Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2017 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

Sędziowie SSO Joanna Składowska

SSO Barbara Bojakowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2017 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa K. P.

przeciwko (...) SA w W.

o odszkodowanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 25 lipca 2017 roku, sygnatura akt I C 434/17

oddala apelację.

Sygn. akt I Ca 417/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Wieluniu zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. P. kwotę 7743 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 listopada 2016 roku do dnia zapłaty oraz 2224 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 1 a i b) oddalając powództwo
w pozostałej części (pkt 2) i nakazując zwrócić powodowi kwotę 10,33 zł tytułem niewykorzystanej części zaliczki (pkt 3).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

22 października 2016 roku w wyniku kolizji drogowej uszkodzeniu uległ samochód marki A. (...) o nr rej. (...), będący własnością powoda.

Sprawca zdarzenia posiadał zawarte z pozwanym ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów.

Powód w dniu 28 października 2016 roku zgłosił pozwanemu szkodę.

W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego, w tym oględzin przedstawiciela pozwanego, pozwany przyznał powodowi 29894,17 zł tytułem odszkodowania i wypłacił je na rachunek pełnomocnika ustanowionego w postępowaniu likwidacyjnym.

Koszt naprawy pojazdu przy użyciu części oryginalnych O producenta pojazdu wynosi 63 272,59 zł brutto. Natomiast naprawa z optymalizacją cen tj. użyciem części oryginalnych O producenta pojazdu, części oryginalnych O i Q, dostarczanych przez dostawców niezależnych oraz części nieoryginalnych porównywalnej jakości P, najlepszej jakości, wynosi 37637,20 zł brutto. Z kolei naprawa z optymalizacją cen tj. użyciem części oryginalnych producenta pojazdu, części oryginalnych O i Q, dostarczanych przez dostawców niezależnych oraz części nieoryginalnych porównywalnej jakości P, wg najlepszej ceny, wynosi 35387,27 zł brutto.

Ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd dokonał na podstawie twierdzeń stron, w zakresie jakim były zgodne, złożonych przez pozwanego dokumentów z postępowania likwidacyjnego, które, uznał za wiarygodne, a także pisemnej opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy z zakresu techniki motoryzacyjnej, którą uznał za obiektywną, bezstronną, zrozumiałą i wynikającą z fachowej wiedzy, jaką biegły dysponuje.

Sąd dał wiarę pozwanemu, iż faktycznie przyznaną powodowi kwotą odszkodowania było 29894,17 zł, a nie 22942,79 zł, jak twierdził powód.

Przedłożoną przez pozwanego decyzję odszkodowawczą wraz z pełnomocnictwem udzielonym przez powoda osobie trzeciej Sąd uznał za wiarygodne i wystarczające dowody
w tym zakresie.

Sąd wskazał ponadto, że powód nie określił jednoznacznie w jakiej wysokości przyznane zostało powodowi odszkodowanie. Argumentował jedynie, iż kwota dochodzona pozwem nie jest zawyżona w stosunku do ustalonego przez biegłego odszkodowania według cen części oryginalnych. W tej sytuacji zarówno dowody, jak i twierdzenia pozwanego uznano za wiarygodne.

Jednocześnie Sąd oddalił wniosek dowodowy powoda o zwrócenie się do banku
o nadesłanie historii przelewów na rachunku, bowiem dane te objętą są tajemnicą bankową
i w niniejszym procesie bank nie może ich udostępnić (art. 104 i 105 ustawy prawo bankowe z dnia 29.08.1997 r., tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 1988 ze zm.).

Zdaniem Sądu, odpowiedzialność pozwanego wobec powoda ma charakter gwarancyjny, co wynika ze szkody wyrządzonej przez posiadacza pojazdu objętego obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej, który w okresie jej trwania wyrządził szkodę kierującemu samochodem A. (...) - art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c., art. 34 ust. 1 i art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (...).

