Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka B. P. , po ostatecznym sprecyzowaniu żądania pozwu i oznaczeniu Gminy O., jako strony pozwanej, wniosła o pozbawienie w całości wykonalności dwóch tytułów wykonawczych tj. nakazu zapłaty wydanego w dniu 13 listopada 2001 r. w sprawie o sygn. akt: I Nc 5064/01 przez Sąd Rejonowy w Olsztynie zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 20 maja 2011 r. oraz nakazu zapłaty wydanego w dniu 2 lutego 2004 r. w sprawie o sygn. akt: I Nc 2841/03 przez Sąd Rejonowy w Olsztynie zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 20 maja 2011 r. Powódka podniosła zarzut przedawnienia roszczeń wynikających z w/w tytułów wykonawczych. Wskazała również, że nie odpowiada za zobowiązania pozostałych pozwanych objęte wskazanymi tytułami wykonawczymi. W uzasadnieniu podniosła, że nie była nigdy najemcą lokalu, którego dotycząc tytuły wykonawcze. Najemcami byli jej rodzice, nieżyjący już - G. P. i J. P.. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie w sprawie o sygn. akt I C 528/94 umowa najmu lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ul. (...) została rozwiązana. Powódka zaznaczyła, że miała wówczas 14 lat. Nie była stroną w postępowaniu sądowym, dlatego też eksmisja dotyczyła G. P., J. P. i M. R.. Podstawą rozwiązania umowy najmu były zaległości w opłacaniu czynszu i innych opłat lokalowych, na których powstanie i spłatę, jako osoba małoletnia, nie miała żadnego wpływu. Powódka wyjaśniła, że z chwilą uzyskania pełnoletniości wyprowadziła się z tego lokalu i od tego czasu wynajmowała pokoje w różnych miejscach, aby ostatecznie zamieszkać w mieszkaniu swoich teściów przy ul. (...), z którego w 2007 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem w sprawie I C 1092/06 nakazał jej eksmisję. Powódka podniosła, że od czasu uzyskania pełnoletniości nie mieszkała w lokalu przy ul. (...), stąd też nie może odpowiadać za zobowiązania osób, które w nim faktycznie mieszkały. W lokalu tym była wyłącznie zameldowana. Powódka wskazała również, że nigdy nie otrzymała nakazu zapłaty wydanego w sprawie o sygn. akt I Nc 5064/01. (k. 32-35)

Pozwana Gmina O. – Zakład (...) w O. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwana zakwestionowała podniesiony przez powódkę zarzut przedawnienia, jako nie udowodniony. Pozwana zwróciła uwagę na to, że powódka była zameldowana w mieszkaniu przy ul, (...)/4. Dodała, że powódka nie udowodniła, aby doszło do spełnienia, którejkolwiek z przesłanek stanowiących podstawę powództwa opozycyjnego. (k. 69-69v)

Sąd ustalił , co następuje :

Nakazem zapłaty z dnia 13 listopada 2001 r. wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy w Olsztynie w sprawie o sygn. akt. I Nc 5064/01 z powództwa Zakładu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. zobowiązał pozwanych G. P., J. P., B. P. i M. R., aby zapłacili solidarnie powodowi kwotę 6 760,12 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 7 listopada 2001 r. do dnia zapłaty oraz kwotą 1 135,20 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nakaz zapłaty uprawomocnił się w dniu 17 stycznia 2002 r.. Wnioskiem z dnia 18 listopada 2010 r. pozwana – Gmina O. – Zakład (...) w O. wystąpiła o nadanie w/w nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności na jej rzecz jako następcy prawnego pierwotnego wierzyciela. Sąd Rejonowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 20 maja 2011 r. wydanym w sprawie pod sygn. akt I Co 1538/10 nadała klauzulę wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 13 listopada 2001 r. I Nc 5064/01 na rzecz Gminy O., na którą przeszły uprawnienia Zakładu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O.. Postanowienie to stało się prawomocne z dniem 23 czerwca 2011 r.

W dniu 19 lipca 2016 r. pozwana Gmina O. wystąpiła z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikom J. P., M. R. i B. P. przedkładając tytuł wykonawczy wydany w sprawie I Nc 5064/01. Postępowanie egzekucyjne prowadził na wniosek w/w wierzyciela w sprawie o sygn. akt Km 1162/16 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Olsztynie -M. C.. Postanowieniem z dnia 20 października 2016 r. w/w komornik sądowy uznał się niewłaściwym do dalszego prowadzenia sprawy i przekazał ją komornikowi sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Olsztynie –K. Ś., który prowadzi postępowanie egzekucyjne pod sygn. akt Km 1957/16. Jak dotychczas nie udało się wyegzekwować od dłużników żadnej kwoty.

