Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Sąd Okręgowy w Płocku, IV Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie następującym

Przewodnicząca: SSO Małgorzata Michalska

Sędziowie: SO Renata Wanecka (spr.)

SO Katarzyna Mirek – Kwaśnicka

Protokolant: st. sek. sąd. Anna Bałdyga

po rozpoznaniu na rozprawie 30 listopada 2017r.

sprawy z wniosku I. R.

z udziałem J. R.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Płocku z 9 listopada 2016r.,

sygn. akt I Ns 1760/14

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie

- w punkcie 2 i tytułem zwrotu nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty zasądzić od J. R. na rzecz I. R. kwotę 29.698 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt osiem złotych), płatną w terminie do 31 stycznia 2018r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności,

- w punkcie 3 w ten sposób, że tytułem zwrotu kosztów sądowych pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku od I. R. i J. R. kwoty po 1.442,51 zł (jeden tysiąc czterysta czterdzieści dwa złote, pięćdziesiąt jeden groszy) od każdego z nich,

- w punkcie 4 w ten sposób, że zasądzić od J. R. na rzecz I. R. kwotę 500 zł (pięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

2.  oddalić apelację w pozostałej części;

3.  zasądzić od J. R. na rzecz I. R. kwotę 2.800 zł (dwa tysiące osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania za II instancję.

Sygn. akt IV Ca 618/17

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 12 listopada 2014r. I. R. wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego z J. R., w skład którego wchodzi nakład z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestniczki w postaci wydatków na nadbudowę piętra domu i innych robót budowlanych na nieruchomość zabudowaną domem mieszkalnym położonym w P. przy ul. (...) oraz samochód osobowy marki O. (...). Wnioskodawca wniósł o zasądzenie na jego rzecz od uczestniczki 40.000 zł płatnych w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia.

J. R. wniosła o oddalenie wniosku. W uzasadnieniu wskazała, że środki na modernizację domu pochodziły wyłącznie z darowizny rodziców J. i T. małżonków C., do jej majątku osobistego. Natomiast, jeśli idzie o samochód O. (...), to w 2009r. uczestniczka spłaciła wnioskodawcę z połowy jego wartości.

Postanowieniem z 9 listopada 2016r. Sąd Rejonowy w Płocku oddalił wniosek I. R. o podział majątku wspólnego (punkt 1); oddalił wniosek I. R. o zwrot wydatków i nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty (punkt 2); nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku od I. R. kwotę 2.885,03 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych (punkt 3) oraz obciążył wnioskodawcę na rzecz uczestniczki obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania w wysokości 2.417 zł (punkt 4).

Sąd Rejonowy ustalił:

J. R. i I. R. zawarli związek małżeński 18 sierpnia 1990r. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z 1 kwietnia 2009r. małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód. Wyrok uprawomocnił się 23 kwietnia 2009 roku. Ze związku tego pochodzi 24 - letni syn stron M., który od wczesnego dzieciństwa choruje na autyzm w postaci zespołu Aspergera; wymagał systematycznego leczenia, treningów umiejętności społecznych, a także nauczania indywidualnego, co wymagało kosztownych nakładów finansowych. Orzeczeniem z 2008r. stwierdzono u niego niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym, istniejącą przed 16 rokiem życia, wymagającą konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji. Aktualnie u syna stron stwierdzono schizofrenię, a niepełnosprawność uniemożliwia zatrudnienie. Opiekę nad nim sprawuje matka.

31 sierpnia 1999r. J. R. i I. R. ze środków pochodzących z majątku wspólnego nabyli samochód osobowy marki O. (...). 22 czerwca 2009r. wnioskodawca i uczestniczka dokonali podziału majątku dorobkowego, tj. samochodu osobowego O. (...) o wartości 6.500 zł. J. R. uiściła na rzecz I. R. 3.250 zł i stała się jego wyłączną właścicielka.

Przed zawarciem małżeństwa J. R. była właścicielką nieruchomości przy ul. (...) w P., zabudowanej domem mieszkalnym.

