Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania : D. C. (1)

od decyzji : Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w P.

nr (...) – (...) z dnia 21 listopada 2016 r.,

w sprawie: D. C. (1)

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziałowi w P.

o podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne D. C. (1) wynosi :

- w każdym miesiącu okresu ubezpieczenia od 01/2013 r. do 12/2013 r. -

2908,13 zł ;

- w każdym miesiącu okresu ubezpieczenia od 01/2014 r. do 12/2014 r. -

3004,48 zł ;

- w miesiącu 01/2015 r. - 3104,57 zł

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 listopada 2016 r. numer (...) – (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w P. stwierdził, że D. C. (2) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega:

a.  obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od dnia 9 czerwca 2009 r. do dnia 13 stycznia 2015 r.;

b.  dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach:

- od dnia 9 czerwca 2009 r. do dnia 30 czerwca 2012 r.,

- od dnia 1 sierpnia 2012 r. do dnia 27 lutego 2013 r.,

- od dnia 1 marca 2013 r. do dnia 31 stycznia 2014 r.,

- od dnia 1 marca 2014 r. do dnia 13 stycznia 2015 r.,

c.  nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach:

- od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 31 lipca 2012 r.,

- od dnia 28 lutego 2013 r. do dnia 28 lutego 2013 r.,

- od dnia 1 lutego 2014 r. do dnia 28 lutego 2014 r.

oraz ustalił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne:

- 10/2010 – 5.184,92 zł;

- 01/2011 – 5.408,62 zł;

- 01/2013 – 12/2013 – 5.816,26 zł;

- 01/2014 – 12/2014 – 6.008,96 zł;

- 01/2015 – 6.209,14 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że pismem z dnia
19 września 2016r. ustalił dla ubezpieczonego przebieg ubezpieczeń społecznych w zakresie podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz wysokości podstaw wymiaru składek z uwagi na rozbieżności dotyczące rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej oraz działalności prowadzonej w ramach spółki cywilnej. Ustalenia zawarte w powyższym piśmie dokonane zostały w oparciu o dane zaewidencjonowane na koncie rozliczeniowym ubezpieczonego zarówno jako osoby ubezpieczonej i jako płatnika składek, zgromadzone w toku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego materiały oraz w oparciu o obowiązujące przepisy. W odpowiedzi na powyższe, w piśmie z dnia 28 września 2016r. ubezpieczony zakwestionował ustalenia organu rentowego wskazując, iż osiągał dochody wyłącznie w spółce cywilnej oraz, że pomyłkowo opłacał podwójnie składkę na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 11/2010 do 12/2012, gdyż nie uzyskiwał przychodów z indywidualnej działalności gospodarczej. Uwzględniając stanowisko zawarte w powyższym piśmie, a tym samym powstały spór w zakresie ustalonego przebiegu ubezpieczeń oraz wysokości podstaw wymiaru składek z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, organ rentowy dokonał ustalenia przebiegu ubezpieczeń oraz wysokości podstaw wymiaru składek w drodze niniejszej decyzji.

Z analizy danych zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego w Centralnym Rejestrze Płatników wynika, iż z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej figuruje on jako płatnik składek od dnia 9 czerwca 2009r. do dnia 13 stycznia 2015r. Natomiast z informacji zawartych na koncie jako osoby ubezpieczonej wynika, iż z tytułu prowadzenia w powyższym okresie pozarolniczej działalności gospodarczej ubezpieczony dokonał zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Z dokumentów rozliczeniowych wynika, iż za miesiące od 06/2009 do 10/2010 oraz od 01/2013 do 01/2015 ubezpieczony dokonał rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w pojedynczej wysokości, natomiast za miesiące od 11/2010 do 12/2012 – w podwójnej wysokości, przy czym w dokumentach rozliczeniowych przekazanych za miesiąc 01/2011 zaniżył podstawę wymiaru składek na to ubezpieczenie.

W toku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalono, iż ubezpieczony powinien rozliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości także w miesiącach 10/2010 oraz od 01/2013 do 01/2015, albowiem poza prowadzoną indywidualną działalnością gospodarczą, w okresie od dnia 1 października 2010r. do dnia 13 stycznia 2015 r. – prowadził też działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Na podstawie pisma Urzędu Skarbowego w M. ustalono, iż za lata 2009 – 2014 ubezpieczony złożył zeznania podatkowe, w których wykazał przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, natomiast za lata 2010 – 2014 – również przychody przypadające jako wspólnika w spółce cywilnej.

