Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Kielcach w III Wydziale Rodzinnym i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący – SSR Iwona Głowacka

Protokolant – staż. Karolina Błachut

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2017 roku w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. P. (1)

przeciwko P. P.

o podwyższenie alimentów

I.  alimenty ustalone ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kielcach w dniu 8 lipca 2015 roku w sprawie o sygnaturze III RC 495/15 od P. P. na rzecz K. P. (1) w kwocie po 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych miesięcznie podwyższa poczynając od dnia 24 października 2016 roku do kwoty po 550 (pięćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, pozostawiając bez zmian dotychczasowe warunki płatności;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  nakazuje pobrać od P. P. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Kielcach) kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa;

IV.  znosi wzajemnie koszty procesu pomiędzy stronami;

V.  wyrokowi w pkt I (pierwszym) nadaje rygor natychmiastowej wykonalności i klauzulę wykonalności.

SSR Iwona Głowacka

Sygn. akt: III RC 815/16

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym ponownie do tut. Sądu w dniu 24 października 2016 r. małoletnia K. P. (2) reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową M. K., domagała się podwyższenia alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie III RC 495/15 od ojca P. P. z kwoty po 450 zł miesięcznie do kwoty po 700 zł miesięcznie, płatnych do dnia 17 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie nieterminowej płatności którejkolwiek z rat.

W uzasadnieniu podniosła, że od daty zasądzenia alimentów sytuacja zmieniła się w ten sposób, iż córka rozpoczęła naukę w prywatnym przedszkolu w czasie jak odbywała staż pracowniczy, dlatego pojawiają się u niej dolegliwości zdrowotne np. choroba bostońska, zapalenie spojówek, zapalenie oskrzeli, a ponadto małoletnia K. szybko rośnie i kupuje dla niej odzież, co zwiększa wydatki, a obecnie koszt utrzymania dziecka wynosi 1.550 zł. (wydatki na zakup lekarstw – 100 zł., żywności – 500 zł., odzieży i obuwia – 200 zł. plus opłata za przedszkole i zajęcia dodatkowe – 650 zł. oraz koszt wycieczek – 100 zł.).

W odpowiedzi na pozew P. P. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych, podnosząc, iż do tej pory terminowo i należycie wywiązywał się ze swojego obowiązku alimentacyjnego, a obecnie nie pracuje, przebywając za granicą u chorej siostry, ale jest gotowy do pozalimentacyjnego obowiązku wspierania córki w miarę poprawy swojej sytuacji życiowej.

Sąd ustalił, co następuje:

K. P. (2) ur. (...) pochodzi ze związku nieformalnego P. P. i M. K., a od urodzenia pozostaje pod bezpośrednią opieką matki (akt urodzenia dziecka k. 5 akt III RC 495/15).

W dniu 8 lipca 2015 r. ugodą zawartą przed tut. Sądem w sprawie o sygn. III RC 495/15 ustalono alimenty od P. P. na rzecz małoletniej K. P. (2) w kwocie po 450 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 17 – go każdego miesiąca do rąk matki M. K. poczynając od dnia 8 czerwca 2015 r., z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. (dowód: protokół z dnia 8 lipca 2015 r. k. 15 akt Sądu Rejonowego w Kielcach sygn. III RC 495/15)

W tym czasie P. P. świadczył usługi ochrony mienia na podstawie umowy zlecenia na rzecz (...) spółki z o. o. z siedzibą w D., a stawka netto wynosiła 6 zł./godz., przy czym w miesiącu kwietniu uzyskał dochód w kwocie 1.640,66 zł. (netto 1.384 zł.), a w m-cu maju 2015 r. w wysokości brutto 1.718,69 zł. (netto 1.450 zł.) (dowody: zaświadczenie z dnia 6.07.2015 r. k. 11, kserokopia umowy zlecenia k. 6-7 akt III RC 495/15). Kupował dla dziecka potrzebne rzeczy tj. pampersy i mleko (okoliczności bezsporne).