W dniu 1 lipca 2003r. uczestniczka postepowania złożyła wniosek o zmianę konstrukcji dachu budynku mieszkalnego, z uwagi na zły stan techniczny. W okresie od lipca 2003r. do końca 2004r. J. R. dokonała rozbiórki istniejących ścian zewnętrznych poddasza do poziomu stropu nad piętrem, wykonała ściany zewnętrzne poddasza z gazobetonu; położyła tynk wewnątrz na ścianach poddasza; nadbudowała dwa kominy z cegły klinkierowej; wykonała dach dwuspadowy krokwiowo – jętkowy, oparty na płatwach i murłatach, pokrycie dachu blachodachówką zostało wyłożone od wewnątrz folią dachową; zamontowała rynny i rury spustowe po uprzednim zdemontowaniu starych; ociepliła strop nad piętrem; wykonała wylewkę betonową; zbudowała schody żelbetonowe na poddasze; przeprowadziła wymianę grzejnika w dużym pokoju, zamontowała cztery okna z PCV na szczytach budynku; założyła tynk nakrapiany cementowo - wapienny na całej elewacji oraz pomalowała balustrady na balkonach i front ogrodzenia.

Do swojego majątku osobistego, na cele związane z remontem domu J. R. 22 lipca 2003r. otrzymała od swoich rodziców J. C. (1) i T. C. darowiznę 16.000 zł, 20 sierpnia 2003r. otrzymała od nich 12.367 złotych, zaś 10 maja 2004r. – 1.433 zł. Łącznie poniesione koszty remontu w latach 2003 - 2004 wyniosły 29.800 zł i pochodziły z darowizn od J. i T. C.. Środki przekazane uczestniczce pochodziły ze sprzedaży akcji (...) S.A., które J. C. (1) otrzymał w 1998r., w liczbie 432.

I. R. od 4 maja 1992r. do 31 stycznia 2003r. pracował w (...) S.A. W 2002r. uzyskał wynagrodzenie brutto 37.444,73 zł, w 2003 r. uzyskał dochód 44.670 zł brutto, w tym odprawę w wysokości 25.000 zł.

W 2003r. w związku z utratą zatrudnienia, założył działalność gospodarczą uzyskując z tego tytułu dodatkowy dochód w wysokości 2.596,70 zł. W 2004r. I. R. uzyskał dochód w wysokości 4.998,60 zł. Za 2005 rok uzyskał dochód 2.988 zł, za 2006 rok - dochód 12.600 zł, za 2007 rok - dochód 1.864,93 zł i 14.438,72 zł. Od 4 września 2004r. do końca 2004r. I. R. nie osiągnął żadnego dochodu. 5 marca 2008r. wnioskodawca został uznany za osobę bezrobotną bez prawa do zasiłku i ten stan trwał do rozwodu 1 kwietnia 2009r.

W 2003r. I. R. i J. R. złożyli informację o odliczeniu wydatków mieszkaniowych w 2003r. w wysokości 28.367,67 zł. Z tego tytułu odliczenie od podatku dochodowego 5.389,86 zł.

W latach 2000 - 2004 I. R. studiował w Wyższej Szkole im. (...) w P., opłacał czesne, a suma czesnego za cztery lata wraz z kosztem egzaminu inżynierskiego wyniosła 18.300 zł. Do kosztów wykształcenia należy doliczyć także wydatki na podręczniki, pomoce naukowe i laptopa. W okresie studiów (...) był wspomagany finansowo przez rodziców.

Sąd Rejonowy dokonał następującej oceny prawnej:

W ocenie Sądu, postępowanie dowodowe wykazało, że samochód marki O. (...) został już między małżonkami rozliczony, co wnioskodawca przyznał w toku postępowania. Dlatego Sąd I instancji oddalił wniosek o podział majątku wspólnego.

Powołując się na art. 567 § 1 kpc, Sąd uznał, ze mimo oddalenia wniosku o podział majątku wspólnego, nadal był właściwy do rozpoznania wniosku o zwrot nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty.

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 45 kro, każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. W chwili ustania wspólności zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego.