(dowód: nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 13.11. 2001 r. w sprawie I Nc 5064/01 – k. 2 akt komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Olsztynie K. Ś. Km 1957/16; kserokopia z repertorium spraw I Wydziału Cywilnego SR w Olsztynie k. 89-90, dokumenty z akt sprawy SR w Olsztynie I Co 1538/10 stanowiącej załącznik do niniejszej sprawy, wniosek egzekucyjny – k. 1 akt Km 1162/16, dokumenty z akt Km 1162/16 i Km 1957/16)

Nakazem zapłaty z dnia 2 lutego 2004 r. wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy w Olsztynie w sprawie o sygn. akt. I Nc 2841/03 z powództwa Zakładu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. zobowiązał pozwanych G. P., J. P. i B. P., aby zapłacili solidarnie powodowi kwotę 10 804,46 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 19 grudnia 2003 r. do dnia zapłaty oraz kwotą 1 416,10 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nakaz zapłaty uprawomocnił się w dniu 28 lutego 2004 r.. Postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2004 r. w sprawie o sygn. akt I Co 337/04 Sąd Rejonowy w Olsztynie nadała klauzulę wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 2 lutego 2004 r. I Nc 2841/03 na rzecz Gminy O., na którą przeszło uprawnienie Zakładu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O..

W dniu 19 lipca 2016 r. pozwana Gmina O. wystąpiła z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikom J. P. i B. P. przedkładając tytuł wykonawczy wydany w sprawie (...). Postępowanie egzekucyjne prowadził na wniosek w/w wierzyciela w sprawie o sygn. akt Km 1158/16 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Olsztynie - M. C.. Postanowieniem z dnia 20 października 2016 r. w/w komornik sądowy uznał się niewłaściwym do dalszego prowadzenia sprawy i przekazał ją komornikowi sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Olsztynie –K. Ś., który prowadzi postępowanie egzekucyjne pod sygn. akt Km 1956/16. Jak dotychczas nie udało się wyegzekwować od dłużników żadnej kwoty.

(dowód: nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 2.02. 2004 r. w sprawie (...)– k. 21 akt SR w Olsztynie I Nc 2841/03, zarządzenie stwierdzające prawomocność k. 26 akt SR w Olsztynie I Nc 2841/03, nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 2.02. 2004 r. w sprawie (...) z postanowieniem o nadaniu klauzuli wykonalności z dnia 16.04. 2004 r. k. 2 akt komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Olsztynie K. Ś. Km 1956/16; dokumenty z akt Km 1158/16 i Km 1956/16)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Podstawę prawną roszczenia pozwu stanowił art. 840§1 ust. 2 kpc, zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Powództwo z art. 840 k.p.c., jako środek merytorycznej obrony dłużnika, pozwala na zakwestionowanie wykonalności tytułu wykonawczego w drodze badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tym tytułem i w konsekwencji musi być oparte na przyczynach materialnoprawnych - podstawach wymienionych w punktach 1-3 omawianego przepisu.

W rozpoznawanej sprawie, zdarzeniem materialnoprawnym, na którym powódka w głównej mierze opiera powództwo przeciwegzekucyjne jest przedawnienie roszczeń objętych tytułami wykonawczymi. Podniesiony przez powódkę zarzut przedawnienia wskazanych roszczeń zasługuje na uwzględnienie w całości – w odniesieniu do nakazu zapłaty z dnia 2 lutego 2004 r. wydanego w sprawie I Nc 2841/03, natomiast w części (obejmującej odsetki ustawowe od należności głównej za okres od dnia 18.01. 2002 r. do dnia 18.11. 2007 r. oraz od dnia 23.06. 2011 r. do dnia 19.07. 2013 r.) – w zakresie w jakim dotyczy nakazu zapłaty wydanego w dniu 13 listopada 2001 r. w sprawie I Nc 5064/01.

Zgodnie bowiem z treścią art. 125§ 1 zdanie 1 kc, roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli natomiast stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu (art. 125§1 zdanie 2 kc). Pamiętać przy tym należy, że określony w art. 125§1 kc dziesięcioletni termin przedawnienia ma zastosowanie również do stwierdzonych wyrokiem roszczeń o odsetki za opóźnienie wymagalnych w dacie uprawomocnienia się wyroku. Trzyletniemu przedawnieniu podlegają natomiast stwierdzone wyrokiem roszczenia o odsetki za opóźnienie należne i wymagalne po dniu uprawomocnienia się wyroku. (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 czerwca 2015 r., I ACa 1829/14, LEX nr 1771301).

