Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu 13 czerwca 2017 r. w W.

na rozprawie

sprawy z powództwa Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko (...) w W.

o zapłatę

postanawia:

umorzyć postępowanie w sprawie.

SSO Ewa Teofilak

Sygn. akt XVI GC 466/15

UZASADNIENIE

Miejskie Przedsiębiorstwo (...) Spółka z o.o. w W. pozwem z dnia 12 stycznia 2000r. wniosła o nakazanie wydania pozwanej (...) Laboratorium (...) w W. nieruchomości położonej w W. przy ulicy (...) ( działka nr (...) gmina R. obręb (...)) o powierzchni 39.295 m2 oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

( pozew kr 2-4)

W odpowiedzi na pozew pozywana wniosła o oddalenie powództwa.

( odpowiedź na pozew kr 29-31)

Pismem z dnia 30 marca 2005 roku powódka rozszerzyła żądanie pozwu żądając zasądzenia od pozywanej odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od dnia wniesienia powództwa to jest od dnia 18 stycznia 2000 roku do dnia wydania przedmiotowej nieruchomości w łącznej kwocie 3.139.000 zł .

( pismo kr 256-257 )

Pozwana pismem z dnia 28 kwietnia 2005 roku wniosła oddalenie powództwa głównego i oddalenie rozszerzonego powództwa.

( pismo kr 302-305 )

Z uwagi na toczące się postępowanie sądowoadministracyjne w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości na postawie art. 177 § 1 pkt. 3 KPC sąd postanowieniem z dnia 18 maja 2005 roku zawiesił postępowanie w sprawie.

( postanowienie kr 320)

Pismem z dnia 22 kwietnia 2013 roku powódka cofnęła powództwo w przedmiocie nakazania pozwanej wydania powódce nieruchomości położonej W. przy ulicy (...) oraz podtrzymała żądanie w pozostałym zakresie to jest w zakresie zasądzenia odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

( pismo z częściowym cofnięciem powództwa kr 555 )

W dniu 26.11.2014 r. pozwana Spółdzielnia została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego, w związku z przeprowadzoną likwidacją. Wpis w tym przedmiocie uprawomocnił się z dniem 20.12.2014 r.

(wydruk z wyszukiwarki KRS kr. (...)).

W tej sytuacji postanowieniem z dnia 25 lutego 2015r sąd umorzył postępowanie w sprawie na podstawie art. 355 KPC w zw. z art. 479 ¹³ KPC .

( postanowienie (...) )

Na skutek zażalenia strony powodowej postanowienie z dnia 25 lutego 2015r. zostało uchylone w trybie art. 395 § 2 KPC, a po zawieszeniu sąd podjął postępowanie z udziałem Związku (...) w W. w oparciu o art. 127 ustawy z dnia 16.09.1982 r. – Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1443 ze zm.) oraz umorzył postępowanie w zakresie części powództwa dotyczącego wydania nieruchomości.

( postanowienie (...))

W toku dalszych czynności w sprawie Związek (...) w W. skutecznie wykazał , że pozwana spółdzielnia pracy nie była jego członkiem.

W konsekwencji czego postanowieniem z dnia 07 października 2016r. sąd w trybie art. 357 KPC zmienił postanowienie z dnia 25 lutego 2015r. i podjął postępowanie z udziałem Krajowej Rady Spółdzielczej .

( postanowienie (...))

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W toku prowadzonego postępowania pozwana spółdzielnia pracy została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego.

Art. 127 ustawy z dnia 16 września 1982r. ( Dz.U.2016.21 j.t.) Prawo spółdzielcze ( dalej PS), stanowi, że w razie zaspokojenia wszelkich należności przypadających od spółdzielni i złożenia do depozytu sądowego kwot na zabezpieczenie należności spornych lub niewymagalnych, spółdzielnia może ulec wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego przed zakończeniem prowadzonych przez nią lub przeciwko niej sporów sądowych. W takim wypadku w miejsce spółdzielni wchodzi jako strona związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona.

Biorąc pod uwagę treść zacytowanego przepisu koniecznym było przeprowadzenie postępowania celem ustalenia czy przed wykreśleniem pozwanej spółdzielni zostały zabezpieczone należności sporne lub niewymagalne oraz czy pozwana spółdzielnia była zrzeszona w zawiązku rewizyjnym a tym samym czy istnieje następca prawny pozwanej .