Domagając się zwrotu nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestniczki, wnioskodawca podniósł, że na prace budowlane przeznaczył 25.000 zł z odprawy, około 10.000 zł ze sprzedaży akcji, małżonkowie otrzymali również ulgę budowlaną w kwocie 5.000 zł. Z kolei uczestniczka zaprzeczyła i twierdziła, iż wszystkie środki pieniężne przeznaczone na remont domu w latach 2003 - 2004 pochodziły wyłącznie z darowizn uczynionych przez jej rodziców do jej majątku osobistego. Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom uczestniczki, ponieważ przedstawiła na okoliczność darowizny dowody z zeznań świadków, tj. J. C. (1) i A. M.. Z kolei żaden ze świadków, którzy mieli potwierdzić wersję wnioskodawcy, nie widział momentu przekazywania przez niego pieniędzy na cele remontowe. Ponadto, Sąd uznał, że wersję uczestniczki potwierdza decyzja oraz projekt budowlany, z których wynika, że wniosek o zmianę konstrukcji dachu złożyła J. R.. Do akt złożone zostały także faktury za okres remontu i na wszystkich widnieje nazwisko J. R., jedynie na dwóch (za kratkę wentylacyjną i gwoździe) widnieje nazwisko I. R.. Analizując zeznania I. R. i świadka J. C. (1), Sąd zwrócił uwagę na nikłą wiedzę, jaką posiada wnioskodawca na temat przeprowadzonego remontu. W tym postępowaniu jedynymi osobami mającymi realną i rzeczywistą wiedzę, co zostało przeprowadzone w ramach modernizacji dachu, byli rodzice uczestniczki. Zdaniem Sądu Rejonowego, wnioskodawca nie był zainteresowany remontem i na niego nie łożył.

Wersję wnioskodawcy miała potwierdzić G. R., ale Sąd Rejonowy podkreślił, że nie była ona przy przekazywaniu pieniędzy przez syna na cele budowlane. W ocenie Sądu, o przeznaczeniu pieniędzy wyłącznie na swoje potrzeby nie przekonuje wyciąg z konta wnioskodawcy, który stanowi dowód tego, że środki te wpłynęły na rachunek tytułem odprawy. Nie wynika z niego żaden przelew na konto uczestniczki lub jakakolwiek dyspozycja na cele remontowe.

W ocenie Sądu I instancji, wydatki wskazane przez wnioskodawcę na majątek żony jawią się nieprawdziwie, zwłaszcza w aspekcie matematycznego wyliczenia kosztów utrzymania I. R.. Fakt, iż małżonkowie rozliczali się wspólnie i złożyli wspólnie zeznanie podatkowe, w celu osiągnięcia ulgi podatkowej z tytułu wydatków na remont nie wskazuje na to, że nakłady te poniósł wnioskodawca. Wnioskodawczyni rozliczała się z mężem, korzystając ze wspólności majątkowej małżeńskiej, bowiem dla obojga małżonków było to opłacalne.

Sąd Rejonowy podkreślił również, z wnioskiem o zwrot nakładów wnioskodawca wystąpił 5 lat od rozwiązania małżeństwa, podczas gdy podział majątku, w skład którego wchodził samochód O. (...), został przeprowadzony już 3 miesiące po rozwodzie.

W ocenie Sądu, postępowanie dowodowe wykazało, że wszystkie środki przeznaczone na modernizację domu, stanowiącego majątek osobisty uczestniczki, pochodziły ze środków darowanych jej przez rodziców J. i T. małżonków C. do jej majątku osobistego. Z tego względu Sąd I instancji wniosek o zwrot nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty oddalił.

Na marginesie Sąd wskazał, że opinia biegłej szacuje jedynie wartość nakładów według cen na chwilę orzekania. Nie stanowi ona dowodu na to, jaką kwotę wydano na modernizację budynku w latach 2003 - 2004.

Na zasadzie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd I instancji orzekł o obowiązku zwrotu przez wnioskodawcę nieuiszczonych kosztów sądowych, ponieważ to jego inicjatywa dowodowa generowała wydatki w sprawie, zaś stanowiska stron były sprzeczne. Ponadto Sąd obciążył wnioskodawcę na rzecz uczestniczki obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania zgodnie z art. 520 kpc.

Apelację od postanowienia złożył I. R., zaskarżając je w całości i zarzucił naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na treść zaskarżonego postanowienia tj.:

- art. 244 § l kpc i art. 247 kpc, polegające na ustaleniu źródła pochodzenia środków finansowych na sfinansowanie modernizacji domu uczestniczki, sprzecznie z treścią dokumentów urzędowych, tj. decyzją urzędu skarbowego o przyznaniu uczestnikom postępowania, na podstawie ich rocznego, wspólnego zeznania podatkowego za 2003r.;

