Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 09 października 2017 r. w Olsztynie

na rozprawie sprawy z powództwa J. I. (1)

przeciwko Spółdzielni (...) w G.

o wynagrodzenie za godziny nocne, o wynagrodzenie, o odszkodowanie

I.  zasądza od pozwanej Spółdzielni (...) w G. na rzecz powoda J. I. (1) kwotę 10.001,76 (dziesięć tysięcy jeden 76/100) złotych, w tym kwoty:

- 5.550,00 (pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt) złotych tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika z winy pracodawcy wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29.06.2016 r. do dnia 16.03.2017 r.,

- 4.451,76 (cztery tysiące czterysta pięćdziesiąt jeden 76/100) złotych tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych w latach 2013 – 2015 wraz z ustawowymi odsetkami od kwot:

1.406,64 (jeden tysiąc czterysta sześć 64/100) złotych od dnia 11.01.2014 r. do dnia zapłaty,

1.472,64 (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt dwa 64/100) złotych od dnia 11.01.2015 r. do dnia zapłaty,

1.572,48 (jeden tysiąc pięćset siedemdziesiąt dwa 48/100) złotych od dnia 11.01.2016 r. do dnia zapłaty,

II.  umarza postępowania w części cofniętego powództwa,

III.  w pozostałej części powództwo oddala,

IV.  wyrokowi w punkcie pierwszym nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 1.850 (jeden tysiąc osiemset pięćdziesiąt) złotych,

V.  nie obciąża pozwanej kosztami sądowymi, od których uiszczenia powód był zwolniony z mocy ustawy.

Sygn. akt IV P 254/16

UZASADNIENIE

Powód J. I. (2) , w pozwie skierowanym przeciwko Spółdzielni (...) w G. wniósł o zasądzenie od pozwanej odpowiednio kwot:

- 1.406,64 złotych tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych za 2013 rok wraz z odsetkami do dnia zapłaty;

- 1.472,64 złotych tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych za 2014 rok wraz z odsetkami do dnia zapłaty;

- 1.572,48 złotych tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych za 2013 rok wraz z odsetkami do dnia zapłaty

- 1.237,20 złotych tytułem wynagrodzenia za miesiąc grudzień 2014 roku wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty;

- 1.286,16 złotych tytułem wynagrodzenia za miesiąc styczeń 2015 roku wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty;

- 1.355,69 złote tytułem wynagrodzenia za miesiąc maj 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty;

- 5.550 złotych tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy;

Ponadto, powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu wraz z ewentualnymi kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych lub według zestawienia kosztów.

W uzasadnieniu pozwu wymieniony wskazał, iż pracodawca nie wypłacił wynagrodzeń za miesiąc grudzień 2014 roku, styczeń 2015 roku oraz maj 2016 roku oraz wynagrodzenia za pracę w porze nocnej za 2013 rok, 2014 rok oraz za 2015 rok w konsekwencji czego dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, jakim jest niewypłacanie wynagrodzenia za pracę w terminie, co z kolei uzasadniało rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 55 § 1 ¹ kp i uzasadnia roszczenie o odszkodowanie przewidziane w tym przepisie.

Na rozprawie w dniu 16 marca 2017 roku powód cofnął powództwo w zakresie wypłaty zaległych wynagrodzeń za pracę za miesiąc grudzień 2014 roku, za miesiąc styczeń 2015 roku oraz za miesiąc maj 2016 roku, albowiem otrzymał on zaległe wynagrodzenie, wnosząc jednocześnie o zasądzenie odsetek do dnia zapłaty. Wniósł również o zapłatę odsetek od niewypłaconego wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych za rok 2013 od dnia 11 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty, za rok 2014 od dnia 11 stycznia 2015 roku do dnia zapłaty oraz za rok 2015 od dnia 11 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Pismem z dnia 09 czerwca 2017 roku J. I. (2) sprecyzował żądanie w zakresie odsetek.

Na kolejnej rozprawie w dniu 21 sierpnia 2017 roku powód podtrzymał roszczenie o odszkodowanie w wysokości 5.500 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wypowiedzenia umowy. W zakresie części odsetek brutto od wynagrodzeń powód cofnął roszczenie. Wniósł o wypłatę odsetek w kwocie netto. Podtrzymał roszczenie odnośnie wypłaty wynagrodzenia za pracę w porze nocnej.