Pierwotnie sąd podjął postępowanie z udziałem Związku (...) w W. jako następcy prawnego pozwanej spółdzielni pracy . W piśmie z dnia 18 czerwca 2016r. Związek (...) w W. zakwestionował przesłanki formalne tej decyzji a poprzez złożoną dokumentację ( kopia rejestru członków związku od początku istnienia związku (...)- (...) ) skutecznie wykazał, że pozwana nie była jego członkiem. Na kilkudziesięciu stronach księgi rejestru członków brak jest wpisu (...) Laboratorium (...) w W.. Tym samym sąd jednoznacznie uznał, że pozwana spółdzielnia nie była członkiem Związku (...) w W..

Wezwany do udzielenia informacji likwidator K. K. przedstawił na żądanie sądu dokumentacje , z której wynikało, że lustracje pozwanej spółdzielni przeprowadzała Krajowa Rada Spółdzielcza. Z jego zeznań wynikało , że na skutek wydania nieruchomości przy ul. (...) pozwana utraciła możliwość prowadzenia dalszej działalności gospodarczej. Wobec za małej liczby członków oraz braku możliwości prowadzenia dalszej działalności podjęta został decyzja o likwidacji spółdzielni. Jednocześnie świadek potwierdził, że pozwana spółdzielnia zrzeszona była w (...) - odprowadzane były składki , i która w pozwanej spółdzielni wykonywała lustracje oraz wydawała zalecanie polustracyjne ( dokumentacja (...)). Świadek jednocześnie wyjaśniła , że pozwana spółdzielnia na początku była zrzeszona w związku rewizyjnym (...) Związku (...) (ul. (...)), który w latach 90- tych przekształcił się w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością ( zeznania na rozprawie w dniu 30 maja 2017r. (...)- (...) (...) ) W tej sytuacji pozwana spółdzielnia pracy nie była zrzeszona w żadnym innym związku rewizyjnym spółdzielni .

Koncentrując się ustaleniu przesłanek z art. 127 PS sąd przesłuchał świadka K. K. także na okoliczność czy po zakończeniu likwidacji zostały zaspokojone wszelkie należności przypadające od spółdzielni oraz zabezpieczono należności sporne lub niewymagalne poprzez złożenie ich do depozytu sądowego. Świadek wyjaśniła , że „ w trakcie likwidacji należności już nie mieliśmy. Nie mieliśmy wtedy już żadnych zobowiązań” Podkreśliła, że pozwana spółdzielnia uregulowała swoje zobowiązania choć jej sytuacja finansowa była trudna, bo spółdzielnia nie prowadziła już działalności. Żadne środki finansowe nie zostały złożone na depozycie ani w inny sposób zabezpieczone . Zeznania te jednoznacznie wskazują, że nie zostały spełnione przesłanki z art. 127 PS warunkujące wykreślenie pozwanej spółdzielni pracy z rejestru . Nie zmienia to jednak faktu , że pozwana spółdzielnia została prawomocnie wykreślona Krajowego Rejestru Sądowego. Okoliczność ta powoduje, że pozwana spółdzielnia poprzez utratę bytu prawnego utraciła również w przedmiotowym procesie zdolność sadową a utrata ta ma charakter trwały i nieodwracalny .

Za postanowieniem SN z dnia 3 grudnia 1999 r. (I CKN 261/98, Lexis.pl nr 390903) należy powtórzyć, że spółdzielnia nie istnieje ani przed uzyskaniem wpisu do rejestru, ani po wykreśleniu jej z rejestru, a co za tym idzie - w obu tych sytuacjach nie może ona uczestniczyć w obrocie jako podmiot wyposażony w zdolność prawną, tzn. zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego. Oceny tej nie zmienia to, że przed zarejestrowaniem spółdzielni mogą być w jej interesie zaciągane zobowiązania, za które po zarejestrowaniu odpowiada ona jak za własne (art. 11 § 2). Dopóty, dopóki nie nastąpi wpis do rejestru, za zobowiązania podjęte w takich okolicznościach odpowiadają wyłącznie tzw. osoby działające, także w razie odmowy wpisu.

