Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Hreczańska - Cholewa (spr.)

Sędziowie:SSO Jolanta Bojko

SSO Piotr Jarmundowicz

po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2017 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z wniosku B. W. (1)

przy udziale E. Z. i A. W.

o podział majątku dorobkowego i dział spadku

po rozpoznaniu apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu rejonowego w Oławie, sygn.. akt I Ns 470/13 postanawia:

I.  oddalić apelację;

II.  zasądzić od wnioskodawczyni B. W. (1) na rzecz uczestniczki postępowania E. Z. kwotę 3600 zł kosztów postępowania apelacyjnego;

III.  zasądzić od wnioskodawczyni B. W. (1) na rzecz uczestniczki postępowania A. W. kwotę 4428 zł koszta« postępowania apelacyjnego.

SSO Agnieszka Hreczańska – Cholewa SSO Jolanta Bojko SSO Piotr Jarmundowicz

II Ca 2094/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Oławie postanowieniem z dnia 05.07.2016 r. ustalił, że w skład majątku dorobkowego małżonków B. W. (1) i i J. W. wchodzi prawo własności nieruchomości położonej w C., przy ul. (...), stanowiącej działkę gruntu nr ew. (...), o powierzchni 0,1069 ha, dla której Sąd Rejonowy w Oławie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym o powierzchni 103,1 m ² i budynkiem garażowo-gospodarczym o łącznej wartości 324 500 zł; ruchomości o łącznej wartości 5360 zł; środki finansowe zgromadzone na rachunkach bankowych w łącznej wysokości 9787,86 zł. Sąd Rejonowy ustalił, że udziały byłych małżonków w ich majątku wspólnym są równe. W dalszej kolejności Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawczyni B. W. (1) podniosła z majątku osobistego nakłady i wydatki na majątek wspólny byłych małżonków w wysokości 133 857,06 zł. W punkcie IV postanowienia Sąd ustalił, że w skład spadku po zmarłym z dniu 29.02.2012 r. J. W. wchodzą udziały w wysokości ½ części w prawie własności składników majątku wspólnego opisanych w punkcie I postanowienia tj. składniki majątku o łącznej wartości uwzględniającej nakłady i wydatki wnioskodawczyni z jej majątku osobistego ma majątek wspólny – w wysokości 102 895,40 zł. W punkcie V Sąd dokonał podziału majątku dorobkowego wnioskodawczyni i J. W. z jednoczesnym działem spadku po nim w ten sposób, że składniki majątku opisane w punkcie I postanowienia, przyznał na wyłączną własność wnioskodawczyni B. W. (1). W punkcie VI zasądził od B. W. (2) na rzecz uczestniczki postępowania E. Z. kwotę 28 525,44 zł tytułem spłaty jej części w majątku spadkowym po J. W., w punkcie VII na rzecz A. W. kwotę 28 525,44 zł tytułem spłaty jej część w majątku spadkowym. W punkcie VIII oddalono pozostałe wnioski wnioskodawczyni i uczestniczek postępowania. W punkcie IX przyznano pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu dla uczestniczki postępowania A. W. radcy prawnemu M. M. kwotę 2952 zł tytułem wynagrodzenia. W punkcie X nakazano wnioskodawczyni i uczestniczkom postępowania uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Oławie po 702,37 zł tytułem wydatków sądowych poniesionych tymczasowo ze Skarbu Państwa.

