Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 sierpnia 2017 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Ż. w W. I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: SSR Aldona Szawrońska-Eliszewska

Protokolant: Michał Rutkowski

po rozpoznaniu w dniu 04 sierpnia 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W.

przeciwko Gminie (...) oraz M. Zakładu (...). C., M. (...) spółka jawna z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  Zasądza od Gminy (...) na rzecz (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. kwotę 2569, 98 zł ( dwa tysiące pięćset sześćdziesiąt dziewięć złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 15 grudnia 2014r. do dnia 31 grudnia 2015r. i dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016r. do dnia zapłaty;

2.  Oddala powództwo wobec M. Zakładu (...). C., M. (...) spółka jawna z siedzibą w W.

3.  Zasądza od Gminy (...) na rzecz (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. kwotę 1336 zł (jeden tysiąc trzysta trzydzieści sześć złotych ) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 600 zł ( sześć złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

4.  Zasądza od Gminy (...) na rzecz M. Zakładu (...). C., M. (...) spółka jawna z siedzibą w W. kwotę 617 ( sześćset siedemnaście) zł tytułem kosztów procesu.

5.  Nakazuje pobrać od Gminy (...) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Warszawy Ż. w W. kwotę 557, 74 zł ( pięćset pięćdziesiąt siedem złotych siedemdziesiąt cztery grosze) tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa Sąd Rejonowy dla Warszawy Ż. w W..

Sygn. akt I C 317/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 09 grudnia 2014r. powód (...) SA V. (...) z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od Gminy (...) kwoty 2569, 98 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztów procesu wedle norm przepisanych oraz kosztów procesu wedle norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 24 września 2013r. w Ł. przy ul. (...) kierujący pojazdem mechanicznym marki P. o nr rej (...) wjechał w wystający z jezdni pręt, powodując uszkodzenie w/w pojazdy przez zarysowanie prawej strony. W tym dniu pojazd posiadał ochronę ubezpieczeniową u powódki w zakresie ubezpieczenia AC z okresem ubezpieczenia do dnia 13 listopada 2012r. do dnia 12 listopada 2013r. Pozwany Gmina (...) pismem z dnia 20 listopada 2013r. poinformowała powódkę, że ulica (...) w Ł. jest ulicą i niskiej jakości, co spowodowanej jest prowadzonymi i jeszcze nie skończonymi robotami polegającymi na budowie się kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej. Następnie pismem z dnia 31 grudnia 2013r. pozwana poinformowała powódkę, że na ulicy (...) na zlecenie Zakładu (...) sp. z o.o. była budowana sieć wodno- kanalizacyjna przez M. sp. z j. Zakład (...). C., M. D.. Spółka ta poinformowała jednakże powódkę, że umowa w oparciu o którą wykonywała prace remontowo- budowlane na obowiązywała do dnia 08 lipca 2013r. natomiast do dnia 07 sierpnia 2013r. obowiązani byli do uporządkowania terenu. Szkoda miała miejsce zatem po wystąpieniu szkody.

W odpowiedzi na pozew pismem procesowym z dnia 31 marca 2015r. pozwany Gmina (...) wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu wedle norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Podniosła, że w okresie od dnia 27 lutego 2013r. do dnia 03 marca 2014r. w Ł. przy ul. (...) prowadzone były prace przez (...) sp. z o.o. związane z budową sieci wodno- kanalizacyjnej, a realizowane były przez M. Zakład (...). C., M. D. sp. j. Podniósł, że nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną na skutek działania podmiotu prowadzącego prace wodociągowo- kanalizacyjne w pasie drogowym w obrębie którego doszło do wypadku, gdyż zgodnie z decyzją nr RI.(...) z dnia 16 lipca 2013r., podmiot prowadzący prace związane z wybudowaniem sieci kanalizacyjno- sanitarnej zobowiązany był do oznakowania i zabezpieczenia miejsca robót oraz odtworzenia powierzchni po wykonanych robotach. W ocenie pozwanego to wykonawca ponosi odpowiedzialność za wszelkie zdarzenia wynikłe na tym terenie. Podniósł także zarzut przyczynienia się kierowcy pojazdu P. o nr rej (...) w znacznym stopniu do wystąpienia szkody, bowiem nie zachował należytej ostrożności przemieszczając się ulicą (...), nie uwzględnił okoliczności trwających robót budowlanych w obrębie pasa drogowego. Przeszkoda była widoczna w momencie kolizji, bowiem miała miejsce w godzinach porannych. Dostosowanie prędkości do warunków panujących na drodze oraz zachowanie należytej ostrożności zapobiegłoby wystąpieniu szkody. Z załączonej do pozwu notatki nie wynikają w sposób szczegółowy okoliczności zdarzenia. Z notatki tej wynika, że kierujący pojazdem była K. S. (1), podczas gdy z uzasadnienia pozwu wynika, że był nim K. S. (2). Brak jest informacji czy pręt był zabezpieczony, oznakowany, nie precyzuje czy w pasie drogowym w obszarze którego doszło do kolizji obowiązywało ograniczenie prędkości, czy znajdowały się tam znaki drogowe ostrzegające przed trwającymi jeszcze pracami budowalnymi, nie określa również dokładnej lokalizacji pręta. Powódka nie wykazała winy pozwanej, nie przedstawiła dowodów na poparcie tego, że pas drogowy nie był należycie zabezpieczony czy też oznakowany w związku z trwającymi robotami. Pozwana zakwestionowała także wysokość odszkodowania.

