Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2017 r.

sprawy J. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania J. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 24 maja 2017

znak : (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 714/17

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 13 grudnia 2017 r.

Decyzją z dnia 24 maja 2017 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 25 kwietnia 2017 r. odmówił wnioskodawcy J. Ł. prawa do emerytury pomostowej uznając, iż nie spełnia on wymogów do uzyskania dochodzonego świadczenia. Powołując się na przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t. j. Dz. U. z 2016 poz. 887 ze zm.) oraz ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych ( Dz. U. 2015 poz. 965) przytoczył warunki uzyskania emerytury pomostowej i stwierdził, iż wnioskodawca ich nie spełnia, albowiem nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat. Ponadto przed dniem 1 stycznia 1999 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub 32 i 33 ustawy emerytalnej. Organ rentowy podkreślił przy tym, że do stażu pracy w szczególnym charakterze uznał wnioskodawcy okres pracy od 1 września 2016 r. do 30 listopada 2016 r. zgodnie ze zgłoszeniem płatnika składek. W dalszej części uzasadnienia ZUS wyjaśnił, że nie uwzględnił jako pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w okresach : 23.11.1978r. – 27.04.1980r. oraz 28.05.1981r. – 31.05.1992r. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w R. gdyż w przedłożonym świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach widnieje stanowisko „kierowca” a nadto w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wskazano stanowisko „kierowca- operator pompy stetter”; 01.12.1999r. – 13.12.1999r. 01.01.2000r. – 31.08.2000r., 14.11.2000r. – 31.03.2001r., 02.07.2001r. – 16.03.2002r., 7.08.2002 r. – 31.03.2003 r., 24.11.2003r. – 20.07.2004r., 01.12.2004r. – 04.05.2005r., 17.08.2005r. – 25.04.2006r., 10.01.2007r. – 07.03.2007r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Usługowo – Handlowym (...) w B. gdyż wydane świadectwo pracy w szczególnych warunkach nie wskazuje na stanowisko ściśle określone w zarządzeniu branżowym a wymienia stanowisko „parkieciarz”; 17.01.2017 r. do 16.04.2017 r. w (...) R. ponieważ płatnik składek nie zgłosił wnioskodawcy do pracy w szczególnym charakterze.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył J. Ł. wskazując, że się z nią nie zgadza.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. Ł. urodził się w dniu (...) W dniu 25 kwietnia 2017r. złożył w ZUS wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej załączając do wniosku część dokumentów dotyczący przebytych okresów składkowych i nieskładkowych oraz zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wskazał przy tym, iż pozostała ich część zalega już w dokumentacji organu rentowego. ZUS ustalił dla w/w ogólny staż pracy w wymiarze 27 lat 8 miesięcy i 9 dni. Wskazał też, że do stażu pracy w szczególnym charakterze uznał wnioskodawcy okres pracy od 1 września 2016 r. do 30 listopada 2016 r. zgodnie ze zgłoszeniem płatnika składek. W oparciu o zgromadzone dokumenty organ rentowy 24 maja 2017 r. wydał zaskarżoną decyzję, którą odmawiał w/w prawa do świadczenia.

(dowód: dokumentacja w aktach ZUS)

Wnioskodawca w okresie od 23.11.1978r. do dnia 31.05.1992r. pozostawał w zatrudnieniu w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym S.A. w R.. W ramach tego zatrudnienia w okresach od 23.11.1978r. do 27.04.1980r., od 28.05.1981r. do 18.02.1991 r. oraz od 8.01.1992 r. do 31.05.1992r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Kierował samochodem typu (...) transportując beton. W okresie od 19.02. 1991 r. do 7.01.1992 r. wnioskodawca był delegowany z macierzystego zakładu pracy przez (...) do pracy na budowie eksportowej w L.. Pracował tam na stanowisku kierowca operator pompy stetter.