Sąd Rejonowy ustalił że postanowieniem z dnia 09.10.2012 r. Sąd Rejonowy w Oławie I Wydział Cywilny stwierdził, że spadek po zmarłym w dniu 29.02.2012 r. J. W. na rzecz małżonki B. W. (1) oraz córek spadkodawcy E. Z. i A. W., po 1/3 części na rzecz każdej z nich i z dobrodziejstwem inwentarza. W dniu 05.06.2013 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Oławie A. P. sporządził protokół ze spisu inwentarza po zmarłym J. W.. W chwili śmierci spadkodawca pozostawał w związku małżeńskim z B. W. (1), małżonkowie pozostawali przez okres związku małżeńskiego we wspólności majątkowej, nie mieli dzieci. W chwili zawarcia związku małżeńskiego J. W. nie posiadał żadnego majątku, wnioskodawczyni przysługiwał na zasadach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lokal mieszkalny położny we W. przy ul. (...). Sąd ustalił w dalszej kolejności, że J. W. był osobą uzależnioną od alkoholu, co skutkowało depresją i doprowadziło do przedwczesnej samobójczej śmierci spadkodawcy. Z uzależnieniem od alkoholu zmarły zmagał się przez cały okres trwania związku małżeńskiego z B. W. (1). Pomimo destrukcyjnego nałogu spadkodawcy małżonkowie żyli na wysokim poziomie, co roku jeździli na wczasy, także zagranicą. Małżonkowie podjęli decyzję o zakupie działki i budowie domu poza W.. W dniu 13.12.1999 r. J. W. nabył nieruchomość położoną w C. przy ul. (...). Umową z dnia 30.08.2005 r. małżonkowie rozszerzyli wspólność majątkową małżeńską o w/w nieruchomość. W dniu 29.07.2002 r. małżonkowie zawarli z (...) S.A. w W. umowę kredytu budowalnego w wysokości 28 500 EURO z przeznaczeniem na pokrycie części kosztów budowy domu mieszkalnego na działce w C.. W dniu 18.06.2004 r. w celu częściowej konsolidacji poprzedniego kredytu zaciągnęli w banku (...) S.A. w K. kredyt hipoteczny w wysokości 50 634,62 CHF. W celu uzyskania środków na poczet spłaty kredytu hipotecznego, wnioskodawczyni sprzedała w dniu 27.09.2006 r. przysługujące jej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu za cenę 172 000 zł. W dniu 12.10.2006 r. małżonkowie dokonali częściowej spłaty kredytu hipotecznego w wysokości 47 940,59 CHF, będącej równowartości kwoty 120 081,59 zł. W okresie od dnia 09.11.2006 r. do 09.08.2007 r. małżonkowie swoje zobowiązanie z tytułu kredytu hipotecznego o kwotę 5 230,53 CHF – równowartość sumy 13 545,44 zł spłacając tym samym kredyt w całości. W okresie od dnia 09.11.2006 r. do 09.08.2007 r. małżonkowie ponieśli także wydatki związane ze spłatą odsetek od kredytu w wysokości 94,48 CHF, stanowiących równowartość kwoty 230,03 zł. Wszystkie powyższe spłaty pochodziły w całości ze środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania wnioskodawczyni. W dniu 17.03.2008 r. małżonkowie zawarli umowę kredytu hipotecznego z (...) S.A. w W. w wysokości 60 000 zł. Termin spłaty kredytu został oznaczony na dzień 26.02.2015 r. W 2007 i 2008 r. małżonkowie prowadzili budowę domu mieszkalnego w C.. Zakup materiałów budowlanych oraz płatność za robociznę odbywała się w formie gotówkowej. Dom został wyposażony w rzeczy stanowiące wcześniej wyposażenie mieszkania wnioskodawczyni. Nadto małżonkowie zakupili wspólnie meble i sprzęt gospodarstwa domowego o łącznej wartości 5360 zł. J. W. nadużywał alkoholu także po przeprowadzce od domu w C.. Większość obowiązków domowych i przydomowych spoczywało na wnioskodawczyni, która w celu zaspokajania potrzeb rodziny, po przejściu na emeryturę, podjęła pracę zarobkową. Spadkodawca w okresie choroby alkoholowej cierpiał na depresję, stracił prawo jazdy, zażywał leki popijając je