe od całej kwoty zadłużenia od dnia następującego po dniu wytoczenia przez bank powództwa o zapłatę wierzytelności banku z tytułu umowy.

( dowód: potwierdzenie zawarcia umowy kredytu w karcie kredytowej dla firm- k. 65-69, korespondencja mailowa- k. 70)

W dniu 2.05.2014 r. powód przekazał do dyspozycji pozwanego kwotę 10 000 zł przelewając ją na rachunek bankowy otwarty dla pozwanego w celu obsługi ww. uruchomionego kredytu.

Od dnia 8.05.2014 r. pozwany zaczął spłacać kredyt wpłacając na rachunek przeznaczony do obsługi kredytu pewne kwoty, które rozliczane były częściowo na pokrycie kapitału oraz obsługę kredytu, a częściowo na pokrycie naliczonych odsetek.

Wobec niewywiązywania się z warunków zawartej umowy o korzystanie z karty kredytowej pismem z dnia 27.07.2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.829,09 zł tytułem wymagalnej należności banku w terminie 7 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy i postawienia całości roszczenia w stan wymagalności. W wezwaniu wskazano, że całkowita kwota zobowiązania na dzień sporządzenia wezwania wynosi 10.472,23 zł. Powód zastrzegł, że w razie niedokonania wpłaty w/w kwoty w zakreślonym terminie pismo to należy traktować jako wypowiedzenie umowy kredytu. Wówczas termin wypowiedzenia wynosić będzie 60 dni i liczony będzie od następnego dnia po upływie w/w 7 dniowego terminu.

( dowód: elektroniczne zestawienie operacji- k. 60-64, ostateczne wezwanie do zapłaty- k. 57-59)

W dniu 30.03.2016 r. powód wystawił wyciąg z ksiąg banku przeciwko pozwanemu. Na ów dzień zadłużenie pozwanej z tytułu zawartej umowy kredytu wyniosło 10.292,59 zł tytułem kapitału oraz 980,54 zł tytułem odsetek karnych umownych. W wymienionym wyciągu wskazano, że wierzycielowi przysługują dalsze odsetki ustawowe za opóźnienie począwszy od dnia następnego po wystawieniu wyciągu z ksiąg banku do dnia zapłaty liczone od kwoty 11.273,13 zł w wysokości 7 % w stosunku rocznym.

( dowód: wyciąg- k.36)

Sąd zważył, co następuje:

Sporny w całości okazał się stan faktyczny przedmiotowej sprawy. W szczególności sporne pozostawało, czy powoda i pozwanego wiązał jakikolwiek węzeł obligacyjny, a jeśli tak, to czy pozwany wywiązał się z zawartej z powodem umowy. Z jednej strony bowiem powód wskazywał, że zawarł z pozwanym umowę o korzystanie z karty kredytowej a pozwany nie wywiązał się z ich postanowień, z drugiej zaś strony pozwany zaprzeczał zawarciu z powodem umowy o korzystanie z karty kredytowej z dnia 2.05.2014 r. oraz udostępnieniu mu przez bank jakichkolwiek środków finansowych w postaci przedmiotu umowy. Rozstrzygając powyższe kwestie Sąd rozważał zatem, czy strony umowy dopełniły wszelkich formalności warunkujących skuteczność zawarcia umowy oraz czy przedłożone przez powoda dowody z dokumentów dowodzą istnienia całego roszczenia dochodzonego pozwem, zarówno co do istoty, jak i co do wysokości.

Stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, zaś zgodnie z art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W procesie ciężar dowodu stanowi wymaganie dostarczenia sądowi dowodów potwierdzających przytoczone fakty pod rygorem przegrania procesu. Odnosi się on zarówno do powoda, jak i pozwanego.

