Sygn. akt V Ca 1196/17
Dnia 13 grudnia 2017 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Beata Gutkowska (spr.) |
Sędziowie: |
SO Bogusława Jarmołowicz-Łochańska SO Anna Strączyńska |
Protokolant: |
sekr. sądowy Marta Szczęsna |
po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2017 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z wniosku K. A.
z udziałem S. Ś., A. L. i M. Ś.
o dział spadku
na skutek apelacji uczestnika S. Ś.
od postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie
z dnia 26 października 2016 r. sygn. akt I Ns 647/14
postanawia:
1. oddalić apelację;
2. ustalić, że uczestnicy ponoszą koszty postępowania w instancji odwoławczej związane ze swoim udziałem w sprawie.
SSO Anna Strączyńska SSO Beata Gutkowska SSO Bogusława Jarmołowicz-Łochańska
Sygn. akt V Ca 1196/17
Wnioskiem z dnia 27 lutego 2014 r. K. A. domagała się
ustalenia, iż w skład spadku po zmarłej w dniu 03 marca 2010 r. L. Ś.
wchodzą: a) lokal mieszkalny nr (...) położony w W. przy ul. (...) wraz z
garażem, b) środki zgromadzone na lokatach bankowych, c) środki zgromadzone na
maklerskim rachunku inwestycyjnym, d) środki z funduszu inwestycyjnego, e) środki
zgromadzone na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, f) precjoza i g) środki
finansowe zgromadzone na kontach instytucjach bankowych i para-bankowych. Zarazem
wnioskodawczyni żądała przyznania opisanego wyżej pod lit. a) lokalu mieszkalnego na
wyłączną własność uczestnika postępowania S. Ś. ze stosowną spłata na
rzecz pozostałych spadkobierców a nadto dokonania podziału składników majątkowych
wymienionych pod lit. b) do e) oraz g) w równych częściach, odpowiadających udziałom w
majątku spadkowym, na rzecz wnioskodawczyni oraz wszystkich uczestników postępowania
tj. S. Ś., A. L. i M. Ś. oraz dokonania
podziału składnika majątkowego wymienionego w lit. f) poprzez sprzedaż i podział
uzyskanych w ten sposób środków pieniężnych pomiędzy wnioskodawców i wszystkich
uczestników postępowania stosowanie do ich udziału w spadku. Wnioskodawczyni wniosła
także o obciążenie jej oraz wszystkich uczestników postępowania kosztami niniejszego
postępowania w równych częściach. Z „ostrożności procesowej" wnioskodawczyni wniosła o
podział majątku wspólnego spadkodawczyni L. Ś. oraz S.
Ś..
W piśmie z dnia 18 sierpnia 2014 r. uczestniczka postępowania A. L.
oświadczyła, iż przyłącza się do wniosku wnioskodawczyni K. Ś.-
A..
W piśmie z dnia 28 sierpnia 2014 r. uczestnik postępowania S. Ś. wniósł o oddalenie wniosku wnioskodawczyni K. A. o dział spadku.
W piśmie z dnia 11 sierpnia 2014 r. uczestnik postępowania M. Ś.
przyłączył się do wniosku wnioskodawczyni K. A..
Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie postanowieniem z dnia 26
października 2016 r., sygn. akt I Ns 647/14:
1. ustalił, że w skład majątku wspólnego L. Ś. i S. Ś.
wchodzi:
a) prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...)
w W., dla którego Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie
V I I Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr
(...), o wartości 493.655 zł (czterysta dziewięćdziesiąt trzy tysiące
sześćset pięćdziesiąt pięć złotych);
b) środki finansowe zgromadzone na rachunku oszczędnościowym - rozliczeniowym
(...) z (...) w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w
W. o nr (...) o wartości 689,83 zł (sześćset
osiemdziesiąt dziewięć złotych osiemdziesiąt trzy grosze) na dzień 3 marca 2010r.;
c) środki finansowe zgromadzone na lokacie terminowej (...) w (...) Banku
(...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr (...)
(...) o wartości 50.000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) na dzień 3 marca
2010r.;
d) środki finansowe zgromadzone na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym
(...) w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr
(...) o wartości 2.994,98 zł (dwa tysiące
dziewięćset dziewięćdziesiąt cztery złote dziewięćdziesiąt osiem groszy) na dzień
3 marca 2010r.;
e) środki finansowe zgromadzone na rachunku oszczędnościowym w (...) Banku
(...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr (...)
(...) o wartości 165.709,37 zł (sto sześćdziesiąt pięć tysięcy siedemset
dziewięć złotych trzydzieści siedem groszy) na dzień 3 marca 2010 r.;
f) środki finansowe zgromadzone na rachunku inwestycyjnym w (...)
(...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. o numerze
(...) o wartości 54.369,76 zł (pięćdziesiąt cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt
dziewięć złotych i siedemdziesiąt sześć groszy) na dzień 3 marca 2010 roku;
g) ruchomości w postaci kompletu srebrnych sztućców dla 12 osób o wadze około
1,5 kilogramów, srebrnej łyżki wazowej, srebrnej łyżki do kompotu o łącznej
wartości 5500 zł (pięciu tysięcy pięciuset złotych) oraz zegarek złoty damski o
wartości 1000 zł (jednego tysiąca złotych);
2. ustalił, że udziały małżonków L. Ś. i S. Ś. w ich
majątku wspólnym były równe;
3. ustalił, że w skład spadku po L. Ś. wchodzi udział wynosząc) 1/2
(jedną drugą) części w składnikach majątku opisanych w puncie 1 (pierwszym);
4. dokonał podziału majątku wspólnego L. Ś. i S. Ś.,
działu spadku po L. Ś. w ten sposób, że:
a) przyznać S. Ś. na wyłączną własność prawo własności lokalu
mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W., dla
którego Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie V I I Wydział Ksiąg
Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...);
b) przyznać na wyłączną własność ruchomości opisane w punkcie 1 g) S.
Ś.;
5. zasądził od S. Ś. na rzecz K. A., A.
M. L. oraz M. Ś. kwoty po 95927,36 zł
(dziewięćdziesiąt pięć tysięcy dziewięćset dwadzieścia siedem złotych i trzydzieści
sześć groszy) tytułem spłat płatnych w terminie 14 (czternastu) dni od
uprawomocnienia się niniejszego postanowienia;
oraz orzekł o kosztach postępowania.
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na podstawie następujących ustaleń faktycznych
i rozważań prawnych:
L. Ś. (dalej również jako - „spadkodawczyni") i S. Ś. byli
małżonkami. W trakcie trwania małżeństwa L. Ś. i S. Ś. nie
zawierali żadnych umów majątkowych małżeńskich, które modyfikowałyby, bądź wyłączały
pomiędzy nimi ustrój małżeńskiej wspólności ustawowej albo wyłączały możliwość
wystąpienia z żądaniem podziału majątku wspólnego. Małżeństwo Ś.
zamieszkiwało w lokalu nr (...) położonym w budynku przy ul. (...) w W..
Spadkodawczyni i jej mąż posiadają dwie córki: K. Ś. (obecnie S.-
A.) i A. Ś. (obecnie L.) oraz jednego syna M.
Ś..
L. i S. małżonkowie Ś. byli współwłaścicielami lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku przy ul. (...) w W., dla którego prowadzona jest księga wieczysta oznaczona nr (...). Wartość rynkowa przedmiotowego lokalu, według jego stanu na dzień 03 marca 2010 r. wynosiła kwotę 493.655,00 zł.
Małżonkowie użytkowali również garaż o oznaczeniu (...) położonego przy ul.