Z kolei M. K. w tym czasie kontynuowała naukę, pozostając na utrzymaniu swoich rodziców. Nie posiadała żadnego źródła dochodu (okoliczności bezsporne).

Małoletnia K. P. (2) lat 3 od dnia 8 lutego 2016 r. uczęszcza do niepublicznego przedszkola (...) przy ul. (...) w K., za które opłata stała wynosi ok. 440 zł. plus składki i wyżywienie (stawka dzienna 9 zł.) – łącznie około 600 zł. m-c. Odpłatność za poszczególne m-ce przedstawiała się wcześniej następująco: luty – 500 zł. plus wpisowe – 300 zł., marzec – 650 zł., kwiecień 653 zł., maj – 620 zł., czerwiec – 584 zł., lipiec - 593 zł. i sierpień – 620 zł.). Jak dziecko nie uczęszcza do przedszkola to jest w części zwracana opłata za wyżywienie za czas nieobecności. Małoletnia K. dość często choruje (przeziębienia, zapalenie oskrzeli, zapalenie spojówek itp.), a w okresie od grudnia 2015 r. do sierpnia 2016 r. odbyła około dziesięciu konsultacji lekarskich. W razie choroby matka powódki wykupuje dla niej leki zgodnie z zaleceniami lekarza, a jednorazowo w aptece wydaje 20-55 zł. Dziewczynka pozostaje pod opieką kardiologa z powodu wady serca, ale matka dziecka nie ponosi w związku z tym dodatkowych kosztów.

(dowody: zaświadczenie Zespołu Niepublicznych (...) w K. k. 6, wydruki z historii zdrowia i choroby pacjenta k. 7 – 16, paragony k. 18 akt III RC 603/16 tut. Sądu, kserokopia zaświadczenia k. 23)

M. K. lat 21 kontynuuje naukę w systemie zaocznym (studium kosmetyczne) i odbyła bezpłatny staż zawodowy w gabinecie kosmetycznym. W tym czasie nadal pozostawała na utrzymaniu rodziców. Od dnia 21 grudnia 2016 r. jest zatrudniona jako kosmetyczka na okres próbny jednego miesiąca w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 1.750 zł. brutto m-c (1.355 zł. netto). Pracuje od godz. 10.00 do godz. 18.00, a w soboty od godz. 9.00 do godz. 14.00. Nie zdecydowała się posłać dziecka do publicznego przedszkola z uwagi na godziny pracy. Zwracała się do ojca dziecka z prośbą, aby partycypował w kosztach przedszkola córki, ale odmówił. Od września 2016 r. zamieszkała z córką w wynajętym mieszkaniu, a czynsz za mieszkanie i czynsz najmu wynoszą 700 zł. m-c, plus opłaty za media: za gaz – 60 zł. co 2 m-ce i energię elektryczną 180 zł. co 2 m-ce, które do tej pory ponosili rodzice matki dziecka. Natomiast rachunki za telefon, telewizję i internet wynoszą 150 zł. m-c. M. K. korzysta z programu 500 + i pobiera zasiłek rodzinny w kwocie 95 zł. m-c. Koszty utrzymania małoletniej K. ponosi przy pomocy finansowej swojej matki, która kupuje dla wnuczki ubranka co 2-3 m-ce w zależności od potrzeb i dokłada się do opłat za przedszkole kwotą 150 – 200 zł. m-c. W pozostałym zakresie sama ponosi koszty utrzymania córki, dla której dodatkowo kupuje żywność za ok. 250 zł. m-c i środki pielęgnacyjne ok. 50 – 60 zł. co dwa m-e.