alkoholem, w domu wszczynał awantury. Sąd ustalił nadto, że w przeważającym okresie wspólnego życia dochody małżonków były porównywalne. W 2000 r. J. W. otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 53 570,76 zł, w 2001 r. – 56 025 zł, w 2002 r. – 64 620 zł. w 2003 – 65 850 zł, w 2004 r. – 49 520 zł, w 2005 r. – 50 475 zł, w 2006 r. – 52 500 zł, w 2007 r. – 43 527,33 zł, w 2008 r. – 41 393,87 zł – w 2009 r. – 46 615,95 zł i w 2010 r. – 64 071,60 zł. W 2011 r. J. W. został zwolniony z pracy i przeszedł na świadczenie przedemerytalne. W ostatnich latach życia całkowicie zaniedbał obowiązki rodzinne zaś osiągane dochody przeznaczył w całości na alkohol. Sąd ustalił, że aktualna wartość nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego małżonków wynosi 324 500 zł. W chwili śmierci J. W. na jego rachunku bankowym pozostała kwota 537,66 zł oraz 9250,56 zł. Po jego śmierci wnioskodawczyni dokonała w dniu 07.03.2012 r. spłaty zadłużenia na karcie kredytowej w wysokości 755,61 zł, zaś w dniach 08.03.2012 r., 27.03.2012 r. i 25.04.2012 r. spłaciła dalsza część zadłużenia z karty kredytowej w wysokości 758,07 zł. W okresie od 20.03.2012 r. do 27.12.2012 r. wnioskodawczyni spłaciła w całości ciążący na małżonkach i na nieruchomości w C. dług w wysokości 13 137,90 zł. Po śmierci męża zleciła także wykonanie kominka i przegląd pieca CO, z którego to tytułu poniosła wydatki w wysokości 1200 zł. Z tytułu podatku od nieruchomości po śmierci J. W. B. W. (1) za okres 2012 – 2015 r. zapłaciła 1337 zł, z tytułu ubezpieczenia nieruchomości 644 zł. W 2015 r. dokonała renowacji stolarki okiennej i drzwiowej. Koszt remontu wyniósł 2484 zł, zaś koszt remontu elewacji (2015 r.) 398,49 zł. Koszt dezynsekcji nieruchomości 150 zł.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy dokonał podziału majątku dorobkowego małżonków J. W. i B. W. (1) a następnie działu spadku po J. W., jak w przywołanie treści postanowienia z dnia 05.07.2016 r. Sąd rozliczył także nakłady i wydatki poczynione na ten majątek z majątku osobistego B. W. (1). Oddalił natomiast jej wniosek o ustalenie nierównych udziałów w majątku byłych małżonków. Tak więc Sąd na podstawie opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości ustalił, że w skład majątku dorobkowego małżonków B. W. (1) i J. W. wchodzi zabudowana nieruchomość położona w C. o wartości 324 500 zł a nadto ruchomości o wartości 5360 zł. Nadto spadkodawca był właścicielem ulokowanych w (...) S.A. w W. środków pieniężnych w wysokości 9787,86 zł. Dalej Sąd ustalił, że łączna wartość majątki wspólnego stron wynosiła 339 647,86 zł. W oparciu o zgormadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd Rejonowy uznał także, że nie zasługuje na uwzględnienie wniosek B. W. (1) ustalenia nierównych udziałów małżonków w ich majątku dorobkowym. Mimo niewątpliwie istniejącej po stronie spadkodawcy wieloletniej choroby alkoholowej, do której w istocie spadkodawca mógł przyczynić się sam, w okolicznościach rozpoznawanej sprawy ustalenie nierównych udziałów byłoby nieuzasadnione i niesprawiedliwe. O ile bowiem alkoholizm zmarłego destrukcyjnie wpływający na funkcjonowanie rodziny może być uznany za ważny powód w rozumieniu art. 43 § 2 krio, o tyle nie przesądza on o zaistnieniu drugiej przesłanki ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, a mianowicie różnego stopnia przyczynienia się do powstania majątku. Sąd wskazał, że z historii rachunków bankowych, zaświadczenia o wysokości zarobków J. W., zeznań podatkowych za lata 2006 – 2011 a także zeznań słuchanych w sprawie