Z nadesłanych przez Urząd Skarbowy w M. zeznań podatkowych wynika, iż ubezpieczony:

-

za rok 2009 złożył deklarację PIT-36, w której wykazał dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości 23.046,35 zł,

-

za rok 2010 złożył deklarację PIT-36, w której wykazał dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości 27.421,81 zł oraz deklarację PIT/B, w której jako kwotę dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej wskazał kwotę 20.274,68 zł, natomiast kwotę w wysokości 7.147,13 zł określił jako dochód spółki przypadający na niego jako podatnika (łączny dochód z działalności gospodarczej - 27.421,81 zł),

-

za rok 2011 złożył deklarację PIT-36, w której wykazał dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości 43.081,01 zł oraz deklarację PIT/B, w której z pozarolniczej działalności gospodarczej wskazał stratę w wysokości 1.462,04 zł, natomiast kwotę w wysokości 44.543,05zł określił jako dochód spółki przypadający na niego jako podatnika (łączny dochód z działalności gospodarczej – 43.081,01 zł),

-

za rok 2012 ze złożonej deklaracji PIT-36 wynika, iż dochód jaki osiągnął z pozarolniczej działalności gospodarczej to kwota 39.479.41 zł, przy czym, zgodnie z deklaracją PIT/B, w całości był to dochód spółki przypadający na niego jako podatnika, natomiast z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazał dochód/stratę w wysokości 0,00 zł;

-

za rok 2013 ze złożonej przez deklaracji PIT-36 wynika, iż dochód jaki osiągnął z pozarolniczej działalności gospodarczej to kwota 9.193,24 zł, przy czym, zgodnie z deklaracją PIT/B, w całości był to dochód spółki przypadający na niego jako podatnika, natomiast z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazał dochód/stratę w wysokości 0,00 zł,

-

za rok 2014 ze złożonej deklaracji PIT-36 wynika, iż dochód jaki osiągnął z pozarolniczej działalności gospodarczej to kwota 71.614,46 zł, przy czym, zgodnie z deklaracją PIT/B, w całości był to dochód spółki przypadający na niego jako podatnika, natomiast z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazał Pan dochód/stratę w wysokości 0,00 zł.

Z powyższego wynika, że dochody te nie dotyczą tylko i wyłącznie dochodów uzyskiwanych przez niego jako wspólnika w spółce cywilnej, ale również indywidualnej działalności gospodarczej, co potwierdza fakt równoczesnego prowadzenia przez ubezpieczonego zarówno działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, jak i indywidualnej działalności gospodarczej.

W kierowanym do organu rentowego piśmie z dnia 27 września 2016r. ubezpieczony nie wskazał, jakoby nie prowadził indywidualnej działalności gospodarczej, lecz jedynie, że nie osiągał przychodów z tego tytułu.

Powyższe nie znajduje jednak oparcia w zebranym w trakcie przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego materiale dowodowym, z którego wynika, iż z tytułu prowadzenia (indywidualnej działalności gospodarczej) ubezpieczony wykazał dochody w latach 2009 – 2010, za rok 2011 wykazał stratę, za lata 2012 – 2014 nie wykazał ani dochodów, ani strat. W odniesieniu natomiast do prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej, zgodnie z powyższymi deklaracji, za lata 2010-2014 wykazał przychód.

Organ rentowy wskazał, że zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Brak przychodów z działalności nie stanowi podstaw do wyłączenia z ubezpieczeń społecznych. Przedsiębiorca prowadząc działalność na własny rachunek podejmuje ryzyko związane z okresami lepszej i gorszej koniunktury. Nie oznacza to jednak, że w okresach prowadzenia działalności i osiągania mniejszych przychodów lub braku przychodów dochodzi do zaprzestania jej prowadzenia.

Nadto organ ten podkreślił, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest organem uprawnionym do ingerowania zarówno w zakres prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności, jak również do wyznaczania dat jej prowadzenia. Obowiązujący w tym zakresie przepis art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej stanowi bowiem, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Uzyskując wpis do ewidencji działalności gospodarczej ubezpieczony spełnił warunek posiadania niezbędnych uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej i tym samym stał się przedsiębiorcą, na którym ciążą określone obowiązki wynikające z przepisów prawa. Do obowiązków tych należą między innymi opłacanie należnych podatków oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Z uwagi na okoliczność, iż zebrany w trakcie przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego materiał nie potwierdził faktu prowadzenia przez ubezpieczonego działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki cywilnej, organ rentowy dokonał ustalenia prawidłowego przebiegu ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia przez ubezpieczonego indywidualnej działalności gospodarczej oraz podwójnych podstaw wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne zarówno z tytułu prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej, jak i z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w spółce cywilnej. Składkę należy odprowadzać oddzielnie od każdego z wymienionych rodzajów działalności, a także od każdej spółki, nawet jeśli są to spółki tego samego rodzaju.

Wysokości podstaw wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne w poszczególnych miesiącach, ustalone zgodnie z art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zawarte zostały we wstępie niniejszej decyzji.

Odwołanie od decyzji złożył ubezpieczony D. C. (1).
W uzasadnieniu odwołania wskazał, że z analizy danych i ustalania przebiegu ubezpieczenia wynika, że uzyskał on jedynie dochód z tytułu działalności w formie spółki cywilnej, a nie z tytułu indywidualnej działalności gospodarczej. Dodał, iż pozostaje bez pracy i nie dysponuje środkami finansowymi, które byłby w stanie przeznaczyć na uiszczenie podwójnych składek. Nadmienił również, że obowiązek ubezpieczenia z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej wynika z faktycznego jej prowadzenia, obejmuje osoby, które uzyskują dochody z tej działalności. Natomiast takiej działalności w spornym okresie – poza spółką cywilną – ubezpieczony nie prowadził. Wobec tego wniósł on o odstąpienie od zapłaty podwójnych składek na ubezpieczenie zdrowotne, albowiem nie wypracował przychodu wystarczającego na ich pokrycie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zaprezentowaną w treści zaskarżonej decyzji. Nadto wniósł o zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W oświadczeniu złożonym na rozprawie w dniu 10 października 2017r. ubezpieczony sprecyzował żądznie odwołania w ten sposób, że wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji z uwzględnieniem faktu, że w okresach spornych prowadził wyłącznie działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej (faktycznie nie prowadził w tym czasie indywidualnej jednoosobowej działalności gospodarczej). Dodał też, że jego odwołanie nie dotyczy dwóch miesięcy: 10/2010 oraz 01/2011. Przyznał, że w 10/2010 omyłkowo nie opłacił składek w podwójnej wysokości, mimo, że prowadził jednocześnie jednoosobową działalność gospodarczą oraz był członkiem spółki cywilnej, a w 01/2011 wprawdzie opłacił składki na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości, aczkolwiek zaniżył podstawę wymiaru składek na to ubezpieczenie, przyjmując podstawę wymiaru składek obowiązującą w 12/2010. Jego odwołanie – jak wskazał – dotyczy zatem tylko ustalenia wysokości podstaw wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne za lata 2013, 2014 oraz 01/2015.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

D. C. (1) w dniu 9 czerwca 2009 r. rozpoczął pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) Usługi (...) z siedzibą w S. (NIP: (...)). Przedmiotem tej działalności zgodnie z wpisem w rejestrze Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej było świadczenie usług tynkowania, posadzkarstwo, tapetowanie i oblicowywanie ścian, rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych, wykonywania robót budowlanych wykończeniowych, wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych, malowanie i szklenie, wykonywanie instalacji elektrycznych, wodno – kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych oraz zakładanie stolarki budowlanej. Przedsiębiorstwo uzyskiwało przychód w latach 2009 – 2010, w 2011 r. wykazało stratę (- 1.462,04 zł). W latach 2012 – 2014 przedsiębiorstwo nie uzyskiwało przychodu. Faktycznie odwołujący prowadził tę działalność do 2012r. W dniu 12 stycznia 2015r. formalnie zawiesił wykonywanie indywidualnej działalności gospodarczej poprzez wpis w rejestrze Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wykreślenie działalności z ww. rejestru nastąpiło w dniu 19 stycznia 2017r.

/dowód: wydruk z CEIDG, k. 80 akt ZUS; deklaracje podatkowe, k. 32 – 61 akt ZUS; informacja Naczelnika Urzędu Skarbowego w M., k. 64 akt ZUS; zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, k. 28 – 29 akt; zestawienia roczne dochodów, k. 36 – 41 v. akt; informacja o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym 2011, k. 61 – 61 v. akt informacja o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym 2010, k. 65 – 65 v. akt; informacja o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym 2013, k. 69 – 69 v. akt; informacja o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym 2012, k. 73 – 73 v. akt; informacja o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym 2014, k. 81 – 81 v. akt; zeznania świadka G. T., nagranie audio, k. 87 akt; zeznania odwołującego D. C. (1), nagranie audio, k. 87 akt; pismo Urzędu Gminy Jeziora W., k. 96 akt; wniosek o wpis do CEIDG, k. 97 – 98 v. akt; wniosek o zawieszenie działalności gospodarczej,
k. 99 akt; historia wpisu w CEIDG, k. 101 akt/

W dniu 23 września 2010r. D. C. (2) oraz G. C. (będący bratem odwołującego) zawarli umowę spółki cywilnej, której celem było prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą (...) S.C.” C. G., C. D., a która miała polegać na świadczeniu usług budowlano – remontowych (NIP: (...), REGON: (...)). Przedmiotem działalności spółki było wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych oraz tynkowanie. Odwołujący wystąpił ze spółki w dniu 13 stycznia 2015r. W miejsce odwołującego do spółki przystąpił E. K.. W dniu 14 grudnia 2015r. wspólnicy zawiesili wykonywanie działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej. Spółka wykazała obroty za miesiące: 11/2010 – 12/2010, 04/2011, 06 – 08/2011, 10/2011 – 01/2012, 03/2012, 05/2012 – 12/2012, 03/2013, 05/2013, 08/2013 – 10/2013, 03/2014 – 06/2014, 08/2014 – 09/2014, 11/2014 – 12/2014, 02/2015, 04/2015, 08/2015, 10/2015 – 12/2015.

