Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: stażysta Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2017 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

R. P.

przeciwko:

(...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda R. P. kwotę 990,15 zł (dziewięćset dziewięćdziesiąt złotych piętnaście groszy) z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 26 maja 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 337,00 zł (trzysta trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt: VI GC 154/17/3

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 grudnia 2016 roku, powód R. P. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 990,15 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26 maja 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w związku ze szkodą powstałą w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 23 kwietnia 2016 r., gdzie uszkodzeniu uległ samochód marki F. (...), o nr rej. (...) 5 LC1, wynajął poszkodowanym samochód zastępczy. Powód wyjaśnił, że przedmiotowy najem samochodu zastępczego trwał łącznie 23 dni, a czynsz najmu został ustalony w umowie na kwotę 100,00 zł netto za dobę. Z tytułu najmu samochodu zastępczego powód wystawił na rzecz poszkodowanych fakturę VAT nr (...) na kwotę 2 829,00 zł brutto (23 doby x 100 zł netto). Poszkodowani następnie przelali na jego rzecz wierzytelność przysługującą im wobec pozwanej na podstawie umowy cesji wierzytelności. Powód zwrócił się do pozwanej o zapłatę kwoty wynikającej z wystawionej faktury VAT za najem pojazdu zastępczego. Pozwana wypłaciła łącznie kwotę 1 838,85 zł. Pozwana w całości uznała okres najmu, tj. 23 doby przy stawce 65 zł netto. Powód wezwał pozwaną do dokonania wypłaty dalszego odszkodowania, pozwana jednak odmówiła.

W dniu 28 grudnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie VI GNc 3556/16 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W przepisanym terminie pozwana (...) S.A. w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Pozwana zaprzeczyła jakoby przedstawione przez powódki cenniki miały uzasadniać wysokość stosowanej przez niego stawki wynajmu. Pozwana podniosła, że stawki wynajmu pojazdu zastępczego nie powinny przekraczać stawek stosowanych na rynku lokalnym. Pozwana wskazała również, iż za celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty wynajmu pojazdu zastępczego można uznać koszty naliczone wg. średniej stawki stosowanej na rynku lokalnym. Zdaniem pozwanej stawka przyjęta przez powoda była zawyżona i nie odpowiadała stawkom rynkowym. Nadto pozwana podniosła, iż poszkodowany w znaczącym stopniu przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody. Wyjaśniła również, iż poszkodowany nie wyraził zainteresowania wynajmem pojazdu od pozwanej nie porównując warunków najmu proponowanych przez pozwaną.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 23 kwietnia 2016 roku samochód osobowy marki F. (...) (klasa C), nr rej. (...), stanowiący własność poszkodowanych M. C. (1) i M. C. (2) uległ uszkodzeniu w wyniku kolizji drogowej. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej była pozwana. W związku uszkodzeniem pojazdu poszkodowany na czas likwidacji szkody wynajął od powoda w okresie od dnia 24 kwietnia 2016 r do dnia 17 maja 2016 r. auto zastępcze H. (...). W związku ze zrealizowaną usługą powód wystawił na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 2 829 zł brutto, przyjmując stawkę dobową za najem pojazdu zastępczego w wysokości 100 zł netto (123 zł brutto) oraz okres najmu 23 dni. Pozwana na zgłoszone roszczenie wypłaciła na rzecz uprawnionego kwotę 1 838,85 zł tytułem zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego. Pozwana w całości uznała za zasadny okres 23 dni najmu pojazdu zastępczego. Pozwana dokonała redukcji stawki dziennej za najem samochodu zastępczego do kwoty 65 zł netto. Poszkodowani nie byli płatnikami podatku VAT. Pozwaną wezwano do zapłaty pozostałej kwoty odszkodowania, jednakże nie uregulowała należności.

W dniu 24 kwietnia 2016 roku, powód R. P. w drodze umowy przelewu wierzytelności nabyła od poszkodowanych M. C. (1) i M. C. (2) wierzytelność, tj. prawa do odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego.

Dowody: (...) (k.27), umowa wypożyczenia samochodu (k.9), protokół wydania pojazdu (k.10), faktura VAT (k.11), umowa cesja (k.12-13), oświadczenie (k.14), pismo (k.15-16), decyzja (k.17), reklamacja (k.18-19), decyzja (k.20-21), cenniki (k.22-26, 41-42).

Dobowa stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego H. (...) (należącego do klasy B), tj. 100 zł netto przyjęta przez powoda mieściła się w zakresie stawek stosowanych przez inne podmioty zajmujące się profesjonalnym najmem samochodów na rynku lokalnym.

Dowody: cenniki (k.22-26, 41-42), umowa wypożyczenia samochodu (k.9), protokół wydania pojazdu (k.10), faktura VAT (k.11), umowa cesja (k.12-13), oświadczenie (k.14), pismo (k.15-16), decyzja (k.17), reklamacja (k.18-19), decyzja (k.20-21), cenniki (k.22-26, 41-42).

