Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Bożenna Zalewska

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Synak

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2017 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wysokość zadłużenia z tytułu składek

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 6 kwietnia 2016r. nr znak: (...)

I.  oddala odwołanie

II.  zasądza od skarżących (...) Sp. Z o.o. z siedzibą w T. na rzecz pozwanego kwotę 7.200 złotych (siedem tysięcy dwieście) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Bożenna Zalewska

Sygn. akt VII U 884/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 06 kwietnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat
w T. określił wysokość należności z tytułu składek płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji w T. za okres od sierpnia 2013 r. do grudnia 2015 r. w tym na:

⚫

ubezpieczenia społeczne w kwocie 113.878,30 zł oraz należne odsetki w kwocie 13.243,00 zł,

⚫

ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 27.701,96 zł oraz należne odsetki w kwocie 3.226,00 zł,

⚫

Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 8.329,01 zł oraz należne odsetki w kwocie 886,00 zł.

Jak wskazano w uzasadnieniu decyzji, z uwagi na to, że płatnik składek nie dokonał wyrejestrowania należy przyjąć, iż jest nadal zobowiązany do składania deklaracji rozliczeniowych i do opłacania należnych składek. Stwierdzono również, że ostatnio złożoną deklaracją rozliczeniową jest deklaracja za miesiąc 06/2013, złożona w dniu 03 lipca 2013 r. Od tego terminu brak jest kolejnych deklaracji rozliczeniowych, pomimo, że płatnik składek nie podlega zwolnieniu z obowiązku comiesięcznego składania deklaracji rozliczeniowych i zgodnie z dyspozycją art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest zobowiązany do składania ich za każdy miesiąc rozliczeniowy. W związku z niespełnieniem ustawowego obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowych za okres od sierpnia 2013 r. do grudnia 2015 r. na koncie płatnika dokonany został wymiar składek z urzędu w wysokości określonej w niniejszej decyzji. Zakład podkreślił również, że dokonany z urzędu wymiar składek nie uwzględnia rozliczenia wypłaconych zasiłków oraz świadczeń rodzinnych (k. nienumerowane akt ubezpieczeniowych).

Od powyższej decyzji odwołanie z dnia 09 maja 2016 r. wniósł płatnik składek (...) sp. z o.o. w T., wnosząc o jej uchylenie oraz o przeprowadzenie dowodu z zeznań wskazanych świadków. Płatnik składek zarzucił zaskarżonej decyzji błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że płatnik składek był w przedmiotowym okresie czasu zobowiązany do składania deklaracji rozliczeniowych i do opłacania należnych składek w sytuacji, gdy w okresie sierpień 2013 r. – grudzień 2015 r. spółka (...) sp. z o.o. nie zatrudniała już żadnych pracowników. Jednocześnie płatnik składek wskazał, iż decyzja jest skierowana do (...) sp. z o.o. w organizacji, podczas gdy w spornym okresie ani tym bardziej w dniu wydania decyzji spółka nie była już spółką w organizacji, zaś korespondencja kierowana była na nieaktualny adres, stąd spółka bez swojej winy nie uczestniczyła na poprzednich etapach przedmiotowego postępowania. Do tego podano, iż przedmiotowa kwestia była już przedmiotem kontroli w innym postępowaniu prowadzonym przez ZUS. W trakcie tej kontroli stwierdzono m.in. brak dokumentacji źródłowej (w tym dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych) spowodowany ich zaginięciem w trakcie zmiany siedziby spółki. Stwierdzono także brak możliwości odtworzenia w/w dokumentacji. Z tego powodu nie złożono w terminie deklaracji rozliczeniowych. Równocześnie wskazano, iż wszyscy byli pracownicy spółki winni potwierdzić, że w spornym okresie nie wykonywali już żadnej pracy na rzecz spółki (k. nienumerowane akt ubezpieczeniowych, k. 2-6 akt sprawy).