W odpowiedzi na powyższe pismem procesowym z dnia 10 kwietnia 2015r. powód podniósł, że prace drogowe, a tym samym zezwolenie na zajęcie pasa drogowego, miało miejsce w terminie do dnia 16 lipca 2013r.- 17 lipca 2013r. natomiast przedmiotowa szkoda miała miejsce w dniu 24 września 2013r. W ocenie powoda brak było podstaw do uznania, że to (...) sp. j. była odpowiedzialna za utrzymanie stanu drogi w chwili przedmiotowego zdarzenia. Zgodnie z treścią art. 19 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych, zarządcą drogi jest wójt ( burmistrz, prezydent miasta). Ponadto zgodnie z treścią art. 20 ustawy zarządca zobowiązany jest w szczególności do utrzymywania nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, przeprowadzania okresowych kontroli stanu dróg. Nawet jeżeli pozwany zlecił wykonanie prac innemu podmiotowi to na zarządcy spoczywał obowiązek wyegzekwowania należytego zabezpieczenia terenu po przeprowadzonych pracach. Pozwana nie wykonała obowiązków nadzorczych, bowiem od 07 sierpnia 2013r., kiedy to miała zakończyć się inwestycja drogowa. Skoro droga w chwili powstania szkody, czyli półtora miesiąca po planowanym zakończeniu prac była złym stanie technicznym i doszło do szkody, to nie wywiązała się z obowiązków nadzorczych. Winna odebrać teren i zweryfikować go pod kątem bezpieczeństwa publicznego. Zaprzeczył, by kierowca pojazdu P. przyczynił się do powstania szkody. Pozwany nie wykazał, by poszkodowany jechał z nadmierną prędkością, nie dostosował się do obowiązujących w miejscu zdarzenia znaków drogowych lub złamał przepisy. Kierowca nie mógł się spodziewać, by na drodze znajdował się wystający pręt. Z uwagi na zły stan drogi kierowca nie mógł zauważyć przeszkody i odpowiednio zareagować.

Pismem procesowym z dnia 20 lutego 2017r. pozwany M. Zakład (...). C., M. D. sp. j. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od pozwanego Gminy (...) kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podniósł zarzut braku własnej odpowiedzialności z uwagi na to, że umowa z dnia 23 października 2012r. w przedmiocie wykonania robót budowlanych została zakończona, gdyż pismem z dnia 08 lipca 2013r. Zakład (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. złożył pozwanemu oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Zdarzenie stanowiące przyczynę szkody miało miejsce po ponad dwóch miesiącach od tego faktu. Zaprzeczył, by zdarzenia to miało związek z pracami wykonanymi przez pozwanego. Zezwolenie na zajęcie pasa drogowego zostało wydane jedynie na dni 16 i 17 lipca 2013r., a zatem już na czas w którym nie były prowadzone żadne roboty budowlane, bowiem był to okres po złożeniu oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 września 2013r. w godzinach poranno- przedpołudniowych po drodze publicznej stanowiącej ulicę (...) w Ł. poruszał się samochód osobowy marki P. (...) o numerach rejestracyjnych (...). Warunki atmosferyczne były dobre, lecz droga była wąska, nieubita. Pojazdem tym kierowała K. S. (1), z tyłu siedział K. S. (2), jechali z prędkością 20-30 km/h. Podczas jazdy samochód najechał na wystający z ziemi metalowy pręt, na skutek czego doszło do zarysowania prawego boku pojazdu. Na ulicy nie były prowadzone roboty drogowe, jedynie pręt wystawał z ziemi i nie był zabezpieczony. Na skutek powyższego zdarzenia zarysowaniu uległy prawe drzwi i błotnik.