Sąd, powołując się na regulację prawną art. 361 § 2 k.c. i art. 363 k.c. wskazał,
że w niniejszej sprawie kwestia odpowiedzialności pozwanego za szkodę była bezsporna,
zaś postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie wykazało jakie są koszty naprawy uszkodzonego pojazdu, które są w różnych wysokościach, gdyż zależą od rodzaju części użytych do wymiany.

Mając na uwadze, że odszkodowanie powinno obejmować celowe i ekonomiczne koszty naprawy pojazdu, przy uwzględnieniu cen niezbędnych części i robocizny, zdaniem Sądu w niniejszej sprawie odszkodowanie powinno wynosić 37637,20 zł i obejmować powinno naprawę przy użyciu części oryginalnych O producenta pojazdu,
części oryginalnych O i Q, dostarczanych przez dostawców niezależnych oraz części nieoryginalnych porównywalnej jakości P, najlepszej jakości.

Sąd podkreślił bowiem, że z zapisów w kosztorysie pozwanego, na co zwrócił uwagę biegły w opinii, należący do powoda pojazd naprawiany był wcześniej przy użyciu części nieoryginalnych, które to twierdzenia pozwanego uznano za wiarygodne,
gdyż w postępowaniu likwidacyjnym dokonano oględzin pojazdu.

Według Sądu powód tymczasem nie wykazał faktu przeciwnego, a to na nim,
jako dochodzącym odszkodowania, uwzględniającego wyłącznie ceny części oryginalnych, ciążył obowiązek wykazania tego faktu. Same zaś twierdzenia powoda, iż w pojeździe zamontowane były jedynie części oryginalne, w opozycji do twierdzeń pozwanego,
zgodnie z którymi pojazd wcześniej naprawiany był przy użyciu części nieoryginalnych,
nie są wystarczające do udowodnienia ich słuszności.

W tych warunkach zasądzono od pozwanego na rzecz powoda różnicę pomiędzy należnym odszkodowaniem w wysokości 37637,20 zł, a wypłaconym dotychczas świadczeniem w kwocie 29894,17 zł, co daje kwotę 7743 zł.

Odsetki ustawowe za opóźnienie Sąd zasądził z datą od dnia 28 listopada 2016 roku, na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 476 k.c., gdyż z przedstawionego przez pozwanego zgłoszenia szkody zarejestrowana została ona z datą 28 października 2016 roku, zatem 30-dniowy termin do wypłaty odszkodowania, wynikający z art. 14 ust. 1-3 cytowanej ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) upływał w dniu 27 listopada i dlatego
od kolejnego dnia po tej dacie pozwany pozostawał w opóźnieniu w wypłacie odszkodowania.

W pozostałej części powództwo oddalono jako nieuzasadnione.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia w proporcji, w jakiej strony przegrały proces (73% do 27%).

Sąd nakazał również zwrócić powodowi cześć niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył powód, który zaskarżył wyrok w zakresie oddalenia powództwa oraz rozstrzygnięcia o kosztach, podnosząc zarzuty:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego poprzez naruszenie art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c. oraz art. 34 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2016.2060) w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz ustalenie odszkodowania na poziomie niższym, aniżeli wynika
to ze zgromadzonego materiału dowodowego poprzez ustalenie kosztów naprawy pojazdu z optymalizacją cen części i ustalenie należnego odszkodowania
na 37637,20 zł;

2.  obrazę przepisów prawa procesowego poprzez naruszenie:

- art. 233 k.p.c. poprzez nieprawidłową ocenę zgromadzonego materiału dowodowego w szczególności dowodu z opinii biegłego i uznanie, iż uzasadnione koszty naprawy pojazdu powinny zostać wyliczone z uwzględnieniem części nieoryginalnych (typu P) nieodpowiadającym jakością częściom oryginalnym
oraz poprzez przyjęcie, że z opinii biegłego wynika, że pojazd wcześniej naprawiany był za pomocą części nieoryginalnych;

- art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez uznanie przez Sąd I instancji,
iż to powód miał obowiązek wykazać, iż pojazd marki A. (...) nr rej. (...) nie był wcześniej naprawiany przy użyciu części nieoryginalnych, podczas
gdy ciężar ewentualnego wykazania takiej okoliczności spoczywał na pozwanym.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 25 lipca 2017 r. w skarżonej części i wydanie rozstrzygnięcia zgodnie z żądaniem wskazanym w pozwie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego, według norm przepisanych przy uwzględnieniu, że koszty zastępstwa procesowego
w niniejszej sprawie wynoszą 3600 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżony wyrok odpowiada prawu.