W odpowiedzi z dnia 19 maja 2016 r. na odwołanie pozwany organ ubezpieczeniowy wniósł o jego odrzucenie, ewentualnie o jego oddalenie oraz zasądzenie od skarżącej na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego mając na uwadze wartość przedmiotu sporu.

Jak wskazał pozwany, odwołanie nie spełnia wymogów formalnych, ponieważ nie wiadomo, kto je wniósł. Pozwany wskazał na bak podpisu osoby uprawnionej do występowania w imieniu spółki, zaś uprawnienie do występowania w imieniu spółki powinno być potwierdzone aktualnym odpisem z KRS.

W dalszej kolejności pozwany stwierdził, iż z dniem 1 września 2009 r. został zarejestrowany początek działalności płatnika składek (...) sp. z o.o. Natomiast zgodnie z art. 46 oraz art. 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek w związku z prowadzoną działalnością zobowiązany jest do składania dokumentów rozliczeniowych i opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy. (...) sp. z o.o. jako płatnik składek nie wywiązuje się od lipca 2013 r. z ustawowego obowiązku (ostatnia deklaracja została złożona za miesiąc czerwiec 2013). Z uwagi na brak do dnia 5 kwietnia 2016 r. jakichkolwiek czynności po stornie płatnika składek zmierzających do wyjaśnienia całości sprawy, Zakład zaskarżoną decyzją z dnia 06 kwietnia 2016 r. określił wysokość należności z tytułu składek za okres od sierpnia 2013 r. do grudnia 2015 r. (k. nienumerowane akt ubezpieczeniowych, k. 8-9 akt sprawy).

Zarządzeniem z dnia 23 maja 2016 r. Przewodniczący zobowiązał odwołującą się spółkę do uzupełnienia braków formalnych odwołania poprzez podpisanie odwołania przez osobę/osoby uprawnione do reprezentowania spółki zgodnie z KRS w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania pod rygorem zwrotu odwołania. Zarządzenie zostało doręczone w dniu 02 czerwca 2016 r. (k. 1 oraz k. 12 akt sprawy).

W dniu 07 września 2016 r. Przewodniczący zarządził zwrot odwołania (...) sp. z o.o. w T. z uwagi na bezskuteczny upływ terminu do uzupełnienia braków formalnych (k. 13 akt sprawy).

Na powyższe zarządzenie zażalenie wniosła (...) sp. z o.o. w T., zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych poprzez ustaleniem, że zarządzenie z dnia 23 maja 2016 r. zostało doręczone w dniu 2 czerwca br. w sytuacji, gdy w przesyłce skierowanej do powódki znajdowała się jedynie kopia pisma powódki zatytułowanego odwołanie od decyzji, a nie jakiekolwiek zarządzenie czy też odwołanie (k. 23-24, 31-32 akt sprawy).

Postanowieniem z dnia 27 lutego 2017 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku uchylił zaskarżone zarządzenie Przewodniczącego w Sądzie Okręgowym w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 września 2016 r. o zwrocie odwołania. Sąd Apelacyjny wskazał, iż Sąd I instancji ponownie rozpoznając sprawę powinien w pierwszej kolejności ustalić, przeprowadzając stosowne postępowanie dowodowe, czy wezwanie do usunięcia braków formalnych odwołania zostało prawidłowo doręczone skarżącemu (k. 62-65 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem (...), od dnia 01 września 2009 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, której głównym przedmiotem jest cięcie, formowanie i wykańczanie kamienia.

