Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Zabrzu orzekał w przedmiocie wydania wyroku łącznego wobec G. G., względem którego zapadły następujące orzeczenia podlegające badaniu w niniejszej sprawie:

I. prawomocny wyrok łączny Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 23 listopada 2010 roku, w sprawie o sygn. akt III K 1763/10, mocą którego na podstawie art. 91 § 2 kk połączono skazanemu kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami: Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 21 listopada 2007r. w sprawie o sygn. III K 1400/07, Sądu Rejonowego w Tychach z dnia 12 lutego 2009r. w sprawie o sygn. II K 211/08 i Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 21 września 2009r. w sprawie o sygn. III K 378/08, orzekając wobec niego karę łączną pozbawienia wolności w wymiarze 2 lat i 2 miesięcy z zaliczeniem na jej poczet okresu odbytej już przez skazanego kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie Sądu Rejonowego w Gliwicach o sygn. III K 1400/07 od dnia 25 sierpnia 2009 roku do dnia 15 stycznia 2010 roku oraz okresu odbytej już przez skazanego kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie Sądu Rejonowego w Tychach o sygn. II K 211/08 od dnia 15 stycznia 2010 roku do dnia 23 listopada 2010 roku, nadto mocą którego na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 i 2 kk połączono skazanemu kary grzywny orzeczone wyrokami: Sądu Rejonowego w Jarosławiu z dnia 04 grudnia 2007r. w sprawie o sygn. II K 237/07 i Sądu Rejonowego w Mikołowie z dnia 18 sierpnia 2009r. w sprawie o sygn. II K 320/09 orzekając wobec niego karę łączną grzywny w wymiarze 180 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10,00 złotych z zaliczeniem na jej poczet okresu jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie Sądu Rejonowego w Jarosławiu o sygn. II K 237/07 od dnia 22 lipca 2007 roku do dnia 23 lipca 2007 roku, wreszcie też mocą którego na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk w zw. z art. 90 § 2 kk połączono skazanemu środki karne w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczone wyrokami: Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 21 listopada 2007 roku w sprawie o sygn. III K 1400/07 i Sądu Rejonowego w Jarosławiu z dnia 04 grudnia 2007 roku w sprawie o sygn. II K 237/07 orzekając wobec niego środek karny zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w łącznym wymiarze 8 lat ustalając równocześnie, że w zakresie nie objętym przedmiotowym wyrokiem łącznym, poszczególne wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu, a ponadto umarzając postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego odnośnie kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami: Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 09 września 2003 roku w sprawie o sygn. IV K 50/03, Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 01 września 2005 roku w sprawie o sygn. IX K 1390/05 oraz Sądu Rejonowego w Jarosławiu z dnia 04 grudnia 2007 roku w sprawie o sygn. II K 237/07 i orzekając w przedmiocie kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów postępowania; orzeczoną przedmiotowym wyrokiem łącznym w jego punkcie pierwszym karę łączną pozbawienia wolności skazany odbywał w okresie:

od dnia 15 sierpnia 2009 roku do dnia 22 grudnia 2010 roku,

od dnia 07 grudnia 2011 roku do dnia 02 lutego 2012 roku,

od dnia 05 września 2015 roku do dnia 09 grudnia 2015 roku

i odbywać ją będzie od dnia 02 maja 2018 roku do dnia 22 września 2018 roku;

II. prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 08 listopada 2012 roku w sprawie o sygn. akt II K 848/12, którym wymienionego skazano za przestępstwo z art. 244 kk, popełnione w dniu 09 czerwca 2012 roku na karę pozbawienia wolności w wymiarze 4 miesięcy obciążając oskarżonego kosztami postępowania; orzeczoną przedmiotowym wyrokiem karę pozbawienia wolności skazany będzie odbywać w okresie od dnia 19 maja 2020 roku do dnia 16 września 2020 roku;

III. prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 17 grudnia 2014 roku w sprawie o sygn. akt II K 1048/14, którym wymienionego skazano za ciąg dwóch przestępstw, z których oba wyczerpują znamiona występku z art. 244 kk popełnionych odpowiednio w dniu 18 sierpnia 2014 roku i w dniu 22 września 2014 roku na jedną karę pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku i 8 miesięcy obciążając oskarżonego kosztami postępowania; orzeczoną przedmiotowym wyrokiem karę pozbawienia wolności skazany będzie odbywać w okresie od dnia 22 września 2018 roku do dnia 19 maja 2020 roku;

IV. prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 15 stycznia 2016 roku w sprawie o sygn. akt II K 948/15, którym wymienionego skazano za przestępstwo z art. 244 kk, popełnione w dniu 05 września 2016 roku na karę pozbawienia wolności w wymiarze 7 miesięcy obciążając oskarżonego kosztami postępowania; orzeczoną przedmiotowym wyrokiem karę pozbawienia wolności skazany będzie odbywać w okresie od dnia 04 października 2017 roku do dnia 02 maja 2018 roku;

V. prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 17 października 2016 roku w sprawie o sygn. akt II K 669/16, którym wymienionego skazano za przestępstwo z art. 244 § 1 kk, popełnione w dniu 15 kwietnia 2016 roku na karę pozbawienia wolności w wymiarze 3 miesięcy obciążając oskarżonego kosztami postępowania; orzeczoną przedmiotowym wyrokiem karę pozbawienia wolności skazany odbywa od dnia 06 lipca 2017 roku i będzie odbywać do dnia 04 października 2017 roku.

Wyrokiem łącznym z dnia 24 sierpnia 2017r. sygn. akt II K 506/17 Sąd orzekł, że:

1. na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 kk łączy kary pozbawienia wolności orzeczone w stosunku do skazanego G. G.:

- prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 08 listopada 2012r. w sprawie o sygn. II K 848/12 opisanym w punkcie II przedmiotowego wyroku łącznego,

- prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 17 grudnia 2014r. w sprawie o sygn. II K 1048/14 opisanym w punkcie III przedmiotowego wyroku łącznego,

- prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 15 stycznia 2016r. w sprawie o sygn. II K 948/15 opisanym w punkcie IV przedmiotowego wyroku łącznego,

- prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 17 października 2016r. w sprawie o sygn. II K 669/16 opisanym w punkcie V przedmiotowego wyroku łącznego

i orzeka wobec skazanego G. G. karę łączną pozbawienia wolności w wymiarze 2 lat i 3 miesięcy;

2. na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej w punkcie pierwszym przedmiotowego wyroku łącznego kary łącznej pozbawienia wolności zalicza skazanemu G. G. okres kary odbytej przez niego kary w sprawie Sądu Rejonowego w Zabrzu o sygn. akt II K 669/16 od dnia 06 lipca 2017 roku od godziny 08:40 do dnia 24 sierpnia 2017 roku do godziny 09:00;

3. w częściach nie objętych niniejszym wyrokiem łącznym, wyroki wskazane w punkcie pierwszym przedmiotowego wyroku łącznego podlegają odrębnemu wykonaniu;

4. na podstawie art. 572 kpk umarza postępowanie w przedmiocie objęcia niniejszym wyrokiem łącznym:

- wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 23 listopada 2010 roku wydanego w sprawie o sygn. III K 1763/10,

- wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 09 września 2003 roku wydanego w sprawie o sygn. akt IV K 50/03,

- wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 01 września 2005 roku wydanego w sprawie o sygn. IX K 1390/05 oraz

- wyroku Sądu Rejonowego w Jarosławiu z dnia 04 grudnia 2007 roku wydanego w sprawie o sygn. akt II K 237/07;

5. na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia skazanego G. G. od ponoszenia kosztów postępowania obciążając nimi Skarb Państwa.

Prokurator zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść skazanego zarzucając obrazę prawa materialnego, a to art. 91 § 2 kk poprzez jego pominięcie, jako podstawy prawnej wymiaru kary łącznej pozbawienia wolności, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjecie, jako podstawy wymiaru kary łącznej art. 91 § 2 kk w zw. z art. 86 § 1 kk.

Apelację wywiódł również obrońca skazanego, zaskarżając wyrok w zakresie wymierzonej skazanemu kary łącznej, zarzucił rażącą jej niewspółmierność, wnosząc o zmianę wyroku i obniżenie orzeczonej wobec skazanego kary łącznej do 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności z zastosowaniem zasady absorpcji, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Jedynie apelacja Prokuratora skutkować musiała zmianą zaskarżonego wyroku, albowiem istotnie jedną z kar podlegających łączeniu była kara pozbawienia wolności wymierzona wobec skazanego wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 17 grudnia 2014 roku w sprawie o sygn. akt II K 1048/14 za ciąg dwóch przestępstw, z których oba wyczerpują znamiona występku z art. 244 kk.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko, że w sytuacji, gdy wymierza się karę łączną na podstawie art. 91 § 2 kk, tylko ten przepis należy powoływać. O ile wskazywanie również art. 86 § 1 kk uznać trzeba za zbędne, ale nie błędne, bo zasady wymiaru tej szczególnej postaci kary łącznej ten przepis także określa (o ile nie wyłącza go art. 91 § 3 kk), to na pewno art. 85 kk obok art. 91 § 2 kk nie może się znajdować, bowiem wchodzi w grę albo jeden, albo drugi z nich (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18.07.2002 roku sygn. II AKa 249/02).

Z tego względu Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1 jako podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazał art. 91 § 2 kk.