(dowody: częściowo zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki M. K. k. 26 w zw. z k. 17 v, paragony k. 18 akt III RC 603/16 tut. Sądu)

P. P. lat 23 z zawodu jest murarzem, ale nigdy nie pracował w tym zawodzie. Nadal świadczy usługi ochrony mienia na podstawie umowy zlecania średnio 200 godzin w ciągu miesiąca, nie mniej niż 164 godz./m-c, a dotychczas stawka netto wynosiła 7,50 zł./h. (od nowego roku wzrośnie do 9 zł./h), ale ostatnio dorabiał również w innym miejscu na stacji benzynowej przez 2 dni łącznie 16 godz., przy stawce 10 zł./h. W poszczególnych miesiącach osiągnął następujący dochód świadcząc usługi na rzecz Grupy (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. i tak w sierpniu w wysokości brutto 2.506,87 zł. (2.114,25 zł. netto) oraz w październiku łącznie w kwocie brutto 1.936,33 zł. (1.655,56 zł. netto), częściowo wypłacony w tym samym m-cu w wysokości brutto 589,63 zł. (497,56 zł. netto) i w następnym dodatkowo – 1.372,53 zł. brutto (1.158 zł. netto), a w miesiącu wrześniu w kwocie brutto 1.850 zł. (1.346,70 zł. netto) zł. świadcząc usługi na rzecz Agencji (...) sp. z o. o. z siedzibą w W.. Od września ubr. zamieszkuje u swoich rodziców, a matce na rachunki przekazuje średnio kwotę 250 zł. m-c, plus kupił miał za cenę 450 zł. W ostatnim czasie zawarł związek małżeński z M. P., która studiuje dziennie na Politechnice (...), a do tej pory świadczyła usługi jako kelnerka średnio 80 godzin miesięcznie, a stawka netto wynosiła 6 zł./h. P. P. nie posiada żadnych zaległości alimentacyjnych i nie ma nikogo innego na utrzymaniu. W ostatnim czasie utrzymuje sporadyczny kontakt z córką i tylko niekiedy kupuje dla niej jakąś zabawkę. Nie posiada żadnego majątku.

(dowody: zaświadczenia z dnia 17.11.2016 r. k. 15 i 16, częściowo zeznania pozwanego P. P. k. 26-26 v w zw. z k. 25 v)

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do brzmienia art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Natomiast zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro i art. 135 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, zakres tego obowiązku zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości stron zobowiązanych do alimentacji. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

Zgodnie z orzecznictwem podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego. Dla stwierdzenia czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące okoliczności, na tle sytuacji ogólnej, mają charakter trwały, czy dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków po jego wydaniu (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987 r., M.P. z 1988 Nr 6, poz. 60 pkt VII).

