Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2013r

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Gospodarczy XX Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2013 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa

M. O.

przeciwko (...) spółce jawnej P. i B. w W.

o zobowiązanie do wymiany rzeczy wadliwej na wolną od wad

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda M. O. na rzecz pozwanego (...) spółki jawnej P. i B. w W. kwotę 3.617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Agnieszka Baran

Sygn. akt XX GC 390/11

UZASADNIENIE

Powód M. O. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w K. wniósł o zobowiązanie pozwanego (...) Spółkę jawną P. i B. z siedzibą w W. do wymiany obciążonego wadą fizyczną samochodu ciężarowego marki H. (...) T., moc 110 kW, rok produkcji 2009, homologacją ciężarową, nr VIN (...), kolor (...) C. P. – na samochód tej samej marki, o tych samych parametrach technicznych silnika, z takim samym wyposażeniem, fabrycznie nowy, wyprodukowany w latach 2009 – 2010, w stanie wolnym od wad, ewentualnie, w przypadku braku możliwości dostarczenia przez pozwanego samochodu z homologacją ciężarową, o zobowiązanie pozwanego do wymiany obciążonego wadą fizyczną samochodu na samochód tej samej marki i tych samych parametrach technicznych silnika, nieposiadającego homologacji ciężarowej, z takim samym wyposażeniem, fabrycznie nowy, wyprodukowany w latach 2009 – 2011, w stanie wolnym od wad, a jeżeli pozwany nie będzie w stanie dostarczyć samochodu o parametrach technicznych i z wyposażeniem takim samym jakie posiadał samochód obciążony wadami powód wniósł o zobowiązanie pozwanego do wymiany obciążonego wadą fizyczną samochodu na samochód o parametrach technicznych silnika co najmniej takich samych lub wyższych, jakie posiadał samochód obciążony wadą fizyczną i z wyposażeniem co najmniej takim samym lub bogatszym, jakie posiadał samochód obciążony wadą oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powód podniósł, że pozwany uznał roszczenie, co przerwało bieg terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 568 § 1 k.c.. Powód wskazał, że pozwana spółka była sprzedawcą ww. pojazdu, który został wydany powodowi (powód nabył ten pojazd w drodze umowy leasingu zawartej z (...) SA we W.. Powód wskazał, że podczas transportu wskazany pojazd został uszkodzony, zaś pozwana spółka okoliczność tę zataiła (pozew k. 5 – 14).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Pozwany podniósł, że roszczenie powoda jest pozbawione podstaw faktycznych i prawnych, a nadto nie zostało udowodnione. Pozwany podniósł, że zgodnie z art. 568 § 1 k.c. wygasły uprawnienia powoda, w tym objęte pozwem żądanie wymiany samochodu ciężarowego na nowy po upływie w dniu 12 marca 2011r. rocznego terminu z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy. Zdaniem pozwanej spółki powód uchybił aktom staranności, o których mowa w art. 565 § 2 k.c. albowiem nie zbadał pojazdu w dacie jego odbioru, a także uchybił terminowi do niezwłocznego zawiadomienia pozwanego jako sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie lakierniczej auta w czerwcu 2010r. (odpowiedź na pozew k. 61 – 75).

W toku dalszego postępowania w niniejszej sprawie strony podtrzymały wcześniejszej sze stanowiska.

Z ostrożności procesowej powód wniósł o odstąpienie od obciążenia go kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c. (oświadczenie pełnomocnika powoda - protokół rozprawy k. 268).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 lutego 2010r. powód zamówił w (...) Spółce jawnej P. i B. z siedzibą w W. samochód ciężarowy marki H. (...) model 4D 2. (...) w kolorze (...)za cenę 129.000 zł.

Dowód: zamówienie k. 84, faktura k. 85.