świadków wynika, że zmarły w okresie pracy na kierowniczych stanowiskach osiągał wyższe dochody od żony. Degradacja zawodowa spadkodawcy nie pociągnęła za sobą znacznego spadku tych zarobków. Sąd wskazał także, że większość dokumentów w postaci faktur związanych z budową domu w C. została wystawiona na J. W. i przez niego zostały one opłacone gotówką. Sąd wskazał, że zebrany materiał dowodowy pozwolił ustalić, że J. W. podejmował próby walki z nałogiem. Jedną z ich było właśnie zakupienie działki i wybudowanie domu w C., pobyt na leczeniu zamkniętym czy też odbyta terapia. Sąd w dalszej kolejności wskazał, że okoliczność obciążenia J. W. obowiązkiem alimentacyjnym wobec córek nie może być uznany za niższe przyczynianie się do powstania majątku wspólnego małżonków a w konwekcji nie może stanowić przesłanki ustalenia nierównych udziałów w tym majątku. Sąd uwzględnił natomiast wniosek B. W. (1) o rozliczenie jej nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny w wysokości 134 507,80 zł z tytułu ceny uzyskanej ze sprzedaży przysługującego jej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego we W. przy ul. (...) na podstawie art. 618 § 3 k.p.c. i art. 45 krio. Ostatecznie Sąd od wartości majątku wspólnego w wysokości 339 647,86 zł odjął kwotę nakładów wnioskodawczyni w wysokości 133 857,06 zł, ustalając wartość majątku na kwotę 205 790,80 zł. Wartość udziału każdego z małżonków wynosiła więc 102 895,40 zł. Kwota ta stanowi jednocześnie wartość schedy spadkowej po J. W.. W następnej kolejności Sąd dokonał zniesienia współwłasności i działu spadku na podstawie art. 212 § 2 k.c. w zw. z art. 1035 k.c. i wskazując, że przyjęty przez niego sposób był najwłaściwszy i uwzględniał interesy wszystkich spadkobierców a nadto odzwierciedla zgodny wniosek wszystkich uczestników postępowania. Sąd uwzględnił także nakłady wnioskodawczyni na majątek spadkowy w łącznej wysokości 20 933,07 zł, na którą składa się kwota 13 137,90 zł tytułem spłaty kredytu hipotecznego po śmierci J. W., kwota 1200 zł z tytułu poniesienia kosztów obróbki komina i przeglądu pieca CO oraz naprawy ogrodzenia, kwota 1337 zł z tytułu składek na ubezpieczenie nieruchomości, kwota 2484 zł z tytułu kosztów renowacji stolarki okiennej i drzwiowej w budynku mieszkalnym, kwota 398,49 zł tytułem kosztów zakupu materiałów budowlanych na naprawę elewacji oraz kwotę 150 zł z tytułu kosztów dezynsekcji. Przy czym uznał, ze jedynie połowa tej kwoty tj. 10 466,50 zł podlega rozliczeniu wskazując, że ½ udziału we współwłasności nieruchomości (budynku) przypada wnioskodawczyni a do majątku spadkowego odnosi się jedynie ½ tej kwoty. Do pasywów masy spadkowej Sąd Rejonowy zaliczył nadto koszty pogrzebu w wysokości 5045,56 zł oraz splata zobowiązań zmarłego przez wnioskodawczynię w wysokości 758,07 zł. Tak więc suma długów obciążających spadek wyniosła 17 025,74 zł ( 10 466,50 zł + 5045,56 zł+ 755,61 zł + 758,07 zł). 2/3 tej sumy to kwota 11 515,84 zł, o która należało pomniejszyć wartość spadku po zmarłym J. W., co dało ostatecznie kwotę 91 525,44 zł. Udział uczestniczek postępowania w majątku spadkowym w wysokości 1/3 wyrażał się więc kwotą 28 525,44 zł. Sąd wskazał nadto, że nie dokonał rozliczenia nakładów z majątku osobistego wnioskodawczyni na majątek wspólny w wysokości 16 231,78 zł jako nakładów na materiały budowlane i wykończeniowe albowiem jak wynika z treści faktur, wystawiono je na nazwisko zmarłego a nadto potwierdzają one okoliczność, że zostały przez niego zapłacone gotówką. Pochodzą z czasu, gdy J. W. otrzymywał wynagrodzenie.