Dowód: zgłoszenie szkody nr (...) k. 12-13, notatka informacyjna o zaistniałej kolizji k. 8, zeznania świadka K. S. (2) 00:02:52-00:10:51 nagrania z dnia 03 listopada 2015r., zdjęcie k. 201, kosztorys E.”nr (...) k. 10, analiza kosztów naprawy k. 20.

Początkowo po najechaniu na przeszkodę kierująca próbowała wycofać pojazd. Był to jedyny możliwy manewr do wykonania, bez którego nie byłoby możliwości kontynuowania jazdy. Próba odjechania była prawidłowo zastosowanym manewrem.

Dowód: opinia biegłego P. H. k. 255-256

Koszt naprawy w autoryzowanym zakładzie naprawczym wyniósłby 4177, 06 zł.

Dowód: opinia biegłego P. H. k. 222-233

W dniu 23 listopada 2012r. pomiędzy pozwaną Gminą (...) a Zakładem (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. została zawarta umowa nr (...)-B w przedmiocie wykonania robót budowlanych w ramach zamówienia publicznego pod nazwą „Budowa kanalizacji sanitarnej i wodociągowej w Ł.”. Inwestycja dotyczyła w szczególności ulicy (...) w Ł.. Przedmiotem tychże robót była budowa sieci wodociągowej wraz z armaturą w ulicach oraz włączenie wybudowanej instalacji do miejskiej infrastruktury wodociągowej, budowa sieci kanalizacji grawitacyjnej i tłocznej wraz z budową i uzbrojeniem urządzenia zbiornikowo- tłocznej w w.w ulicach oraz włączenie wybudowanych kolektorów ściekowych do miejskiej infrastruktury kanalizacyjnej w ulicy (...) w Ł., odtworzenie nawierzchni dróg po przeprowadzonych robotach budowlanych do stanu istniejącego przed rozpoczęciem prowadzenia robót zgodnie z warunkami zawartymi w decyzji na zajęcie pasa drogowego dla odpowiednich ulic i odtworzenia nawierzchni terenów, na których prowadzone miały być roboty ze szczególnych uwzględnieniem terenów. Umową nr (...)-B z dnia 23 października 2012r. Zakład (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. zawarł z (...) Zakładem (...). C., M. D. sp. j. z siedzibą w W. umowę o wykonanie robót budowlanych w ramach zamówienia publicznego „ Budowa kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej w Ł.: ulice (...)”. Tym samym przekazano pozwanemu obowiązki wynikające z umowy zawartej między Gminą (...) a Zakładem (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł.. Zgodnie z treścią par 4 ust. 1 umowy Zakład (...) sp. z o.o. w Ł. miała przekazać przedmiot umowy protokolarnie w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia zawarcia umowy przyjmującemu. Zgodnie z treścią par 4 ust. 2 umowy od tego momentu pozwany M. Zakład (...) sp. j. miała ponosić aż do zakończenia inwestycji i przekazania do eksploatacji na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie.

Dowód: umowa nr (...)-B z dnia 23 października 2012r. k. 305-324

Pismem z dnia 08 lipca 2013r. Zakład (...) sp. z o.o. złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Uzasadnił swoje stanowisko tym, że zwłoka w wykonaniu umowy przez wykonawcę jest tak daleka, że nie jest prawdopodobne, by zdołał ukończyć przyjęte do wykonania prace budowlane w terminie ustalonym w umowie, wskazał na niski stopień zaawansowania robót. Jednocześnie wskazano, że w terminie 7 dni od odstąpienia od umowy wykonawca przy udziale zamawiającego sporządzi szczegółowy protokół inwentaryzacji robót według stanu na dzień odstąpienia, zabezpieczy przerwane prace na koszt wykonawcy. Natomiast wykonawca zobowiązany był w terminie 14 dni do usunięcia z terenu budowy urządzeń zaplecza przez niego dostarczonych lub wzniesionych. Pismem z dnia 30 lipca 2013r. Zakład (...) sp. z o.o. wyznaczył pozwanemu M. Zakład (...). C. i M. D. sp. j. ostateczny termin do wykonania i przedstawienia prac związanych z rozliczeniem robót budowlanych polegających na budowie sieci wodociągowej. W szczególności zobowiązał do uporządkowania terenu budowy i terenów przyległych po przeprowadzonych pracach. Wyznaczony został ostatecznie termin do dnia 07 sierpnia 2013r. i zaznaczono, że jest to termin ostateczny i nie przekraczalny. W razie uchybienia temu terminowi prace miały być zlecone na koszt i ryzyko wykonawcy podmiotowi trzeciemu.