- art. 233 § l kpc przez dokonanie błędnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, z dużym nasileniem dowolności i tendencyjności, przejawiających się m. in. w bezkrytycznym daniu wiary tylko zeznaniom świadków powołanych przez uczestniczkę postępowania, z którymi de facto łączą ją więzi rodzinne, i którzy byli i są nieprzychylni wobec wnioskodawcy, oraz w bezwzględnym przyjęciu jedynie ich wersji zdarzeń, że tylko z ich środków został udoskonalony dom uczestniczki, podczas gdy uczestnicy posiadali wspólne środki finansowe nie mniej jak 35.000 zł, zgromadzone na koncie uczestnika i wypłacane z tego konta sukcesywnie w okresie prowadzonej inwestycji. Dokonanie dowolnego ustalenia nie mającego żadnego oparcia dowodowego, poza gołosłownym twierdzeniem uczestniczki, że wnioskodawca w 2003r. wydał wszystkie powyżej wskazane środki finansowe na wyłączne swoje potrzeby;

- art. 684 kpc przez stwierdzenie, że opinia biegłego jest nieprzydatna do ustalenia wartości dokonanych nakładów w latach 2003/2004 i jednocześnie zaniechanie wszelkich dalszych ustaleń w tym zakresie.

Ponadto wnioskodawca zarzucił dokonanie ustaleń sprzecznych ze zgromadzonym materiałem dowodowym w sprawie tj., że:

- wnioskodawca przeznaczył w 2003r. środki zgromadzone na jego rachunku bankowym w kwocie ponad 35.000 zł wyłącznie na swoje potrzeby, co pozostaje w sprzeczności z oświadczeniem uczestniczki złożonym przed urzędem skarbowym w rocznym zeznaniu podatkowym;

- środki na rozbudowę domu i prace budowlane, zgłoszone w celu uzyskania ulgi podatkowej, pochodziły z majątku osobistego uczestniczki w sytuacji, gdy strony posiadały środki finansowe na ten cel, zgromadzone na rachunku bankowym uczestnika oraz że wnioskodawca w żaden sposób nie przyczynił się do wzrostu wartości domu uczestniczki, stanowiącego jej majątek osobisty, podczas gdy z materiału dowodowego, przede wszystkim z projektu budowlanego wynika, że przed zawarciem małżeństwa uczestników, nie istniała nadbudowa w/w domu w postaci spadzistej konstrukcji dachu przez co powstało dodatkowe pomieszczenie użytkowe, które zostało wyposażone w ocieplenie i elektryczność, a co zostało sfinansowane przez uczestników z majątku wspólnego.

- że opinia biegłego sądowego M. K. (1) nie stanowi
dowodu na to, jaką kwotę wydano na modernizację budynku w latach
2003 - 2004, co pozostaje w sprzeczności z jej treścią.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, I. R. wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i ustalenie, że w skład majątku wspólnego uczestników postępowania wchodzi nakład z majątku wspólnego o wartości 59.396 zł na majątek osobisty uczestniczki postępowania i zasądzenie z tego tytułu spłaty na jego rzecz w wysokości 29.698 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wydania postanowienia tj. od 9 listopada 2016r. do dnia zapłaty; obciążenie uczestniczki postępowania nieuiszczonymi kosztami sądowymi na rzecz Skarbu Państwa oraz zasądzenie od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania według norm przepisanych za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Sąd II instancji nie podziela ustaleń Sądu Rejonowego, z których wynika, że środki na wymianę dachu pochodziły z majątku osobistego J. R., tj. z darowizny od jej rodziców. Niemniej jednak zgromadzony materiał dowodowy jest wystarczający i nie zachodzi potrzeba uzupełniania postępowania dowodowego przez Sąd Okręgowy.