Z powyższego tytułu wnioskodawca podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu, w związku z czym był zobowiązany do opłacania składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz Fundusz Pracy
w spornym okresie to jest od sierpnia 2013 r. do grudnia 2015 r.

okoliczność bezsporna, vide: Informacja z Rejestru Przedsiębiorców KRS – znana Sądowi z urzędu

(...) sp. z o.o. w T., będąca płatnikiem składek i zobowiązana z tego tytułu do regulowania na rzecz pozwanego należności składkowych, zaniechała tego obowiązku i nie wpłacała terminowo składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – na skutek czego powstało zobowiązanie objęte sporną decyzją (zaległość składkowa).

okoliczność bezsporna

Pismem z dnia 12 lutego 2016 r. pozwany organ zawiadomił płatnika składek, iż do dnia 12 lutego 2016 r. na konto płatnika składek nie wpłynęły dokumenty rozliczeniowe za okres sierpień 2013 – grudzień 2015, pomimo obowiązku ich złożenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z powyższym za ten miesiąc został dokonany wymiar składek z urzędu, na podstawie art. 48 ustawy. Jak podał pozwany organ rentowy, wymiaru dokonano na podstawie ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej, tj. deklaracji za (...). Dokonany wymiar nie uwzględnia rozliczonych w tej deklaracji zasiłków oraz świadczeń rodzinnych. Jednocześnie pozwany poinformował o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego. Do tego wskazano, iż na podstawie art. 10 k.p.a. płatnikowi przysługuje prawo do czynnego udziału w każdym stadium postępowania, natomiast przed wydaniem decyzji możliwość wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Zawiadomienie doręczono płatnikowi składek w dniu 24 lutego 2016 r. Płatnik nie udzielił odpowiedzi na w/w pismo.

dowód: zawiadomienie o dokonaniu wymiaru składek z urzędu oraz o wszczęciu postępowania z dnia 12.02.2016 r. – k. nienumerowane akt ubezpieczeniowych, zpo – k. nienumerowana akt ubezpieczeniowych

Następnie pismem z dnia 11 marca 2016 r. organ zawiadomił płatnika składek
o zakończeniu postępowania w sprawie – równocześnie na mocy art. 10 § 1 k.p.a. pouczając o możliwości wypowiedzenia się przez niego co do zebranych dowodów
i materiałów w sprawie w terminie 7 dni od otrzymania pisma.

Zawiadomienie doręczono płatnikowi składek w dniu 25 marca 2016 r. Płatnik składek nie skorzystał z możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym zebranym przez pozwanego w sprawie.

dowód: zawiadomienie o zakończeniu postępowania z dnia 11.03.2016 r. – k. nienumerowane akt ubezpieczeniowych, zpo – k. nienumerowana akt ubezpieczeniowych

Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 06 kwietnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w T. określił wysokość należności z tytułu składek płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji w T. za okres od sierpnia 2013 r. do grudnia 2015 r. w tym na:

⚫

ubezpieczenia społeczne w kwocie 113.878,30 zł oraz należne odsetki w kwocie 13.243,00 zł,

⚫

ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 27.701,96 zł oraz należne odsetki w kwocie 3.226,00 zł,

⚫

Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 8.329,01 zł oraz należne odsetki w kwocie 886,00 zł.

Decyzja została doręczona wnioskodawczyni w dniu 08 kwietnia 2016 r.

dowód: decyzja pozwanego o określeniu wysokości zadłużenia składkowego z dnia 06.04.2016 r. – k. nienumerowane akt ubezpieczeniowych, zpo – k. nienumerowana akt ubezpieczeniowych

W piśmie procesowym z dnia 28 kwietnia 2017 r. pełnomocnik płatnika składek podtrzymał w całej rozciągłości dotychczasowe stanowisko i wnioski dowodowe zawarte w odwołaniu. Ponownie podkreślił, iż po sierpniu 2013 r. spółka nie zatrudniała żadnych pracowników. Do tego stwierdził, że ZUS nie doręczył skutecznie skarżącej jakichkolwiek pism związanych z niniejszym postepowaniem, bowiem zostały one wysłane na nieaktualny adres. Tym samym spółka została pozbawiona możliwości obrony i już z tego powodu zaskarżona decyzja jest wadliwa.

dowód: pismo pełnomocnika płatnika składek z dnia 28.04.2017 r. – k. 74-75 akt sprawy

Pismem procesowym z dnia 09 czerwca 2017 r. pozwany organ rentowy poinformował, że płatnik składek nie wyrejestrował zatrudnionych pracowników i zaprzestał składania dokumentów rozliczeniowych od miesiąca czerwca 2013 r. Za miesiąc czerwiec 2013 r. płatnik składek wykazał w ZUS DRA czterech ubezpieczonych: R. L., Z. H., J. N. oaz P. L.. Na podstawie przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego sporządzono z urzędu dokumenty wyrejestrowujące ZUS ZWUA z dniem 01 lipca 2013 r. dla R. L., P. L. oraz Z. H.. Dalej pozwany podał, iż na dzień 08 czerwca 2017 r. brak jest za okres od lipca 2013 r. do kwietnia 2014 r. dokumentów wyrejestrowujących ZUS ZWUA oraz raportów ZUS RCA dla ubezpieczonego J. N. oraz brak jest raportów ZUS RCA dla ubezpieczonego Z. H..

Jednocześnie wskazano, iż pisma kierowane do płatnika składek przez pozwanego zostały skutecznie doręczone, zaś w aktach znajdują się dołączone potwierdzenia odbioru „zpo”.

Mając powyższe na uwadze pozwany Zakład stwierdził, iż całość zarzutów i roszczeń podniesionych przez płatnika składek nie ma żadnego racjonalnego odzwierciedlenia w rzeczywistości, dokumentacji, jak również w obowiązujących przepisach, a mają jedynie za cel przedłużenie postępowania.

dowód: pismo pozwanego z dnia 09.06.2017 r. – k. 97-97 verte akt sprawy

Na rozprawie w dniu 05 grudnia 2017 r. pełnomocnik pozwanego podtrzymał stanowisko zawarte w odpowiedzi na odwołanie. Jednocześnie wskazał, iż płatnik nie dokonał nałożonego na niego obowiązku w zakresie składania deklaracji, ustalania wysokości należnych składek, dokonania opłaty za pracowników. Do tego jego zdaniem postawa pełnomocnika skarżącej jest bierna.

dowód: protokół skrócony rozprawy z dnia 05.12.2017 r. – k. 111-112 akt sprawy, protokół elektroniczny – k. 113 akt sprawy

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych
w aktach ubezpieczeniowych oraz w aktach sprawy, których prawdziwość nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności z urzędu. Ustalenia faktyczne Sąd poczynił w oparciu o dokumentację dostarczoną przez strony. Treść i autentyczność dokumentów nie budziły wątpliwości i nie były kwestionowane przez strony. Dlatego też dokumentom urzędowym Sąd przyznał moc dowodową zgodnie z art. 244 k.p.c., zaś dokumenty prywatne zostały uznane za wiarygodne w rozumieniu art.245 k.p.c.

Powyższe dowody układają się zdaniem Sądu w spójną całość, wzajemnie się potwierdzając lub uzupełniając. Nie były też kwestionowane przez strony i Sąd dał im wiarę w całej rozciągłości.

Równocześnie na rozprawie Sąd Okręgowy oddalił wniosek pełnomocnika płatnika składek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania prezesa zarządu spółki (...) w charakterze strony (k. 102 akt sprawy), który wezwany prawidłowo nie stawił się na rozprawie, zaś ewentualne uwzględnienie wniosku odwołującego stanowiłoby o konieczności ponownego odroczenia rozpoznania sprawy celem jego ponownego wezwania.

Sąd oddalił także wniosek płatnika składek o przeprowadzenie dowodu z zeznań wskazanych w odwołaniu świadków – byłych pracowników, bowiem w ocenie Sądu okoliczności przedmiotowej sprawy zostały już w dostatecznym stopniu wyjaśnione w rozumieniu art. 217 § 3 k.p.c.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie i wnikliwie przeanalizowanego materiału dowodowego, który Sąd Okręgowy uznał za wystarczający do dokonania wyczerpujących ustaleń faktycznych, Sąd uznał stanowisko pozwanego organu ubezpieczeniowego za prawidłowe w całej rozciągłości.

W konsekwencji odwołanie płatnika składek (...) sp. z o.o. w T. nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania jest ustalenie wysokości należności
z tytułu nieopłaconych przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w spornym okresie od sierpnia 2013 r. do grudnia 2015 r., wskazanych
w zaskarżonej decyzji i wynikających z faktu prowadzenia przez nią pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 j.t. ze zm.), dalej: ustawa systemowa, płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

W myśl art. 47 ust. 1. ustawy systemowej płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż:

1) do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie;

2) do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) do 15 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników.

Z kolei zgodnie z art. 32 ustawy systemowej do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 83 ust. 1. ustawy systemowej Zakład wydaje decyzje
w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności:

1)  zgłaszania do ubezpieczeń społecznych;

1a) ustalania płatnika składek;

2) przebiegu ubezpieczeń;

3) ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek,

3a) ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek;

4) ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

5) wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Z kolei zgodnie z art. 23 ust. 1 cytowanej ustawy od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, 648, 768 i 935) z wyłączeniem art. 56a.Odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 6,60 zł. (ust. 1a).

Na wstępie rozważań wskazać należy, iż mając na względzie specyfikę postępowania w sprawach ubezpieczeń społecznych oraz fakt, iż w przedmiotowej sprawie pomiędzy wnioskodawcą a organem ubezpieczeń społecznych powstał spór dotyczący istnienia zaległości ubezpieczonego z tytułu należności składkowych – Sąd Okręgowy uznał, że przy rozstrzygnięciu niniejszej sprawy zasadnicze znaczenie winna znaleźć zasada wyrażona w art. 6 k.c., zastosowana odpowiednio w postępowaniu
z zakresu ubezpieczeń społecznych. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Sama zasada skonkretyzowana w art. 6 k.c., jest jasna. Ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu, a więc neguje uprawnienie żądającego, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza, część ogólna. Stanisław Dmowski i Stanisław Rudnicki, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2005 r., wydanie 6). Również judykatura stoi na takim stanowisku, czego wyrazem jest wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
i Administracyjna z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, w którym wyrażono pogląd, iż „Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa”.

Przenosząc powyższą regułę na grunt niniejszej sprawy przyjąć należy, iż skarżący decyzję pozwanego organu, zaprzeczając jego twierdzeniom, który na podstawie przeprowadzonego postępowania dokonał niekorzystnych dla ubezpieczonego ustaleń, winien był w postępowaniu przed Sądem nie tylko podważyć trafność poczynionych w ten sposób ustaleń dotyczących obowiązku ubezpieczeń społecznych, ale również, nie ograniczając się do polemiki z tymi ustaleniami, wskazać na okoliczności i fakty znajdujące oparcie w materiale dowodowym, z których możliwym byłoby wyprowadzenie wniosków i twierdzeń zgodnych z jego stanowiskiem reprezentowanym w odwołaniu od decyzji. Przy czym zasada powyższa – biorąc pod uwagę charakter działalności ubezpieczonego (działalność radcy prawnego) – niewątpliwie powinna być mu znana.

W ocenie Sądu Okręgowego skarżąca (...) sp. z o.o. w skuteczny sposób nie podważyła ustaleń pozwanego organu i nie wykazała zasadności swojego odwołania od decyzji pozwanego.

Sedno zarzutów odwołania płatnika składek sprowadzało się do podnoszenia,
że w okresie sierpień 2013 r. – grudzień 2015 r. spółka (...) sp. z o.o. nie zatrudniała już żadnych pracowników. Nadto odwołujący stwierdził, iż spółka została pozbawiona możliwości obrony i już z tego powodu zaskarżona decyzja jest wadliwa.
Jak podawał płatnik składek, decyzja została skierowana do (...) sp. z o.o. w organizacji, podczas gdy w spornym okresie ani tym bardziej w dniu wydania decyzji spółka nie była już spółką w organizacji, zaś korespondencja kierowana była na nieaktualny adres. W jego ocenie ZUS nie doręczył skutecznie skarżącej jakichkolwiek pism związanych z niniejszym postepowaniem, bowiem zostały one wysłane na nieaktualny adres.