Dowód:, pismo z dnia 08 lipca 2013r. k. 325-326, pismo z dnia 30 lipca 2013r. k. 355, pismo z dnia 31 lipca 2013r. k. 356

W odpowiedzi na pismo z dnia 30 lipca 2013r. M. Zakład (...). C., M. D. podniósł, że wykonanie wszelkich prac w tym terminie jest nierealne. Poinformowano, że z uwagi na braki w zakresie kadry pracowniczej na terenie Ł. potrzebny czas do wykonania ora budowlanych oraz rozdysponowania na nowo sprzętem oraz zasobami ludzkimi to około 4 tygodni. Poinformowano, że prace mogą być ukończone do dnia 31 sierpnia 2013r. W odpowiedzi na powyższe pismem z dnia 07 sierpnia 2013r. pozwany M. Zakład (...) w W. został poinformowany, że ostatecznym terminem do uporządkowania placu budowy jest 07 sierpnia 2013r.

Dowód: pismo z dnia 31 lipca 2013r. k. 357, pismo z dnia 07 sierpnia 2013r. k. 358

Samochód marki P. (...) był samochodem służbowym K. S. (2), stanowił własność P. C. (...). Pojazd korzystał z ochrony ubezpieczeniowej AC z okresem ubezpieczenia od dnia 13 listopada 2012-12 listopada 2013r. u powoda (...) SA z siedzibą w W..

Dowód: polisa k. 10, dowód rejestracyjny k. 11, zgłoszenie szkody k. 12, informacja o polisie nr (...) k. 9 i 9v.

W toku prowadzonego postępowania likwidacyjnego ustalono w dniu 23 października 2013r. odszkodowania za szkodę z dnia 24 września 2013r. na kwotę 592, 37 zł , a następnie w dniu 07 marca 2014r. dopłata w wysokości 1977, 61 zł. Powyższe kwoty zostały przekazane na rachunek bankowy właściciela pojazdu.

Dowód: decyzja z dnia 07 marca 2014r. k. 31, decyzja z dnia 23 października 2013r. k. 21, potwierdzenie przelewu k. 32.

Pismem z dnia 06 listopada 2013r. powód zwrócił się do pozwanego Gminy (...) z zapytaniem czy szkoda z dnia 24 września 2013r. została dotychczas zgłoszona, co do stanu drogi, czy pozwany przyjmuje odpowiedzialność za szkodę. W odpowiedzi na powyższe pismem z dnia 20 listopada 2013r. pozwany Gmina (...) poinformowała, że niska jakość ulicy (...) spowodowana była prowadzonymi robotami polegającymi na budowie sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej. Poinformował powoda, że nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzenie tejże szkody, należy rozpatrywać go jako raczej nieszczęśliwy wypadek. Natomiast wszystkie czynności w zakresie utrzymania bieżącej przejezdności drogi zostały wykonane. Pismem z dnia 31 grudnia 2013r. poinformował natomiast powoda, że w 2013 r. na ulicy (...) w Ł. była budowana sieć wodno- kanalizacyjna przez pozwanego (...) Zakład (...). C., M. D. sp. j. Pismem z dnia 21 stycznia 2014r. (...) Zakład (...). C. M. D. sp. j. poinformował, że umowa w przedmiocie wykonania sieci wodociągowej obowiązywała do dnia 07 sierpnia 2013r. w zakresie uporządkowania terenu, a szkoda miała miejsce po ustaniu umowy, wobec powyższego brak jest podstaw do przyjęcia odpowiedzialności.

Dowód: pismo z dnia 20 listopada 2013r. k. 35, pismo z dnia 6 listopada 2013r. k. 34, pismo z dnia 31 grudnia 2013r. k. 37, pismo z dnia 21 stycznia 2014r. k. 39.