(...) w W., którego wyłączna własność, na mocy umowy oddania gruntu w
użytkowanie wieczyste i przeniesienia własności budynku z dnia 28 lipca 2015 r.. należy do
S. Ś..
L. i S. małżonkowie Ś. w trakcie trwania związku małżeńskiego
zakupili wspólnie nieruchomość położoną w P., nad rzeką B.. Nieruchomość ta
została następnie sprzedana przez małżonków w 2005 r. za kwotę 180.000,00 zł, zaś kwota ta
weszła do ich majątku wspólnego.
L. i S. małżonkowie Ś. posiadali wspólny rachunek oszczędnościom orozliczeniowy
„(...) z (...)" w Banku (...), którego stan środków pieniężnych
wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków na dzień 03 marca 2010 r. wynosił
kwotę 689,83 zł (nr rachunku: (...)). Posiadali również
wspólną lokatę terminową (...) w Banku (...), której stan środków pieniężnych
wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków na dzień 03 marca 2010 r. wynosił
kwotę 50.000,00 zł (nr rachunku: (...)).
S. Ś. był posiadaczem rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (...) w Banku (...), którego stan środków pieniężnych na dzień 03 marca 2010r., które wchodziły w skład majątku wspólnego małżonków wynosił kwotę 2.994,98 zł (nr rachunku: (...)). Posiadał on również rachunek oszczędnościowy w Banku (...), którego stan środków pieniężnych na dzień 03 marca 2010 r., wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków wynosił kwotę 165.709,37 zł (nr rachunku: (...)).
Nadto, (...) prowadził dla S. Ś. rachunek
inwestycyjny oznaczony nr (...). Według stanu na dzień 03 marca 2010 r. Stan środków
pieniężnych, wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków tego rachunku
inwestycyjnego na dzień 03 marca 2010 r. wynosił kwotę 54.369,76 zł. Z kolei już według
stanu na dzień 20 października 2015 r. na rachunku inwestycyjnym oznaczonym nr (...)
znajdowały się środki pieniężne w kwocie 2.985,76 zł.
L. Ś. zmarła w dniu 03 marca 2010 r. w W.. Spadek po niej
nabyli: córka K. A., córka A. L., syn M.
Ś. oraz mąż S. Ś. w udziałach po % części spadku każde z nich.
Powyższy stan został stwierdzony postanowieniem wydanym w dniu 24 września 2013 r.
przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie w sprawie o sygn. akt I Ns
680/13.
W dniu 30 grudnia 2013 r. pomiędzy S. Ś., jako sprzedającym a jego
córką K. A. i jej mężem B. A., jako kupującymi
została zawarta umowa sprzedaży nieruchomości w postaci niezabudowanej działki gruntu
położonego w P. oraz lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w
P. za łączną cenę 250.000,00 zł. Cena za wymienione ruchomości została zapłacona.
Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że
wniosek o dokonanie podziału majątku wspólnego, zniesienie współwłasności i dział spadku
zasługiwał na uwzględnienie. Na skutek śmierci L. Ś. ustała bowiem
małżeńska wspólność ustawowa, pozwalając na ustalenie składu i wartości majątku
wspólnego oraz masy spadkowej a także na ich podział i rozpoznanie roszczeń w tym
związanych.