Na rozprawie w dniu 09 października 2017 roku powód cofnął powództwo w zakresie odsetek od niewypłaconych w terminie wynagrodzeń. Podtrzymał pozew w części dotyczącej wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych wraz z odsetkami oraz w części dotyczącej odszkodowania wraz z odsetkami. Wniósł o zasądzenie odsetek od odszkodowania od dnia 21 czerwca 2016 roku do dnia 16 marca 2017 roku.

Pozwana Spółdzielnia (...) w G. - w odpowiedzi na pozew uznała roszczenia powoda w zakresie braku wypłaty wynagrodzenia za miesiąc grudzień 2014 roku i styczeń 2015 roku, oraz maj 2016 roku, zaś w pozostałym zakresie, tj. co do żądanego przez powoda odszkodowania w kwocie 5.550 złotych oraz co do kwoty 4.451,76 złotych tytułem wynagrodzenia za pracę w porze nocnej wniosła o oddalenie powództwa, jako bezzasadnego.

W uzasadnieniu pozwana wywodziła, iż brak wypłaty wynagrodzenia nie był zawiniony przez pracodawcę, a wynikło to z jej złej sytuacji finansowej. Jednym z głównych czynników, powodujących taką sytuację była nowelizacja przepisów, dotyczących zakładów pracy chronionej, która zmniejszała dofinansowanie takich podmiotów ze środków PFRON. Ta niekorzystna dla Spółdzielni zmiana przepisów zbiegła się w czasie z kryzysem gospodarczym, który przejawiał się drastycznym spadkiem sprzedaży wyrobów Spółdzielni, co nie dawało jej możliwości pełnego uzupełnienia środków z dofinansowania wpływami ze sprzedaży. Taka sytuacja spowodowała, że wystąpił brak odpowiedniej ilości środków finansowych na pokrycie bieżących kosztów, czego skutkiem był brak płynności finansowej, i powstanie zadłużenia. Zarząd Spółdzielni podjął niezwłocznie wszelkie niezbędne działania, celem poprawy tej sytuacji, m.in. celem uzyskania środków finansowych dokonał sprzedaży części nieruchomości Spółdzielni na przełomie 2013 i 2014 roku niewykorzystanych dla celów produkcyjnych. W ten sposób pozyskane środki finansowe, zostały w pierwszej kolejności przeznaczone na spłatę istniejącego zadłużenia – szczególnie wobec ZUS-u, dostawców energii oraz środków do produkcji oraz na spłatę kredytów. W 2014 roku został też złożony wniosek do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w O. o przyznanie i wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy.

Niewypłacenie zatem wynagrodzeń za wskazane miesiące pracy dla powoda wynikało z braku możliwości finansowych Spółdzielni, a nie ze złej woli pracodawcy. Zabrakło bowiem środków na wynagrodzenie z bieżącej działalności. Zarząd czynił szereg wysiłków, żeby uzyskać środki na wynagrodzenie, i m.in. zwrócił się do banku o zwiększenie kwoty kredytu, jednak uzyskał decyzję odmowną.

Ostatecznie, pozwana wyraziła zgodę na cofnięcie pozwu w części dotyczącej zapłaty wynagrodzenia, w zakresie odsetek od niewypłaconych wynagrodzeń natomiast wniosła o oddalenie powództwa w części dotyczącej odszkodowania i odsetek od odszkodowania oraz w zakresie wypłaty wynagrodzenia za pracę w porze nocnej, podnosząc, że powód po przesunięciu go na stanowisko dozorcy przepracował w rzeczywistości mniej godzin, niż wynikało z pełnego etatu bez jednoczesnego zmniejszenia wynagrodzenia, a w konsekwencji, różnica wynikająca z nadpłaty stanowi de facto wynagrodzenie za pracę w godzinach nocnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód J. I. (1) w pozwanej Spółdzielni był zatrudniony od dnia 30 sierpnia 2005 roku do 30 września 2005 roku, następnie od dnia 1 października 2005 roku do dnia 31 grudnia 2005 roku na stanowisku pracownik pomocniczy na czas określony. Następnie - od dnia 18 maja 2007 roku do dnia 31 marca 2009 roku na czas określony na stanowisku produkcja/operator pieca topiącego w pełnym wymiarze czasu pracy. Aneksem nr (...) z dnia 22 października 2007 roku zmieniono warunki umowy pracy poprzez zmianę wymiaru czasu pracy na 7/8 etatu z wynagrodzeniem minimalnym proporcjonalnym do wymiaru czasu pracy. Kolejnym aneksem do umowy o pracę zmieniono warunki umowy o pracę w zakresie wymiaru czasu pracy na pełen etat na stanowisku operatora pieca topiącego z wynagrodzeniem zasadniczym 1.300 złotych. Kolejną umowę o pracę z powodem na czas określony zawarto od dnia 1 kwietnia 2009 roku do dnia 31 marca 2012 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika produkcji. W dniu 1 kwietnia 2012 roku powód został zatrudniony u pozwanej na czas nieokreślony na pełen etat, na stanowisku pracownika produkcji, z wynagrodzeniem 1.500 złotych. Aneksem z dnia 01 stycznia 2013 roku zmieniono warunki płacy –wynagrodzenie minimalne w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika produkcji.

