Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 lutego 2014 r. powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (dalej: (...)) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego M.M. (...) Serwis spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. (dalej: M.M. (...) Serwis) kwoty 623,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 19 marca 2013 r. do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że strony od dnia 8 lipca 2005 r. prowadziły stałą współpracę, w ramach której pozwana zlecała powodowi wykonywanie usług przewozu na terenie kraju oraz poza jego granicami. Zarzucił, iż pozwana spółka nie zapłaciła w całości kwoty wynikającej z faktury VAT nr (...) i w tym zakresie pozostała do zapłaty kwota 623,70 zł (pozew, k. 2-5).

W dniu 10 marca 2014 r. referendarz sądowy w tut. Sądzie wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie XV GNc 1408/14, w którym uwzględnił żądanie pozwu (nakaz zapłaty, k. 41).

W dniu 4 kwietnia 2014 r. pozwany M.M. (...) Serwis Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. złożył sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, w którym zaskarżył nakaz w całości oraz wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany nie kwestionował faktu zawarcia umowy z powodem oraz dostarczenia przesyłki, lecz koszt jakim został obciążony. Podniósł bowiem, iż umowa zawarta z powodem, a której dotyczyło roszczenie powoda, dotyczyła międzynarodowego przewozu przesyłki drogą lodową, co zostało określone w liście przewozowym, natomiast powód wbrew treści umowy wykonał usługę przewożąc przesyłkę drogą lotniczą. W konsekwencji koszty transportu okazały się znacznie wyższe niż w przypadku transportu lądowego. Pozwany podniosła również zarzut przedawnienia roszczenia wskazując, iż zostało ono zgłoszone po upływie roku od dnia dostarczenia przesyłki (sprzeciw, k. 46-49).

W odpowiedzi na sprzeciw pozwanego od nakazu zapłaty powód zarzucił, iż porozumienie stron nie ograniczało przewozu jedynie do usługi (...), natomiast powód mógł wykonać zlecenie przewozu jedynie na zasadach obowiązujących strony. Wskazał, iż w jego cenniku nie ma możliwości zrealizowania przewozu do Turcji inaczej jak tylko na podstawie usługi (...). Usługa (...) do Turcji zatem nie istnieje. Odnosząc się do zarzutu przedawnienia wskazał, iż bieg terminu przedawnienia został przerwany poprzez wezwanie do zapłaty i wytoczenie powództwa (k. 75-76).

Strony podtrzymywały swoje stanowiska do zakończenia postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 lipca 2005 r. (...) sp. z o.o., będący poprzednikiem prawnym (...) Sp. z o.o., na podstawie umowy zawartej z M.M. (...) Serwis Sp. z o.o., zatytułowanej (...), zobowiązał się do wykonywania na jego rzecz usług krajowych oraz międzynarodowych w zakresie przewozu przesyłek bez pobrania gotówki lub „za pobraniem”, w oparciu o warunki opisane w liście przewozowym, z zastrzeżeniem postanowień porozumienia (§ 1). Usługi miały być świadczone przez (...) zgodnie z aktualnie obowiązującym cennikiem, stanowiącym załącznik nr 2 do umowy, natomiast usługi niezdefiniowane w załączniku nr 2, zgodnie z aktualnym cennikiem M. (§ 2). Faktury za wykonane usługi miały być wystawiane dwa razy w miesiącu, tj. 15-go i ostatniego dnia miesiąca, z wyjątkiem sytuacji, kiedy płatności za usługi miały być realizowane w formie gotówkowej. Wówczas faktury miały być wystawiane w chwili przyjęcia zlecenia (§ 4 pkt 1). Należności wynikające z faktur VAT M.M. (...) Serwis Sp. z o.o. zobowiązał się płacić w terminie 21 dni od dnia ich otrzymania (§ 4 pkt. 3). Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Załącznik nr 2 do Porozumienia zatytułowany został (...) przesyłek krajowych – (...) oraz (...), przy czym w zakresie cen przesyłek zawarto w nim jedynie informacje na temat przesyłek krajowych, w zależności od wagi, usług specjalnych i usług dodatkowych. W dokumentach stanowiących załączniki do umowy brak było postanowień na temat przesyłek międzynarodowych, a także nazewnictwa poszczególnych usług (bezsporne; nadto dowód: porozumienie, k. 14-16, załączniki do umowy, k. 17-19, warunki wykonywania usług w zakresie przesyłania i doręczania przesyłek, k. 20-23, aneks nr (...) do umowy, k. 30-31).