Poszkodowany został poinformowany przez pozwaną o możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego oraz akceptowanych widełkach stawek za dobę najmu samochodu zastępczego za daną klasę pojazdu.

Dowód: : CD (k. 49).

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, których moc dowodowa nie została przez strony skutecznie podważona. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja pomimo, iż pochodziła z różnych źródeł przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo okazało się w pełni zasadnie.

Podstawą prawną roszczenia powoda jest art. 509 k.c. zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego znajduje podstawę w przepisach ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz normach art. 415 k.c., 436 § 2 k.c. i art. 822 k.c. Przy czym przepis art. 19 przywołanej ustawy o ubezpieczeniach, analogicznie do treści art. 822 § 4 k.c. przyznaje poszkodowanemu roszczenie bezpośrednio od ubezpieczyciela odpowiadającego z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy.

Stosownie do treści art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą. Pozwana nie kwestionowała, że doszło do wypadku objętego umową ubezpieczenia w okresie ochrony ubezpieczeniowej oraz że pomiędzy tym zdarzeniem, a zaistniałą szkodą istnieje związek przyczynowo-skutkowy.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwanego odszkodowania. Spornym pomiędzy stronami natomiast okazała się uzasadniona stawka za dobę najmu pojazdu zastępczego. Bezsporny był również okres najmu samochodu zastępczego.

Sąd po analizie materiału zgromadzonego w sprawie nie mógł się zgodzić się z zarzutem pozwanej, co do kwestionowania wysokości stawki dobowej za najem pojazdu zastępczego. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, iż przyjęta przez powoda stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego (należącego do klasy B) tj. 100 zł netto odpowiadała stawkom stosowanym na rynku lokalnym właściwym dla miejsca zamieszkania strony poszkodowanego. Potwierdzają to cenniki wynajmu dołączone jako dowody w sprawie.

W ocenie Sądu zastosowana przez powoda stawka czynszu najmu pojazdu zastępczego była bez wątpienia stawką rynkową i w żaden sposób nie odbiegała od pozostałych, a już na pewno nie była stawką najwyższą. Nadto nie bez znaczenia jest również fakt, że Poszkodowany nie był obarczony żadną kaucją/depozytem za najem, ani też opłatą za przebieg czy też dostarczenie pojazdu oraz jego odbiór. Jest to ważne z punktu widzenia oceny oferty.

Należy również wyjaśnić, iż przyjęcie cen przeciętnych dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, niezależenie od samej metody ich wyliczania, która może być zróżnicowana, nie kompensowałyby poniesionej przez poszkodowanego szkody, gdyby ceny przyjęte u danego przedsiębiorcy (którego przedmiotem działalności gospodarczej jest najem pojazdów) byłyby wyższe od przeciętnych. Nadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt. I CKN 1466/99) stwierdził, iż poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi w tymże zakresie najtaniej. Tym samym przyjęcie przez pozwaną tezy jakoby stawka 100 zł netto za najem pojazdu klasy B nie była w powyższej sprawie uzasadniona w żaden sposób nie mogła się ostać zważywszy na fakt, że zastosowana przez powoda stawka jak najbardziej mieściła się w granicach stawek stosowanych przez podmioty wynajmujące pojazdy zastępcze w tej klasie tj. klasie B na rynku lokalnym (woj. (...)).

W ocenie Sąd dla wykazania stawek najmu pojazdów zastępczych funkcjonujących na rynku wystarczający jest bowiem fakt istnienia takich ofert, a skoro takowe funkcjonują na rynku, to oznacza, że potencjalni nabywcy są skłonni uiszczać ceny w takiej wysokości za najem pojazdu.

Pozwana nadto zgodnie z ciężarem dowodu wynikającym z art. 6 k.c. nie wykazała jakoby przedstawiła poszkodowanemu ofertę najmu pojazdu zastępczego, a poszkodowany z niej nie skorzystał.

Należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Uwzględniając treść art. 6 k.c. trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (wyrok SN z dnia 19 listopada 1997 r. I PKN 375/97). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.)( wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r. I CKU 45/96). Innymi słowy na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa. Zgodnie z art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie Sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (tak uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96; wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96; uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97; wyrok SN z dnia 15 grudnia 1998 r., I CKN 944/97; wyrok SN z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 417/98; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 lipca 1999 r., I CKN 415/99; wyrok SN z dnia 7 października 1998 r., II UKN 244/98; postanowienie SN z dnia 28 września 1999 r., II CKN 269/99; uzasadnienie wyroku SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00). Przepisy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. wskazują, iż to na stronach ciąży obowiązek wykazywania swoich twierdzeń. Rola sądu w zakresie dowodzenia w postępowaniu cywilnym procesowym, sprowadza się – co do zasady – jedynie do oceny złożonego przez strony materiału dowodowego, o ile jest on dopuszczalny i zawnioskowany w należytym terminie. Zaznaczyć należy, iż dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony (ani materialno-prawnym, ani procesowym), a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym. Nie istnieje zatem żadna możliwość egzekwowania od strony aktywności w sferze dowodowej – sąd nie może nakazać czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu. Jedynie od woli strony zależy, jakie dowody zostaną przez sąd przeprowadzone. Przeciwko stronie natomiast – co wynika z art. 6 k.c. – skierują się ujemne następstwa jej pasywnej postawy. Fakty nieudowodnione zostaną pominięte i nie wywołają skutków prawnych z nimi związanych, co ostatecznie może prowadzić do przegrania procesu.