Zgodnie z art. 382 kpc, Sąd II instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w I instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym, co oznacza brak związania sądu odwoławczego ustaloną przez Sąd Rejonowy podstawą faktyczną rozstrzygnięcia i możliwość ustalenia własnego, odmiennego stanu faktycznego.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że wniosek o zwrot nakładów, jakkolwiek rozpoznawany w postepowaniu o podział majątku wspólnego, jest roszczeniem o charakterze procesowym. Zgodnie z art. 45 § 1 kro, małżonek ma obowiązek zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, w przeciwieństwie do prawa zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Z kolei art. 31 § 1 kro stanowi, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Należy zatem domniemywać, że zakupy towarów niezbędnych do przebudowy dachu, jak również wynagrodzenie za roboty budowlane pochodziły ze wspólnego dorobku. Ciężar wykazania, że źródłem finansowania tego remontu był majątek osobisty, obciąża uczestniczkę postępowania. Tymczasem zaoferowane przez J. R. dowody na to, że pochodziły one z darowizny na jej rzecz, nie są przekonujące. Są to przede wszystkim zeznania świadków z kręgu najbliższej rodziny: ojca uczestniczki - J. C. (1) i jej siostry - A. M.. Uczestniczka nie przedstawiła żadnych dokumentów świadczących o dokonaniu darowizny; nie tylko nie ma pisemnej umowy, ale także żadnych pokwitowań, dowodów przelewu na rachunek bankowy, czy zawiadomienia właściwego urzędu skarbowego (dla celów podatkowych). Wniosek o zmianę konstrukcji dachu został złożony przez J. R., ponieważ to ona była wyłączną właścicielką nieruchomości. Wywodzenie z tego faktu, że jest to dowód na to, że koszty związane z wymianą dachu pokryła uczestniczka ze swojego majątku osobistego, jest zbyt daleko idące. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że faktury na materiały budowlane w zdecydowanej większości zostały wystawione na uczestniczkę postępowania. W żadnym wypadku nie oznacza to jednak, że zakupy zostały dokonane do jej majątku osobistego.

Natomiast I. R. przedłożył dokumenty świadczące o tym, że w 2003r. na rachunku bankowym posiadał 25.000 zł z odprawy po ustaniu zatrudnienia oraz akcje w (...) S.A. W 2003r. małżonkowie rozpoczęli prace przy zmianie konstrukcji dachowej. Należy więc zwrócić uwagę na zbieżność czasową między wpływem dodatkowych środków pieniężnych na konto wnioskodawcy, a podjęciem decyzji o wydatkach na przebudowę dachu. Nawet, jeśli ojciec uczestniczki postępowania osobiście zaangażował się w nadzorowanie tych prac, to nie oznacza, że je również finansował. Warto przy tym zauważyć, że J. C. (1) otrzymał akcje pracownicze (...) S.A. już w 1998r., (na giełdzie papierów wartościowych zadebiutowały pod koniec 1999r.), a potrzeba wymiany dachu była pilna. Nie było przeszkód, aby ewentualna darowizna od rodziców, która miała pochodzić ze sprzedaży akcji, nastąpiła wcześniej. Uczestniczka postępowania, w przeciwieństwie do wnioskodawcy, nie przedłożyła dokumentów potwierdzających zlecenie sprzedaży akcji przez ojca.

J. R. nie udowodniła również, że wnioskodawca przeznaczył pieniądze z odprawy i sprzedaży akcji na zaspokojenie wyłącznie swoich potrzeb, w tym przede wszystkim na sfinansowanie studiów. Zdaniem Sądu Okręgowego, podwyższanie kwalifikacji zawodowych jednego z małżonków nie powinno być oceniane w kategoriach zaniedbywania obowiązków wobec rodziny, o ile czas edukacji i wydatki na ten cel nie przekraczają przeciętnej miary. Zdobycie wykształcenia co do zasady służy bowiem pozostałym członkom rodziny, ponieważ stwarza większe możliwości zatrudnienia i zdobycia środków na jej utrzymanie. Pomijając już negatywne nastawienie J. R. do kontynuowania nauki przez męża, trzeba też zauważyć, że wnioskodawca czynił to korzystając ze wsparcia swoich rodziców i w przeciwieństwie do uczestniczki, był w stanie udowodnić to przy pomocy dokumentów (dowody wpłat k: 92 – 95; przekazy pocztowe k: 95 – 99; umowy darowizny 100 – 101).

Ustalenia Sądu Rejonowego dotyczące przeznaczenia środków pochodzących z odprawy i sprzedaży akcji wyłącznie na potrzeby I. R., nie znajdują oparcia w dowodach zaoferowanych przez J. R.. Rozważania na temat tego, ile wnioskodawca powinien wydać na swoje utrzymanie w tamtym okresie, jest o tyle niezrozumiałe, że w latach 2003 – 2004 małżonkowie nie prowadzili odrębnych gospodarstw domowych, w każdym razie nic takiego nie wynika z ich twierdzeń.