Trzeba zaznaczyć, że na mocy art. 387 § 2 ¹ k.p.c. Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, ponieważ Sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji, który w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, a na jego podstawie poczynił adekwatne do treści materiału dowodowego ustalenia faktyczne. Ustalenia te Sąd Odwoławczy przyjmuje za własne,
nie znajdując potrzeby ich ponownego, szczegółowego przytaczania.

Wbrew zarzutom apelacji, Sąd Rejonowy nie naruszył dyrektyw wskazanych
w skarżonych przepisach prawa procesowego.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. przez dokonanie błędnej oceny dowodów, wskazać trzeba, że w istocie dotyczą one sfery prawa materialnego - art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c. zw. z art. 361 § 1 k.c. i art. 34 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…),
gdyż powód kwestionuje wysokość przyznanego odszkodowania, które jest według niego zaniżone. Badanie zaś prawidłowości zastosowanych norm prawa materialnego nie jest natomiast dokonywane w trybie art. 233 k.p.c., jak błędnie twierdzi skarżący.

Mając natomiast na uwadze zarzuty dotyczące naruszenia art. 6 k.c. i 232 k.p.c. przypomnieć należy, iż zgodnie z regułą wynikającą z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia wysokości należnego powodowi odszkodowania spoczywał na powodzie, gdyż to on z istnienia podstaw do żądania wyższej kwoty chciał wywieść korzystny dla siebie skutek prawny.

Przepis art. 232 k.p.c. określa obowiązek strony w zakresie wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzi skutki prawne. Jest on procesowym potwierdzeniem reguły zawartej w art. 6 k.c., wyznaczającej sposób rozłożenia ciężaru dowodu. Zasady art. 6 k.c. i 232 k.p.c. nie określają zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale rozumiane muszą być w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego
dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności, na niej spoczywał.

W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że poszkodowany może żądać od ubezpieczyciela kwoty odpowiadającej wszelkim celowym i ekonomicznie uzasadnionym wydatkom służącym do przywrócenia stanu poprzedniego, przy czym koszty te muszą być odnoszone do każdego indywidualnego przypadku, inna bowiem jest sytuacja, gdy
w pojeździe uległy uszkodzeniu lub zniszczeniu części oryginalne, które także w braku uszkodzenia wcześniej czy później i tak musiałyby zostać wymienione ze względu na naturalny proces zużywania, a inna, gdy uszkodzeniu lub zniszczeniu uległy części oryginalne, których okres trwałości odpowiada żywotności samego pojazdu.

Zgodnie przyjmuje się również, że przywrócenie stanu poprzedniego ma miejsce, jeżeli stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem (stanu technicznego, zdolności użytkowania, części składowych, trwałości, wyglądu estetycznego itd.) odpowiada stanowi pojazdu przed uszkodzeniem.