Dowody na okoliczności dotyczące sytuacji finansowej i majątkowej osób zobowiązanych do alimentacji nie były przez stronę odpowiednio przeciwną kwestionowane, nie budziły również wątpliwości Sądu co do ich zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, z wyjątkiem zeznań pozwanego co do oceny własnych możliwości zarobkowych i dlatego we wskazanym zakresie stały się podstawą dokonanych ustaleń faktycznych. Na analogiczną jak powyższa ocenę jedynie częściowo zasługują natomiast dowody osobowe dotyczące zakresu usprawiedliwionych potrzeb powódki, w szczególności Sąd nie dał wiary zeznaniom matki małoletniej w tej części, w jakiej określiła miesięczny koszt utrzymania córki na kwotę 1.500 zł. m-c. Ma to tym większe znaczenie, iż nie znajduje to potwierdzenia w złożonych przez nią do akt sprawy paragonach, które opiewają na zdecydowanie niższe kwoty, szczególnie z apteki (jednorazowo 20 - 55 zł.) W ocenie Sądu kwota ta jest zdecydowanie zawyżona i nie odpowiada rzeczywistym kosztom utrzymania kilkuletniego dziecka, nawet przy uwzględnieniu okoliczności, iż małoletnia K. uczęszcza do prywatnego przedszkola. Niewątpliwie rodzice powinni zapewnić dziecku w wieku przedszkolnym podstawowe potrzeby związane głównie z rozwojem fizycznym, jak również opiekę w czasie, gdy nie mogą sami sprawować nad nim pieczy. Jednakże podany przez matkę dziecka koszt utrzymania córki, mający pokrywać wydatki na zakup żywności, ubrań i obuwia oraz środków pielęgnacyjnych, jak i te związane z prywatnym przedszkolem i leczeniem – w świetle zasad życiowego doświadczenia oraz racjonalnego gospodarowania – jest zawyżony w stosunku do usprawiedliwionych potrzeb dziecka w tym wieku. Nie można bowiem zapominać, iż koszt utrzymania uprawnionych do alimentacji, który – obok możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanych – stanowi podstawowy wyznacznik wysokości obowiązku alimentacyjnego, to wymiernie określona kwota mająca służyć zaspokojeniu usprawiedliwionych potrzeb osób niezdolnych do samodzielnego utrzymania się. Zakres tych potrzeb nie może być natomiast ustalany w oderwaniu od ogólnego poziomu życia, wysokości dochodów i możliwości zarobkowych każdego z rodziców, przy uwzględnieniu oczywiście takich indywidualnych okoliczności, jak potrzeba ponoszenia wydatków związanych z edukacją, leczeniem, zapewnieniem wypoczynku, czy zaspokajaniem potrzeb kulturalnych odpowiednich do wieku uprawnionego. Zważając przeto na wysokość dochodów osiąganych, jak i potencjalnie możliwych do osiągnięcia przez oboje rodziców powódki nie sposób przyjmować, ażeby – nawet gdyby pozostawali oni we wspólnym pożyciu i wspólnie utrzymywali dziecko – mogli przeznaczać na utrzymanie ich córki kwotę wskazaną przez matkę, tym bardziej, iż ta przekracza wysokość uzyskiwanych przez nią zarobków z tytułu stosunku pracy.

Zatem w ocenie Sądu, w okresie po ustaleniu wysokości alimentów od pozwanego na rzecz małoletniej powódki na poziomie po 450 złotych miesięcznie, pomimo upływu stosunkowo krótkiego okresu czasu usprawiedliwione potrzeby uprawnionej do alimentacji uległy zwiększeniu w stopniu uzasadniającym skorygowanie wysokości tych alimentów poprzez ich stosowne do sytuacji podwyższenie. Dokonując takiej oceny Sąd miał na względzie pojawienie się nowych dość wysokich wydatków związanych z uczęszczaniem dziecka do prywatnego przedszkola, które obecnie w znacznej części implikują koszt utrzymania małoletniej. W tym miejscu należy jednak zaznaczyć, iż nie można za matką dziecka przyjąć, iż koszty utrzymania małoletniej K. wzrosły wprost o tyle ile wynoszą opłaty za prywatne przedszkole, już przynajmniej z tego względu, iż częściowo pokrywają również wydatki na zakup żywności dla dziecka. Ma to tym większe znaczenie, iż jak podnosi matka dziecka pracuje do późnych godzin popołudniowych, a zatem dziecko żywi się głównie w przedszkolu. Ponadto warto podkreślić, iż stała jest tylko opłata w wysokości ok. 440 zł. m-c, a przy przyjęciu stawki dziennej opłata za wyżywienie jest ostatecznie uzależniona od obecności dziecka w przedszkolu w danym miesiącu.

