Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 sierpnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., przyznał M. Ł. (1) emeryturę od dnia 8 sierpnia 2016 roku tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że emerytura została obliczona zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej, jako równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględniono:

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 5908,84zł;

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 362926,90 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 251,30 miesięcy;

- wyliczona kwota emerytury wynosi 1467,71 zł

/decyzja k. 21 akt ZUS/

W dniu 3 października 2016 roku odwołanie od powyższej decyzji złożyła M. Ł. (1). Zakwestionowała wysokość świadczenia i to, że nie uwzględniono jej rzeczywistych zarobków z okresu pracy w (...) Konsorcjum (...) od 01.05.1992 do 15.03.1993 roku. Zarzuciła, że ZUS przyjął minimalne wynagrodzenia za te miesiące pracy i nie uwzględnił, że oprócz wynagrodzenia zasadniczego, otrzymywała również 20% premii.

M. Ł. (1) podniosła w odwołaniu, że mogą być powołani świadkowie, (wskazała ich imiona i nazwiska), jednak nie podała adresów, na jakie Sąd miałby wysłać wezwania dla tych osób.

Wnioskodawczyni podniosła również, że ZUS nie uznał jej pracy w latach 1988, 1989 i 1990, wykonywanej na rzecz Spółdzielni Pracy (...) w P.. Była członkiem tej Spółdzielni i chałupnikiem. W jej ocenie było płacone ubezpieczenie.

/odwołanie wnioskodawczyni k. 2 /

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podniesiono, że do stażu ubezpieczeniowego nie został zaliczony okres wykonywania działalności zarobkowej w zakresie wytwórczości ludowej lub artystycznej w okresie 01.01.1988 – 01.12.1990, z uwagi na brak potwierdzenia informacji o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu.

ZUS podniósł także, że decyzją z dnia 14 września 2016 roku dokonano przeliczenia wysokości emerytury, doliczając okres od 09.03.1993 do 15.03.1993 do stażu pracy, przyjmując wynagrodzenie wskazane w świadectwie pracy (bez premii).

/odpowiedź na odwołanie k. 3/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

M. Ł. (1) urodziła się (...).

Wnioskodawczyni współpracowała ze Spółdzielnią Pracy (...). Uchwałą z dnia 25.03.1988 roku została przyjęta w poczet kandydatów na członka Spółdzielni.

Zleconą pracę wykonywała w domu i oddawała w umówionym punkcie w Ł., na ulicy (...). Za wykonaną pracę otrzymywała zapłatę.

Wnioskodawczyni nie wie, czy Spółdzielnia odprowadzała składki na ubezpieczenie społeczne.

Wnioskodawczyni płaciła Spółdzielni za pobrane materiały bądź za obciążenia reklamacyjne.

Dowód: dokumentacja k 16-20, przesłuchanie wnioskodawczyni k 63 odwrót

Od 1.05.1992 do 15.03.1993 roku wnioskodawczyni była zatrudniona na cały etat w (...) S.A. Oddział w Ł., na stanowisku księgowej, a od 1.10.1992 roku - kierownika komórki księgowości. W okresie od 1.10.1992 roku jej miesięczne wynagrodzenie wynosiło 5.000.000 złotych. Umowa o pracę przewidywała również premię uznaniową do 20%. Z dokumentów nie wynika, jakie było wynagrodzenie wnioskodawczyni od maja do września 1992 roku.

Dowód: umowa o pracę k 25 akt ZUS, świadectwo pracy k 26 akt ZUS dotyczących emerytury

Ustalając wysokość emerytury, ZUS uwzględnił powyższe zarobki i obliczył wskaźnik z najkorzystniejszych lat. Do wyliczenia przyjęto zarobki w wysokości 5.000.000 złotych, za okres od 1.10.1992 do 15.03.1993 roku, bez premii. Za miesiące od 1.05. do 30.09.1992 roku przyjęto najniższe wynagrodzenie. Uzyskany wskaźnik podstawy wymiaru wyniósł 61,94%

Wyliczenie k 38 akt ZUS dot. emerytury

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny materiału dowodowego i zważył, co następuje

Oceniając materiał dowodowy Sąd nie przyjął za podstawę ustaleń faktycznych kopii regulaminu wynagradzania, zawartego w aktach rentowych oraz twierdzeń wnioskodawczyni, że dostawała co miesiąc premię w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego.

Po pierwsze, załączona kopia dotyczy wynagradzania pracowników Konsorcjum (...) w W., zaś wnioskodawczyni pracowała w (...) Konsorcjum (...).

Po drugie, wnioskodawczyni w umowie o pracę miała wskazane wynagrodzenie zasadnicze plus premia uznaniowa do 20%, zaś w świadectwie pracy podano, że otrzymywała premię regulaminową.