Sąd Rejonowy ustalił, że w skład majątku wspólnego wchodzi: prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W., o wartości 493.655zł; środki finansowe zgromadzone na rachunku oszczędnościowym - rozliczeniowym (...) z (...) w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr (...) o wartości 689,83 zł na dzień 3 marca 2010 r., środki finansowe zgromadzone na lokacie terminowej Progresja w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr (...) o wartości 50.000 zł na dzień 3 marca 2010r., środki finansowe zgromadzone na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym (...) w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedziba w
W. o nr (...) o wartości 2.994,98 zł na dzień 3 marca
2010r., środki finansowe zgromadzone na rachunku oszczędnościowym w (...) Banku
(...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr (...) o
wartości 165.709,37 zł na dzień 3 marca 2010 r., środki finansowe zgromadzone na rachunku
inwestycyjnym w (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w
W. o numerze (...) o wartości 54.369,76 zł na dzień 3 marca 2010 roku,
ruchomości w postaci kompletu srebrnych sztućców dla 12 osób o wadze około 1,5
kilogramów, srebrnej łyżki wazowej, srebrnej łyżki do kompotu o łącznej wartości 5500 zł
oraz zegarek złoty damski o wartości 1000 zł. Sąd I instancji nie znalazł podstaw do ustalenia
nierównych udziałów w ich majątku wspólnym. Ustalił ponadto, że w skład spadku po
zmarłej wchodzi udział we wskazanym wyżej prawie własności lokalu mieszkalnego nr (...)
położonego przy ul. (...) w W. wynoszący Vi części, o czym orzekł w pkt
3 postanowienia.
Przechodząc do dalszych rozważań, Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z treścią
art. 688 k.p.c, do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia
współwłasności (618-625 w zw. z art. 688 k.p.c). Z kolei art. 1035 k.c. stanowi, iż jeżeli
spadek przypada kilku spadkobiercom, do majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje
się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem
przepisów niniejszego tytułu. Zatem w niniejszej sprawie zastosowanie będą mieć przepisy
art. 210-212 k.c. w zw. z art. 1035 k.c. Zgodnie z treścią art. 210 zdanie pierwsze k.c,
zniesienia współwłasności może żądać każdy ze współwłaścicieli. W niniejszej sprawie
uczestnicy postępowania byli zgodni co do tego aby ruchomości w postaci kompletu
srebrnych sztućców dla 12 osób o wadze około 1,5 kilogramów, srebrnej łyżki wazowej,
srebrnej łyżki do kompotu oraz zegarek złoty damski przypadły uczestnikowi S.
Ś. bez spłat w tym zakresie ze strony pozostałych uczestników postępowania.
Uczestnicy postępowania byli również zgodni co do tego, iż prawo własności lokalu
mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W. ma przypaść
uczestnikowi S. Ś. ze stosownymi spłatami na rzecz pozostałych
uczestników. Taki sposób podziału nie sprzeciwiał się prawu ani zasadom współżycia
społecznego nie naruszał też w sposób rażący interesu pokrzywdzonych. Stąd też Sąd orzekł
w tym zakresie zgodnie z wnioskiem. Uczestnicy postępowania nie złożyli zgodnego wniosku
co do sposobu działu spadku co do środków pieniężnych.
Wobec powyższego, skoro na wartość majątku wspólnego na dzień 3 marca 201 Or.
złożyła się łącznie kwota 273763,94 zł środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach
bankowych, rachunkach inwestycyjnych i lokatach bankowych, to zgodnie z mającą
zastosowanie w niniejszej sprawie zasadą równych udziałów małżonków w majątku
wspólnym, wartość masy spadkowej stanowiącej udział L. Ś. w majątku
wspólnym w tym zakresie należało ustalić na kwotę 136881,97 zł. Wobec tego. iż kwoty
zgromadzone na dzień zamknięcia rozprawy zostały zadysponowane przez uczestnika
postępowania S. Ś. Sąd Rejonowy nie dokonywał ich podziału, ale
uwzględnił to dokonując rozliczeń między uczestnikami w tym zakresie (Wyrok SN z dnia
26 czerwca 2013r., I I CSK 583/12). Z tego powodu na zasądzone od S. Ś.
na rzecz K. A., A. L. oraz M. P.