W pierwszej połowie lutego 2013 r. M.M. (...) Serwis Sp. z o.o. zlecił (...) dostarczenie przesyłki w postaci dokumentów z Polski do Turcji. Pracownik (...) wystawił na tę okoliczność list przewozowy nr (...), w którym zaznaczono, iż transport powinien zostać wykonany drogą lądową, w ramach usługi (...) – 101”. List przewozowy został podpisany przez pracownika M.M. (...) Serwis Sp. z o.o. (dowód: międzynarodowy list spedycyjny nr (...), k. 56).

(...) zrealizował powyższą usługę poprzez dostarczenie przesyłki do odbiorcy drogą lotniczą (okoliczność bezsporna); przesyłka została dostarczona w dniu 5 lutego 2013 r. (dowód: międzynarodowy list spedycyjny nr (...), k. 56).

Tytułem wynagrodzenia za przewóz przesyłek w pierwszej połowie lutego 2013 r. (...) wystawił w dniu 15 lutego 2013 r. na rzecz M.M. (...) Serwis Sp. z o.o. fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 776,58 zł brutto, w tym na kwotę 623,70 zł tytułem międzynarodowego przewozu przesyłki (dowód: faktura VAT, k. 11). M.M. (...) Serwis Sp. z o.o. w dniu 16 kwietnia 2013 r. zapłaciła na rzecz powoda kwotę 152,88 zł tytułem należności wynikającej z faktury VAT nr (...) (dowód: wyciąg z rachunku, k. 13). Pozostałej części roszczenia nie zapłacił (bezsporne).

W okresie od 7 marca 2013 r. do 9 września 2013 r. M.M. (...) Serwis Sp. z o.o. zgłosił (...) pięć reklamacji dotyczących faktury VAT nr (...). Przyczyną reklamacji było obciążenie M.M. (...) Serwis Sp. z o.o. wyższym wynagrodzeniem za przewóz, w związku z wykonaniem go drogą lotniczą, zamiast drogą lądową, zgodnie z umową. Żadna z tych reklamacji nie została uwzględniona (okoliczność bezsporna, dowód: wydruk z systemu, k. 33, pisma powoda, k. 63-67).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody oraz okoliczności między stronami bezsporne. Sąd oparł się na dowodach z dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony i uwierzytelnionych przez ich pełnomocników w trybie art. 129 § 2 k.p.c. Wiarygodność przedłożonych w toku postępowania dokumentów i ich kopii nie była kwestionowana wzajemnie przez strony postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód swoje roszczenie wywodził z umowy przewozu z zawartej z pozwanym, na podstawie której pozwany zlecił mu wykonanie usługi przewozu przesyłki z Polski do Turcji.

Zgodnie z art. 774 k.c., przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Zgodnie natomiast z art. 775 k.c., przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy przewozu stosuje się do przewozu w zakresie poszczególnych rodzajów transportu tylko o tyle, o ile przewóz ten nie jest uregulowany odrębnymi przepisami. Z mocy tego przepisu do przewozu międzynarodowego znajdują zastosowanie przede wszystkim umowy międzynarodowe, których Polska jest stroną. W odniesieniu do międzynarodowego przewozu drogowego towarów podstawowe znaczenie należy przyznać konwencji genewskiej z 19 maja 1956 r. o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów CMR (Dz. U. z 1962 r. Nr 49, poz. 238) (dalej: Konwencja CMR). Zgodnie z jej art. 1 ust. 1, Konwencję stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się.