W tej sytuacji stało się koniecznym podjęcie czynności zmierzających do ustalenia następcy prawnego. W świetle art. 259 ustawy z dnia 16 września 1982r. ( Dz.U.2016.21 j.t.) Prawo spółdzielcze ( dalej PS) Krajowa Rada Spółdzielcza jest osobą prawną , naczelnym organem samorządu spółdzielczego, która działa na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze oraz reprezentuje interesy spółdzielczości polskiej w kraju i za granicą. Do jej zadań należy m.in. współdziałanie ze związkami rewizyjnymi w realizacji zadań wynikających z niniejszej ustawy a także wykonywanie funkcji związku rewizyjnego, przewidzianych w ustawie - Prawo spółdzielcze, w stosunku do spółdzielni nie zrzeszonych w takich związkach. Wskazane zadania nałożone na Krajową Radę Spółdzielczą w pełni uzasadniają realizowane przez nią czynności w stosunku do pozwanej spółdzielni pracy w zakresie wykonywanych lustracji oraz zaleceń polustracyjnych. Nie mniej jednak nie można przyjąć , że Krajowa Rada Spółdzielców jest związkiem rewizyjnym spółdzielni. Obydwa te podmioty mają odmienne zadania i cele, przy czym Krajowa Rada Spółdzielców jedynie współdziała ze związkami rewizyjnymi . Wracając do treści art. 127 PS podkreślić należy, iż w jego treści jednoznacznie wskazano, że w miejsce wykreślonej spółdzielni wchodzi związek rewizyjny do którego spółdzielnia należała, a nie podmiot wykonujący funkcje związku rewizyjnego w stosunku do spółdzielni niezrzeszonych w związku. W ocenie sądu wykładania rozszerzająca tego przepisu w tym zakresie jest niedopuszczalna.

Konkludując, nie można w przedmiotowym stanie faktycznym przyjąć , że zaistniały przesłanki do zastosowania art. 127 PS skutkujących wykreśleniem spółdzielni z rejestru , bowiem nie złożono do depozytu sądowego kwoty na zabezpieczenie należności spornej jaka była w przedmiotowej sprawie. Nadto pozwana spółdzielnia nie była zrzeszona w związku rewizyjnym a więc brak jest następcy prawnego dla wykreślonego z rejestru podmiotu .

Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Wydanie wyroku staje się niedopuszczalne w tych sytuacjach, w których postępowanie nie może się toczyć w dalszym ciągu. Niedopuszczalne jest także wydanie wyroku wówczas, gdy z uwagi na zmiany podmiotowe zaszłe w toku procesu postępowanie nie może być kontynuowane. Umorzenie przez sąd postępowania w związku z utratą przez stronę zdolności sądowej (utratą jej bytu prawnego) i stwierdzeniem braku następcy prawnego sprawia, że pozew, który zainicjował umorzone postępowanie, nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Orzecznictwo w tym zakresie jest jednolite i zostało przestawione w szeregu orzeczeń : postanowienia SN: z dnia 15 lutego 2002 r., V CKN 1100/00, OSNC 2003, nr 1, poz. 11; z dnia 13 września 2001 r., II CKN 642/99, LEX nr 52346; z dnia 5 grudnia 2000 r., V CKN 137/00, LEX nr 553744; z dnia 14 listopada 2000 r., I CZ 65/00, LEX nr 536981; z dnia 16 marca 2000 r., I CKN 1566/99, Prok. i Pr.-wkł. 2000, nr 10, poz. 43; z dnia 14 kwietnia 2011 r., II PK 267/10, LEX nr 795781; wyrok SA w Szczecinie z dnia 23 października 2007 r., III AUa 740/07, OSA 2009, z. 12, poz. 83; uchwała SN z dnia 23 kwietnia 1985 r., III CZP 16/85, OSNCP 1985, nr 12, poz. 195; wyrok SN z dnia 9 grudnia 2011 r., II PK 63/11, LEX nr 1129342).

Sąd nie orzeka co do meritum przyjmując, że nie jest dopuszczalne kontunuowanie postepowania.

W konsekwencji postępowanie w sprawie podlegało umorzeniu w całości na podstawie art. 355 § 1 k.p.c..

SSO Ewa Teofilak

Z/ odpis uzasadnienia doręczyć pełnomocnikom stron