W dniu 1 marca 2010r. M. O. zawarł z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą we W. umowę leasingu operacyjnego nr (...). Zgodnie z postanowieniami umowy leasingodawca zobowiązał się nabyć od (...) Spółki jawnej P. i B. z siedzibą w W. samochód marki H. (...) z homologacją ciężarową, rok produkcji 2010r. Zgodnie z postanowieniami pkt 18 umowy leasingu z chwilą zawarcia przez (...) S.A. z siedzibą we W. umowy sprzedaży samochodu z pozwanym na powoda przeszły uprawnienia z tytułu gwarancji za wady sprzętu przysługujące (...) S.A. z siedzibą we W. względem pozwanego, za wyjątkiem uprawnienia do odstąpienia od umowy ze zbywcą, jednak powód był zobowiązany do informowania (...) S.A. z siedzibą we W. o wystąpieniu okoliczności objętych gwarancją lub rękojmią. Powód mógł żądać od (...) S.A. z siedzibą we W. odstąpienia od umowy z pozwanym z powodu wad sprzętu. Bez zgłoszenia takiego żądania leasingodawca nie mógł odstąpić od umowy z pozwanym. Realizacja uprawnień z tytułu rękojmi lub gwarancji następowała na koszt powoda.

Dowód: umowa leasingu k. 18 – 21.

W czasie przygotowywania pojazdu do wydania okazało się, że samochód o numerze rejestracyjnym (...) (przedmiot leasingu) uległ szkodzie transportowej. Samochód był oblodzony. Uszkodzenia obejmowały odprysk szyby czołowej, otarcie błotników przednich i okolic słupka przedniego lewego. Pozwany usunął szkodę transportową samochodu H. w dniu 12 marca 2010r. poprzez wymianę szyby czołowej i lakierowanie błotnika przedniego prawego i przedniego lewego oraz ramy słupka lewego. Naprawa kosztowała 2.230,16 zł. Pozwany zdawkowo poinformował powoda o naprawie samochodu. Nie wskazał mu zakresu wykonanych prac naprawczych ani uszkodzeń samochodu powstałych podczas jego transportowania. Pozwany poinformował powoda o wykonanej naprawie błotnika poprzez usunięcie rys powstałych podczas transportu. Samochód został wydany M. O. w dniu 12 marca 2010r. Przy odbiorze pojazdu powód nie zgłaszał uwag co do wyglądu lub jakości pojazdu, nie kwestionował jakości wykonanej naprawy pojazdu, nie żądał wydania mu dokumentacji naprawy pojazdu.

Dowód: historia napraw samochodu k. 33 – 36, k. 86 – 89, kalkulacja naprawy k. 90 – 94, zeznania świadków: R. K. (1) k. 206, M. Ż. k. 228, S. D. (1) k. 230 – 231, P. L. k. 263, publikacje prasowe k. 47, k. 103 – 104, nagrania programu telewizyjnego k. 4 , dowód rejestracyjny pojazdu k. 22 – 23.

W maju 2010r. powód zauważył, że na karoserii samochodu zarysowania i odpryski. Powód porównał twardość powłoki lakierniczej użytkowanego samochodu z powłokami lakierniczymi innego pojazdu marki H. (...) i stwierdził, że istnieje ewidentna różnica twardości lakieru jaki położono na jego samochodzie. Powód udał się do siedziby pozwanego. Mechanicy pozwanego poinformowali powoda, że uszkodzenia te są naturalne i powstały wskutek miękkiego lakieru położonego na samochodzie, o typowej miękkości dla lakierów perłowych.

Dowód: dokumentacja fotograficzna k. 25 – 30, zeznania świadków: R. K. (2) k. 205, G. B. k. 225, S. D. (2) k. 230.

Powód zwrócił się do spółki (...) S.A. z prośbą o wykonanie stosownej ekspertyzy. W dniu 18 czerwca 2010r. została sporządzona opinia, z której wynika, że w części tylnej dachu z lewej strony występuje widoczne koliste spęcznienie (zgrubienie) powłoki lakierniczej na powierzchni około 1 dcm ² o wielkości charakterystycznej dla gumowej osłony części magnetycznej anteny. Kolisty kształt zgrubienia i jego wielkość wskazują na powstanie uszkodzenia w miejscu styku części gumowej anteny radiowej z powłoką lakierowaną. Uszkodzenie warstwy lakieru bezbarwnego jest spowodowane zaniżoną twardością powłoki lakierowanej, a zatem mniejszą odpornością na działanie czynników chemicznych i uszkodzenia mechaniczne. Rzeczoznawca stwierdził, że grubość powłoki lakierniczej wskazuje na dodatkowe nakładanie powłok lakierowanych.