W ocenie Sądu Okręgowego za kuriozalny uznać należy zarzut odwołania dotyczący wysłania przez pozwany organ rentowy wszystkich pism w sprawie na nieprawidłowy adres.

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z treścią art. 40. § 1 k.p.a. pisma doręcza się stronie, a gdy strona działa przez przedstawiciela - temu przedstawicielowi.

Należy zauważyć, iż w aktach sprawy znajdują się potwierdzenia odbioru kolejnych pism kierowanych przez pozwanego do płatnika składek. Pisma te zostały odebrane przez przedstawiciela płatnika składek – na każdym ze zwrotnych potwierdzeń odbiór znajduje się pieczęć firmowa płatnika oraz data doręczenia. Płatnik składek miał zatem możliwość zapoznania się z treścią kierowanych do niego pism.

Co istotne, w myśl art. 41 § 1 k.p.a. w toku postępowania strony oraz ich przedstawiciele i pełnomocnicy mają obowiązek zawiadomić organ administracji publicznej o każdej zmianie swojego adresu, w tym adresu elektronicznego. W razie zaniedbania obowiązku określonego w § 1 doręczenie pisma pod dotychczasowym adresem ma skutek prawny (§ 2).

Natomiast jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 maja 2017 r. (sygn. akt II GSK 2322/15, LEX nr 2297670), organ administracji publicznej nie jest obowiązany badać z urzędu, czy znany mu adres strony jest adresem aktualnym. Ustawodawca w art. 41 § 2 k.p.a. ustanawia bowiem domniemanie prawidłowości doręczenia pod dotychczasowym adresem, jeżeli strona zaniedbała obowiązkowi zawiadomienia organu administracji publicznej prowadzącego postępowanie o zmianie adresu zaszłej w toku postępowania.

W realiach niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż w toku postępowania przed pozwanym Zakładem płatnik składek był bierny. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż pozwany kilkukrotnie pouczał płatnika składek, że na podstawie art. 10 k.p.a. płatnikowi przysługuje prawo do czynnego udziału w każdym stadium postępowania, natomiast przed wydaniem decyzji możliwość wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Sam płatnik ani razu nie udzielił odpowiedzi na w/w pisma ani nie skorzystał z możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym zebranym przez pozwanego w sprawie. Nie informował również organu o zmianie adresu.

Nie uszło uwadze Sądu, że płatnik składek nie wykazywał się aktywnością także w toku niniejszego postępowania sądowego. Jego pełnomocnik dwukrotnie składał wnioski o odroczenie kolejnych terminów rozprawy, a na rozprawie w dniu 05 grudnia 2017 r. za stronę skarżącą nie stawił się nikt, mimo prawidłowego zawiadomienia.

W dalszej części rozważań należy wskazać, iż zgodnie bowiem z cytowanym wyżej art. 46 ust. 1. ustawy systemowej płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Z kolei w myśl art. 47 ust. 1. ustawy systemowej płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż:

1) do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie;

2) do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) do 15 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników.

Na tej podstawie oczywistym jest, iż płatnik składek który nie wywiązuje się
z wynikających z przepisów prawa terminów opłacania należności składkowych, naraża się na dodatkowe sankcje w postaci: odsetek za zwłokę lub kosztów egzekucyjnych. Niniejsze środki dyscyplinujące płatników składek stosowane są jednakże wobec wszystkich dłużników, zaś zaniechanie tego rodzaju działań wobec jednego płatnika składek, mogłoby zostać odczytane jako naruszenie zasady równego traktowania wszystkich płatników składek.