Sąd Rejonowy dokonał ustalenia stanu faktycznego na podstawie powołanych powyżej dowodów. W ocenie Sądu za wiarygodne w znacznej części należało uznać zeznania świadka K. S. (3). Zeznania tego świadka okazały się niewiarygodne w niewielkim zakresie. Z opinii biegłego P. H. wynika bowiem, że mechanizm zdarzenia przebiegał w ten sposób, że kierująca pojazdem P. (...) po najechaniu na przeszkodę próbowała się wycofać, co pominął składając zeznania świadek. W tym zakresie, to jest co do przebiegu zdarzenia zeznania tego świadka miały mniejszą moc dowodową aniżeli opinia biegłego, który w świetle wiedzy fachowej odtworzył przebieg wypadku. Dokonując oceny opinii biegłego sądowego P. H. Sąd uznał ją za wiarygodną w całości. Biegły w sposób jasny i zrozumiały, a jednocześnie bardzo logiczny wyjaśnił mechanizm powstania uszkodzenia, ustalił czy doszło do przyczynienia się ze strony kierującego do powstania szkody, wycenił także koszty jej usunięcia. Opinia był stanowcza, sporządzona w sposób fachowy, dawała jednoznaczną odpowiedź na postawione w tezie zadanie biegłego. Była sporządzona przez osobę o dużej wiedzy i doświadczeniu zawodowym. Powyższe wpłynęło na ocenę opinii jako wiarygodne i miarodajnej.