Dowód: ocena techniczna k. 31 – 32.

W lipcu 2010r. powód zgłosił pozwanemu ustnie reklamację dotyczącą grubszej powłoki lakierniczej nadwozia. Pozwany w dniu 10 sierpnia 2010r. zaproponował powodowi wymianę samochodu na nowy wolny od wad. Pozwany przedstawił powodowi do wyboru trzy samochody z homologacją ciężarową. Przez okres pół roku, do stycznia 2011r., pozwany przechowywał pojazd oczekując na pozytywną decyzję powoda w kwestii wymiany pojazdu.

Dowód: pismo k. 37, k. 99, zeznania świadka M. Ż. k. 229, zeznania pozwanego k. 267.

Pismem z dnia 6 września 2010r. M. O. oświadczył, że jego reklamacja dotyczy wszelkich działań pozwanego, a nie tylko powłoki lakierniczej samochodu i wezwał pozwanego do zwrotu wszelkich kosztów poniesionych w związku z zakupem pojazdu od chwili jego oddania lub alternatywnie powód oświadczył, że zaakceptuje wymianę samochodu na wolny od wszelkich wad, w pełnej wersji wyposażenia wraz z bezpłatnym pakietem serwisowym w trakcie trwania gwarancji. Do pisma załączył ocenę techniczną samochodu.

Dowód: pismo k. 38, k. 100.

W odpowiedzi na pismo powoda, pozwana spółka, w piśmie z dnia 10 września 2010r. podtrzymała propozycję wymiany samochodu na nowy wolny od wad, przy czym możliwa była wymiana samochodu na taki sam model z identycznym wyposażeniem z roku produkcji 2010. Jednocześnie pozwany zaproponował udzielenie powodowi upustu do auta dotychczas używanego w postaci bezpłatnej usługi serwisowej w okresie trwania gwarancji. Pozwany odmówił zwrotu wszelkich kosztów poniesionych w związku z zakupem pojazdu.

Dowód: pismo k. 39, k. 101.

W dniu 13 września 2010r. odbyło się spotkanie powoda i pozwanego, w trakcie której zaproponowano powodowi wymianę samochodu na nowy, taki sam model.

Dowód: zeznania świadka P. L. k. 262.

W dniu 17 września 2010r. powód sprecyzował koszty związane zakupem samochodu, których zwrotu żądał od pozwanego, wskazując koszty ubezpieczenia, czynszu inicjalnego, czynszu zerowego, rejestracji oraz raty leasingowe.

Dowód: e – mail k. 102.

Pismem z dnia 28 września 2010r. powód wezwał pozwanego do wypełniania zobowiązań wynikających z prawa rękojmi dotyczących samochodu H. (...) o nr rejestracyjnym (...) poprzez pisemne potwierdzenie nabycia prawa do wymiany pojazdu na zasadach rękojmi, podania możliwego terminu przekazania nowego przedmiotu wolnego od wad, potwierdzenia uzyskanych informacji dotyczących warunków kontynuacji umowy leasingu operacyjnego (...) oraz uregulowania wszelkich zobowiązań finansowych wynikających z konieczności wymiany przedmiotu leasingu.

Dowód: pismo k. 40, k. 105.

Pismem z dnia 6 października 2010r. pozwany ponownie potwierdził decyzję wymiany samochodu H. (...) nr rejestracyjny (...) na wolny od wad w ramach rękojmi za wady fizyczne na taki sam model, jaki był przedmiotem sprzedaży z nowszej produkcji 2010r. Termin wydania pojazdu uzależniono od uzgodnienia wszelkich kwestii co do przedmiotu umowy, w tym ustalenia kwoty zwrotu kosztów z nią związanych, daty zdania używanego pojazdu i podpisania porozumienia (aneksu do umowy leasingowej).

Dowód: pismo k. 41, k. 106.