Ś. kwoty po 95927,36 zł (punkt 5 postanowienia) składał się udział w tych
środkach pieniężnych (po 34220,49 zł tj. !4 z 136881,97 zł) oraz spłata w związku z
przyznanym na własność S. Ś. lokalu mieszkalnego nr (...) położonego
przy ul. (...) w W., którego wartość wyniosła 493655 zł a w skład spadku
wchodził 54 udziału o wartości 246827,50 zł wobec tego spłata w tym zakresie na rzecz
każdego z uczestników wynosiła po 61706,87 zł (1/4 z 246827,50 zł). Łącznie zatem
zasądzono od uczestnika S. Ś. na rzecz pozostałych uczestników kwoty po
95927,36 zł (61706,87 zł +34220,49zł).
Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgadza się uczestnik S. Ś.,
wobec czego zaskarżył je w całości. Postanowieniu zarzucił naruszenie:
1. art. 43 § 2 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że udziały w majątku wspólnym małżonków
były równe;
2. art. 233 §1 k.p.c. poprzez bezpodstawne podważenie wiarygodności zeznań Uczestnika
postępowania - S. Ś. oraz fragmentaryczną i wybiórczą analizę tego
dowodu oraz wywiedzenie w związku z tym nieprawidłowych wniosków; poprzez
uznanie za wiarygodne zeznań W. i stwierdzenie, że poprzez ich
emocjonalność i spontaniczność były one całkowicie wiarygodne dla Sądu oraz
uznanie, że nie miała ona interesu w zeznawaniu nieprawdy podczas gdy jest ona
bezpośrednio zainteresowana w uzyskaniu korzystnego dla siebie orzeczenia; poprzez
uznanie za wiarygodne zeznań Uczestniczki postępowania A. L. i
stwierdzenie, że poprzez ich emocjonalność i spontaniczność były one całkowicie
wiarygodne dla Sądu;
3. naruszenie art. 235 § 1 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez naruszenie zasady
bezpośredniości i kontradyktoryjności polegające na braku wezwania biegłego z
zakresu wyceny nieruchomości, w okolicznościach, w których Uczestnik postępowania
kwestionował ustaloną wartość przedmiotowego mieszkania.
Mając na uwadze powyższe, skarżący wniósł o zmianę wyroku, w szczególności w ten
sposób, iż: ustalić, że w skład majątku wspólnego L. Ś. i S.
Ś. wchodzą składniki majątkowe szczegółowo w apelacji wskazane, a także
ustalić, że udziały małżonków L. Ś. i S. Ś. w ich majątku
wspólnym były równe; ustalić, że w skład spadku po L. Ś. wchodzi udział
wynoszący źS części w składnikach majątku; dokonać podziału majątku wspólnego L.
Ś. i S. Ś., działu spadku po L. Ś. w ten sposób,
że:
a) przyznać S. Ś. na wyłączną własność prawo własności lokalu
mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W., dla którego
Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie VII Wydział Ksiąg
Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...);
b) przyznać na wyłączną własność ruchomości opisane w punkcie 1 e) S.
Ś.;
c) zasądzić od S. Ś. na rzecz K. A., A.
M. L. oraz M. Ś. kwoty po 60.023.10 zł tytułem
spłat płatnych w czterech półrocznych ratach licząc od uprawomocnienia się
orzeczenia w sprawie.
Ewentualnie skarżący wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do
rozpoznania Sądowi I instancji.
W odpowiedzi na apelację uczestnik M. Ś. wniósł ojej oddalenie oraz
o zasądzenie od uczestnika S. Ś. kosztów postępowania odwoławczego.
W odpowiedzi na apelację wnioskodawczyni K. A. również
wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od uczestnika S. Ś. kosztów
postępowania odwoławczego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja podlega oddaleniu.
Sąd Odwoławczy w pełni podziela i aprobuje ustalenia faktyczne poczynione przez
Sąd Rejonowy, uznając je za prawidłowo osadzone w zgromadzonym materiale dowodowym,
jak również stwierdza, że poczynionym na ich podstawie rozważaniom prawnym nie można
postawić zarzutu naruszenia obowiązujących przepisów. Sąd Okręgowy na podstawie art. 382
k.p.c. przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny i jego ocenę prawną.