Rozstrzygając zasadniczą kwestię sporną, jaką jest skuteczność zawarcia umowy kredytu między stronami, Sąd dostrzegł dowody z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową, w szczególności: potwierdzenie zawarcia umowy kredytu w karcie kredytowej dla firm, wyciąg z ksiąg bankowych oraz elektroniczne zestawienie operacji. W tym kontekście niepoślednią rolę dla oceny skuteczności zawarcia umowy miało potwierdzenie zawarcia umowy kredytu w karcie kredytowej. Z regulaminu korzystania z kart kredytowych dla firm w ramach bankowości detalicznej (...) S.A.”, stanowiącego integralną część zawieranej umowy wynika, że po zawarciu umowy mBank niezwłocznie wysyła kredytobiorcy potwierdzenie zawarcia umowy w formie elektronicznej przy pomocy wiadomości e-mail w formie pliku (...) (§ 6 pkt 9 regulaminu). Takie potwierdzenie do akt sprawy przedłożył powód, a zatem niewątpliwie wykazał, że pozwany był stroną wszystkich poprzedzających uzyskanie potwierdzenia czynności warunkujących zawarcie umowy, a wynikających z regulaminu. Udział pozwanego w owych czynnościach mających na celu uzyskanie kredytu potwierdza również korespondencja mailowa między stronami przedłożona przez powoda (k. 70). Wynika z niej, że pozwany wybrał produkt kredytowy i zaakceptował umowę kredytową. W ramach inicjatywy dowodowej powód przedłożył również elektroniczne zestawienie operacji, z którego jasno wynika, że pozwany otrzymał wynikającą z umowy kwotę. Z zestawienia operacji wynika też, że pozwany wpłacał na rachunek przeznaczony do obsługi kredytu pewne kwoty, które rozliczane były częściowo na pokrycie kapitału oraz obsługę kredytu, a częściowo na pokrycie naliczonych odsetek. W tym kontekście Sąd zwrócił uwagę, że pozwany nie przeczył, by z rachunku bankowego założonego w celu obsługi przedmiotowej umowy dokonywał operacji finansowych w celu jej wykonywania. Wszak na rozprawie w dniu 12.09.2017 r. pełnomocnik pozwanego wskazał, że wezwanie z dnia 27.07.2015 r., które miało stanowić dowód zawarcia umowy między stronami nie dotyczyło umowy kredytu, a co najwyżej mogło dotyczyć rachunku bankowego. Tym samym wszystkie twierdzenia dotyczące braku rachunku i karty kredytowej w powodowym mBanku pozostały gołosłowne.

Dowody powyższe - pomimo kwestionowania ich wartości dowodowej przez stronę pozwaną - Sąd uznał za wiarygodne i autentyczne. Wszak zostały potwierdzone za zgodność z oryginałem przez osobę posiadającą do tego uprawnienia i w sposób przewidziany w przepisach. W tym zakresie należy stwierdzić, że w świetle art. 129 § 2 k.p.c. uprawnienie do uwierzytelniania dokumentów posiada m.in. radca prawny lub adwokat występujący w charakterze pełnomocnika strony. Strona powodowa jest reprezentowana przez radcę prawnego, który uwierzytelnił większość złożonych do akt dokumentów. Ponadto pieczęć uwierzytelniająca spełnia wymogi ustawowe. Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych (Dz.U.2016.233), poświadczenie za zgodność z oryginałem powinno zawierać podpis radcy prawnego, datę i miejsce sporządzenia, a na żądanie również godzinę dokonania czynności. Podobną uwagę należy poczynić odnośnie zarzutu niepodpisania przez pozwaną potwierdzenia udzielenia kredytu. Ustalenia poczynione w owym potwierdzeniu stanowią jedynie podsumowanie i spisanie w formie papierowej postanowień umowy kredytowej zawartej uprzednio przez strony na odległość, w formie elektronicznej i jako takie nie wyrażają żadnego oświadczenia woli – ani ze strony Banku, ani ze strony pozwanej. Wysłanie do pozwanej potwierdzenia udzielenia kredytu stanowi uczynienie zadość postanowieniu § 6 pkt 9 regulaminu, zgodnie z którym po zawarciu umowy mBank niezwłocznie wysyła kredytobiorcy potwierdzenie zawarcia umowy w formie elektronicznej przy pomocy wiadomości e-mail w formie pliku (...). Z kolei wedle § 6 pkt 10 regulaminu umowa zawarta w trybie elektronicznym spełnia wymóg formy pisemnej, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Prawo bankowe oraz § 3 pkt 1 b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 października 2004 r. w sprawie sposobu tworzenia, utrwalania, przekazywania, przechowywania i zabezpieczenia dokumentów związanych z czynnościami bankowymi, sporządzanych na elektronicznych nośnikach informacji. Wskazać należy wreszcie, że w istocie okoliczności wykazane zalegającymi w aktach sprawy dokumentami nie zostały w żaden sposób zakwestionowane przez stronę pozwaną, a poparte są jedynie niczym nieuzasadnionymi twierdzeniami. Zauważenia wymaga jedynie na marginesie, że w warunkach niniejszej sprawy nie można było od powoda oczekiwać złożenia samej umowy kredytu. Do jej zawarcia doszło bowiem w ten sposób, że powód przesłał do kredytobiorcy drogą elektroniczną warunki udzielenia kredytu, natomiast pozwany zaakceptował owe warunki w ten sposób, że wprowadził za pośrednictwem serwisu transakcyjnego mBanku otrzymany identyfikator i ustalone przez siebie hasło do kanału dostępu i dopełnił zawarcia umowy kredytu. W ocenie Sądu tego rodzaju tryb zawierania umowy kredytowej mógł doprowadzić i doprowadził do zawarcia przez strony niniejszego postępowania umowy z dnia 2.05.2014 r.

