Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2017 roku

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

przy udziale Grzegorza Howorskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2017 roku

sprawy D. K.

syna K. i L. z domu O.

urodzonego (...) w Ś.

oskarżonego z art. 278 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 12 lipca 2017 roku sygnatura akt II K 99/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie w pkt II jego dyspozycji o zobowiązaniu do naprawienia szkody

II.  zwalnia oskarżyciela posiłkowego M. S.od ponoszenia kosztów sądowych postępowania apelacyjnego wydatkami za to postępowanie obciążając Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 632 / 17

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Świdnicy oskarżył D. K. o to, że:

w nocy z 06 lipca 2016 roku na 07 lipca 2016 r w S. w woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z B. S. i D. G., dokonali zaboru w celu przywłaszczenia, z niezabezpieczonego garażu quadu marki A. (...) wartości 25 000 zł, kasku motocyklowego wartości 500 zł, kombinezonu marki P. wartości 2 000 zł oraz rury wydechowej marki Y. wartości 1000 zł na szkodę M. S.oraz motocykla marki S. o nr rej (...) wartości 10 000 zł, kasku motocyklowego wartości 500 zł oraz kurtki materiałowej motocyklowej wartości 500 zł na szkodę M. K., tj. o czyn z art. 278 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 12 lipca 2017r., sygn. akt II K 99/17 :

I.  oskarżonego D. K. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 278 § 1 kk i za to na podstawie powołanego przepisu, przy zastosowaniu art. 37a kk wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy graniczenia wolności, polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

II.  na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązał oskarżonego do częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego M. S.kwoty 1827 zł (tysiąc osiemset dwadzieścia siedem złotych);

III.  na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności zaliczył okres zatrzymania oskarżonego od dnia 14 lipca 2016 roku od godz. 15.00 do dnia 16 lipca 2016 roku godz. 15.00, przyjmując, iż okres zatrzymania jest równoważny czterem godzinom pracy społecznie użytecznej;

IV.  zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. S.kwotę 840 zł (osiemset czterdzieści złotych) tytułem poniesionych przez niego kosztów zastępstwa procesowego;

V.  na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w całości.

Z wyrokiem tym w części, tj. w zakresie punktu II-go dotyczącego obowiązku naprawienia szkody, nie pogodził się oskarżyciel posiłkowy M. S., wnosząc apelację na niekorzyść oskarżonego za pośrednictwem pełnomocnika z wyboru.

Apelujący zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1) art. 46 K.k. poprzez niewłaściwe zastosowanie i orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem w kwocie 1.827,00 złotych, podczas gdy oskarżyciel posiłkowy złożył skutecznie wniosek o naprawienie szkody w wysokości 5.000,00 złotych i taka też kwota powinna być wskazana w wyroku sadu I instancji, ponieważ sąd nie miał żadnych podstaw prawnych do dokonania zmiany żądania oskarżyciela posiłkowego w tym zakresie, zwłaszcza, że wysokość szkody została w niniejszej sprawie udowodniona zarówno co do zasady, jak i co do wysokość szkody i wynosiła 5.483,00 złotych, co z kolei uzasadniało orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody w całości zgodnie ze złożonym wnioskiem oskarżyciela posiłkowego;

2) art. 46 K.k. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że w sytuacji, gdy popełnienie przestępstwa powodującego szkodę następuje wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, to przepis art. 46 K.k. uzasadnia orzeczenie wobec jednego oskarżonego obowiązku naprawienia szkody jedynie w części (tutaj 1/3), podczas gdy orzeczenie obowiązku naprawienia szkody w sytuacji, gdy Sąd nie ma wątpliwości co do jej istnienia i wysokości, a szkoda nie została naprawiona w jakiejkolwiek części, powinno dotyczyć obowiązku naprawienia szkody w całości zgodnie ze złożonym wnioskiem oskarżyciela posiłkowego;

3) art. 46 k.k. w zw. z art. 441 § 1 k.c. w z w. z art. 366 § 1 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody jedynie w części 1/3, podczas gdy w niniejszej sprawie odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przestępstwem ponosi kilka osób, co powoduje ich solidarną odpowiedzialność za szkodę, i w związku z tym, oskarżyciel posiłkowy może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich oskarżonych (dłużników) łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zatem oskarżyciel posiłkowy mógł skutecznie żądać naprawienia szkody przez oskarżonego D. K. w wysokości 5.000,00 złotych, zwłaszcza, że Sąd nie miał wątpliwości co do istnienia szkody i wysokości, jak również, że szkoda nie została naprawiona w jakiejkolwiek części przez oskarżonych (dłużników solidarnych);