Powód od stycznia 2013 roku świadczył pracę w oparciu o umowę na czas nieokreślony z minimalnym wynagrodzeniem. Powód faktycznie wykonywał pracę dozorcy, pracę swą wykonywał również w godzinach nocnych. Pracodawca naliczał powodowi wynagrodzenie pomijając pracę w godzinach nocnych.

(d: umowy o pracę- k. 8, 9, 19-20, 21, 23,35,36/B akt osobowych; świadectwo pracy- k: 11, 42/B akt osobowych; zaświadczenie o wynagrodzeniu- k: 51; zestawienie godzin nocnych- k. 5; grafik dyżurów- k. 9- 44; zestawienie godzin nocnych przepracowanych podczas dyżurów- k. 57- 59, zestawienie godzin za lata 2013-2015- k. 75; wyciągi bankowe- k. 155- 156 ; przesłuchanie J. I.- k.131v)

Sytuacja finansowa Spółdzielni (...) była i jest trudna, z uwagi na zmniejszenie dofinansowania ze środków PFRON. Dodatkowo, kryzys gospodarczy, który przejawiał się drastycznym spadkiem sprzedaży wyrobów Spółdzielni nie dawał spółdzielni możliwości pełnego uzupełnienia środków z dofinansowania wpływami ze sprzedaży. Taka sytuacja spowodowała, że wystąpił brak odpowiedniej ilości środków finansowych na pokrycie bieżących kosztów, czego skutkiem był brak płynności finansowej i powstanie zadłużenia.

Zarząd Spółdzielni podjął niezbędne działania celem poprawy tej sytuacji finansowej, w celu uzyskania środków finansowych dokonał sprzedaży części nieruchomości Spółdzielni na przełomie 2013 i 2014 roku, niewykorzystywanych dla celów produkcyjnych. Pozyskane w ten sposób środki finansowe zostały przeznaczone w pierwszej kolejności na spłatę istniejącego zadłużenia, szczególnie wobec ZUS, dostawców energii oraz środków do produkcji oraz na spłatę kredytów. Takie rozdysponowanie środków znacznie zmniejszyło zadłużenie Spółdzielni, jednak spowodowało że środków tych nie starczyło na pokrycie bieżących kosztów Spółdzielni i w konsekwencji doszło do niewypłacenia wynagrodzenia za pracę za wskazane miesiące m.in. dla powódki. Zarząd Spółdzielni czynił szereg wysiłków, żeby uzyskać środki na wynagrodzenie, i m.in. zwrócił się do banku o zwiększenie kwoty kredytu, jednak uzyskał decyzję odmowną. Wystąpiono również z wnioskiem o uzyskanie pomocy ze środków będących w dyspozycji Marszałka Województwa (...), jednak Marszałek nie dysponuje takimi środkami i Spółdzielnia również z tej strony nie otrzymała pomocy.

(bezsporne)

W dniu 21 marca 2016 roku powód skierował do pozwanej pismo w którym domagał się niezwłocznego wypłacenia zaległych mu wynagrodzeń za miesiąc grudzień 2014 roku, styczeń 2015 roku oraz maj 2016 roku. Ponadto wniósł o wypłatę wynagrodzenia za przepracowane godziny nocne podczas pełnienia obowiązków dozorcy w Spółdzielni w Latach 2013-2015.

W dniu 20 czerwca 2016 roku J. I. (1) skierował do Zarządu pozwanej Spółdzielni pisemne oświadczenie, że z tym dniem rozwiązuje stosunek pracy, na podstawie art. 55 § 1 ¹ kp bez wypowiedzenia z winy pracodawcy, z uwagi na ciężkie naruszenie przez pracodawcę obowiązków pracowniczych, a konkretnie niewypłacenie mu w terminie należnych wynagrodzeń za pracę za miesiące grudzień 2014 roku, styczeń 2015 roku i maj 2016 roku.

(dowód: pismo z dnia 21.03.2016r. k. 6, rozwiązanie umowy o pracę- k. 41/B akt osobowych; świadectwo pracy- k. 42/B akt osobowych)

Ostatecznie pozwana Spółdzielnia wypłaciła J. I. (2) zaległe wynagrodzenia i odsetki.

(bezsporne)

Sąd, zważył co następuje:

Nie ulega wątpliwości (okoliczność ta została przyznana przez stronę pozwaną), iż powód w chwili wniesienia pozwu nie otrzymał wynagrodzenia za pracę za miesiące grudzień 2014 roku, styczeń 2015 roku i maj 2016 roku.

Ostatecznie, już po wytoczeniu powództwa, pracodawca wypłacił powodowi należne jej wynagrodzenie za pracę, w związku z czym powód na rozprawie w dniu 16 marca 2017 roku wskazał, że dochodzone przez niego wynagrodzenie za pracę w niniejszej sprawie zostało jej wypłacone i w tym zakresie cofnął pozew, na co pozwana wyraziła zgodę. W odniesieniu do żądanych odsetek za opóźnienie w wypłacie należnych wynagrodzeń powód cofnął powództwo, na co pozwana również wyraziła zgodę.

W tej sytuacji, ocenie Sądu podlegała kwestia sporna w procesie, a mianowicie, wynagrodzenie za czas pracy w porze nocnej oraz zasadność rozwiązania przez powoda umowy o pracę w trybie art. 55 § 1 ¹ kp.

Zgodnie z dyspozycją Art. 151 ⁷ § 1 i 2 kp pora nocna obejmuje 8 godzin między godzinami 21 ⁰⁰ a 7 ⁰⁰. Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy, zaś zgodnie treścią art. 151 ⁸ § 1 kp pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

Przechodząc do ustaleń, w jakim rozmiarze powód świadczył pracę w godzinach nocnych, przede wszystkim należy wskazać, iż zasadniczo strona pozwana nie kwestionowała ani ilości godzin wskazanych przez powoda jako przepracowane w porze nocnej, ani też wysokości dodatku za pracę w godzinach nocnych. Sporna była natomiast sama zasadność żądania powoda, który według strony pozwanej, wynagrodzenie takie już otrzymał.

Nie sposób przy tym pominąć treści art. 298(1) kp w w zw. z § 8 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika wynika, iż pracodawca zakłada i prowadzi odrębnie dla każdego pracownika: kartę ewidencji czasu pracy w zakresie obejmującym: pracę w poszczególnych dobach, w tym pracę w niedziele i święta, w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych oraz w dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a także dyżury, urlopy, zwolnienia od pracy oraz inne usprawiedliwione i nieusprawiedliwione nieobecności w pracy. Pozwana nie wskazała przy tym, by taką dokumentację w odniesieniu do powoda prowadzono w zakresie pracy w godzinach nocnych prowadzono.

W orzecznictwie sądowym konsekwentnie przyjmuje się, iż brak wspomnianej dokumentacji powoduje odwrócenie ciężaru dowodu skutkującego tym, iż pozwany pracodawca musi wykazać w procesie , iż pracownik świadczył pracę rozmiarze innym niż twierdzi (por wyrok SN z dnia 14 maja 1999r. I PKN 62/99 (OSNAPiUS/15 poz.579), wyrok z dnia 4 października 2000 r. I PKN 71/2000 (OSNAPiUS 2002/10 poz. 231, wyroku z dnia 5 maja 1999 r. I PKN 665/98 (OSNAPiUS 2000/14 poz. 535), wyrok S.A. w Białymstoku z dnia 10 kwietnia 2003 r. III APa 40/2002.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia. Nie sposób przy tym podzielić stanowiska strony pozwanej, która wskazywała, że J. I. (2) przepracował faktycznie mniej godzin niż wynikało to z jego etatu, a zatem nadpłacone wynagrodzenie pokryło wszelkie zobowiązania pozwanej w tym zakresie. W ocenie Sądu, istotne znaczenie ma fakt, iż wynagrodzenie powoda zostało określone w stałej wysokości (nie w stawce godzinowej), zatem obowiązkiem pracodawcy było zapewnienie powodowi pracy w wymiarze pełnego etatu. W przypadku jednak, gdyby powód przepracował mniejszą liczbę godzin, a pracodawca odstąpił od podjęcia stosownych czynności, np. złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu warunków pracy poprzez zmniejszenie wymiaru etatu, to na pozwanej Spółdzielni nadal ciążył obowiązek wypłaty powodowi pełnego wynagrodzenia przewidzianego w umowie o pracę oraz dodatków przewidzianych powszechnie obowiązującymi przepisami (np. dodatku za prace w porze nocnej)

Z uwagi na fakt, iż pozwana zasadniczo nie kwestionowała ani liczby godzin nocnych wskazanych przez powoda, ani wyliczeń dodatku przysługującego z tego tytułu, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę łączną kwotę 4.451,76 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od poszczególnych kwot tytułem dodatku za prace w godzinach nocnych (pkt. I wyroku).

Odnosząc się natomiast do żądania powoda w części dotyczącej odszkodowania przewidzianego w art. 55 § 1 ¹ kp, to zgodnie z jego treścią, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Zachowanie pracodawcy, aby dało podstawę do zastosowania przez pracownika trybu uregulowanego w art. 55 § 1 ¹ kp, nie może polegać na uchybieniu jakiemukolwiek obowiązkowi, lecz tylko takiemu, który jest obowiązkiem „ podstawowym". Do katalogu podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika należy zaliczyć przede wszystkim te, które znajdują odzwierciedlenie w podstawowych zasadach prawa pracy, tj. m.in. wynagradzanie pracowników, zgodnie z ustalonymi zasadami. Podkreślić bowiem należy, że stosunek pracy jest to więź prawna o charakterze dobrowolnym i trwałym, łącząca pracownika i pracodawcę, której treścią jest obowiązek osobistego wykonywania pracy, określonego rodzaju przez pracownika pod kierownictwem, na rzecz i na ryzyko pracodawcy oraz obowiązek pracodawcy zatrudnienia pracownika przy umówionej pracy i wypłacanie mu wynagrodzenia za pracę (por. wyrok SA w Lublinie z 26.06.1996, syg. Akt III APr 10/96, publ. Apel.-Lub. 1997/2/10). Wynika z tego, że obowiązek pracodawcy wypłacania pracownikowi wynagrodzenia należy do istotnych postanowień umowy o pracę. Fakt ten został dodatkowo podkreślony przez ustawodawcę przepisem art. 94 pkt 5 kp, w świetle którego pracodawca jest obowiązany w szczególności terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie.

W ocenie Sądu, zachowanie pozwanej w kwestii terminu wypłacania wynagrodzenia powodowi za sporne okresy wyczerpało znamiona ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy.

Przesłanką zaś rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, ze względu na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika, i uzyskania odszkodowania (art. 55 § l ¹ kp) jest wina umyślna lub rażące niedbalstwo pracodawcy.

Według Sądu Najwyższego „niewypłacenie wynagrodzenia za pracę w ustalonym terminie stanowi wystarczającą przyczynę rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 55 § 1[1] kp”. (zob. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 5 lipca 2005 r., sygn. akt I PK 276/2004).

Co więcej, Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że „ pracodawca, który nie wypłaca w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia” (por. wyrok z dnia 4 kwietnia 2000 r., I PKN 516/99, OSNAPiUS 2001, nr 16, poz. 516).