Sąd uznał za wiarygodne wszystkie zebrane w sprawie dokumenty, stanowiły jednakże w większości dowód na to, że osoby, które ją podpisały złożyły zawarte w nich oświadczenia.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo okazało się w pełni uzasadnione wobec pozwanego Gminy (...). Zgodnie z treścią art.t 805 par 1 kc przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Bezspornym w niniejszej sprawie było, że doszło w dniu 24 września 2013r. w Ł. przy ul. (...) do zdarzenia drogowego z udziałem pojazdu mechanicznego marki P. (...), który był P. C. (...) z siedzibą w W., a ubezpieczającym zaś była (...) SA z siedzibą w W., ponadto powyższe okoliczności wynikają z dokumentów w postaci informacji o polisie nr (...), dowodu rejestracyjnego pojazdu i zgłoszenia szkody. Bezspornym także było, że została zawarta umowa dobrowolnego ubezpieczenia AC pomiędzy (...) SA z siedzibą w W., a powodem (...) SA V. (...) z siedzibą w W., w ramach którego powód objął ubezpieczeniem z zakresu AC pojazd marki P. (...) w okresie od 13 listopada 2012r. do 12 listopada 2013r. Bezspornym także było to, że z uwagi na zaistniałe zdarzenie powód ustalił i przekazał na rzecz poszkodowanego odszkodowane w wysokości łącznej 2486, 98 zł. Zgodnie z treścią art. 828 par 1 kc jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Przesłankami nabycia są odpowiedzialność sprawcy szkody i wypłata odszkodowania ubezpieczeniowego.Jedną z podstawowych przesłanek regresu jest powstanie szkody w dobrach ubezpieczającego lub ubezpieczonego, wskutek zajścia wypadku ubezpieczeniowego. Jest to oczywiste, gdyż w przeciwnym razie brak byłoby odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela, stanowiącej logiczne prius dla regresu. Kolejną przesłanką regresu jest istnienie podmiotu prawa cywilnego odpowiedzialnego za szkodę, niebędącego stroną stosunku ubezpieczenia. Będzie to zatem odpowiedzialność deliktowa, uregulowana w art. 415 i n. k.c. lub odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 471 i n. k.c.). Zasada ponoszenia odpowiedzialności pozostaje bez znaczenia (zasada winy lub ryzyka). Odpowiedzialność na podstawie zasad współżycia społecznego, przewidzianej np. w art. 431 k.c., nie stanowi wystarczającej przesłanki do powstania roszczenia regresowego ubezpieczyciela. Wynika to z funkcji, jaką ma spełniać regres ubezpieczeniowy, gdyż wobec tych osób regres nie może spełniać ani funkcji prewencyjno-wychowawczej, ani represyjnej. Odpowiedzialność wynikająca z zasad współżycia społecznego została wprowadzona jedynie dla przypadków, w których brak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności na zasadzie winy lub ryzyka ( Katarzyna Malinowska Komentarz do kodeksu ubezpieczeń gospodarczych, wydanie II, system informacji prawnej lex). Szkodą, w związku z którą doszło do wypłaty odszkodowania przez powoda było zarysowanie bocznych prawnych drzwi pojazdu marki P. (...) w dniu 24 września 2013r. poprzez najechanie na wystający z ziemi pręt, znajdujący się w drodze przy ul. (...) w Ł.. Opinia biegłego sądowego P. H. potwierdziła w sposób jednoznaczny, że do uszkodzenia pojazdu doszło poprzez najechanie na wystający z ziemi metalowy pręt. Co prawda kierująca pojazdem po najechaniu na pręt podjęła próbę wycofania się, jednakże manewr ten w okolicznościach zdarzenia był uzasadniony. Okolicznością sporną było ustalenie podmiotu odpowiedzialnego za szkodę, którą było zarysowanie pojazdu. Bezspornie do zdarzenia tego doszło na drodze publicznej w Ł., to jest na ulicy (...). Zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi. W świetle zaś treści art. 19 ust. 2 tejże ustawy rządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg (...)) krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, 2) wojewódzkich - zarząd województwa, 3) powiatowych - zarząd powiatu, 4) gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta). Zarządcą drogi stanowiącej ulicę (...) jest Gmina (...). Zgodnie z treścią art. 20 ust pkt. 4 ustawy o drogach publicznych zarządca drogi jest odpowiedzialny za utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, z wyjątkiem części pasa drogowego, o których mowa w art. 20f pkt 2 oraz koordynacja robót w pasie drogowym ( art.20 pkt. f ustawy). Wobec powyższego. A zatem co do zasady za utrzymanie, stan nawierzchni drogi i pasa drogowego odpowiedzialny pozostaje zarządca drogi, czyli w tym wypadku pozwany Gmina (...). Jednakże pozwany ten podniósł zarzut, że odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez wystający z ziemi metalowy pręt powinien ponieść pozwany M. Zakład (...). C., M. D. sp. j. z siedzibą w Ł.. Zgodnie z art. 652 k.c., jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie. Z przepisu tego wynika zatem, że od chwili protokolarnego przejęcia aż do chwili oddania obiektu budowlanego wykonawca ponosi odpowiedzialność za szkody, jakie mogą powstać na tym terenie. Odpowiedzialność wykonawcy wynikająca z tego przepisu obejmuje nie tylko odpowiedzialność wobec stron uczestniczących w procesie budowlanym, ale również odpowiedzialność wobec osób trzecich. Przede wszystkim