Pismem z dnia 19 października 2010r. powód zwrócił się do (...) S.A. z siedzibą we W. z prośbą o interwencję w zaistniałej sytuacji. W odpowiedzi z dnia 15 listopada 2010r. (...) S.A. z siedzibą we W. poinformował, że powód może wnioskować o wymianę sprzętu na nowy u pozwanego. W przypadku, gdy pozwany dokona wymiany sprzętu na nowy niezbędne będzie sporządzenie aneksu do umowy leasingu. (...) S.A. z siedzibą we W. wyjaśnił, że w przypadku odstąpienia od umowy powód będzie zobowiązany do zwrotu samochodu i zapłacenia wszystkich czynszów.

Dowód: pisma k. 42 – 44, k. k. 108 – 111.

W dniu 20 grudnia 2010r. powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty zadośćuczynienia i odszkodowania w łącznej kwocie 41.279 zł netto zarzucając pozwanemu zwłokę w załatwieniu reklamacji, jak również popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k w zw. z art. 294 § 1 k.k.

Dowód: pismo k. 120 – 121.

W piśmie z dnia 21 grudnia 2010r. pozwany oświadczył, że nie uznaje roszczenia odszkodowawczego ani zadośćuczynienia w kwocie 41.279 zł, gdyż żądanie to nie ma podstaw faktycznych i prawnych, a nadto jest nieudowodnione.

Dowód: pismo k. 45, k. 123.

Pozwany złożył powodowi propozycję ugodowego załatwienia sprawy poprzez wydanie powodowi samochodu wolnego od wad fizycznych marki H. (...) model 2,2 E. T. rok produkcji 2010 w kolorze C. P. w terminie 7 dni od daty zawarcia ugody i zwrotu na jego rzecz kwoty 180 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z rejestracją nowego pojazdu. Strony ostatecznie nie podpisały ugody.

Dowód: ugoda k. 48 – 49.

Od stycznia 2011r. z uwagi na zmianę przepisów prawa podatkowego pozwalającego na odliczenie podatku VAT w ofercie pozwanego przestały występować wersje ciężarowe samochodów tzw. samochody „z kratką”. Samochody marki H. nie występują z homologacją ciężarową.

Okoliczność bezsporna.

Powód nie zgadzał się na wymianę samochodu zaproponowaną mu przez stronę pozwaną. Zmieniał roszczenia wysuwane wobec pozwanego. Żądał wymiany samochodu na droższy model, zwrotu wydatków, ostatecznie zaś zażądał odszkodowania. Dopiero w dniu 23 marca 2011r. powód poinformował pozwanego, że wyraża zgodę na wymianę samochodu na wolny od wad, z tym że nie wskazał modelu pojazdu na jaki chce wymienić użytkowany samochód.

Dowód: zeznania świadka W. K. k. 226 – 227, e – mail k. 129.

W dniu 28 marca 2011r. powód zażądał od pozwanego wymiany samochodu na wolny od wad oraz zapłaty kwoty 5.063,53 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez powoda w związku z ekspertyzą rzeczoznawcy, tłumaczeniem dokumentów, rejestracją nowego pojazdu, podpisaniem nowej umowy OC i AC. Pozwany nie uznał roszczeń powoda wobec upływu rocznego terminu wynikającego z rękojmi za wady.

Dowód: e – mail k. 50, k. 128, pisma k. 51, k. 52, k. 130 – 132.

W dniu 21 kwietnia 2011r. powód skierował do pozwanego wezwanie do dobrowolnego spełnienia świadczeń: wymiany (...) na wolny od wad i zapłaty kwoty 5.063,53 zł tytułem: zwrotu kosztów sporządzonej przez powoda ekspertyzy, tłumaczenia dokumentów, zwrotu kosztów rejestracji auta wolnego do wad, zwrotu kosztów ubezpieczenia OC i AC. Wezwanie spotkało się z odmową.

Dowód: wezwanie k. 55 – 56, pismo k. 53 – 54, k. 133 - 134.