(dowód: dokumentacja w aktach ZUS, dokumentacja w aktach osobowych wnioskodawcy, zeznania świadków Z. U. oraz W. W., zeznania wnioskodawcy)

W okresach od 01.12.1999r. do 13.12.1999r., od 01.01.2000r. do 31.08.2000r., od 14.11.2000r. do 31.03.2001r., od 02.07.2001r. do 16.03.2002r., od 7.08.2002 r. do 31.03.2003r., od 24.11.2003r. do 20.07.2004r., od 01.12.2004r. do 04.05.2005r., od 17.08.2005r. do 25.04.2006r., od 10.01.2007r. do 07.03.2007r. wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Usługowo – Handlowym (...) w B.. W ramach tego zatrudnienia wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace parkieciarsko – cykliniarskie. Praca polegała na cyklinowaniu parkietu i lakierowaniu go.

(dowód: dokumentacja w aktach ZUS, zeznania wnioskodawcy)

Wnioskodawca w okresie od 17.01.2017 r. do 16.04.2017 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. Pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy autobusu. Kierował wówczas autobusami o liczbie miejsc siedzących powyżej 30.

(dowód: dokumentacja w aktach ZUS, zeznania wnioskodawcy)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody. Jako wiarygodne uznał twierdzenia wnioskodawcy odnośnie charakteru wykonywanych przez niego czynności w spornych okresach zatrudnienia potwierdzone zeznaniami jego współpracowników. Zeznania świadków Z. U. oraz W. W. są jasne, rzeczowe i wiarygodne.

Okoliczności w sprawie istotne Sąd ustalał także na podstawie dowodów z dokumentów, w tym zawartych w aktach pracowniczych wnioskodawcy, zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym, których treść i forma nie budziły wątpliwości oraz pisemnych stanowisk stron.

Sąd zważył, co następuje:

Istotą sporu w przedmiotowej sprawie pozostawało ustalenie uprawnień J. Ł. do emerytury pomostowej uregulowanej w przepisach ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 664), gdyż o takie świadczenie w/w wnioskował.

Emerytury pomostowe zostały wprowadzone do systemu ubezpieczeń społecznych przez powyższą ustawę, która weszła w życie 1 stycznia 2009 r. i dotyczą ubezpieczonych zatrudnionych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Cechą charakterystyczną emerytur pomostowych jest ich przejściowy charakter, zgodnie bowiem z art. 16 ustawy, prawo do tego świadczenia ustaje nie tylko z dniem śmierci uprawnionego, ale również z dniem poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury w wieku powszechnym.

Zgodnie z treścią przepisu art. 4 w/w ustawy prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi , który spełnia łącznie następujące warunki:

1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2)ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Art. 3 ust. 1 stanowi zaś, że prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Ustęp zaś 3 art. 3 wskazuje, że prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy prace, o których mowa w ust. 1 lub w ust. 3, w pełnym wymiarze czasu pracy. Okresy zaś zatrudnienia w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy w świadectwie pracy.

Regulacją szczególną w stosunku do tej jaka wynika z art. 4 ustawy jest regulacja wynikająca z przepisu art. 49. Zgodnie zaś z treścią art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1)po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2)spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3)w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Odnosząc powyższe uregulowania do okoliczności faktycznych niniejszej sprawy należy stwierdzić, że wnioskodawca J. Ł. urodził się (...) a więc po dniu 31 grudnia 1948r. W dniu (...) ukończył 60 lat. Posiada okres składkowy i nieskładkowy przekraczający wymagane 25 lat, nie pozostaje w stosunku pracy. Bezspornym miedzy stronami jest, iż wnioskodawca będąc zatrudnionym w F. (...) (...) M. T., w okresie od 1 września 2016 r. do 30 listopada 2016 r. wykonywał pracę kierowcy autobusu kwalifikowaną przez organ rentowy jako prace o szczególnym charakterze. Wobec powyższego w ocenie Sądu zasadnym jest badać uprawnienia wnioskodawcy do emerytury pomostowej tylko przez pryzmat przesłanek określonych treścią art. 4 powołanej ustawy.