Z powyższym postanowieniem nie zgodziła się wnioskodawczyni.

Zaskarżając postanowienie w części, tj. w zakresie pkt. II, III, IV, VI, VII i VIII, zarzuciła mu:

1.  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegających na przyjęciu, że spadkodawca w okresie małżeństwa z wnioskodawczynią osiągał wyższe lub porównywalne dochody z tytułu zatrudnienia z dochodami uzyskiwanymi przez wnioskodawczynię; że wnioskodawczy miała swobodny dostęp do środków pieniężnych spadkodawcy i swobodnie nimi dysponowała; że spadkodawca w równym stopniu z wnioskodawczynią uczestniczył w pokrywaniu kosztów budowy domu ponieważ większość faktur była wystawiana na niego i zapłacona przez niego gotówką i w konsekwencji były to wydatki z majątku wspólnego małżonków a nie z majątku odrębnego wnioskodawczyni; że małżonkowie W. w równym stopniu przyczynili się do powstania majątku wspólnego, co skutkowało uznaniem równych działów małżonków w majątku dorobkowym stron, że wnioskodawczyni poczyniła nakłady na majątek wspólny w wysokości 133 857,06 zł w sytuacji gdy nakłady wynosiły 150 504,50 zł;

2.  naruszenie art. 43 § 2 i 3 krio poprzez ich niezastosowanie do zaistniałego stanu faktycznego, zgodnie z którym wnioskodawczyni w większym stopniu niż spadkodawca przyczyniła się do powstania majątku wspólnego.

W oparciu o powyższe zarzuty wnioskodawczyni domagała się zmiany zaskarżonego postanowienia:

- w pkt. II poprzez ustalenie, że udziały w majątku wspólnym małżonków J. W. i B. W. (1) wynosiły odpowiednio 1/3 i ¾;

- w pkt. III poprzez ustalenie, że wnioskodawczyni B. W. (1) poniosła z majątku osobistego nakłady i wydatki na majątek wspólny w wysokości 150 504,50 zł;

- w pkt. IV poprzez ustalenie, że w skład spadku po zmarłym w dniu 29.02.2012 r. J. W. wchodzą udziały w wysokości 1/3 części w prawie składników majątku wspólnego byłych małżonków o łącznej wartości 63 047,79 zł;

- w pkt. VI poprzez zasądzenie od wnioskodawczyni B. B. – W. na rzecz uczestniczki postępowania E. Z. kwotę 17 987,83 zł tytułem spłaty jej udziału w majątku spadkowym po J. W., płatna w terminie do 18 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia w/w terminowi;

- w pkt. VII poprzez zasądzenie od wnioskodawczyni B. W. (1) na rzecz uczestniczki postępowania A. W. kwotę 17 987,83 zł tytułem spłaty jej udziału w majątku spadkowym po J. W., płatna w terminie do 18 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia w/w terminowi

ewentualnie uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

W uzasadnieniu apelacji wnioskodawczyni podniosła, iż bezsprzecznie wykazała, że w znacznie większym stopniu niż spadkodawca przyczyniła się do powstania majątku wspólnego, w szczególności całą kwotę, uzyskaną ze sprzedaży swojego majątku odrębnego przeznaczyła na spłatę zaciągniętych na budowę kredytów bankowych oraz na wydatki związane z wykończeniem i wyposażeniem domu w C.. Dochody stron w okresie kiedy pracowały były porównywalne. Spadkodawca nie mógł realnie przyczyniać się do powstania majątku wspólnego ponieważ przez dłuższy czas realizował wobec uczestniczek obowiązek alimentacyjny. Tak więc co miesiąc określona suma pieniężna była wyłączona spod dyspozycji zmarłego. W dalszej kolejności wnioskodawczyni wskazywała, że w 2007 r. J. W. na skutek zawodowych degradacji spowodowanych chorobą alkoholową osiągał niższe dochody w porównaniu do poprzednich lat, a w tym czasie były wykonywane prace wykończeniowe domu, najbardziej kosztochłonne. Pomimo zapisów na fakturach zapłata za materiały budowlane następowała w przeważających wypadkach kartą płatniczą ze środków na rachunku bankowym stron, na którym gromadzone były dochody wnioskodawczyni, w tym pozostała część ze sprzedaży mieszkania stanowiącego majątek odrębny wnioskodawczyni. Łącznie z tych środków wydatkowała ona kwotę 150 504,50 zł, w tym kwotę 134 272,72 zł na spłatę kredytu hipotecznego i 16 231,78 zł na sfinansowanie robót wykończeniowych. W chwili śmierci spadkodawcy budowa niebyła zakończona (nie zakończono robót wykończeniowych na I piętrze budynku). Zostały one wykonane po śmierci J. W.. Wnioskodawczyni wskazała także na finansowy aspekt choroby alkoholowej zmarłego wskazując, że wydatki na zakup alkoholu znacznie uszczuplały środki, którymi dysponował spadkodawca, w związku z tym to na niej spoczywał ciężar utrzymania domu, spłat kredytu i inne wydatki. Nadto długotrwałe destrukcyjne zachowania J. W. prowadziły do niszczenia wspólnego mienia, marnotrawienia zarobionych środków na alkohol, utrzymywanie się kosztem małżonka winny prowadzić do ustalenia, że małżonkowie w różnym stopniu przyczynili się do powstania ich majątku wspólnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni okazała się niezasadna. Nie zasługują na uwzględnienie zarówno podniesione w niej zarzuty naruszenia prawa procesowego jak i prawa materialnego.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy wskazuje, że wbrew zarzutom apelacji Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia, które Sąd Okręgowy przyjmuje za własne, wydając na ich podstawie odpowiadające prawu materialnemu postanowienie, w którym dokonał podziału majątku dorobkowego wnioskodawczyni i J. W. połączone z działem spadku po tym ostatnim.