Sąd nie wie więc, o jaką premię w istocie chodziło i jaka była wysokość tej premii. Innym składnikiem wynagrodzenia jest premia uznaniowa, której wypłacanie zależało i zależy od różnych czynników. Świadczenie to mogło być wypłacane co miesiąc w innej wysokości, bądź pracownik nie musiał go w ogóle dostać.

Premia regulaminowa wynika z regulaminu wynagradzania bądź premiowania. Jej wysokość jest z góry określona, przy założeniu, że spełnione zostały przesłanki do nabycia premii regulaminowej.

Wnioskodawczyni twierdziła, że dostawała od maja 1992 roku co najmniej 4.000.000 złotych wynagrodzenia i maksymalną premię, bo dobrze wykonywała swoje obowiązki. Podała również, że premia była jej wypłacana do końca 1992 roku, bo później zaczęły się problemy pracodawcy.

Twierdzenia takie, zdaniem Sądu, świadczą o tym, że wnioskodawczyni otrzymywała premię uznaniową, zależną od wyników i zaangażowania w pracy.

Podsumowując, Sąd nie uwzględnił jakichkolwiek kwot premii.

Sąd nie miał również podstaw do przyjęcia, że w okresie od maja do końca września 1992 roku wnioskodawczyni zarabiała więcej niż najniższe wynagrodzenie w j.g.u.

Oczywiście Sąd nie kwestionuje, że jako księgowa, wnioskodawczyni mogła otrzymywać wyższe wynagrodzenie. Problemem jest to, że za sporny okres nie ma żadnego dokumentu, który pozwoliłby na określenie tego wynagrodzenia tak, jak można było to zrobić za późniejsze miesiące.

Z powyższych względów Sąd nie mógł uwzględnić wniosku M. Ł. i przyjąć, że od 01.05 do 30.09.1992 roku zarabiała co najmniej 4.500.000 złotych.

Sąd podjął próbę ustalenia, gdzie znajduje się dokumentacja Spółdzielni (...), jednak próba okazała się bezskuteczna.

Sąd nie przesłuchał świadków, zgłoszonych przez wnioskodawczynię w odwołaniu, ponieważ wnioskodawczyni nie podała adresów tych osób i w toku procesu przyznała, że nie wie, gdzie ma poszukiwać danych.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art. 26 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 (podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art.173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust.1a i 1b oraz art.185) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art.183.

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Natomiast zgodnie z ust. 2 tego przepisu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 w/w przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym, że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu, do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Z kolei z mocy art. 15 ust. 1 analizowanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę.

Kwestię ponownego ustalania kapitału początkowego reguluje art. 175 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w myśl którego ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego następuje w okolicznościach określonych w art. 114.

Zgodnie zaś z art. 114 ust. 1, prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 roku w sprawie o sygn. III UZP 2/03 (OSNP 2003/14/338) - tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, iż zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego. Chodzi tutaj o umowy pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawczyni domagała się uwzględnienia do stażu ubezpieczeniowego, okresu współpracy ze Spółdzielnią (...).

Sąd zauważa, że wnioskodawczyni, we wniosku o ustalenie kapitału początkowego i o emeryturę nie podała, jako okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym, okresu pracy na rzecz Spółdzielni (...). Okoliczność ta wynika prawdopodobnie z tego, że wnioskodawczyni od początku zdawała sobie sprawę, że Spółdzielnia nie odprowadzała składek na ubezpieczenie społeczne.

Sąd podjął próbę ustalenia zasad współpracy oraz innych szczegółów, które pozwoliłyby na zidentyfikowanie tego okresu, jednak próby się nie powiodły. Wszystkie instytucje, do których Sąd zwrócił się o pomoc, odpowiadały negatywnie, bowiem nie dysponowały jakimikolwiek dokumentami.

W oparciu o informacje uzyskane od wnioskodawczyni oraz załączone przez nią dokumenty, Sąd nie jest w stanie określić, na jakich zasadach odbywała się współpraca. Sąd nie wie nawet, czy wnioskodawczyni faktycznie była członkiem tej Spółdzielni, gdyż jedyny dokument złożony do akt mówi o przyjęciu wnioskodawczyni w poczet kandydatów na członka Spółdzielni.

Dokumenty dotyczące kwestii finansowych, w ocenie Sądu, mogą świadczyć o tym, że wnioskodawczyni kupowała od Spółdzielni materiał, z którego wytwarzała później wyroby artystyczne i sprzedawała je Spółdzielni.

Wobec powyższego Sąd nie uwzględnił okresu współpracy ze Spółdzielnią (...) do stażu ubezpieczeniowego.

Odnosząc się do kwestii wynagrodzenia w (...) Konsorcjum (...), to jak już była o tym mowa, nie jest możliwe uwzględnienie postulatów wnioskodawczyni. Sąd nie ma podstaw do przyjęcia, że wnioskodawczyni, w miesiącach od maja do września 1992 roku, zarabiała po 4.500.000 złotych oraz że otrzymywała premię w wysokości 20%.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c., odwołanie oddalił.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć wnioskodawczyni