Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: Ewa Sęk

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2015 r. w Warszawie

sprawy M. J. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania M. J. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 6 lutego 2015 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

W dniu 13 marca 2015 r. M. J. (1) zamieszkały przy ul. (...) w W. złożył do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga
w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W., odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia z dnia 6 lutego 2015 r. znak: (...) stwierdzającej,
iż M. J. (1) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu
od dnia 1 grudnia 2006 r.

W uzasadnieniu odwołania, M. J. (1) podniósł, iż rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalność gospodarczej (...) - od dnia 22 listopada 2006 r. Wskazał, iż do głównego przedmiotu działalności odwołującego należała produkcja komputerów i urządzeń peryferyjnych. M. J. (1) wskazał, iż od dnia 22 listopada 2006 r. do 30 września 2012 r. był zgłoszony
do ubezpieczeń społecznych jako płatnik składek z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (...). Podkreślił nadto, iż w okresie od dnia 1 października 2012 r.
do 30 września 2013 r. zawarł umowy o pracę ze spółkami mającymi siedzibę na terenie Wielkiej Brytanii i został zgłoszony do ubezpieczeń w Wielkiej Brytanii. Podkreślił,
iż następnie od dnia 1 października 2013 r. został zatrudniony na podstawie umowy o pracę
w firmie (...) jako administrator sieci. M. J. (1) podkreślił, iż prace administratora sieci wykonywał zdalnie poprzez wykorzystanie połączenia z siecią pracodawcy za pomocą (...) ((...)). W odwołaniu, M. J. (1) wskazał, iż ustalił ze swoimi pracodawcami brytyjskimi, iż obejmuje go ubezpieczeniowe prawo brytyjskie. Dodał, iż pracę w ramach zatrudnienia z pracodawcą brytyjskim wykonuje na serwerze w Wielkiej Brytanii,. Zdaniem odwołującego dokument A1 (na który
w zaskarżonej decyzji powoływał się organ rentowy) wydawany jest tylko pracownikom delegowanym a więc mającym miejsce zamieszkania np. w Wielkiej Brytanii i stamtąd kierowanych do wykonywania pracy w innym państwie. W odwołaniu odwołujący podkreśla również, iż w Wielkiej Brytanii nadano mu nr ubezpieczenia NINo oraz kartę ubezpieczenia zdrowotnego w Anglii. W świetle podniesionej argumentacji, ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uwzględnienie przepisów Unii Europejskiej w szczególności
art. 13 ust 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 r. z dnia
29 kwietnia 2004 r. (Dz. U . l 200 z 7.6.2004, str.1).

Organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.,
w odpowiedzi na odwołanie z dnia 13 kwietnia 2015 r., wniósł o jego oddalenie
na podstawie art. 477 ^{( 14 )}§ 1 k.p.c. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy podkreślił, iż z dokumentów zgromadzonych na koncie płatnika składek wynika, iż M. J. (1) dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w okresie od 22 listopada 2006 r. do 30 września 2012 r. oraz
od 10 grudnia 2012 roku. Jednocześnie zdaniem organu rentowego ubezpieczony w okresie od 27 marca 2006 r. do 30 listopada był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę z płatnikiem składek (...) S.C. (...).
W ocenie organu rentowego podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne
ze stosunku pracy były wyższe od obowiązującej za dany okres kwoty minimalnego wynagrodzenia. Mając na uwadze powyższe, organ rentowy uznał, iż prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej od dnia 1 grudnia 2006 r. jest jedynym tytułem
do objęcia odwołującego ubezpieczeniami społecznymi. Konkludując powyższe organ rentowy podkreślił, iż odwołujący w okresie od 1 grudnia 2006 r. podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Zdaniem organu rentowego, organ rentowy uznał, iż zaskarżona decyzja organu rentowego jest prawidłowa, a odwołanie ubezpieczonego winno podlegać oddaleniu.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił w sprawie następujący stan faktyczny:

Odwołujący M. J. (1) rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalność gospodarczej (...) - od dnia
22 listopada 2006 r. Główną działalnością firmy była produkcja komputerów i urządzeń peryferyjnych (okoliczność bezsporna).

Od dnia 22 listopada 2006 r. do 30 września 2012 r odwołujący dokonał zgłoszeń jako płatnik składek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (...) (dokumentacja akt rentowych).

W celu weryfikacji prawidłowości zgłoszenia ubezpieczonej M. J. (1) do ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wszczął w dniu 9 grudnia 2012 r. postępowanie wyjaśniające wobec płatnika składek M. J. (1) (zawiadomienia dokumentacja akt rentowych).