Zatem zgodnie z powyższą regułą na pozwanej ciążył obowiązek wykazania przedstawienia oferty poszkodowanemu. Pozwana jednak tego nie uczyniła.

Należy również zauważyć, że oferta powinna wyrażać stanowczą wolę zawarcia umowy. Oznacza to, że wyrażona w niej propozycja zawarcia umowy powinna być tak sformułowana, że do zawarcia umowy potrzebne jest wyłącznie oświadczenie o przyjęciu oferty wprost (umowa przez przystąpienie).

Nie ma znaczenia, jak taka propozycja została przez oferenta nazwana (S. Rudnicki (w:) S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz, 2007, s. 299). Co więcej w judykaturze wyrażony został pogląd, zgodnie z którym prawidłowe odróżnienie oferty od zaproszenia do zawarcia umowy wymaga przeprowadzenia oceny, czy w konkretnym wypadku do potencjalnego kontrahenta kierowana była informacja o możliwości zawarcia określonej umowy i płynących z niej korzyściach, czy też sprecyzowana została jednoznaczna propozycja zawarcia z nim określonej umowy. Pierwsza sytuacja odpowiadać będzie zaproszeniu do zawarcia umowy, drugą należy już kwalifikować jako ofertę (wyr. SN z dnia 17 czerwca 2010 r., III CSK 297/09, Lex nr 852669).

Oferta powinna również określać istotne postanowienia proponowanej umowy. Przez to pojęcie należy rozumieć przedmiotowo istotne elementy umowy ( essentialia negotii), a więc te postanowienia, które decydują o istocie danej umowy, indywidualizują ją pod względem prawnym spośród innych umów. Bez ich określenia dana umowa nie może dojść do skutku.

Rodzaj i zakres istotnych postanowień umowy zależy od tego, jaki stosunek prawny ma ona kreować. Przede wszystkim istotne znaczenie ma to, czy jest to oferta zawarcia umowy nazwanej, czy nienazwanej. Jeżeli dotyczy ona umowy nazwanej, postanowienia przedmiotowo istotne określone są przez ustawę.

W każdym przypadku konieczne jest określenie wszystkich postanowień przedmiotowo istotnych dla danej umowy.

Nadmienienia wymaga również fakt, że wysokość czynszu najmu jest jednym (ale nie jedynym) z przedmiotowo istotnych elementów umowy. Sama wysokość czynszu najmu nie indywidualizuje umowy w sposób wystarczający. Z punktu widzenia poszkodowanego – najistotniejszym elementem umowy jest czas wynajmu – gwarantujący mu możliwość korzystania z pojazdu zastępczego na pełny czas naprawy. W przedmiotowej rozmowie poszkodowany wskazał, że już korzysta z samochodu w zakładzie współpracującym z pozwanym , nie zdając sobie sprawy o jaki konkretnie podmiot mogło chodzić konsultantowi. Ponadto poinformowano poszkodowanego o zakresach stawek dobowych wynajmowanego samochodu. Wobec powyższego zarzut Pozwanej dotyczący naruszenia obowiązku minimalizowania szkody przez poszkodowanego również nie mógł zostać uwzględniony.

Zatem mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, że uzasadniony okres najmu samochodu zastępczego przez poszkodowanego wyniósł 23 dni, przy stawce 100 zł netto za dobę najmu pojazdu zastępczego. Tym samym należne powódce odszkodowanie z tyt. zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wyniosło kwotę 2 829 zł brutto. Mając jednakże na uwadze, że pozwana zapłaciła powodowi z tego tytułu kwotę 1.838,85 zł brutto pozostałe należne powódce odszkodowanie wynosi 990,15 zł.

W związku z powyższym powództwo zostało uwzględnione w całości.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art . 481 § 1 k.p.c. od dnia 26 maja 2016 roku, bowiem roszczenie w tym dniu było wymagalne.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na łączną kwotę kosztów postępowania złożyły się kwoty: 50 złotych tytułem opłaty od pozwu, 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa, 270 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z §2 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1800), co daje łączną kwotę 337 zł.

SSR Jolanta Brzęk