Odnośnie zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wskazać należy że dokonana przez sąd I instancji ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie Sadu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Wnioskodawczyni podjęła próbę zakwestionowania tych ustaleń Sądu Rejonowego, w których przyjął on, że J. W. w okresie małżeństwa osiągał wyższe lub porównywalne dochody z dochodami uzyskiwanymi przez wnioskodawczynię, że na równym stopniu uczestniczył w pokrywaniu kosztów budowy i że małżonkowie w równym stopniu przyczynili się do powstania majątku wspólnego. Tymczasem, jak wskazywała wnioskodawczyni, zaawansowania choroba alkoholowa a także ciążący na J. W. obowiązek alimentacyjny powodował, że zmarły nie mógł w równym stopniu, co wnioskodawczyni przyczynić się do powstania majątku wspólnego. Z powyższymi twierdzeniami nie sposób się zgodzić. Już na wstępie należy wskazać, że okoliczność realizacji ciążącego na spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego względem córek z pierwszego małżeństwa ma irrelewantne znaczenie w realiach rozpoznawanej sprawy albowiem okoliczność ta nie może stanowić przesłanki domagania się ustalenia nierównych udziałów małżonków w ich majątku dorobkowym, o co wnosiła także wnioskodawczyni (tak J.M. Łikasiewicz, Małżeńska współzależność majątkowa w polskim prawie cywilnym, s. 161). Sąd Rejonowy szczegółowo w swym uzasadnieniu wskazał z jakich przyczyn uznał, że pomimo bezspornej okoliczności choroby alkoholowej J. W., nie dokonał ustalenia, że znalazła ona wyraz w nierównym przyczynieniu się stron do powstania majątku dorobkowego. W tym zakresie Sąd odwołał się do zeznań świadków J. G. i A. Z., z których wynikało, że pomimo nałogu spadkodawcy, małżonkowie B. i J. W. żyli na wysokim poziomie, czego wyznacznikiem były wakacyjne wyjazdy poza granice kraju. Odnośnie kosztów budowy i wykończenia domu wskazać należy, że z niekwestionowanych w tym zakresie przez wnioskodawczynię ustaleń Sądu I instancji wynika, że na budowę domu jednorodzinnego w C. strony zaciągnęły w (...) S.A. w W. kredyt budowlano – hipoteczny, na mocy którego otrzymali do dyspozycji kwotę 28 500 EURO zaś wnioskodawczyni nigdy nie twierdziła, że otrzymane środki strony przeznaczyły na inne cele niż budowa wspólnego domu. Temu samemu celowi służył także kolejny zaciągnięty w 2004 r. kredyt konsolidacyjny w (...). z siedzibą w K.. Na mocy umowy z dnia 18.06.2004 r. strony dostały do dyspozycji kwotę 50 634,62 CHF. W świetle tych okoliczności za gołosłowne należy uznać te twierdzenia apelacji, że to wnioskodawczyni w przeważającej części przyczyniła się do powstania majątku wspólnego. Wnioskodawczyni nie podjęła także skutecznej inicjatywy dowodowej celem wykazania, że wbrew treści dokumentów prywatnych – faktur za zakup materiałów budowlanych, z których wynikało, że opłacał je gotówką spadkodawca, spłata była dokonywana przelewem zaś środki na pokrycie wspominanych należności pochodziły z majątku osobistego wnioskodawczyni. Niezasadny okazał się więc zarzut apelacji i idące za nim żądanie ustalenia, że nakłady z tytułu sfinansowania robót wykończeniowych z majątku osobistego wnioskodawczyni na kwotę 16 231,78 zł. Należy wyraźnie podkreślić, że okoliczność spłaty przez wnioskodawczynię obciążającego małżonków długu z tytułu umowy kredytu hipotecznego została przez Sąd Rejonowy uwzględniona, czemu Sąd Rejonowy dał wyraz słusznie kwalifikując ją jako nakład z majątku wspólnego wnioskodawczyni na majątek wspólny małżonków i dokonując w trybie art. 45 krio jego rozliczenia poprzez odjęcie kwoty równej dokonanej przez wnioskodawczynię spłaty – 133857,06 zł od wartości nieruchomości położnej w C., której wartość według chwili śmierci spadkodawcy zaś cen z chwili szacowania, ustalił biegły sądowy z zakresu wyceny nieruchomości na kwotę 339 647,86 zł. Wbrew zarzutom apelacji Sąd Rejonowy w prawidłowy sposób ustalił w oparciu o zaświadczenie z banku (k. 324) wysokość spłaty kredytu na kwotę 133 857,06 zł (kwota 120 081,59 zł i 13 545,44 zł, 230,03 zł) ze środków stanowiących majątek odrębny wnioskodawczyni. Wbrew twierdzeniom apelacji ze złożonych do akt rachunków bankowych małżonków nie wynika, ażeby spłata wspomnianego kredytu wynosiła 134 272,72 zł.