W związku z tym biorąc pod uwagę usprawiedliwione potrzeby powódki związane z zakupem dla niej żywności, środków higieny, ubrań i obuwia oraz opieką w przedszkolu czy doraźnym leczeniem, Sąd pozostaje w przekonaniu, że miesięczny koszt utrzymania małoletniej – przy uwzględnieniu poziomu życia obojga rodziców – jest obecnie wyższy niż w dacie ustalenia wysokości alimentów na dotychczasowym poziomie i wynosi około 900 złotych miesięcznie, a łącznie z częściowymi kosztami związanymi utrzymaniem mieszkania, szczególnie ze zwiększonymi opłatami za media, zamyka się w kwocie 1.000 zł. miesięcznie. Przy ustalaniu kosztów utrzymania powódki Sąd wziął również pod uwagę, iż małoletnia jest dzieckiem zdrowym i nie wymaga ponadprzeciętnych wydatków. W tym miejscu należy jednocześnie podkreślić, iż w koszty utrzymania powódki można jedynie wliczyć taką część rachunków za mieszkanie, o jaką wzrosły opłaty związane z bieżącą eksploatacją lokalu ze względu na zamieszkiwanie w nim dziecka.

Wskazane potrzeby nie mogą być zaspokajane w większej części przez matkę dziecka, która w dużej mierze, także ze względu na wiek małoletniej, wykazuje osobiste starania o wychowanie córki. W ten sposób przedstawicielka ustawowa w znacznej części realizuje swój obowiązek alimentacyjny względem powódki (art. 135 § 2 kro), a tym samym obowiązek ciążący na pozwanym winien być głównie realizowany przez wsparcie finansowe.

Faktem jest, że matka dziecka podjęła zatrudnienie uzyskując wynagrodzenie w wysokości netto 1.355 zł. m-c., a zatem jest w stanie partycypować w kosztach utrzymania córki również pod względem finansowym. Jednocześnie pomimo treści art. 135 § 3 pkt 1 i 3 k.r.o. trudno nie uwzględnić w budżecie jakim dysponuje świadczeń przyznanych na rzecz córki z programu 500 + i zasiłku rodzinnego w kwocie 92 zł. m-c, czyli łącznie z dotychczasowymi alimentami jest to suma ponad 1.000 zł. m-c.

Z kolei oceniając obecne możliwości zarobkowe pozwanego, który nadal świadczy usługi ochrony mienia na podstawie umowy zlecenia, Sąd doszedł do przekonania, że wbrew temu co twierdzi jest w stanie realizować obowiązek alimentacyjny wobec córki w zwiększonym niż dotychczas zakresie, czyli w kwocie po 550 zł. m-c, nawet przy uwzględnieniu ponoszonych przez niego wydatków i faktu, iż prowadzi wspólne gospodarstwo domowe w żoną. Bez wątpienia wskazana kwota nie będzie dotkliwie obciążać pozwanego, który nie ma na utrzymaniu innych dzieci, a jest osobą zdrową i posiada większe doświadczenie zawodowe niż matka dziecka. Z tych względów w ocenie Sądu jest w stanie osiągnąć zdecydowanie wyższy dochód niż płaca minimalna, o czym wprost świadczy okoliczność, iż w miesiącu sierpniu ubr. uzyskał zarobki rzędu ponad 2.100 zł., a ponadto ostatnio przez okres jednego miesiąca przebywał za granicą, uzyskując dochód w kwocie 1.000 euro.

Mając powyższe na uwadze na podstawie powołanych przepisów należało częściowo uwzględnić powództwo podwyższając alimenty na rzecz powódki do kwoty po 550 zł. m-c, a w pozostałej części oddalić jako nadmiernie wygórowane w stosunku do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej do alimentacji. W ocenie Sądu w pozostałym zakresie, potrzeby małoletniej powinny zostać zaspokajane przez matkę, która także finansowo winna partycypować w kosztach utrzymania dziecka, nadal również ponosząc zwiększone opłaty związane z utrzymaniem mieszkania.

Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 zł tytułem kosztów sądowych, na które złożyła się opłata sądowa od uwzględnionej części powództwa, co znajduje uzasadnienie w treści art. 113 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Z kolei rozstrzygnięcie o kosztach procesu znalazło oparcie w przepisie art. 100 kpc.

Rygor natychmiastowej wykonalności i klauzulę wykonalności nadano w oparciu o treść art. 333 § 1 kpc oraz art. 1082 kpc.

.

SSR Iwona Głowacka