Mając więc na uwadze okoliczność, iż – zgodnie z treścią listu przewozowego nr (...) - łącząca strony umowa była umową o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, natomiast miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy znajdowały się w dwóch różnych krajach: Polsce i Turcji, z których oba były państwami umawiającymi się – sygnatariuszami Konwencji CMR, do przedmiotowej umowy znajdowały zastosowanie przepisy tej Konwencji (art. 1 ust. 1 Konwencji). Przepisy Konwencji nie regulują jednak kwestii związanych z zapłatą przewoźnego. Również przepisy Prawa przewozowego, mające zastosowanie do kwestii nieuregulowanych w Konwencji, nie stanowią expressis verbis o obowiązku nadawcy przesyłki zapłaty przewoźnikowi wynagrodzenia za wykonanie jej przewozu. Co za tym idzie, w przedmiocie zapłaty przewoźnego, należy sięgnąć do przepisów kodeksu cywilnego. Przepis art. 774 k.c. przewiduje bowiem, że przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem m.in. rzeczy. Tym samym na kontrahencie przewoźnika – z mocy art. 353 § 1 k.c. w związku z art. 774 k.c. – spoczywa obowiązek zapłaty przewoźnikowi wynagrodzenia.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż w niniejszej sprawie pozwany co do zasady nie kwestionował faktu zlecenia powodowi przewozu przesyłki z Polski do Turcji, ani też faktu wykonania tej usługi przez powoda. Bezsporne pomiędzy stronami było również, iż w liście przewozowym oznaczono, że przewóz zostanie wykonany drogą lądową, podczas gdy powód wykonał umowę drogą lotniczą. Spór stron sprowadzał się jedynie do oceny prawnej tak ustalonego stanu faktycznego, albowiem powód kwestionując stanowisko pozwanego wskazał, że skoro strony łączyła umowa z dnia 8 lipca 2005 r., to zlecenie przewozu zostało złożone w oparciu o jej postanowienia, a zatem zastosowanie znajduje cennik powoda z którego wynika, iż usługa przewozu do Turcji może zostać zrealizowana wyłącznie na podstawie usługi (...); brak jest natomiast możliwości zrealizowania takiego przewozu na podstawie usługi (...), a więc drogą lądową, gdyż taka usługa nie istnieje.

W ocenie Sądu umowa z dnia 8 lipca 2005 r. zawarta pomiędzy stronami stanowiła jednak jedynie ramową umowę przewozu. Na podstawie tej umowy strony zawierały poszczególne umowy przewozu, w tym umowę potwierdzoną listem przewozowym nr (...). Zgodnie natomiast z art. 4 zd. pierwsze Konwencji CMR, list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy przewozu. Tym samym należało uznać, że strony zawarły umowę o treści wyrażonej w ww. liście przewozowym, a więc umowę, na podstawie której powód zobowiązał się do przewozu przesyłki drogą lądową do Turcji, w ramach usługi (...) – 101”. Powód nie przedstawił żadnego dowodu przeciwnego celem wykazania, iż związał się z pozwanym umową, na podstawie której zobowiązany był do wykonania przewozu spornej przesyłki drogą lotniczą. Okoliczność taka nie wynikała również z łączącego strony Porozumienia dołączonego do pozwu, czy też dołączonego do niego Załącznika nr 2, które – jak to zwykle ma miejsce przy umowie ramowej – nie przewidywały żadnych elementów przedmiotowo istotnych umowy przewozu (w szczególności nie określały rodzaju przewożonej przesyłki, trasy przewozu i środka transportu). Co więcej, powołany przez powoda Cennik nie zawierał postanowień w przedmiocie rodzaju świadczonych przez powoda usług, ani przewidzianego za ich realizację wynagrodzenia. Do ustalenia szczegółów każdego z odrębnie zlecanych przewozów musiało więc każdorazowo dochodzić odrębnie, w liście przewozowym wystawionym dla konkretnej przesyłki. Nie ma przy tym znaczenia okoliczność, że – jak twierdził powód - cenniki przez niego stosowane nie przewidywały kosztów wykonania usługi przewozu drogą lądową, czy nawet okoliczność iż powód takiej usługi nie świadczy. Po pierwsze okoliczności tych powód w żaden sposób nie wykazał, a po drugie pozostawały one bez znaczenia dla niniejszej sprawy w świetle postanowień umowy wynikających z listu przewozowego złożonego przez pozwanego. Powód zobowiązał się względem pozwanego do przewozu przesyłki drogą lądową, a zatem należało uznać, iż taka właśnie treść umowy go wiązała, a zatem iż przyjął na siebie określone zobowiązanie. Powód zgodził się na taki sposób wykonania przewozu, a zatem w świetle umowy stron obowiązany był do transportu przesyłki drogą lądową, co uprawniałoby go do żądania od pozwanego zapłaty wynagrodzenie za wykonanie tego rodzaju usługi. Skoro natomiast powód – jak twierdził – nie wykonuje przewozu przesyłek drogą lądową do Turcji, to – przyjmując na siebie zobowiązanie do dostarczenia przesyłki pozwanego do Turcji – mógł wykonać umowę w sposób przez siebie zwykle stosowany (a więc drogą lotniczą), a następnie obarczyć pozwanego obowiązkiem zapłaty umówionego wynagrodzenia za przewóz, a zatem ustalonego stosownie do umówionego środka transportu.