Na poparcie tezy, iż wymiana konstrukcji dachowej nastąpiła ze środków należących do majątku wspólnego, wnioskodawca przedłożył zeznanie podatkowe za 2003r., w którym małżonkowie wspólnie oświadczyli, że na modernizację domu ponieśli wydatki w wysokości 28.367,67 zł i uzyskali odliczenie od podatku dochodowego w wysokości 5.389,86 zł (k: 14 – 23). Gdyby J. R. wyłożyła koszty na wymianę konstrukcji dachowej ze swojego majątku osobistego, to nie powinna składać oświadczenia odmiennej treści, ponieważ naraża się co najmniej na obowiązek zwrotu nienależnej części kwoty przysługującego jej odliczenia od podatku za 2003r. z odsetkami. Oceniając cały materiał dowodowy, należy jednak przyjąć, że zeznanie podatkowe było zgodne z rzeczywistym stanem faktycznym, a tylko na potrzeby niniejszego postepowania, uczestniczka prezentuje stanowisko przeciwne. Ocena Sądu I instancji, że J. R. złożyła takie zeznanie podatkowe, bo było to opłacalne, świadczy tylko o tym, że do jej prawdomówności należy podchodzić z dużą rezerwą. Nie ma jednak zgody na usprawiedliwianie takiej postawy i interpretację składanych oświadczeń w zależności, od tego, co w danej sytuacji jest korzystniejsze.

Sąd Okręgowy nie aprobuje oceny Sądu I instancji, że zeznania świadków J. C. (1) i A. M. oraz zeznania uczestniczki J. R. w tej części zasługują na wiarę.

Uznając, że Sąd Rejonowy naruszył art. 233 kpc, Sąd Okręgowy ustalił, że w latach 2003 – 2004 J. C. (2) i I. małżonkowie R. wyłożyli z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestniczki nie mniej niż 28.367,67 zł. Wartość nakładów z tego tytułu na nieruchomość położoną w P. przy ul. (...), według aktualnych cen rynkowych wynosi 59.396 zł (opinia biegłej z zakresu szacowania nieruchomości M. K. (1) k: 200 – 242).

Z uwagi na powyższe ustalenia, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie w punkcie 2 i tytułem zwrotu nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty zasądził od J. R. na rzecz I. R. 29.698 zł (59.396 zł x ½), płatne w terminie do 31 stycznia 2018r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności, stosując art. 45 § 1 kro w zw. z art. 1035 kc i nast. i art. 210 kc i nast. oraz art. 618 § 1 kpc. Wniosek o ustalenie terminu płatności zwrotu nakładów na datę wydania postanowienia przez Sąd Rejonowy, tj. na 9 listopada 2016r. jest niezasadny. Wprawdzie I. R. domaga się zwrotu nakładów już od lipca 2014r., a odpis wniosku w tej sprawie J. R. otrzymała najpóźniej 10 lutego 2015r. (data udzielenia pełnomocnictwa k: 69), ale dopiero postanowienie Sądu Okręgowego konkretyzuje obowiązek zapłaty, nie można więc ustalać terminu płatności przed dniem jego wydania. Jednak okoliczność, że uczestniczka powinna mieć świadomość ciążącego na niej obowiązku zwrotu nakładów co najmniej od 10 lutego 2015r. zadecydowała o tym, by termin ten określić na 2 miesiące od wydania postanowienia (tj. do 31 stycznia 2018r.).

Następstwem zmiany postanowienia co do meritum, jest korekta rozstrzygnięcia o kosztach postepowania. Podstawą orzeczenia w tym zakresie jest art. 520 § 1 kpc, który formułuje zasadę, że uczestnicy postępowania ponoszą koszty związane z ich udziałem w sprawie. Dlatego też, w ocenie Sądu II instancji wnioskodawca i uczestniczka powinni po połowie ponieść koszty sądowe, a nadto J. R. zwróci I. R. połowę poniesionej przez niego opłaty od wniosku.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie, stosując art. 386 § 1 kpc.

Ponieważ wnioskodawca wygrał prawie w całości sprawę w postępowaniu odwoławczym, zaś przedmiotem apelacji było roszczenie o charakterze procesowym, Sąd II instancji uznał za celowe zastosować zasadę odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy obowiązek zwrotu kosztów, na które składają się opłata od apelacji 1.000 zł i wynagrodzenie pełnomocnika 1.800 zł (§ 10 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 4 ust. 1 pkt. 8 w zw. z § 2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu obowiązującym od 27 października 2016r.).

Renata Wanecka Małgorzata Michalska Katarzyna Mirek – Kwaśnicka