jednak istotne jest, że odpowiedzialność ta dotyczy zarówno szkód na osobie, jak i szkód na mieniu, a ponadto jest to zarówno odpowiedzialność deliktowa, jak i kontraktowa. Dodatkowo zastosowanie przepisu art. 652 k.c. uzależnione jest od protokolarnego przekazania wykonawcy terenu budowy przez inwestora. Kodeks cywilny nie definiuje terenu budowy, niemniej jednak z art. 3 pkt 10 pr. bud. wynika, że jest to przestrzeń, w której prowadzone będą roboty budowlane, wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy. Ustawodawca użył sformułowania „protokolarnie przejął teren budowy", co wskazuje na konieczność zachowania formy pisemnej pod rygorem ad eventum. Przesłanką konieczną odpowiedzialności wykonawcy z art. 652 k.c. jest kwalifikowane, protokolarne przekazanie mu terenu budowy przez inwestora. Zwyczajne, faktyczne tylko przejęcie terenu powoduje, że art. 652 k.c. nie znajdzie zastosowania. W doktrynie trafnie wskazano, że taka sytuacja powstanie, jeżeli inwestor zachował prawo do koordynowania postępowania kilku wykonawców lub z uwagi na charakter prowadzonych prac nie przekazał protokolarnie placu budowy. Wówczas inwestor będzie ponosił odpowiedzialność jako samoistny posiadacz terenu i wznoszonej budowli, choć wykonawca ponosi nadal odpowiedzialność na zasadach ogólnych (A. S., Uwagi o odpowiedzialności cywilnej za zawalenie się budowli, s. 149). Przekazanie może dotyczyć tylko wyodrębnionej i oznaczonej części terenu budowy, jeżeli wykonawca wykonuje tylko część prac i w konsekwencji odpowiada jedynie za tę cześć terenu budowy (por. J.E. N., Warunki udziału w postępowaniu o roboty budowlane, Mon. Z.. Pub. 2011, nr 3, s. 35 i n.). Taka sytuacja wynikać może z zawarcia osobnych umów z kilkoma wykonawcami co do poszczególnych części inwestycji przez inwestora będącego organizatorem prac albo z wykonywania ich części bezpośrednio przez inwestora. ( tak też T. Sokołowski „ Komentarz do kodeksu cywilnego, wydanie II system informacji prawnej LEX). Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należało, że pozwany Gmina (...) nie złożył protokołu przekazania placu budowy pozwanemu (...) Zakładowi (...). C., M. D. sp. j z siedzibą w W., a zatem by zaktualizowała się przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej przez drugiego z pozwanych. Po pierwsze i przede wszystkim z tego powodu, iż nie został przedstawiony protokół przekazania placu budowy przez pozwanego Gminę (...) pozwanemu (...) Zakład (...). C. M. D. sp. j z siedzibą w W.. Można jedynie domyślać się na podstawie korespondencji między Zakładem (...) a tymże pozwanym, że miało miejsce faktyczne rozpoczęcie prowadzenia prac, lecz nie ma pewności na jakiej ulicy, czy na K. czy na innej. Jednakże, stosownie do poczynionych powyżej rozważań, nie spowodowało to zmiany odpowiedzialności za szkody powstałe na skutek zaniedbań dokonanych w pasie drogowym. Po drugie, nawet gdyby przyjąć, że rzeczywiście od momentu przejęcia pasa drogowego odpowiedzialność powinien ponosić pozwany (...) Zakład (...). C., M. D. sp. j z siedziba w W., to okresem w którym powinien ponosić odpowiedzialność jest okres do chwili protokolarnego przekazania terenu zarządcy lub Zakładowi (...) sp. z o.o. Z okoliczności sprawy wynika, że z uwagi na zaniedbania ze strony tego pozwanego pismem z dnia 08 lipca 2013r. doszło do odstąpienia od umowy ze skutkiem natychmiastowym ( k. 325-326). Z uwagi na natychmiastowy skutek powyższego oświadczenia (...) Zakład (...) sp. j. zobowiązany został do niezwłocznej realizacji w terminie 7 dni czynności w postaci protokolarnej inwentaryzacji robót na dzień odstąpienia, zabezpieczenia prac, a następnie w terminie 14 dni od dnia odstąpienia do usunięcia z terenu budowy urządzeń zaplecza przez niego dostarczonego lub wzniesionego. Pozwany wniósł o zmianę tego terminu z uwagi na brak możliwości kadrowych do dnia 31 sierpnia 2013r. ( k. 357). Jednakże pismem z dnia 07 sierpnia 2013r. został poinformowany, że ostateczny termin do usunięcia pozostałości i wydania placu do dzień 07 sierpnia 2013r. Po upływie terminu wszelkie pozostałości po pracach wykonanych przez pozwanego miały zostać usunięte na koszt i ryzyko pozwanego (k. 355). A zatem nawet gdyby pozwany pozostawił jakiekolwiek części po pracach budowlanych prowadzonych przy ul. (...) w Ł., to po dniu 07 sierpnia 2013r. winne być usunięte na jego koszt i ryzyko. Od tego dnia bezspornie nie władał pasem drogowym, teren ten przeszedł ponownie pod władanie zarządcy drogi. Jeszcze raz należy podkreślić, od tego dnia odpowiedzialność i władztwo na terenie zostało ponownie przejęte od pozwanego, a jeżeli pozostały na pasie drogowym pozostałości pracach miały być na jego koszt usunięte. Jeżeli więc zarządca od tej pory tego nie uczynił, przejął odpowiedzialność za zaniedbania. Dalej, wskazać należy, że do spowodowania szkody doszło w dniu 24 września 2013r., a zatem po upływie półtora miesiąca od chwili w której pozwany (...) Zakład (...) sp. j. stracił dostęp do pasa drogowego. Z zeznań świadka K. S. (2) wynika, że pasie drogowym nie były prowadzone żadne prace