W związku z tym rozważaniu podlegały zarzuty podniesione w apelacji.
Apelacja w istocie sprowadza się do zakwestionowania opinii biegłego oraz zeznań
uczestników, a zatem skarżący podważa poprawność ustaleń faktycznych dokonanych przez
Sąd Rejonowy w ramach swobodnej oceny dowodów. Tymczasem analiza oceny dowodów
dokonana przez Sąd Rejonowy prowadzi do wniosku, iż Sąd ten dokonał ich oceny zgodnie
zasadą określoną w art. 233 § 1 k.p.c, zatem jako nieuzasadnione należy uznać odmienne
twierdzenia skarżącego. Zgodnie z przyjętym przez Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 10 czerwca
1999 r., I I U KN 685/98, OSNAPiUS 2000/17/655) stanowiskiem, normy swobodnej oceny
dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, zasadami doświadczenia
życiowego i regułami logicznego rozumowania, według których Sąd w sposób bezstronny,
racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru
określonych środków dowodowych i wiążąc ich moc i wiarygodność odnosi je do pozostałego
materiału dowodowego. Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd I instancji tak zakreślonych granic
nie przekroczył, a dokonał wnikliwej i rzetelnej analizy całego przedstawionego materiału
dowodowego. Samo natomiast przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze /doniosłości/
poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu nie może stanowić o
skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.
W ocenie Sądu Okręgowego zarzuty stawiane orzeczeniu stanowią bezpodstawną, nie
mającą oparcia ani w zgromadzonym materiale dowodowym, ani w treści uzasadnienia Sadu
Rejonowego, polemikę. Skarżący nie wykazał, że sąd uchybił zasadom logicznego
rozumowania lub doświadczenia życiowego, a tylko takie uchybienie może być
przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Uczestnik
S. Ś. prezentuje jedynie własną ocenę dowodów, co - jak zostało wyżej
wskazane - nie może stanowić skutecznego zarzutu. Co więcej, jego twierdzenia nie znajdują
oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym. Skarżący dokonuje próby wykazania, że
środki pieniężne zgromadzone na wskazanych przez niego rachunkach, które były
prowadzone na jego nazwisko, stanowiły jego majątek odrębny. Przy ocenie całokształtu
zgromadzonych dowodów sam fakt, że znajdowały się one na jego osobistym rachunku nie
jest wystarczający do stwierdzenia, że nie wchodziły one w skład majątku wspólnego -
małżonkowie mogli bowiem dowolnie je ulokować. Niewątpliwie nabywali oni w trakcie
związku małżeńskiego przedmioty majątkowe, w szczególności nieruchomości. Zgodnie
natomiast z art. 31 § 1 k.r.o. przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności
ustawowej przez oboje małżonków lub jednego z nich stanowią ich majątek wspólny. Tak też,
w szczególności, małżonkowie w trakcie trwania związku małżeńskiego nabyli, a następnie
sprzedali, nieruchomość w P.. Środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży
mogli ulokować na kontach bankowych skarżącego, i takie twierdzenia są wiarygodne w
kontekście całokształtu materiału dowodowego. Uczestnik S. Ś. nie przedstawił
natomiast jakichkolwiek twierdzeń i dowodów na to, w jaki sposób mógł powstać jego
majątek odrębny w wysokości środków pieniężnych zgromadzonych na ww. kontach
bankowych. Udowodnionym majątkiem odrębnym uczestnika była nieruchomość w P., a
także garaż o oznaczeniu (...) położony przy ul. (...) w W.. Nieruchomość
w P. została przez skarżącego zbyta 30 grudnia 2013 r. - tym samym żadne z środków
znajdujących się na koncie w dniu 3 marca 2010 roku, tj. dacie otwarcia spadku, nie
stanowiły zapłaty za tę nieruchomość, a tym samym majątku odrębnego uczestnika. Brak jest
jednocześnie jakichkolwiek innych dowodów w jaki sposób skarżący wszedłby w posiadanie
środków pieniężnych w wysokości ponad dwustu tysięcy złotych jako jego majątku
odrębnego.