Nie budzi wątpliwości, że oryginalność części wykorzystywanych do naprawy pojazdu stanowi istotny czynnik decydujący o tym, czy naprawa jest wystarczająca do przywrócenia jego do stanu poprzedniego. Jest oczywiste, że ich dobór może prowadzić do pogorszenia położenia poszkodowanego. Pogorszenie takie miałoby miejsce zarówno wtedy, gdyby użyta część była pod istotnymi względami częścią gorszą od tej, która uległa uszkodzeniu, jak i wtedy, gdyby równowartość "restytucyjna" części zastępczej była niepewna. Nie oznacza to jednak, że w razie uszkodzenia części pochodzącej bezpośrednio od producenta pojazdu, do naprawy albo obliczania kosztów naprawy mogą być wykorzystane tylko ceny takich "części oryginalnych bezpośrednio pochodzących od producenta pojazdu". W ten sam sposób należy co do zasady ocenić wykorzystanie przy ustalaniu odszkodowania także innych części nowych, które są tej samej jakości co części pochodzące bezpośrednio od producenta pojazdu, oznaczone jego znakiem towarowym albo logo rozprowadzone w opakowaniach w ten sposób oznaczonych i dystrybuowane w ramach jego sieci dystrybucji. Takimi częściami są występujące w obrocie części wyprodukowane przez tego samego producenta, który dostarcza producentowi pojazdu do montażu pojazdów lub części zamienne. Są to części produkowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi, ustalonymi przez producenta pojazdu, a więc części dokładnie tej samej jakości co części pochodzące bezpośrednio od producenta pojazdu, a różniące się tylko oznakowaniem. Z tego względu ich użycie należy co do zasady uznać za równoważne użyciu części oryginalnych.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika by powód dokonał naprawy samochodu częściami oryginalnymi poprzez przedłożenie stosownej faktury na kwotę objętą żądaniem apelacji, gdyż w takiej sytuacji istniałyby podstawy do jej zasądzenia.

Nie wykazał również istnienia szczególnego interesu uzasadniającego dokonanie naprawy z wykorzystaniem części oryginalnych, pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu. Przykładowo, gdy pojazd był dotychczas serwisowany i naprawiany wyłącznie przy użyciu części oryginalnych, tzn. pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu, a kontynuacja takiej "historii" pojazdu może wpłynąć na jego wartość handlową, lub też gdy poszkodowany potwierdzi swój uzasadniony interes w dokonaniu naprawy z wykorzystaniem części oryginalnych przez to, że jej faktycznie dokona.

W realiach przedmiotowej sprawy należy także pamiętać o tym, że w chwili zdarzenia samochód powoda nie był samochodem nowym, a sześcioletnim, a zatem nie był objęty gwarancją producenta. W orzecznictwie sądów powszechnych nie ma rozbieżności w wykładni art. 361 i 363 k.c., gdy uszkodzeniu uległ pojazd stosunkowo nowy (do 3 lat) i będący na gwarancji producenta; zasadą jest wówczas ustalenie wysokości szkody według cen części oryginalnych.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności z opinii biegłego,
która nie była kwestionowana przez powoda wynika natomiast, że należący do powoda pojazd naprawiany był wcześniej także przy użyciu części nieoryginalnych, o czym świadczą również oględziny pojazdu dokonywane przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym, czemu powód wbrew swojemu stanowisku nie zaprzeczył, gdyż jego twierdzenia,
iż w pojeździe zamontowane były jedynie części oryginalne, należy uznać za całkowicie gołosłowne - nie poparte żadnymi dowodami.

Powyższe świadczy, iż to powód nie sprostał regułom wynikającym z art. 6 k.c. i 232 k.p.c., gdyż nie przedstawił żadnego dowodu na poparcie żądania apelacji.

Reasumując zatem, skoro odpowiedzialność ubezpieczyciela z umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych nie była w przedmiotowej sprawie kwestionowana, jak również to, iż odszkodowanie powinno obejmować celowe i ekonomiczne koszty naprawy pojazdu, przy uwzględnieniu cen niezbędnych części i robocizny (art. 363 § 1 k.c.
w zw. z art. 361 § 2 k.c.) odszkodowanie za pojazd powoda powinno obejmować naprawę przy użyciu części oryginalnych O producenta pojazdu, części oryginalnych O i Q, dostarczanych przez dostawców niezależnych oraz części nieoryginalnych porównywalnej jakości P, najlepszej jakości, jak to prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, zasądzając różnicę pomiędzy kwotą już wypłacalną, a kwotą należną, ustaloną przez biegłego.

Z przytoczonych względów należało uznać, że w sprawie nie doszło do zaniżenia wysokości należnego powodowi odszkodowania co skutkowało oddaleniem apelacji powoda w całości na mocy art. 385 k.p.c.