W toku postępowania wyjaśniającego M. J. (1) przedstawił dokumentację zatrudnienia go na podstawie umowy o pracę przez spółki mające siedzibę na terenie Wielkiej Brytanii. W dniu 1 października 2012 r. M. J. (1) zawarł umowę o pracę z (...) numer spółki: (...) z siedzibą przy (...), (...) (...), L., (...) (dokumentacja akt rentowych k. nienumerowana).
W dniu 6 października 2013 r. M. J. (1) zawarł umowę o pracę z (...) Pracodawcą z siedzibą przy (...), L., (...). Następnie
w dniu 23 stycznia 2015 r., ubezpieczony zawarł umowę o pracę z (...) z siedzibą przy (...), L., (...).

(umowa o pracę przetłumaczona na język polski, z dnia 1 października 2012 r. zawarta pomiędzy odwołującym, a (...) z siedzibą w L., umowa o pracę przetłumaczona na język polski, z dnia 6 października 2013 r. zawarta została pomiędzy odwołującym, a (...) z siedzibą w L., umowa o pracę przetłumaczona na język polski, z dnia 23 stycznia 2015 r., zawarta pomiędzy odwołującym
a (...) z siedzibą w L. – dokumentacja akt rentowych
k. nienumerowane).

Na okoliczność pracy w Wielkiej Brytanii, ubezpieczony złożył w toku postępowania wyjaśniającego w ZUS także przetłumaczoną na język polski informację w sprawie nadania brytyjskiego numeru ubezpieczenia NINo. (dokumentacja akt rentowych k. nienumerowane). Odwołujący nie złożył przy tym w postępowaniu wyjaśniającym żadnych dowodów faktycznego wykonywania powyższych umów o pracę. Złożył natomiast nieprzetłumaczone wyciągi z wynagrodzenia Brytyjskiego pracodawcy (...) ORAZ (...). W toku postępowania przed organem rentowy ZUS, M. J. (1) podkreślał, iż ze swoimi pracodawcami brytyjskimi ustalił, iż obejmuje go ubezpieczeniowe prawo brytyjskie. Odwołujący podkreślił, iż praca, której się podjął jest wykonywana zdalnie z wykorzystaniem (...). M. J. (1) podnosił również, iż właściwym miejscem wykonywania przez niego pracy jest Wielka Brytania. Zdaniem odwołującego dokument
A1 wydawany jest tylko pracownikom delegowanym a więc mającym miejsce zamieszkania na przykład w Wielkiej Brytanii i stamtąd kierowanych do wykonywania pracy w innym państwie.

Po przeprowadzeniu analizy dokumentacji zatrudniania M. J. (1), organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził,
iż ubezpieczony podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą od dnia
1 grudnia 2006 roku. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wyjaśnił, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ze stosunku pracy były wyższe od obowiązującej za dany okres kwoty minimalnego wynagrodzenia, w związku z tym prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej od dnia 1 grudnia 2006 r. jest jedynym tytułem do objęcia odwołującego ubezpieczeniami społecznymi. (decyzja z dnia 6 lutego 2015 r. dokumentacja akt rentowych k. nienumerowana).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony M. J. (1) inicjując tym samym niniejsze postępowanie odwoławcze (odwołanie k. 2-6 a.s.).

W toku postępowania sądowego odwołujący wskazał, iż poinformował ZUS
o okoliczności pracy za granicą, i złożył wniosek o wyrejestrowanie z ZUS w Polsce. Odwołujący podkreślił też, że jako osoba zatrudniona w Wielkiej Brytanii posiada indywidualny nr ubezpieczeń społecznych NINo oraz Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (...), którą mógł uzyskać po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego przez urzędnika Wielkiej Brytanii (k. 28-30 a.s., nadanie numeru NINo dokumentacja akt rentowych k. nienumerowana, kserokopia karty ubezpieczenia zdrowotnego k. 30 a.s.).

Odwołujący w toku rozprawy w dniu 1 września 2015 r. potwierdził, iż w okresie od 27 marca 2006 r. do 30 listopada 2006 r. był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę przez płatnika składek (...) S.C. (...). Podkreślił, iż wyrejestrował się z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w dniu 30 września 2012 r. Zeznał, iż „nie było podstaw do takiego wyrejestrowania, z którego wynikałoby,
że zamknął działalność gospodarczą”. Na podstawie zeznań odwołującego Sąd Okręgowy ustalił, iż po dwóch miesiącach od tegoż ‘wyrejestrowania’, odwołujący zatrudnił pracownika
i zgłosił go do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz opłacał za pracownika składki do ubezpieczenia społecznego ZUS od listopada 2012 r. Odwołujący podkreślał, że w okresie przebywania w Wielkiej Brytanii, urzędnik brytyjski weryfikował miejsce zamieszkania ubezpieczonego, pytał o stanowisko i inną pracę w Europie. Odwołujący zeznał,
iż opowiedział urzędnikowi brytyjskiemu, ze prowadzi działalność gospodarczą w Polsce. Odwołujący wskazał, iż po przeprowadzonej rozmowie złożył wniosek o nadanie angielskiego numeru ubezpieczenia społecznego, który został pozytywnie rozpatrzony
i skutkował nadaniem numeru NINo oraz karty ubezpieczenia zdrowotnego (k. 66-68 a.s).

W dalszym toku postępowania, ubezpieczony złożył do akt sprawy: kopię logów do (...), stwierdzających, iż w okresie od 30 września 2013 r. do 18 września 2015 r. na okoliczność, iż w powyższym okresie wykonywał pracę polegającą na administrowaniu systemami informatycznymi (k. 72-83 a.s).

Pełnomocnik organu rentowego podkreślił, iż odwołujący (jako osoba prowadząca również działalność gospodarczą w Polsce) chcąc podlegać brytyjskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych powinien wystąpić z wnioskiem o ustalenie właściwego ustawodawstwa mającego zastosowanie do niego zgodnie z art. 16 ust 1 rozporządzenia 987/2009 dotyczącego wykonania rozporządzenia EW nr 883/2204 w sprawie koordynacji zabezpieczenia społecznego do właściwej instytucji brytyjskiej, która ustala właściwe ustawodawstwo (k. 23 a.s)

Do zakończenia postępowania odwołujący podtrzymał zajęte stanowisko wnosząc, aby Sąd wydał wyrok zgodnie z treścią petitum odwołania i stwierdził, że zgodnie z prawem Unii Europejskiej, w szczególności z rozporządzeniem 883/04 i jego art. 13, ubezpieczony nie jest objęty krajowym systemem ubezpieczenia społecznego, a podlega prawu angielskiemu, albowiem wykonuje na rzecz Brytyjskiego pracodawcy, pracę od dnia 30 września 2012 r.

Powyższy stan faktyczny w sprawie Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentacji akt rentowych, akt sądowych odwołującego w tym: kserokopii nadania zagranicznego numeru NINo, kserokolii karty brytyjskiego ubezpieczenia zdrowotnego, wyciągu z logów pracy
z wykorzystaniem (...) oraz dowodów osobowych w postaci zeznań odwołującego (k. 65-68 a.s.). Dowody z dokumentów złożonych w postępowaniu wyjaśniającym oraz w niniejszym postępowaniu odwoławczym, nie były przez strony kwestionowane, toteż stanowiły dla Sądu wiarygodny materiał dowodowy. Sąd Okręgowy nie uwzględnił załączonych przez odwołującego do akt rentowych dowodów wypłat sporządzonych w języku angielskim, bowiem strona, która powoływała się na treść przedmiotowych dokumentów, nie przedstawiła ich treści w tłumaczeniu na język polski, co uniemożliwiło Sądowi dokonanie pełniej weryfikacji dokumentów. Mając na uwadze całokształt materiału dowodowego Sąd Okręgowy uznał, iż stanowił on wystarczającą podstawę wydania orzeczenia w sprawie.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył co następuje:

Spór w niniejszej sprawie dotyczył ustalenia podlegania przez M. J. (1) obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia 1 grudnia 2006 roku, a co za tym idzie ustalenia właściwego ustawodawstwa, mając na uwadze,
iż w spornym okresie odwołujący prowadził, działalność gospodarczą w Polsce i wywodził,
że zawarł umowę o pracę z pracodawcą brytyjskim, na podstawie której wykonywał pracę
na terenie Wielkiej Brytanii.

Okoliczność, iż odwołujący w okresie od dnia 1 grudnia 2006 roku prowadził
na terenie Polski działalność gospodarczą (pomimo faktu wyrejestrowania z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tego tytułu) była niekwestionowana. Sąd Okręgowy zważył,
iż zatrudnianie przez odwołującego pracownika w Polsce, (na co wskazał odwołujący w toku składanych zeznań w dniu 1 września 2015 r.) dowodzi, iż odwołujący faktycznie prowadził działalność gospodarczą, za pośrednictwem osoby zamieszkującej lokalny rynek takiej działalności, a okresowe zamieszkiwanie przez M. J. (1) na terenie Wielkiej Brytanii czy tez na terenie innego miast członkowskiego, nie może prowadzić do wniosku,
iż działalność taka nie była wykonywana. Okolicznością sporną pozostawało zaś ustalenie, czy od dnia 1 października 2012 roku M. J. (1) faktycznie wykonywał umowę
o pracę z pracodawcą brytyjskim, z tytułu której były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne według przepisów obowiązujących w Wielkiej Brytanii.

Sąd Okręgowy podkreśla, że odwołujący nie przedłożył formularza A1 wystawionego przez brytyjską instytucję ubezpieczeniową, który potwierdzałby podleganie przez niego brytyjskiemu systemowi zabezpieczenia społecznego w spornym okresie. Co więcej
w dokumentacji akt rentowych brak jest dokumentacji, potwierdzającej postępowanie
z zakresu ustalenia przez instytucję miejsca zamieszkania, ustawodawstwa właściwego dla pracownika państwa członkowskiego i brak wniosku odwołującego o objecie go właściwym ubezpieczeniem społecznym. Tymczasem jak podkreśla Sąd Najwyższy w wyroku z dnia
11 września 2014 r. w sprawie II UK 587/13 poinformowanie przez osobę wykonującą pracę w dwóch lub więcej państwach członkowskich instytucji wyznaczonej przez właściwą władzę państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, wymaga - ze względu
na zaistnienie czynnika ponadkrajowego w ubezpieczeniu społecznym - zastosowania procedury przestrzegającej właściwości i kompetencji instytucji ubezpieczeń społecznych, przewidzianej w przepisach art. 16 rozporządzenia nr 987/2009.

Sąd Okręgowy ustalił, iż w celu wykazania istnienia stosunku pracy z pracodawcą brytyjskim, odwołujący przedłożył umowy o pracę, wykazy logowania się w sieci (...) oraz nieprzetłumaczone na język polski prawdopodobne dokumenty wysokości wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę i przekazywania kwot wynagrodzenia do systemu ubezpieczenia brytyjskiego. Zdaniem Sądu Okręgowego odwołujący nie wykazał
w sposób dostateczny i wiarygodny faktu wykonywania pracy na terenie Wielkiej Brytanii. Sama okoliczność przedłożenia umowy o pracę nie świadczy bowiem o tym, że na jej podstawie praca była w rzeczywistości wykonywana. Również wykaz logowania nie są wystarczającym dowodem na realizowanie stosunku pracy. Brak jest również jakiegokolwiek dowodu, że z tytułu umowy o pracę były opłacane w Wielkiej Brytanii składki
na ubezpieczenia społeczne.

W ocenie Sądu fakt legitymowania się kartą ubezpieczenia zdrowotnego nie musi mieć związku z podleganiem ubezpieczeniom społecznym (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 19 września 2012 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 469/12).

Sąd Okręgowy zważył, iż skoro, odwołujący nie przedstawił zaświadczenia A1, ani innych wiarygodnych dowodów świadczących o tym, że w spornym okresie pracował
na terenie Wielkiej Brytanii i opłacał składki na ubezpieczenia społeczne według przepisów brytyjskich, nie ma uzasadnionych podstaw do uznania, iż odwołujący winien podlegać brytyjskiemu systemowi ubezpieczeń

Na gruncie niniejszej sprawy należy podkreślić, iż zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 roku dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, zaświadczenie A1 (które również w pismach procesowych stron stanowiło kwestię sporną sprawy), nie jest jedynym dopuszczalnym dowodem podlegania systemowi zabezpieczenia społecznego innego państwa członkowskiego. Jednakże, jak wskazano powyżej, odwołujący również za pomocą innych dowodów nie wykazał, aby wykonywał pracę na terenie Wielkiej Brytanii i opłacał tam składki na ubezpieczenia społeczne.

W dalszej kolejności należy wskazać, że sytuacja, w której pracownik w jednym państwie członkowskim wykonuje działalność gospodarczą, zaś w innym kraju pracuje na podstawie umowy o pracę jest uregulowana w przepisach art. 11 oraz art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L.2004.166.1, Dz.U.UE-sp.05-5-72). Zgodnie z powyższymi uregulowaniami osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego, natomiast osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek
w różnych Państwach Członkowskich podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego,
w którym wykonuje swą pracę najemną lub, jeżeli wykonuje taką pracę w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich, ustawodawstwu określonemu zgodnie z przepisami ust. 1.

Sąd Okręgowy (podzielając w niniejszej sprawie w pełni argumentację Sądu Apelacyjnego w Białymstoku ujętą w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 września 2012 r.
w sprawie sygn. akt III AUa 469/12 zważył, iż odwołujący podlegałby ustawodawstwu Wielkiej Brytanii (kraju członkowskiego w którym wykonuje pracę najemną), gdyby
w sposób wiarygodny wykazał, że istotnie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę
z pracodawcą brytyjskim i opłacał składki na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu. Jak wyżej wskazano M. J. (1), nie sprostał powyższemu obowiązkowi, stąd nie znajdował wobec niego zastosowania art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Na tej podstawie należało uznać, że podlegał on w spornym okresie polskiemu ustawodawstwu, bowiem prowadził działalność gospodarczą w Polsce.

Sąd Okręgowy podkreśla ponadto, iż obowiązek podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu oraz rentowym osób prowadzących pozarolniczą działalność wynika
z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie natomiast z art. 12 w/w ustawy osoby te także obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu. Powyższe przepisy, wbrew twierdzeniom odwołującego zostały zastosowane w sposób prawidłowy przez organ rentowy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

(...)