Orzecznictwo Sądu Najwyższego obowiązek wypłaty wynagrodzenia traktuje zatem jako główny (zasadniczy) obowiązek o charakterze bezwzględnym, a brak zawinienia pracodawcy w pozyskaniu środków na wynagrodzenia nie traktuje jako przesłanki, wykluczającej jego winę w tym zakresie. Zapatrywanie to jest słusznie, gdyż trudno oczekiwać od pracownika, aby nadal pozostawał w zatrudnieniu w sytuacji, gdy nie otrzymuje wynagrodzenia za kilkumiesięczny przepracowany okres (w przypadku powoda był to okres od grudnia 2014 roku do stycznia 2015 roku i kolejno w maju 2016 roku) i w perspektywie brak jest widoków do otrzymania należności za zaległy oraz bieżący okres w sytuacji, gdyby nadal pozostawał w zatrudnieniu przez kolejne miesiące. Tym samym, ustawodawca umożliwił pracownikowi natychmiastowe rozwiązanie stosunku pracy w sytuacjach, w których jest to usprawiedliwione rzeczywistym i poważnym naruszeniem lub zagrożeniem naruszenia istotnych interesów takiego pracownika. Istotnie należy pamiętać, aby zbyt rygorystycznie w takiej sytuacji nie potraktować pracodawcy i np. w przypadku niewypłacenia nieznacznej części wynagrodzenia trudno mówić o ciężkości naruszenia obowiązków.

Nie mniej jednak, mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, w takiej sytuacji pracownik powinien mieć możliwości rozwiązania stosunku pracy „z dnia na dzień” ( art. 55 § l ¹ kp ), a nie „być przymuszonym” do pozostawania nadal w zatrudnieniu u pracodawcy przez kolejne 3 m-ce, w sytuacji, gdyby skorzystał z możliwości rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem (trzymiesięcznym). W takim ostatnim wypadku byłby on de facto obciążony ryzykiem związanym z prowadzeniem zakładu (ryzykiem słabej koniunktury na rynku, wzmożonej konkurencji, zmian regulacji prawnych na niekorzyść pracodawcy tj. tych elementów, na które powołuje się pozwany), skoro przymuszony byłby do świadczenia pracy z niepewną perspektywą co do uzyskania wynagrodzenia, ze względu na zdarzenia, które są wkalkulowane w ryzyko prowadzenia przedsiębiorstwa.

Podkreślić w tym miejscu należy, że obowiązkiem pracodawcy jest terminowe wypłacanie wynagrodzenia, a nie uzyskiwanie na to wynagrodzenie środków finansowych. Z punktu widzenia zatem tego obowiązku trzeba rozpatrywać winę pracodawcy, ponieważ jest całkowicie obojętne, skąd pracodawca czerpie środki na należne pracownikom wynagrodzenia.

W tej sytuacji nie może ulegać wątpliwości, iż obowiązek wypłaty wynagrodzenia ma charakter bezwzględny i w kontekście oceny winy pracodawcy niejako pozbawione są znaczenia przyczyny braku możliwości pozyskania przez niego środków na jego wypłatę (ryzyko prowadzenia działalności).

W konsekwencji, Sąd w oparciu o powołane przepisy, zasądził od pozwanej Spółdzielni (...) na rzecz powoda kwotę 5.550 złotych tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę z winy pracodawcy wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 czerwca 2016 roku do dnia 16 marca 2017 roku (pkt I wyroku).

Wobec wypłacenia J. I. (2) przez pracodawcę należnego mu wynagrodzenia za pracę oraz odsetek i cofnięcia przez niego na rozprawie żądania wypłacenia wynagrodzenia za pracę oraz odsetek, Sąd umorzył postępowanie w tym zakresie w oparciu o przepis art. 203 kpc w związku z art. 355 kpc (pkt II wyroku).

Oddalenie powództwa (punkt III wyroku) nastąpiło w części, dotyczącej odsetek od żądanego odszkodowania, albowiem w ocenie Sądu, odsetki należą się powodowi dopiero od doręczenia pozwanej odpisu pozwu (pisma procesowego zawierającego żądanie podlegające rozpoznaniu) (por. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2003 r. III PZP 3/03).

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł w oparciu o art. 477 ² § 1 kpc (pkt IV wyroku).

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 102 kpc, albowiem sytuacja majątkowa pozwanej Spółdzielni jest bardzo trudna i zasadniczo na obecnym etapie pracodawca nie posiada już majątku (pkt V wyroku).

SSR Monika Wawro