Podkreślenia wymaga, że pozwany w sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty domagał się dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron na okoliczność faktu zawarcia umowy przez strony- jej braku oraz braku zobowiązania pozwanego do zwrotu pieniędzy lub wydania towaru na rzecz powódki. Twierdził również, że nigdy nie był wzywany do dobrowolnego spełnienia świadczenia, którego wysokość została określona w treści pozwu. Tymczasem pozwany nie zareagował w żaden sposób na doręczony mu pozew, tj. nie złożył odpowiedzi na pozew zgodnie ze zobowiązaniem tut. Sądu, mając jednocześnie świadomość ciążących na nim negatywnych skutków procesowych. Pozwany nie stawił się także na wyznaczoną rozprawę, zaś reprezentujący go pełnomocnik nie zaprezentował w toku procesu żadnych dowodów na poparcie twierdzeń pozwanego. Skoro pozwany twierdził, że powód nie udowodnił roszczenia co do zasady winien owe twierdzenia wedle art. 6 k.c. wykazać. Tak podjęta inicjatywa dowodowa, jak w toku niniejszego procesu czyni twierdzenia pozwanego gołosłownymi.

Mając na uwadze powyższe Sąd nabrał przekonania, że strony zawarły sporną umowę kredytu. Gdyby było inaczej, bank z całą pewnością nie udostępniłby pozwanemu kwoty 10.000 zł wskazanej w elektronicznym zestawieniu operacji. Pozwany natomiast nie zacząłby regulować długu i nie czyniłby tego przez ok. 2 lata trwania umowy, jak wynika to z zestawienia transakcji. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że gdyby pozwany wiedział, że nie jest zobowiązany do spłaty zobowiązania, nie regulowałby jego rat. Pozwany zaprzeczył wiarygodności wszelkich transakcji wskazanych w zestawieniu, nie podniósł jednak przeciwko zestawieniu transakcji żadnych konkretnych zarzutów. Nie wskazał, że zestawienie to zostało sfabrykowane. Nie podał powodów, dla których transakcje w nim ujawnione fizycznie nie mogły mieć miejsca. Całokształt okoliczności niniejszej sprawy wskazuje natomiast, że były one przez pozwanego dokonywane.

W świetle powyższego Sąd uznał twierdzenia pozwanego odnośnie niezawarcia z powodem umowy kredytu za zupełnie niewiarygodne, albowiem pozwany nie złożył do akt żadnego dokumentu choćby uprawdopodobniającego swoje stanowisko, lecz ograniczył się do negowania należycie wyjaśnionych i udowodnionych przez powoda faktów.

Wysokość dochodzonego pozwem roszczenia wynika wprost z wyciągu z ksiąg bankowych (...) S.A. (k. 36). Z uwagi na brzmienie art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2002 roku Nr 72, poz. 665), Sąd uznał przedstawiony wyciąg z ksiąg bankowych za dokument urzędowy. Według Sądu nietrafne są twierdzenia pozwanego dotyczące mocy dowodowej wyciągu z ksiąg bankowych. Okoliczności dotyczące zawarcia umowy nie pozwalają na uznanie, że stroną czynności prawnych z bankiem był konsument - pozwany bez związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a w konsekwencji wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2011 roku (sygn. P 7/09, opubl. w OTK-A 2011/2/12) nie znajdzie zastosowania w tej sprawie. Uznano w nim bowiem, że art. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowe jest niezgodny z określonymi przepisami Konstytucji w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta. A contrario zatem , niezgodność ta nie dotyczy obowiązków przedsiębiorcy, stwierdzonych takim wyciągiem, co skutkuje, że ma tu zastosowanie art. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, przyznający wyciągowi z ksiąg bankowych moc prawną dokumentu urzędowego. Wysokość zadłużenia wskazana w owym wyciągu nie została zresztą przez pozwanego skutecznie zakwestionowana. Zdaniem Sądu, skutkiem uznania, że przedstawiony wyciąg z ksiąg bankowych ma moc dokumentu urzędowego, winno być dokonanie ustaleń faktycznych zgodnie z jego treścią, w myśl art. 244 § 1 k.p.c. Z tego względu Sąd przyjął, że powołany w wyciągu fakt zadłużenia pozwanego, jego tytuł oraz wysokość są zgodne z rzeczywistym stanem. Sam ten dokument stanowi wystarczający dowód na powyższe okoliczności. W związku z powyższym Sąd orzekł jak w pkt I sentencji.

Sąd orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 k.p.c., wskazując, że na przyznane od pozwanego na rzecz powoda koszty w wysokości 3.759,41 zł złożyły się: uiszczona opłata od pozwu w wysokości, opłata od pełnomocnictwa, wynagrodzenie pełnomocnika oraz 1,41 zł tytułem zwrotu innych kosztów.