Sąd podziela tutaj stanowisko pozwanego organu rentowego, zgodnie z którym płatnik składek podejmuje i prowadzi działalność gospodarczą na własne ryzyko
i powinien on zdawać sobie sprawę z tego, iż obowiązek opłacania składek jest nierozerwalnie związany z faktem prowadzenia działalności. Brak dochodu lub niski dochód w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, trudności finansowe, kłopoty zdrowotne, brak kredytu bankowego na spłatę zadłużenia nie zwalnia płatnika
z obowiązku uregulowania składek łącznie z odsetkami wynikającymi z opłacenia składek po obowiązującym terminie płatności oraz innymi należnościami.

Równocześnie należy podkreślić, że jak wynika z akt składkowych, pismem z dnia 12 lutego 2016 r. pozwany organ zawiadomił płatnika składek, iż do dnia 12 lutego 2016 r. na konto płatnika składek nie wpłynęły dokumenty rozliczeniowe za okres sierpień 2013 – grudzień 2015, pomimo obowiązku ich złożenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W związku z powyższym za ten miesiąc został dokonany wymiar składek z urzędu, na podstawie art. 48 ustawy. Jak podał pozwany organ rentowy, wymiaru dokonano na podstawie ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej, tj. deklaracji za (...). Dokonany wymiar nie uwzględnia rozliczonych w tej deklaracji zasiłków oraz świadczeń rodzinnych. Jednocześnie pozwany poinformował o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego. Do tego wskazano, iż na podstawie art. 10 k.p.a. płatnikowi przysługuje prawo do czynnego udziału w każdym stadium postępowania, natomiast przed wydaniem decyzji możliwość wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Zawiadomienie doręczono płatnikowi składek w dniu 24 lutego 2016 r. Płatnik nie udzielił odpowiedzi na w/w pismo.

Następnie pismem z dnia 11 marca 2016 r. organ zawiadomił płatnika składek
o zakończeniu postępowania w sprawie – równocześnie na mocy art. 10 § 1 k.p.a. pouczając o możliwości wypowiedzenia się przez niego co do zebranych dowodów
i materiałów w sprawie w terminie 7 dni od otrzymania pisma. Zawiadomienie doręczono płatnikowi składek w dniu 25 marca 2016 r. Płatnik składek nie skorzystał z możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym zebranym przez pozwanego w sprawie.

W ocenie Sądu Zakład Ubezpieczeń Społecznych, działając na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy, wydał decyzję określając w sposób prawidłowy, gdyż na podstawie całokształtu przepisów prawnych. Należy podkreślić, iż pozwany zobowiązany jest podjąć działania zmierzające do wyegzekwowania zaległości.

Sąd przychyla się również do zdania pozwanego, że decyzja określająca wysokość zaległości ma charakter deklaratoryjny, a więc nie tworzy ona nowych obowiązków,
a jedynie stwierdza fakt uprzedniego powstania zobowiązania na skutek zaistniałych okoliczności, z którymi prawo łączy powstanie takiego zobowiązania. Decyzja deklaratoryjna określa więc jedynie wysokość zobowiązania już istniejącego, będącego zaległością, które powstało w wyniku niewykonania przez zobowiązanego ustawowego obowiązku obliczania lub uiszczania należności pieniężnej.

Reasumując, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia odwołania płatnika składek (...) sp. z o.o. w T. od zaskarżonej pozwanego organu rentowego z dnia 06 kwietnia 2016 r. i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku, oddalając odwołanie płatnika składek od w/w decyzji.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł w pkt II wyroku, na podstawie przepisów art. 108 § 1 k.p.c., art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 2 pkt 6 w zw. z § 15 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804), w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia odwołania.

Sąd uznał kwotę 7.200 zł za adekwatną do nakładu pracy pełnomocnika, wartości przedmiotu sporu oraz wkładu pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej rozstrzygnięcia, mając na uwadze charakter sprawy.

SSO Bożenna Zalewska