W świetle powyższego sporne w sprawie pozostawało wykonywanie przez wnioskodawcę pracy zaliczanej do prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przez okres przekraczający 15 lat obejmujący czasokres zarówno przed 1 stycznia 1999 r. jak i po 31 grudnia 2008 r. Organ rentowy kwestionował wykonywanie przez wnioskodawcę pracy kwalifikowanej jako praca w warunkach szczególnych w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w R. oraz Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Usługowo – Handlowym (...) w B. wskazując na nieprawidłowości w treści wydanych świadectw pracy oraz po 31 grudnia 2008 r. w Przedsiębiorstwie (...) S.A.

W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania mu prawa do emerytury pomostowej wymienionych w art. 4 pkt. 2 ustawy o emeryturach pomostowych, tj. wnioskodawca nie legitymuje się co najmniej 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Odwołujący się J. Ł. udowodnił jedynie 12 lat i 22 dni stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Na powyższy staż pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze składały się okresy zatrudnienia przypadające po 31 grudnia 2008 r., uznane przez organ rentowy tj. okres zatrudnienia w Firmie (...) (...) M. T., w okresie od 1 września 2016 r. do 30 listopada 2016r. ( 3 miesiące) gdzie wnioskodawca wykonywał pracę kierowcy autobusu oraz uznane przez Sąd tj. okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) S.A od 17.01.2017 r. do 16.04.2017 r. ( 3 miesiące i 1 dzień) gdzie wnioskodawca również wykonywał pracę kierowcy autobusu. Na w/w udowodniony staż pracy składa się również uznany przez Sąd okres zatrudnienia wnioskodawcy w szczególnych warunkach przed 1 stycznia 1999 r. Sąd uznał bowiem, iż wnioskodawca będąc zatrudnionym w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym S.A. w R. w okresach od 23.11.1978r. do 27.04.1980r., od 28.05.1981r. do 18.02.1991 r. oraz od 8.01.1992 r. do 31.05.1992r. ( łącznie 11 lat 6 miesięcy i 21 dni) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Ową pracę można zakwalifikować jako wymienioną w wykazie A, dziale VIII, poz. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. –jako prace w transporcie i łączności, prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów.

W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawcy nie można zaliczyć do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia na stanowisku kierowcy operatora pompy stetter przypadającego w okresie pracy wnioskodawcy na budowie eksportowej w L. od 19.02. 1991r. do 7.01.1992 r. na która był delegowany przez (...) Wnioskodawca nie udowodnił, że w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Wskazać należy, że tylko okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy wypełniają kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Stałe wykonywanie takich prac oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) lub okresowe, a nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 12 lutego 2013 r., sygn. akt III AUa 1002/12, LEX nr 1312027)

Ostatecznie do 15 letniego okresu o którym mowa w art. 4 pkt 2 ustawy o emeryturach pomostowych Sąd nie zaliczył również pracy wnioskodawcy w okresach od 01.12.1999r. do 13.12.1999r., od 01.01.2000r. do 31.08.2000r., od 14.11.2000r. do 31.03.2001r., od 02.07.2001r. do 16.03.2002r., od 7.08.2002 r. do 31.03.2003 r., od 24.11.2003r. do 20.07.2004r., od 01.12.2004r. do 04.05.2005r., od 17.08.2005r. do 25.04.2006r., od 10.01.2007r. do 07.03.2007r. wykonywanej w ramach zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Usługowo – Handlowym (...) w B.. W tym przypadku Sąd nie badał charakteru czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w ramach zatrudnienia w w/w okresach bowiem okresy te przypadają po 1 stycznia 1999 r. a przed 31 grudnia 2008 r. stąd też nie podlegają zaliczeniu do okresów o których mowa w art. 4 pkt. 5 czy 6 ustawy o emeryturach pomostowych.

Uwzględniając poczynione wyżej ustalenia i zważania należy stwierdzić, że wnioskodawca nie wypełnił przesłanek warunkującym nabycie prawa do emerytury pomostowej. Skutkiem powyższego Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżona przez niego decyzja ZUS jest prawidłową i odwołanie od niej wniesione stosownie do art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił.