Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 lipca 2015 roku

sporządzone w trybie art. 424 § 3 kpk

Mając na uwadze dokonaną w sprawie ocenę materiału dowodowego i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne Sąd zważył, co następuje :

Za w pełni udowodnione Sąd uznał, że oskarżony L. T. w dniu 5.05.2015 r. działaniem swoim wyczerpał podmiotowe i przedmiotowe znamiona przestępstwa z art. 178a § 1 i § 4 kk.

Odpowiedzialność z art. 178a § 1 i § 4 kk ponosi ten, kto znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym m.in. będąc wcześniej prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości . W świetle zgromadzonych dowodów nie ulegało wątpliwości, że oskarżony w dniu 5.05.2015 r. prowadząc samochód marki V. (...) o nr rej. (...) po drodze publicznej w miejscowości Z. znajdował się w stanie nietrzeźwości. Stosownie do treści art. 115 § 16 kk stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub zawartość alkoholu w 1 dm ³ wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość. Zgodnie z protokołami z przebiegu badania stanu trzeźwości urządzeniami elektronicznymi z dnia 5.05.2015 r. /k 2 - 5/ zawartość alkoholu w wydychanym przez oskarżonego L. T. powietrzu wynosiła po badaniu alkosensorem o godzinie 17.55 – 0,50 mg/l, o godzinie 18.12 – 0,52 mg/l , a po badaniu alkometrem A2 0 – o godz. 18.43 mg/l , o godz. 18,45 mg/l . Bez wątpienia zatem zawartość alkoholu w organizmie oskarżonego przekraczała wartość, o której mowa w art. 115 § 16 kk. Oskarżony prowadząc samochód w takim stanie był już wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości . Wyrokiem Sądu Rejonowego w Nowym Sączu z dnia 29 października 2013r. sygn. akt II 1 K 776/13 L. T. bowiem za popełnienie przestępstwa z art. 178a § 1 kk skazany został na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na trzyletni okres próby , karę grzywny w ilości 80 stawek dziennych po 10 złotych każda , orzeczono nadto oskarżonemu środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat z wyłączeniem pojazdów kategorii (...) , zaliczając na poczet tego środka okres zatrzymania prawa jazdy od 2.07.2013r do 29.10.2013r , orzeczono także środek karny w postaci świadczenia pieniężnego w kwocie 400 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej i środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości. Orzeczenie to uprawomocniło się w dniu 6 listopada 2013r. ( akta tut. Sądu sygn. II 1 K 776/13 , odpis wyroku tut. Sądu sygn. II I K 776/13 – k. 13 , karta karna – k. 18 )

Czyn popełniony przez oskarżonego był zawiniony i społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy – był więc czynem przestępczym . Oskarżony dopuścił się wyżej opisanego czynu umyślnie , działając z zamiarem bezpośrednim , obejmował swoim zamiarem realizację wszystkich znamion przestępstwa z art.178a § 1 i § 4 kk . Oskarżony był osobą dorosłą , świadomą bezprawności swojego działania. Jego poczytalność nie budziła wątpliwości. W chwili czynu jego nietrzeźwość była wynikiem zwykłego spożywania alkoholu. Oskarżony nie znajdował się w żadnej szczególnej sytuacji motywacyjnej, a decyzję o prowadzeniu samochodu po wcześniejszym spożyciu alkoholu podjął świadomie , wiedząc o tym , że był już wcześniej prawomocnie skazany za takie samo przestępstwo . Można było od oskarżonego wymagać zachowania zgodnego z prawem. Nie zachodziła żadna okoliczność, która zwalniałaby go od odpowiedzialności za popełnione przestępstwo tj. wyłączała bezprawność czynu bądź winę.

Oskarżony poruszał się pojazdem mechanicznym w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości ze znacznie przekroczonym dozwolonym poziomem alkoholu w organizmie (art. 115 § 16 kk). Oskarżony wykazał tym samym rażące lekceważenie obowiązujących zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym (art. 45 ust. 1 ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym) narażając nie tylko siebie , ale również innych użytkowników dróg. Powszechnie wiadomo, że osoby będące pod wpływem alkoholu mają opóźniony czas reakcji, większą skłonność do brawury, zachowań ryzykownych i niezgodnych z przepisami, wykazują zaburzenia równowagi, błędy w logicznym rozumowaniu i brak krytycznego myślenia. Prowadzenie pojazdu w takim stanie mogło spowodować zwiększone niebezpieczeństwo kolizji lub wypadku drogowego z czego oskarżony zapewne zdawał sobie sprawę.

Oskarżony L. T. nie leczył się psychiatrycznie , ani neurologicznie. Oskarżony prowadzi gospodarstwo rolne , posiada na utrzymaniu żonę i trójkę małoletnich dzieci w wieku od 6 do 8 lat . Oskarżony L. T. w całości przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia zgodne z wyżej ustalonym stanem faktycznym . Oskarżony podał , iż przedmiotowego dnia jechał wraz z dziećmi do kościoła i samochodem przejechał około pół kilometra . Wyjaśnił , że kierował samochodem tylko dlatego , że nie miał kto zawieźć dzieci do kościoła . ( wyjaśnienia oskarżonego - k. 15-16 , zaświadczenie o stanie majątkowym – k. 30-31, wywiad środowiskowy – k. 32 )

Ponieważ oskarżony - pomimo prawidłowego wezwania - nie stawił się na rozprawę – Sąd wydał wobec niego wyrok zaoczny . Co prawda przepisy dotyczące postępowania uproszczonego z dniem 1 lipca 2015r zostały uchylone , to Sąd mógł jeszcze wydać taki wyrok , gdyż postępowanie sądowe zostało w niniejszej sprawie wszczęte jeszcze przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 września 2013r o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Artykuł 23 wymienionej ustawy mówi bowiem , że jeżeli dochodzenie , śledztwo albo postępowanie sądowe zostało wszczęte lub prowadzone przed dniem wejścia w życie wymienionej ustawy to prowadzone jest nadal w dotychczasowej formie lub trybie i mają do niego zastosowanie przepisy szczególne dotyczące tej formy lub trybu postępowania w brzmieniu dotychczasowym .

Uznając zatem oskarżonego L. T. za winnego popełnienia wyżej opisanego przestępstwa , Sąd skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na trzyletni okres próby , orzekł oskarżonemu karę grzywny w ilości 100 stawek dziennych , po 10 zł każda oraz orzekł środki karne w postaci : świadczenia pieniężnego w kwocie 500 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej , zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat i podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie jego treści na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Gminy w Ł. przez okres 14 dni .

Sąd na mocy art. 178a §1 kk wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności. Orzekając karę w takim wymiarze Sąd miał na uwadze powołane wcześniej okoliczności mające wpływ na stopień winy i społecznej szkodliwości czynu. Za okoliczność korzystną dla oskarżonego uznano przyznanie się do popełnienia zarzucanego czynu. Okolicznością obciążającą zaś była uprzednia karalność oskarżonego . Pomimo tego , że oskarżony był już wcześniej karany – Sąd dał jeszcze oskarżonemu jedną szansę na przemyślenie i zmianę swego postępowania i wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemu zawiesił . Kierując się przesłankami o których mowa w art. 69§4 kk – tj. tym , że oskarżony ma na utrzymaniu trójkę małoletnich dzieci i żonę , prowadzi gospodarstwo rolne , jest jedynym żywicielem rodziny – Sąd uznał , że orzekanie mu bezwzględnej kary pozbawienia wolności byłoby obecnie zbyt surowe i wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo mu zawiesił na trzyletni okres próby , uznając nadto, że będzie to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary . Okres próby na który zawieszono oskarżonemu wykonanie kary pozbawienia wolności winien oskarżonego zmuszać do przestrzegania zasad porządku prawnego i odstraszać go przed popełnianiem kolejnych przestępstw w przyszłości , tak by nie doszło do zarządzenia wykonania zawieszonej mu kary pozbawienia wolności .

W niniejszym przypadku Sąd zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na podstawie dawnego art. 69§1 kk tj. kodeksu karnego z 1997r i zastosował art. 4§1 kk , gdyż przepis ten był względniejszy dla sprawcy bowiem zezwalał na warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności osobom skazanym w czasie popełnienia przestępstwa na karę pozbawienia wolności , czego art. 69§1 kk w brzmieniu ustalonym przez ustawę z dnia 20 lutego 2015r ( Dz.U. z 2015r , poz. 396 ) o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw – zabrania . O okresie próby na którą oskarżonemu karę pozbawienia wolności warunkowo zawieszono Sąd orzekł na podstawie art. 70§1 kk - w brzmieniu ustalonym przez ustawę z dnia 20 lutego 2015r ( Dz.U. z 2015r , poz. 396 ) o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Art. 70§1 kk w brzmieniu nadanym przez nową ustawę z 20.02.2015r mówi , że zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby , który wynosi od 1 roku do 3 lat i biegnie od daty uprawomocnienia się wyroku . Ponieważ okres próby na który karę pozbawienia wolności zawieszono mieścił się w granicach nowo obowiązującego przepisu kodeksu karnego tj. art. 70 § 1 kk – przeto Sąd zgodnie z treścią art. 4§1 kk zastosował ustawę nową z 20.02.2015r . Art. 4§1 kk mówi bowiem, że jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa ( jak to miało miejsce w niniejszym przypadku ) – to generalnie należy stosować ustawę nową . Ustawę obowiązującą poprzednio należałoby zastosować tylko wtedy , gdyby była względniejsza dla sprawcy – a taka sytuacja odnośnie okresu próby na który karę pozbawienia wolności warunkowo zawieszono – nie miała miejsca .

Ponieważ wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo oskarżonemu zawieszono , przeto Sąd na zasadzie art. 71 § 1 kk orzekł oskarżonemu karę 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł, tj. karę grzywny w kwocie 1000 złotych. Kara grzywny jako realna dolegliwość finansowa winna uzmysłowić oskarżonemu , że popełnianie jakichkolwiek przestępstw nie opłaca się . Orzekając karę grzywny Sąd powołał art. 71§1 kk w brzmieniu nadanym w/w nową ustawą , gdyż orzeczona oskarżonemu kara grzywny mieściła się w granicach w których grzywnę by orzekano stosując przepisy art. 71§1 dawnego kodeksu karnego tj. kodeksu karnego z 1997r – nie zachodziła zatem konieczność stosowania art. 4§1 kk .

Na mocy art. 49 § 2 kodeksu karnego przy zastosowaniu art.4§1 kk Sąd orzekł oskarżonemu środek karny w postaci świadczenia pieniężnego na cel społeczny w kwocie 500 złotych. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw(Dz. U. z 2015 r. , poz. 396) wprowadziła nowe brzmienie tego przepisu . Zgodnie z § 2 art. 43a kk w brzmieniu nadanym nową ustawą w razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 4 kk sąd jest obecnie zobligowany orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 kk na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 10 000 złotych. Zmiany te weszły w życie w dniu 1 lipca 2015 r. Zgodnie z treścią art. 4 §1 kk jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie pełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeśli jest względniejsza dla sprawcy. Sąd w przedmiotowej sprawie zastosował przepisy obowiązujące przed wymienionymi wyżej zmianami, bowiem były one korzystniejsze dla oskarżonego, gdyż przewidywały one możliwość orzeczenia świadczenia pieniężnego w kwocie niższej niż 10 000 zł. Sąd zastosował przeto przepis dawnego kodeksu karnego z 1997r obowiązujący przed zmianami, jako że był on względniejszy dla oskarżonego. W ocenie Sądu ustalona kwota wymienionego świadczenia pieniężnego odpowiadała społecznej szkodliwości czynu oraz odpowiadała omówionej sytuacji oskarżonego i jego możliwościom zarobkowym. Jest to dodatkowy element oddziaływania wychowawczego, który cele społeczne wesprze finansowo uświadamiając oskarżonemu konieczność zadośćuczynienia za spowodowane zagrożenie w ruchu drogowym. Orzekając o wysokości tego środka karnego wzięto pod rozwagę stopień zawinienia po stronie oskarżonego, wagę czynu i jego okoliczności, a także sytuację materialną oskarżonego , który będzie w stanie uiścić świadczenie pieniężne bez uszczerbku dla swego utrzymania, tym bardziej, że nie jest to kwota wygórowana.

Sąd orzekł oskarżonemu na mocy art. 42 § 2 kk środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat . Orzekając środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat Sąd miał na uwadze stopień nietrzeźwości oskarżonego prowadzącego samochód, jak również realne a nie tylko abstrakcyjne spowodowane zagrożenie w ruchu przez fakt prowadzenia tego pojazdu w stanie nietrzeźwości, nakazujące wyeliminowanie go z grona nawet potencjalnych kierowców na wymieniony okres czasu i to wszelkich pojazdów mechanicznych niezależnie od ich rodzaju. W ocenie Sądu zastosowanie tego środka było przy tym konieczne nie tylko z punktu widzenia funkcji wychowawczej wobec oskarżonego ale również z racji zasady prewencji ogólnej. Uświadomi on , że nie ma i nie może być przyzwolenia ani pobłażania dla takiego zachowania jakiego dopuścił się oskarżony. Chociaż tego typu postępowania kierowców tj. prowadzenie przez nich pojazdów, pomimo że wcześniej spożywali alkohol i wprawili się w stan nietrzeźwości – są bagatelizowane i wyjątkowo pobłażliwie oceniane w społeczeństwie, to jednak zasługują na szczególne potępienie. Zachowanie takich osób, w tym oskarżonego L. T. , stanowiło naruszenie elementarnych zasad Prawa o ruchu drogowym, które nakładają na kierowców wszelkich pojazdów w ruchu - obowiązek zachowania trzeźwości. Już samo prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości, z naruszeniem obowiązującej w ruchu drogowym zasady bezwzględnej trzeźwości, stanowiło nie tylko umyślne, ale wręcz rażące naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Niewątpliwie stopień zawinienia po stronie oskarżonego L. T. , jak i stopień społecznej szkodliwości jego czynu były wysokie tym bardziej , że oskarżony oprócz tego , że znajdował się w stanie nietrzeźwości , to poruszał się samochodem bez zapiętych pasów bezpieczeństwa , nadto nie posiadał dowodu rejestracyjnego i polisy OC , a także kierował pojazdem pomimo orzeczonego mu wcześniej zakazu kierowania pojazdami mechanicznymi do prowadzenia których wymagane było prawo jazdy kat. (...) .

Według Sądu należało zaznaczyć , iż nic nie tłumaczyło ani tym bardziej nie usprawiedliwiało tak karygodnego zachowania kierowcy, który znajdując się w stanie nietrzeźwości wsiada za kierownicę pojazdu , stwarzając w ten sposób chociażby potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa w ruchu. Osoba taka okazując lekceważenie dla elementarnych zasad prawa o ruchu drogowym, nie daje gwarancji bezpiecznego dla innych użytkowników uczestniczenia w tym ruchu, zatem konieczne stało się jej wyeliminowanie z grona kierowców na okres, który pozwoli jej ponownie wdrożyć się do poszanowania tych podstawowych praw. Oskarżony tracąc uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi uczynił to niejako na własne życzenie . Orzekanie bowiem środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wobec pijanych kierowców , było obligatoryjne .W realiach przedmiotowej sprawy koniecznym było zatem – zdaniem Sądu - całkowite wyeliminowanie oskarżonego na odpowiednio długi okres czasu z grona kierowców, po to by uzmysłowić mu wagę jego czynu i jego naganność, a także po to, by zmotywować L. T. do przypomnienia sobie podstawowych przepisów prawa o ruchu drogowym. W przekonaniu Sądu dopiero orzeczony wobec oskarżonego środek karny zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres pięciu lat , spełni cele wychowawcze i zapobiegawcze wobec niego. Środek ten w orzeczonym wymiarze – wpłynie prawidłowo na kształtowanie świadomości prawnej zarówno samego oskarżonego, jak i społeczeństwa, utwierdzając przede wszystkim takich kierowców w przekonaniu, że za każde naruszenie obowiązujących przepisów i porządku prawnego, grozi nieuchronna kara, będąca sprawiedliwą reakcją na popełnione przestępstwo.

Sąd orzekł również w oparciu o art. 43b kk o podaniu wyroku do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie informacji o jego treści na tablicy ogłoszeń urzędu gminy właściwego dla miejsca zamieszkania oskarżonego przez okres 14 dni. Zdaniem Sądu informacja taka będzie celowa dla wskazania w społeczności lokalnej jakie konsekwencje niesie za sobą naruszanie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym i sprawi, że oskarżony znajdzie się pod dodatkową kontrolą społeczną, co pomoże w zrealizowaniu celów prewencyjnych kary i to zarówno z punktu widzenia prewencji indywidualnej jak i generalnej . Środek ten ma na celu społeczne oddziaływanie kary, w rozumieniu kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości został orzeczony na podstawie nowego przepisu karnego dodanego przez ustawę z dnia 20 lutego 2015r o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw tj. na podstawie art. 43b – obowiązującego od 1 lipca 2015r , gdyż poprzedni przepis kodeksu karnego na podstawie którego orzekano ten środek karny z dniem 1 lipca 2015r został uchylony. W przypadku tego środka karnego – od dnia 1 lipca 2015r zmieniło się przeto tylko jego umiejscowienie w przepisach kodeksu karnego , gdyż jego brzmienie jest identyczne jak w artykule 50 kk z 1997r obowiązującym do 30.06.2015r .

Tak orzeczona kara w ocenie Sądu nie przekracza stopnia winy oskarżonego i jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości jego czynu. Jest to sprawiedliwa reakcja na przestępstwo jakiego się dopuścił. Kara ta przyczyni się do osiągnięcia wobec niego celów tak zapobiegawczych jak i wychowawczych. Doprowadzi do zrozumienia, że także orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów w stanie nietrzeźwości ma charakter bezwzględny i musi być przestrzegany bez względu na towarzyszące okoliczności. Sąd wyraża nadzieję, że informacja o tym wyroku dotrze do otoczenia oskarżonego, przez co przyczyni się do zwiększenia świadomości prawnej społeczeństwa w zakresie potrzeby rygorystycznego przestrzegania zasad ruchu drogowego przez wszystkich użytkowników dróg, co może zminimalizować ryzyko nieszczęśliwych wypadków.

W ocenie Sądu orzeczona kara pozbawienia wolności pomimo warunkowego zawieszenia

jej wykonania , orzeczona kara grzywny oraz zastosowane środki karne są adekwatną reakcją ze strony prawa karnego na popełniony czyn, nie przekraczają stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu a w szczególności wdrożą oskarżonego do przestrzegania porządku prawnego w przyszłości. Zdaniem Sądu kara orzeczona oskarżonemu L. T. winna spełnić swe cele o jakich mowa w art. 53§1 kk, a w szczególności uzmysłowić oskarżonemu naganność jego postępowania, konieczność ponoszenia konsekwencji braku poszanowania prawa , a także winna wskazać takim kierowcom jak oskarżony nieopłacalność popełniania podobnych czynów .Tak orzeczona oskarżonemu kara , winna odnieść swe cele zapobiegawczo – wychowawcze wobec oskarżonego , a także spełnić potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Sąd na mocy art. 627 kpk i art. 624 § 1 kpk zasądził na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonego L. T. częściowe koszty sądowe w postaci wydatków w kwocie 70 zł , a w pozostałym zakresie , tj. od uiszczenia opłat zwolnił oskarżonego uznając, że z uwagi na sytuację rodzinną - poniesienie tych kosztów w całości byłoby dla niego zbyt uciążliwe . -