Oceniając zgłoszony przez powódkę zarzut przedawnienia, nie można zapominać również o treści art. 123§ kc, stanowiącego że bieg przedawnienia przerywa się:

1)przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;

2)przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;

3)przez wszczęcie mediacji.

Z kolei po każdym przerwaniu przedawnienia- biegnie ono na nowo, a w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone. (art. 124§1 i 2 kc).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, należy stwierdzić, że roszczenia objęte nakazem zapłaty wydanym w dniu 2 lutego 2004 r. w sprawie o sygn. akt. I Nc 2841/03 uległy przedawnieniu w całości. W rozpoznawanej sprawie bieg 10 -letniego terminu przedawnienia rozpoczął się z dniem uprawomocnienia się w/w nakazu tj. z dniem 28 lutego 2004 r. Następnie bieg przedawnienia został przerwany złożeniem wniosku o nadanie w/w nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności na rzecz pozwanej Gminy O.. Postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2004 r. w sprawie o sygn. akt I Co 337/04 Sąd Rejonowy w Olsztynie nadał klauzulę wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 2 lutego 2004 r. I Nc 2841/03 na rzecz Gminy O., na którą przeszło uprawnienie Zakładu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O.. Po uprawomocnieniu się postanowienia z dnia 16 kwietnia 2004 r. 10 – letni termin przedawnienia rozpoczął ponownie swój bieg. Tymczasem pozwana Gmina O. złożyła wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w oparciu o w/w nakaz zapłaty dopiero w dniu 19 lipca 2016 r., a więc po upływie 10 – letniego terminu przedawnienia. (od nadania klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty minęło ponad 12 lat).

W odniesieniu do nakazu zapłaty wydanego w dniu 13 listopada 2001 r. w sprawie o sygn. akt I Nc 5064/01- bieg 10 letniego terminu przedawnienia dla roszczenia głównego objętego nakazem zapłaty, jak również dla roszczeń o odsetki ustawowe naliczane od kwoty 6 760,12 zł wymagalne w dacie uprawomocnienia się nakazu, a więc za okres od dnia 7 listopada 2001 r. do dnia 17 stycznia 2002 r. - rozpoczął się z dniem uprawomocnienia się nakazu zapłaty wydanego w sprawie I Nc 5064/01 (17.01.2002r.). Roszczenia o odsetki wymagalne po dniu uprawomocnienia się nakazu zapłaty, a więc za okres od dnia 18 stycznia 2002 r. podlegały natomiast 3- letniemu terminowi przedawnienia. Czynnością wierzyciela, która przerywała bieg w/w terminów było złożenie przez pozwaną wniosku o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty w dniu 18 listopada 2010 r., a więc przed upływem 10 lat od uprawomocnienia się nakazu zapłaty. Ponownie terminy przedawnienia w/w roszczeń rozpoczęły swój bieg z dniem uprawomocnienia się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności z dnia 20 maja 2011 r. – tj. z dniem 23 czerwca 2011 r. . Kolejną czynnością wierzyciela przerywającą bieg terminów przedawnienia było złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego co nastąpiło w dniu 19 lipca 2016 r.. Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że nie przedawniło się roszczenie główne objęte nakazem zapłaty z dnia 13 listopada 2001 r., jak również roszczenia o odsetki ustawowe naliczane od kwoty 6 760,12 zł wymagalne w dacie uprawomocnienia się w/w nakazu, a więc za okres od dnia 7 listopada 2001 r. do dnia 17 stycznia 2002 r. – podlegające 10 – letniemu terminowi przedawnienia. Przedawnieniu uległo natomiast -podlegające trzyletniemu terminowi przedawnienia - roszczenie pozwanej o odsetki ustawowe naliczane za okres od dnia 18 stycznia 2002 r. do dnia 18 listopada 2007 r. oraz za okres od dnia 23 czerwca 2011 r. do dnia 19 lipca 2013 r.

W pozostałym zakresie, powództwo podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 840 kpc ( a contrario)w punkcie III wyroku.