Mając więc na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż w świetle bezsporności faktu, iż przewóz przesyłki został wykonany, pozwany był zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia, którego wysokość – przy uwzględnieniu transportu drogą lądową i wynagrodzenia za transport ustalonego przez strony przy zawarciu umowy, a wiec stosownie do rodzaju wybranej przesyłki (...) C. - Standard – 101” - winien wykazać powód. Skoro jednak powód w tym zakresie pozostał bierny, natomiast dołączony do pozwu cennik stanowiący załącznik do Porozumienia nie określał wysokości ceny za transport lądowy przesyłki z Polski do Turcji należało uznać, iż powód nie wykazał wysokości zobowiązania strony pozwanej. Zgodnie bowiem z ogólnymi regułami postępowania dowodowego, obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. Z przepisów tych, będących odzwierciedleniem zasady kontradyktoryjności procesu cywilnego wynika, iż to strony są gospodarzami procesu i jedynie od ich aktywności zależy jego wynik. Zarówno istnienie zobowiązania, jak i jego wysokość, muszą zostać w procesie udowodnione, a ciężar dowodu w myśl art. 6 k.c. leży po stronie powodowej. Obowiązkowi temu powód w niniejszym procesie niewątpliwie nie sprostał. Co więcej, na wniosek pozwanego, zarządzeniem z dnia 5 maja 2014 r. (k. 70), powód został zobowiązany do wskazania obowiązującej w jego przedsiębiorstwie ceny przewozu nadanej przez pozwanego przesyłki drogą lądową, zgodnie z listem przewozowym z dnia 5 lutego 2013 r., z uwzględnieniem obowiązujących w dniu zawarcia umowy stawek dla przesyłek tego rodzaju – w terminie 14 dni pod rygorem skutków z art. 233 k.p.c. Zobowiązanie to zostało doręczone pełnomocnikowi powoda w dniu 23 czerwca 2014 r. (k. 79), jednak pozostało bez odpowiedzi. Tym samym niewykonanie ww. zobowiązania, a w konsekwencji i niewykazanie stosowanego w powodowej spółce wynagrodzenia za wykonanie umowy będącej podstawą roszczenia powoda w niniejszej sprawie, skutkował uznaniem, iż strony nie przewidziały wynagrodzenia za usługę zleconą przez pozwanego, przyjętą przez powoda i przez niego wykonaną, a jeśli go przewidziały – powód wysokości tego wynagrodzenia nie wykazał.

Mając powyższe na uwadze należało uznać, iż powód nie wykazał istnienia i wysokości zobowiązania strony pozwanej, w konsekwencji czego powództwo należało oddalić, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku na podstawie ww. przepisów.

Orzekając o kosztach procesu, Sąd postąpił zgodnie z art. 98 par. 1 i 3 k.p.c., statuującym zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, uznając powoda za przygrywającego proces w całości. Na zasądzoną tytułem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, jako wygrywającego proces w całości, kwotę składa się kwota 180 zł tytułem kosztów zastępstwa strony przez profesjonalnego pełnomocnika, ustalona w oparciu o § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) wraz z kwotą 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

SSR Małgorzata Różańska-Prus

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.