remontowe. Wobec powyższego brak jest podstaw do wyciągnięcia wniosku, by między wystającym z ziemi prętem a pracami budowlanymi przez pozwanego do dnia 07 sierpnia 2013r. było jakieś powiązanie. Stan drogi nie wskazywał, by znajdowały się tam jakieś jeszcze pozostałości po pracach. Dalej, wobec treści pisma z dnia 08 lipca 2013r. brak jest podstaw w ogóle do przyjęcia, że w pasie drogowym przy ul. (...) były prowadzone prace przez pozwanego. Do odstąpienia umowy między Zakładem (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. a pozwanym (...) Zakładem (...) sp. j. z siedziba w W. doszło z uwagi na niski stan zaawansowania robót . Nie zostały przedstawione w niniejszej sprawie protokoły robót, nie ma zatem pewności, by w pasie drogowym przy tejże ulicy były prowadzone prace budowlane przez pozwanego, jakie, w jakim stopniu zaawansowania. Ponadto z całą pewnością od dnia 07 sierpnia 2013r. w pasie drogowym przy ul. (...) w Ł. nie były już prowadzone przez pozwanego prace budowlane, teren został przejęty przez pozwanego, co wynika z pisma z dnia 08 lipca 2013r. i od tego dnia wszystkie pozostałości po pracach pozwanego miały być usunięte na koszt zarządcy. Jeżeli zatem zarządca nie usunął pozostałości ponosił odpowiedzialność za swoje zaniechanie. Wobec powyższego brak było podstaw do obciążenia odpowiedzialnością za szkodę, która wystąpiła w dniu 23 września 2013r. pozwanego (...) Zakład (...). C., M. D. sp. j. Wobec powyższego Sąd oddalił wobec niego powództwo, o czym orzekł w punkcie 2 wyroku z dnia 18 sierpnia 2017r. W konsekwencji Sąd na podstawie powołanych przepisów uznał, że podmiotem odpowiedzialnym za powstanie szkody był pozwany Gmina (...) i wobec tego zasądził kwotę 2569, 98 zł na rzecz powoda od tego pozwanego. Co prawda z opinii biegłego P. H. wynika, że wysokość szkody, a zatem i odszkodowania jest wyższa bowiem wynosi 4177,06 zł, jednakże mając na uwadze treść art. 321 par 1 kpc Sąd zasądził zgodnie z żądaniem pozwu. Podstawą odpowiedzialności pozwanego był bowiem art. 415 kc. Do przesłanek odpowiedzialności deliktowej należą: zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361–363 k.c.). Czyn czy zaniechanie sprawcy winien przy tym być bezprawny, a zatem sprzeczny z przepisami prawa. Wszystkie powyższe przesłanki zostały spełnione w niniejszej sprawie: szkodą było dokonanie zarysowania na prawej części pojazdu marki (...) ot 508, do czego doszło w dniu 24 września 2013r., przyczyną szkody było zaniechanie usunięcia pręta metalowego wystającego z ziemi w pasie drogowym przy ul. (...) w Ł.. Powyższymi czynnikami zachodził adekwatny związek przyczynowy, co potwierdził biegły P. H.. Wysokość szkody została potwierdzona także w opinii powołanego biegłego. Pozwany Gmina (...) podniosła także zarzut przyczynienia się do zdarzenia przez kierującego poszkodowanym pojazdem. Zasadność tego twierdzenia nie została wykazana, nie został złożony stosowny wniosek dowodowy celem ustalenia, czy kierujący pojazdem miał możliwość zauważenia przeszkody, mając na uwadze jej wysokość i umiejscowienie, a także czy miał możliwość w konkretnym przypadku jej ominięcia. Zarzut ten jako gołosłowny, nie poparty żadnym dowodem w ocenie Sądu nie zasługiwał na uwzględnienie. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie ar. 481 par 1 kc i zasądził je zgodnie z żądaniem od dnia wniesienia pozwu, czyli od dnia 15 grudnia 2014r. do dnia zapłaty. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 par 1 kpc. Stroną przegraną okazał się pozwany Gmina (...) i winna zwrócić powodowi (...) SA V. (...) poniesione przez niego koszty procesu, na które złożyły się opłata sądowa w kwocie 129 zł, zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 500 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 600 zł oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Zgodnie z treścią art. 194 zd. 2 kpc Sąd zasądził od pozwanego Gminy (...) na rzecz (...) Zakład (...). C., M. D. sp. j. koszty procesu poniesione przez tą stronę. Wskazać należy, że to na wniosek pozwanego Gminy (...) doszło do wezwania do udziału w sprawie w charakterze pozwanego M. Zakład (...). C., M. D. sp. j. z siedzibą w W.. Powództwo wobec tego podmiotu okazało się ostatecznie bezzasadne. Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził na rzecz tego pozwanego od Gminy (...) koszty procesu poniesione przez pozwanego, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 600 zł oraz opłata skarbowa w wysokości 17 zł.

O nieuiszczonych wydatkach poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa Sąd Rejonowy dla Warszawy Ż. w W. Sąd orzekł na podstawie art. 83 ust. 1 w zw. z ar.t 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. nr 167 z 2005r.) i nakazał pobranie od pozwanego Gminy (...) wydatków związanych z opinią biegłego P. H., które zostały poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa Sąd Rejonowy dla Warszawy Ż. w W. w kwocie 557, 74 zł.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda, pełnomocnikom pozwanych.

Notatka urzędowa: urlop sędziego referenta w okresie od dnia 04.09.2017r. do 18.09. 2017r.