Pełnomocnik powódki, jako podstawę zgłoszonego powództwa powoływał również art. 840§1 pkt 1 kpc, podnosząc w toku rozprawy w dniu 9 października 2017 r., że przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności. (k. 76) Odnosząc się do tych zastrzeżeń powódki, należy stwierdzić, że zarzuty związane z nieprawidłowym doręczeniem orzeczenia Sądu mogą być zgłaszane wyłącznie w sprawie, w której orzeczenie to zostało wydane, a nie w ramach powództwa opozycyjnego. Co więcej zarzuty formalne związane z nadaniem tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności mogą być podnoszone w drodze zażalenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności. Na marginesie już tylko należy stwierdzić, że odbiór nakazu zapłaty wydanego w dniu 2 lutego 2004 r. w sprawie I Nc 2841/03 powódka B. P. pokwitowała własnoręcznym podpisem (k. 24 akt I Nc 2841/03). Odnosząc się do podnoszonych przez powódkę kwestii związanych z wadliwością wydanych przeciwko powódce nakazów zapłaty – braku odpowiedzialności powódki za zadłużenie związane z lokalem przy ul. (...) w O., należy zauważyć, że w powództwie opozycyjnym można kwestionować istnienie obowiązku stwierdzonego w tytule egzekucyjnym będącym orzeczeniem Sądu, ale tylko z powołaniem się na zdarzenia, które miały miejsce po jego wydaniu, z wyjątkami wskazanymi w art. 840§1 pkt 2 kpc.

Bez znaczenia dla oceny zasadności roszczenia objętego pozwem w niniejszej sprawie pozostaje również powoływany przez powódkę fakt, że odrzuciła spadek po swojej matce i po ojcu. Okoliczność powyższa oznacza, że powódka nie odpowiada za ewentualne długi spadkowe pozostawione przez w/w . Tymczasem tytuły wykonawcze, których pozbawienia wykonalności domaga się powódka obejmują jej własne zadłużenie, nie zaś zadłużenie wynikające z sukcesji generalnej.

O kosztach procesu Sąd orzekła na podstawie art. 100 zdanie 1 kpc, rozdzielając je stosunkowo. Wskazana przez pełnomocnika powódki wartość przedmiotu sporu w odniesieniu do nakazu zapłaty z dnia 2 lutego 2004 r. w sprawie I Nc 2841/03 wynosiła 29 829,15 zł, zaś w odniesieniu do nakazu zapłaty z dnia 13 listopada 2001 r. w sprawie I Nc 5064/01 – 21 740,10 zł. Sąd pozbawił w całości wykonalności nakaz zapłaty z dnia 2 lutego 2004 r. (29 829,15 zł) w części natomiast nakaz zapłaty z dnia 13 listopada 2001 r. – co do odsetek ustawowych naliczanych od kwoty 6 760,12 zł od dnia 18 stycznia 2002 r. do dnia 18 listopada 2007 r. (5 228,21 zł) oraz za okres od dnia 23 czerwca 2011 r. do dnia 19 lipca 2013 r. (1 825,08 zł)- łącznie przedawnione odsetki w kwocie 7 054,29 zł . Wygrana powódki dotyczy więc roszczenia o łącznej wartości 36 883,44 zł (29829,15 zł +7054,29 zł). Odnosząc powyższą wartość do ogólnej wartości przedmiotu sporu – 51 569,25 zł , należy stwierdzić, że powódka wygrała proces w 71,52 %, a przegrała w 28,48 %.

Powódka była reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu, któremu zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10. 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (§8 pkt 6) należy się opłata w kwocie - maksymalnie 7200 zł ..Biorąc pod uwagę charakter rozpoznawanej sprawy, liczbę posiedzeń i pism procesowych sporządzonych przez pełnomocnika z urzędu, należne adw. J. Z. wynagrodzenie nie powinno przekraczać połowy stawki maksymalnej a więc kwoty 3 600 zł plus kwota podatku VAT. Taka też kwota, stanowi w ocenie Sądu wynagrodzenie odpowiadające nakładowi pracy i czasu poświęconych przez pełnomocnika z urzędu na reprezentowanie powódki. W części, w jakiej pozwana przegrała proces, a więc w 71,52 % koszty zastępstwa procesowego wykonywanego przez adw. J. Z. z urzędu, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki tj. kwotę 1 116,35 zł (4428 zł x71,52%) (pkt IV wyroku). W pozostałej części tj. co do kwoty 3 311,65 zł Sąd przyznał wynagrodzenie adw. J. Z. za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Olsztynie (pkt V wyroku).

W takim samym procencie – w części uwzględniającej powództwo Sąd nakazał ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1 845 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka została zwolniona (2579 zł x 71,52%) - na podstawie art. 113 ust. 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 zdanie 1 kpc. (pkt VI wyroku)

SSR Magdalena Wołejko-Czubek

z/(...),

(...)

(...)

O., dnia 19 grudnia 2017 r.