4) art. 46 k.k. w zw. z art. 361 § 2 K.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody jedynie w części 1/3, podczas gdy szkoda w niniejszej sprawie została udowodniona w całości i wynosiła 5.483,00 zł, a Sąd orzekając o naprawieniu szkody powinien był stosować przepisy prawa cywilnego i orzec naprawienie szkody w całości według wniosku oskarżyciela posiłkowego,, bowiem zgodnie z art. 361 § 2 K.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Biorąc pod uwagę powyższe, w oparciu o art. 427 § 1 k.p.k. oraz art. 437 § 2 k.p.k. skarżący wniósł o:

1.zmianę punktu II zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego D. K. obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. S.kwoty 5.000,00 złotych;

2.zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa w wysokości 840,00 złotych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacja okazała się bezzasadna, ale jej wniesienie spowodowało zmianę zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonego w oparciu o art. 440 kpk.

Do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody w rozumieniu art. 46 § 1 kk nie jest wystarczającym skazanie za jakiekolwiek przestępstwo przeciwko mieniu na szkodę pokrzywdzonego, obowiązek ten orzeka się tylko w przypadku szkody wyrządzonej takim przestępstwem, za które sprawca został skazany. Zasadę tą należy stosować ściśle, tj. kierować się zespołem ustawowych znamion czynu zabronionego, przypisanego oskarżonemu.

W badanym przypadku D. K. zarzucono współudział w kradzieży m. in. przedmiotowego quada marki A. (...) z art. 278 § 1 kk i w tym zakresie skazano. Czyn ten polega na dokonaniu zaboru mienia w celu przywłaszczenia. Zatem roszczenie oskarżyciela posiłkowego o naprawienie szkody byłoby zasadne, gdyby ów skradziony quad nie został przez oskarżyciela posiłkowego odzyskany. Bezsprzecznie oskarżyciel posiłkowy pojazd odzyskał.

Skoro do uszkodzenia pojazdu doszło już po dokonaniu kradzieży, to szkoda na mieniu powstała w takich pokradzieżowych okolicznościach niestety nie może zostać powetowana oskarżycielowi posiłkowemu w trybie art. 46 § 1 kk, jak tego domaga się apelujący.

Gdyby bowiem sprawca kradzieży quada dokonał następnie jego umyślnego uszkodzenia, uczynił je niezdatnym do użytku czy zniszczył, to takie działanie, jako objęte innym zamiarem niż zabór tego mienia, stanowi kolejny czyn zabroniony, wówczas - w zależności od wysokości szkody – wchodzi w rachubę odpowiedzialność karna za ten czyn z art. 288 § 1 kk bądź z art. 124 § 1 kw. Oskarżonemu wszak w takim zakresie zarzutu nie postawiono i nie uznano winy.

Poszerzając wywód należy nadto wskazać, iż w okolicznościach niniejszej sprawy sprawców kradzieży było aż 3 –ch, poza oskarżonym także już skazani prawomocnie B. S. i D. G.. Sąd Rejonowy nie czynił żadnych ustaleń co do okoliczności powstania uszkodzeń quada, tj. czy były wynikiem następczego umyślnego działania wszystkich 3-ch wskazanych współsprawców kradzieży, czy tylko np. jednego z nich. Nie można także wykluczyć możliwości powstania uszkodzenia quada wskutek braku umiejętności prowadzenia pojazdu tylko przez jednego ze sprawców kradzieży a nawet uszkodzenia nieumyślnego, wskutek niezachowania przez kierującego ostrożności w prowadzeniu pojazdu.

Zatem w ustalonych w sprawie okolicznościach faktycznych nałożenie na oskarżonego w trybie art. 46 § 1 kk obowiązku nałożenia szkody, powstałej po dokonaniu kradzieży, jest oczywiście bezpodstawne.

Zważywszy na zakres skazania D. K., tylko za czyn z art. 278 § 1 kk, oskarżyciel posiłkowy może dochodzić swych roszczeń w odrębnym postępowaniu cywilnym.

Z tych powodów nałożony na oskarżonego obowiązek naprawienia szkody jako rozstrzygnięcie błędne i tym samym rażąco niesprawiedliwe w rozumieniu art. 440 kpk należało uchylić.

Ponieważ apelujący nie kwestionował winy oskarżonego a wniesiona przezeń apelacja dotyczyła wyłącznie szeroko pojętego wymiaru kary i nie została uwzględniona, stąd nie przyznano oskarżycielowi posiłkowemu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

O kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art.636 § 1 kpk i art. 624 § 1 kpk, uznając że względy słuszności przemawiają za zwolnieniem oskarżyciela posiłkowego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania apelacyjnego.