W dniu 17 czerwca 2011r. doszło do kolizji drogowej z udziałem powoda z winy osoby trzeciej. Sprawca szkody nie kwestionował swojej odpowiedzialności. Po kolizji powód zlecił pozwanemu naprawę uszkodzonego auta. W dniu 22 lipca 2011r. powód przyjechał po odbiór samochodu. Zgłosił wówczas dziesięć uwag w zakresie sposobu naprawy samochodu w zakresie pozostawienia odprysku lakieru na wewnętrznej górnej stronie klapy bagażnika, odmiennej struktury lakieru na zderzaku tylnim od lakieru na reszcie pojazdu, porowatych fragmentów lakieru od wewnętrznej strony tylnego błotnika przy uszczelce klapy bagażnika, zarysowanego lakieru w części górnej uszczelki klapy bagażnika, śladów pyłu lakierniczego na tylnim spojlerze, rysy ramki chromowej bocznej szyby tylnej, śladów ostrego narzędzia w wewnętrznej stronie tylnego błotnika, śladów po pyle lakierniczym na tylnim prawym błotniku, wyszczerbionego lakieru na tylnim zderzaku. Z uwagi na zgłoszone zastrzeżenia pozwany dokonał dodatkowych napraw samochodu powoda, w tym lakierowanie od strony wewnętrznej pokrywy bagażnika, lakierownie błotnika TL wraz z ramą boku, polerownie spojlera i dachu, wymianę zderzaka i ramki szyby bocznej, polerowanie rynny dachu pod pokrywą bagażnika i wymianę nakładek relingu.

Dowód: akta szkody k. 148 – 150, k. 154 – 160, k. 179 – 180, uwagi k. 161.

W nocy z 2/3 października 2011r. dostarczony powodowi przez pozwaną spółkę samochód marki H. (...) o nr rejestracyjnym (...) został skradziony w miejscowości K.. Ubezpieczyciel wypłacił odszkodowania, a umowa leasingu operacyjnego nr (...) została rozliczona. Samochód H. (...) o numerze rejestracyjnym (...) został wyrejestrowany na mocy decyzji Prezydenta (...) W. z dnia 12.12.2011r. Policja ustaliła sprawców kradzieży. Samochód nie został odnaleziony.

Dowód: pisma informacyjne k. 191 – 192, k. 194, rozliczenie umowy leasingu k. 193, decyzje k. 165 – 197, zeznania powoda k. 266.

Powyższy stan faktyczny został ustalony przez Sąd Okręgowy na podstawie wyżej powołanych kopii dokumentów oraz na podstawie zeznań przesłuchanych w sprawie świadków. Okoliczności faktyczne w niniejszej sprawie zostały potwierdzone środkami dowodowymi w postaci dokumentów załączonych do akt sprawy. Nie wzbudziły one zastrzeżeń, co do swej mocy dowodowej, pomimo tego, iż zostały one złożone w formie kserokopii, ponieważ zarówno powód jak i pozwany nie zaprzeczali ich rzetelności, a Sąd nie znalazł przyczyn, by powziąć wątpliwości w zakresie ich treści z urzędu.

Zeznania świadków W. K., M. Ż. i P. L. są spójne i logiczne, a nadto korespondują wzajemnie ze sobą i znajdują potwierdzenie w dokumentach przedłożonych w sprawie oraz zeznaniach stron. Świadkowie bezpośrednio uczestniczyli w postępowaniu reklamacyjnym dotyczącym samochodu powoda. Oceniając zeznania świadków Sąd miał na uwadze, że świadkowie nie są bezpośrednio zainteresowani wynikiem niniejszego postępowania i nie mają interesu w pomawianiu stron, narażając się tym samym na odpowiedzialność karną w trybie art. 233 k.k.

Oceniając zeznania świadka S. D. (3) Sąd miał na uwadze, że świadek w dalszym ciągu jest pracownikiem pozwanej spółki i chciał przedstawić pracodawcę w korzystnym świetle. Twierdzenia świadka o poinformowaniu powoda kompleksowo o zakresie wykonanych napraw samochodu nie znajdują potwierdzenia w zwaniach pozostałych świadków, jak również wyjaśnieniach powoda, który im zaprzecza. Z nagrania programu telewizyjnego wynika jednoznacznie, że świadek poinformował powoda o zakresie naprawy samochodu w sposób zdawkowy. Nie bez znaczenia pozostaje również okoliczność, że świadek zeznając spontanicznie wskazał jedynie, że informował powoda o wykonanej naprawie zarysowania na karoserii samochodu.

Zeznania świadków R. K. (1) i G. B. nie stanowią najistotniejszego materiału dowodowego w sprawie, albowiem świadkowie nie uczestniczyli w reklamacji samochodu powoda. Zeznania świadków dotyczą zakupionych przez nich pojazdów u strony pozwanej i udziału świadków w postępowaniu reklamacyjnym dotyczącym własnych pojazdów, co nie jest przedmiotem rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie.

Zeznania stron stanowią wiarygodny materiał dowodowy znajdujący potwierdzenie w przedłożonych dokumentach i zeznaniach świadków.

Sąd nie przeprowadził dowodu z opinii biegłego z zakresu motoryzacji na okoliczność potwierdzenia szkody transportowej, o której mowa w książce serwisowej nr (...), albowiem powód cofnął wniosek w tym zakresie (wniosek k. 142, cofnięcie wniosku k. 204). Ponadto pozwany nie kwestionował zakresu i charakteru uszkodzeń powstałych w pojeździe powoda podczas jego transportu. Bezsporna okoliczność została dostatecznie wyjaśniona przez strony, zatem przeprowadzenie dowodu stało się zbędne.

Sąd oddalił wnioski dowodowe powoda zgłoszone w piśmie z dnia 12.11.2012r. z uwagi na regulacją art. 479 ¹² § 1 k.p.c., zgodnie z którym w pozwie powód jest obowiązany podać wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później. W tym przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwutygodniowym od dnia, w którym powołanie ich stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania. Sąd oddalił dowody zgłoszone przez powoda w piśmie z dnia 11.12.2012r., gdyż powód dysponował dowodem z nagrania rozmowy z przedstawicielami pozwanego w dniu składania pozwu i nie wykazał, że powołanie tego dowodu w pozwie nie było możliwe ani że potrzeba powołania tego dowodu wynikła później.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powód oparł swoje roszczenie na treści art. 709 ⁸ § 2 k.c. w zw. z art. 561 § 1 k.c., zgodnie z którymi z chwilą zawarcia przez finansującego umowy ze zbywcą z mocy ustawy przechodzą na korzystającego uprawnienia z tytułu wad rzeczy przysługujące finansującemu względem zbywcy, z wyjątkiem uprawnienia odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą, natomiast jeżeli przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, kupujący może żądać dostarczenia zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad oraz naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia.

Ocena, czy rzecz jest oznaczona tylko co do gatunku, czy tylko co do tożsamości, zależy od woli stron, oświadczonej wyraźnie lub w sposób dorozumiany. Rozstrzyga tu sposób określenia (stopień dokładności, wyodrębnienia) przedmiotu świadczenia. Gatunek może być określony także przez wskazanie cech dla danego gatunku właściwych (również przy sprzedaży samochodów) (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18.12.1973r., I CR 363/73, niepubl., Lex nr 7364). Strony niniejszego postępowania w umowie leasingu w sposób ogólny określiły cechy przedmiotu leasingu wskazując jedynie markę i model samochodu, rok produkcji pojazdu i zastosowania w nim homologacji ciężarowej. Stopień ogólności określenia przedmiotu leasingu pozwala stwierdzić, że mamy do czynienia z rzeczą oznaczoną co do gatunku, której zastępowalność jest bezsporna. Możliwość wymiany przedmiotu umowy na nowy była stale deklarowana przez stronę pozwaną. Stosownie do treści art. 561 § 1 k.c. w zw. z art. 709 ⁸ § 2 k.c. korzystający może żądać wymiany oznaczonej co do gatunku rzeczy wadliwej na takiego samego rodzaju rzecz niewadliwą. W orzecznictwie panuje przekonanie, że rzecz pochodząca z wymiany ma być fabrycznie nowa (wyrok SN z 23 listopada 1970 r., I CR 65/70, OSNCP 1971, nr 6, poz. 113; uchwała SN z 26 października 1972 r., III CZP 48/72, OSNCP 1973, nr 2, poz. 23). Wymiana rzeczy wadliwej w ramach rękojmi za wady fizyczne wymaga działania obu stron stosunku zobowiązaniowego – dostawcy, który jest zobowiązany wydać korzystającemu rzecz nową wolną od wad, jak również korzystającego, który jest zobowiązany zwrócić dostawcy rzecz wadliwą.

W miejscu należy wskazać, że zgodnie z regulacją art. 316 § 1 k.p.c. podstawa rozstrzygnięcia sprawy jest stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Z regulacji art. 316 § 1 k.p.c. wynika, iż sąd ocenia sprawę, mając na uwadze stan sprawy, czyli istniejące okoliczności faktyczne i stan prawny obowiązujący na dzień, do którego strony procesu mogły przytaczać fakty i dowody, tj. na dzień zamknięcia rozprawy (zasada aktualności orzeczenia sądowego). Sąd orzeka o przedmiocie procesu, czyli zgodnie z dominującym w nauce poglądem o roszczeniu zgłoszonym przez powoda w powództwie, jeżeli zachodzą materialnoprawne przesłanki zasadności zindywidualizowanego okolicznościami faktycznymi żądania.

Orzekając w przedmiotowym procesie w zakresie roszczenia zgłoszonego przez powoda w powództwie Sąd doszedł do przekonania, iż roszczenie powoda jest bezprzedmiotowe na skutek utraty pojazdu stanowiącego przedmiot umowy leasingu. Bezspornym jest, iż w toku niniejszego postępowania (w nocy z 2/3 października 2011r.) samochód użytkowany przez powoda został skradziony i nie udało się go odzyskać do dnia zamknięcia przedmiotowego postępowania. W dniu zamknięcia rozprawy powód nie posiadał przedmiotu leasingu i nie mógł swobodnie nim dysponować. Powód nie miał zatem możliwości zadysponowania przedmiotem leasingu, w tym w szczególności jego zwrotu stronie pozwanej jako dostawcy celem wymiany przedmiotu umowy na wolny od wad. Z uwagi na regulację art. 316 § 1 k.p.c. nie można również przyjąć, że powód mógłby dokonać wymiany pojazdu na wolny od wad po jego odnalezieniu. Przypuszczenia powoda o możliwości odnalezienia samochodu z uwagi na wykrycie potencjalnych sprawców kradzieży nie mają wpływu na orzekanie w przedmiotowej sprawie, gdyż orzeczenie zostało wydane na dzień zamknięcia rozprawy, kiedy pojazd użytkowany przez powoda nie został jeszcze odnaleziony.

W uwagi na utratę przez powoda przedmiotu leasingu Sąd nie odniósł się do zarzutów podnoszonych przez strony w toku niniejszego postępowania. Jedynie na marginesie należy wskazać, że wbrew twierdzeniom strony pozwanej roszczenie powoda nie uległo przedawnieniu na mocy art. 568 § 1 k.c., zgodnie z którym uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku - po upływie lat trzech, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Wprawdzie terminy przewidziane w art. 568 § 1 k.c. mają charakter terminów zawitych, dopuszcza się jednak analogiczne stosowanie przepisów o przerwaniu biegu przedawnienia roszczenia wskutek uznania dłużnika na postawie art. 123 § 1 pkt 2 k.c., zgodnie z którym bieg przedawnienia przerywa się przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Bezspornym jest, iż przedmiot leasingu został wydany powodowi w dniu 12 marca 2010r., zatem roczny termin o którym mowa w art. 568 § 1 k.c. upłynął z dniem 12 marca 2011r. Pozwany jednak pismem z dnia 10 sierpnia 2010r. uznał roszczenie składając oświadczenie o woli wymiany samochodu powoda na nowy wolny od wad.

Jedynie na marginesie należy wskazać, że powództwo w niniejszej sprawie nie podlegało uwzględnieniu również z uwagi na bark wykazania przez powoda istnienia wad w leasigowanym pojeździe. Warunkiem żądania wymiany przedmiotu leasingu na taki sam pojazd wolny od wad fizycznych jest wykazanie przed Sądem, że przedmiot umowy wady takie posiadał. Ciężar wykazania okoliczności korzystnych dla strony powodowej jest ciężarem procesowym i spoczywał na powodzie na mocy art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. Zgodnie z regulacją art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z dyspozycją art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, zaś Sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę. Z uwagi na wolę ustawodawcy wyrażoną w ar. 232 k.p.c. należy przyjąć, że strona postępowania ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego. Taka interpretacja art. 232 k.p.c., jest zgodna ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. (I CKU 45/96, OSNC 1997/6 – 7/76). W powołanym orzeczeniu Sąd Najwyższy wskazał, iż przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Należy podkreślić, iż art. 232 k.p.c. zdanie drugie stanowi istotny wyjątek od zasady kontradyktoryjności i wynikającego z niej ciężaru dostarczenia dowodów przez strony, dlatego sąd powinien traktować dopuszczenie dowodu z urzędu jako środek ostateczny, w sytuacji, gdy nie może w inny sposób przeciwstawić się niebezpieczeństwu nieprawidłowego rozstrzygnięcia sprawy. W przedmiotowej sprawie z przyczyn od powoda niezależnych nie można było przeprowadzić dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wad fizycznych pojazdu użytkowanego przez powoda. Na podstawie przedłożonych przez powoda fotografii i opinii prywatnej, która nie stanowi dowodu z opinii biegłego w rozumieniu 278 § 1 k.p.c., a jedynie wyjaśnienie stanowiące poparcie, z uwzględnieniem wiadomości specjalnych, stanowiska strony powodowej, nie można było ustalić, że przedmiotowy pojazd posiadał wady fizyczne w chwili jego wydania, które nie zostały usunięte przez pozwanego w sposób prawidłowy. Stwierdzenie istnienia wad i ustalenie sposobu ich naprawy wymagało bowiem wiadomości specjalnych i przeprowadzenia w tym zakresie dowodu z opinii biegłego z zakresu motoryzacji. Dodatkowo należy wskazać, że postępowanie dowodowe przeprowadzone w toku postępowania w niniejszej sprawie nie pozawala na ustalenie, że wady powstałe w spornym pojeździe postały na skutek okoliczności za które ponosi odpowiedzialność pozwana spółka. Z zeznań świadków wynika bowiem jednoznacznie, że szkody powstałe w pojeździe w czasie jego transportu zostały przez pozwaną naprawione, zaś przyczyną powstania uszkodzeń na dachu pojazdu było zamontowanie na nim anteny dachowej.

Mając na uwadze powyższe, na mocy powołanych przepisów, należało orzec jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 § 1 i § 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Koszty celowej obrony po stronie pozwanej stanowiło wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone w oparciu o regulację § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002.163.1348 z późn. zm.) powiększone o opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa.

W ocenie Sądu nie zostały spełnione przesłanki do uznania wniosku powoda o odstąpienie od obciążenia go kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Za sprzeczne z zasadą słuszności wyrażoną w art. 102 k.p.c. należy uznać żądanie strony, która swym niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem doprowadziła do zainicjowania procesu i powstania kosztów związanych z jego prowadzeniem (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1981 r., II CZ 98/81, OSNC 1982, nr 2–3, poz. 36). Powód odmawiając wymiany pojazdu, zgodnie z propozycją pozwanego, w 2010r. i wysuwając kolejne żądania wobec pozwanego zainicjował przedmiotowe postępowanie. Niewłaściwe postępowanie powoda pomimo wielokrotnych propozycji uwzględnienia roszczenia przed wniesieniem powództwa uzasadnia obciążenie strony powodowej kosztami niniejszego postępowania w pełnej wysokości. Sąd ma na uwadze okoliczność, że strony niniejszego postępowania nie doszły do porozumienia przed wytoczeniem powództwa w niniejszej sprawie, z uwagi na odmowę pozwanej spółki pokrycia poniesionych przez powoda kosztów pozostających w związku z uszkodzeniem pojazdu. Należy jednak mieć na uwadze, że żądanie pozwu dotyczy wyłącznie wymiany pojazdu na wolny od wad. Takie żądanie powoda zostało uwzględnione przez pozwaną spółkę przed wszczęciem postępowania, co wynika także z przesłuchania samego powoda.

SSO Agnieszka Baran