Apelacja obrońcy skazanego nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Sąd I instancji prawidłowo zgromadził materiał dowodowy i informacje niezbędne dla orzekania w przedmiocie wyroku łącznego, który należało wydać wobec skazanego. Trafnie przeanalizował przesłanki warunkujące w myśl art. 19 ust 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, możliwość zastosowanie względem skazanego przepisów ustawy obowiązującej od dnia 1.07.2015 r. oraz rozważył w tym zakresie okoliczności sprawy przez pryzmat normy art. 4 § 1 kk.

Badając przesłanki wedle ustawy uprzednio obowiązującej Sąd prawidłowo dostrzegł, że w wypadku przestępstw pozostających w zbiegu objętym wyrokiem łącznym w sprawie III K 1763/10, względem później popełnionych, nie zachodzą podstawy do orzeczenia kary łącznej, albowiem brak okoliczności uzasadniających ustalenie realnego zbiegu przestępstw pomiędzy którymkolwiek z badanych wskazanym wyrokiem łącznym z kolejnymi trzema przestępstwami i ciągiem przestępstw. Również, gdy chodzi o owe kolejne cztery skazania żadne z przestępstw- ciągu przestępstw nie pozostają w zbiegu realnym, bowiem skazany dopuszczał się kolejnych występków po wydaniu poprzedniego wyroku.

Dlatego w wypadku skazanego brak było podstaw do orzeczenia kary łącznej z zastosowaniem art. 85 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 30.06.2015 r.

Badając z kolei poszczególne wyroki jednostkowe i poprzedni wyrok łączny, Sąd orzekający również trafnie dostrzegł, że względem wspomnianego wyroku łącznego- kar łącznych nim orzeczonych, co do każdej z kar orzeczonych kolejnymi wyrokami zachodzi negatywna przesłanka uniemożliwiająca objęcie wyrokiem łącznym poprzednio takim wymierzonej kary łącznej z kolejnymi karami wymierzonymi w wyrokach jednostkowych (art. 85 § 3 kk).

Każde z przestępstw objętych wyrokami w sprawach o sygn. II K 848/12, sygn. II K 1048/14, sygn. II K 948/15, sygn. II K 669/16, skazany popełnił bowiem po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania kary łącznej orzeczonej wyrokiem łącznym wydanym w sprawie III K 1763/10, a to w okresie warunkowego przedterminowego zwolnienia, które następnie odwołano, w okresie odroczenia wykonania kary, po upływie tego, a przed osadzeniem oraz w czasie udzielonej mu przerwy.

Połączeniu zatem podlegały, jak słusznie ustalił Sąd I instancji, kary pozbawienia wolności orzeczone w sprawach o sygn. II K 848/12, sygn. II K 1048/14, sygn. II K 948/15, sygn. II K 669/16, zaś granice kary łącznej kształtowały się od 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności do 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Wymierzając kare łączną pozbawienia wolności Sąd orzekający prawidłowo uwzględnił tak cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego oraz w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, jak i okoliczności podmiotowo- przedmiotowe czynów, za które wymierzone zostały kary jednostkowe, tak w zakresie znaczących odstępów czasu pomiędzy zachowaniami przestępczymi, jak i z drugiej strony podobieństwo przedmiotowe, które jednak przekonuje o demoralizacji i nieustępliwości skazanego oraz braku poszanowania tak porządku prawnego, jaki i zapadających wobec niego wyroków.

W świetle powyższego oraz uprzedniej wielokrotnej karalności wskazującej na to, że cele tamtych skazań nie zostały spełnione, bowiem nie powstrzymały skazanego od dalszych przestępstw, nie sposób było zgodzić się z postulatem obrońcy, jakoby kara łączna wymierzona zaskarżonym wyrokiem była rażąco niewspółmiernie surową, a dla spełnienia jej celów byłoby wystarczające orzeczenie tej kary w dolnej granicy.

Pamiętać należy, że racjonalizacja kary orzekanej, jako kara łączna w wyroku łącznym nie musi być rozumiana wyłącznie, jako łagodzenie i mieć zatem charakter jednokierunkowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21.08.2007 roku sygn. akt II KK 96/07, OSNKW 2008/1/6 ).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy nie uwzględnił apelacji obrońcy skazanego, dokonując wskazanej wyżej zmiany w wyniku rozpoznania apelacji oskarżyciela publicznego. Nadto Sąd odwoławczy zmienił wyrok również w punkcie 4 eliminując rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 9 września 2003 r. w sprawie o sygn. akt IV K 50/03, albowiem wyrok ten, co wynika wprost z części wstępnej nie był przedmiotem badania Sądu meriti, a też i nie mógł bez obrazy zasad właściwości rzeczowej.