Na uwzględnienie nie zasługuje także zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 43 § 2 krio a sprowadzający się do nieuwzględnienia przez ten Sąd żądania ustalenia nierównych udziałów małżonków w ich majątku dorobkowym. Kwestię tę Sąd I instancji szeroko uzasadnił i Sąd Okręgowy w pełni podziela przedstawioną argumentację prawną. Wbrew twierdzeniom i zarzutom apelacji Sąd Rejonowy nie tylko uwzględnił w swych rozważaniach chorobę alkoholową J. W. ale nadto podkreślił jej destruktywny wpływ na nierówny rozkład obowiązków w rodzinie oraz zaniedbywanie przez pijącego małżonka obowiązków domowych i małżeńskich. Jak wskazał Sąd Rejonowy alkoholizm J. W. może stanowić ważny powód w rozumieniu art. 43 § 2 krio warunkujący uwzględnienie wniosku o ustalenia nierównych udziałów w majątku dorobkowym stron. Słusznie jednakże zauważył, że w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi druga z przesłanek przewidziana przez ustawodawcę jaką jest przyczynienie się w różnym stopniu do powstania majątku dorobkowego. Należy przy tym wyraźnie podkreślić, że ustawodawca posługuje się tu pojęciem powstania majątku dorobkowego nie zaś przyczynianiem się do zaspokajania potrzeb rodziny, na co zdaje się kłaść szczególny nacisk wnioskodawczyni. Główny składnik majątku dorobkowego stron stanowi nieruchomość położna we wsi C.. Jak już wskazano, budowa domu jednorodzinnego została sfinansowana z zaciągniętego wspólnie przez strony kredytu hipotecznego zaś jego spłata przez wnioskodawczynię ze środków pochodzących z jej majątku odrębnego została uwzględniona przez Sąd i rozliczona jako nakład na majątek wspólny. Brak jest podstaw do uwzględnienia tej samej okoliczności zarówno w ramach żądania rozliczenia nakładów poczynionych z majątku osobistego wnioskodawczyni na majątek wspólny a nadto jako przesłanki ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków J. W. i B. W. (1).

Z uwagi na powyższe, apelacja wnioskodawczyni jako nieuzasadniona podlegała w trybie art. 385 k.p.c. oddaleniu.

Orzeczenie o kosztach w pkt. II wydano na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 z późn. zm) zaś w pkt. III na podstawie §8 pkt 6 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2015 r., poz. 1805 z późn. zm.)

SSO Agnieszka Hreczańska – Cholewa SSO Jolanta Bojko SSO Piotr Jarmundowicz