Uczestnik S. Ś. odnosząc się do kwoty pochodzącej ze sprzedaży
nieruchomości w P. w zasadzie ogranicza się do stwierdzenia, że uzyskana przez
małżonków cena sprzedaży 180.000 zł została w całości wydatkowana na koszty utrzymania
oraz leczenia małżonków. Taki stan faktyczny, choć niewątpliwie możliwy, nie znajduje
jednak oparcia w materiale dowodowym, a zatem słusznie Sąd Rejonowy rozważając
całokształt sprawy uznał, że wskazane wyżej środki pieniężne należały do majątku wspólnego
małżonków. W tym miejscu wskazać należy, że jeżeli z określonego materiału dowodowego
Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to
ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi sie ostać,
choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć
wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z
zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej
albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych
praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena
dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., I I
CKN 817/00 LEX nr 56906).
Skarżący w swej apelacji kwestionował ponadto dokonaną przez biegłego, a przyjętą
przez Sąd Rejonowy, wycenę nieruchomości przy ul. (...). Sąd I instancji wnikliwie
przeanalizował przedłożone przez biegłego opinie i wypowiedział się co do jej wartości
dowodowej, którą Sąd Okręgowy w pełni podziela. Wskazać przy tym należy, że opinia
biegłego podlega swobodnej ocenie dowodów, a przy jej ocenie Sąd zobligowany jest
stosować kryteria szczególne, które stanowią poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne
opinii, sposób motywowania wyrażonego w niej stanowiska. Ocena wartości opinii biegłego
dokonana przez Sąd meriti w świetle argumentacji zawartej w uzasadnieniu nie budzi
wątpliwości. Istotnym jest, że w toku postępowania przed Sądem I instancji skarżący wniósł
zastrzeżenia do opinii, w następstwie których biegły wydał opinię uzupełniającą, w której
szczegółowo odniósł się do kierowanych zarzutów. Za wiarygodne należało uznać m.in.
wyjaśnienia, że przedstawione przez skarżącego wydruki ofert sprzedaży mieszkań pochodzą
z innej części M.. W ocenie Sądu Okręgowego cena przyjęta przez biegłego jest
adekwatna do wartości mieszkań w obrębie położenia nieruchomości podlegającej wycenie.
Zauważyć należy, że biegły dokonał wyceny w oparciu o oferty sprzedaży o różnych cenach,
wyciągając z nich średnią rynkową. Uwzględnił również stan lokalu na dzień otwarcia
spadku, tj. przed dokonanym przez skarżącego remontem, nadając mu standard wykończenia
jako najniższy z trzech możliwych, co znalazło odzwierciedlenie w jego wycenie. Tym
samym całkowicie chybiony jest zarzut skarżącego, że sąd I instancji powinien zasięgnąć
opinii innego biegłego. Abstrahując od oceny przedłożonej opinii (która zdaniem Sądu
Okręgowego jest wystarczająca), to odpowiedni wniosek dowodowy nie zosta! złożony przez
skarżącego. Po wydaniu opinii pierwotnej jego pełnomocnik złożył wniosek dowodowy
o „wykonanie opinii uzupełniającej lub powołanie innego biegłego", na skutek czego sąd
postanowił o dopuszczeniu opinii uzupełniającej. W odniesieniu zaś do niej nie został} przez
skarżącego powołane dalsze wnioski dowodowe, ani nawet podtrzymany wniosek
o powołanie innego biegłego.
Zważając na powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację,
o kosztach postępowania w instancji odwoławczej orzekając na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.
SSO Anna Strączyńska SSO Beata Gutkowska SSO Bogumiła Jarmołowicz-Łochańska