/dowód: umowa spółki cywilnej, k. 12 – 16 akt ZUS; zestawienie danych z deklaracji VAT, k. 19 – 20 akt ZUS; pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w K., k. 21 – 22 akt ZUS; wydruk z bazy REGON, k. 72 akt ZUS; zeznania świadka G. T., nagranie audio, k. 87 akt; zeznania odwołującego D. C. (1), nagranie audio, k. 87 akt/

W okresie od 01/2013 do 01/2015 odwołujący nie prowadził równocześnie jednoosobowej pozarolniczej działalności gospodarczej oraz działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej. Prowadził tylko działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Decyzja o rezygnacji z prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej podyktowana była ułatwieniem wystawiania i rozliczania faktur VAT w związku z uzyskaniem wspólnie z bratem G. C. jako podwykonawcy dużego zlecenia od zakładu budowlanego.

/dowód: zeznania odwołującego D. C. (1), nagranie audio,
k. 87 akt/

Z zaewidencjonowanych na koncie rozliczeniowym ubezpieczonego dokumentów wynika, że za miesiące 06/2009 – 10/2010 oraz 01/2013 – 01/2015 ubezpieczony dokonał rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w pojedynczej wysokości, natomiast za miesiące 11/2010 – 12/2012 dokonał rozliczenia składki na to ubezpieczenie w podwójnej wysokości. Składka na ubezpieczenie zdrowotne za 10/2010 roku omyłkowo nie została opłacona w podwójnej wysokości, gdyż w tym czasie D. C. (2) uzyskiwał przychody zarówno z indywidualnej działalności gospodarczej, jak i spółki cywilnej. Natomiast składka na ubezpieczenie zdrowotne w 01/2011 roku została opłacona w podwójnej wysokości (z obu tytułów ubezpieczenia), lecz zaniżona została podstawa wymiaru składek na to ubezpieczenie, albowiem błędnie przyjęto podstawę wymiaru składek obowiązującą w 12/2010.

/okoliczności bezsporne, a nadto dowód: pismo ZUS, k. 85 – 88 akt ZUS; zeznania świadka G. T., nagranie audio, k. 87 akt, zeznania świadka G. T., nagranie audio, k. 87 akt/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym również w aktach organu rentowego, których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu, a które nie były kwestionowane przez żadną ze stron pod względem ich autentyczności oraz prawdziwości zawartych w nich informacji. Podstawę ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie stanowiły także zeznania odwołującego D. C. (1) oraz świadka G. T. złożone na okoliczność prowadzenia przez odwołującego działalności gospodarczej w formie indywidualnej działalności gospodarczej oraz w formie spółki cywilnej, zaprzestania jednoczesnego prowadzenia ww. działalności, sposobu opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne i przyjętych podstaw wymiaru składek na to ubezpieczenie, a zeznania te są jasne, logiczne i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Świadek G. T. w spornym okresie wykonywała na rzecz odwołującego usługi księgowe, w tym zajmowała się rozliczeniem zobowiązań podatkowych oraz składkowych zarówno w zakresie jednoosobowej działalności gospodarczej odwołującego, jak i w formie spółki cywilnej, co świadczy o tym, że posiada ona konkretną wiedzę przydatną dla ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń Sąd Okręgowy uznał, iż odwołanie od zaskarżonej decyzji zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie zauważyć należy, iż kwestia sporna pomiędzy stronami w niniejszej sprawie dotyczyła ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne w okresie 01/2013 – 01/2015 z tytułu prowadzenia przez odwołującego D. C. (1) indywidualnej pozarolniczej działalności gospodarczej pod firmą (...) Usługi (...) z siedzibą w S. oraz w formie spółki cywilnej (...).C.” C. G., C. D. z siedzibą w S.. Organ rentowy wywodził, że skoro ubezpieczony prowadził w spornym okresie jednocześnie działalność w formie indywidulnej działalności gospodarczej oraz w formie spółki cywilnej to był on zobowiązany do obliczenia wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne z uwzględnieniem podwójnej podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie. Odwołujący zaś wywodził odmiennie twierdząc, że w spornym okresie nie prowadził faktycznie indywidualnej działalności gospodarczej, nie uzyskiwał z tego tytuł żadnych dochodów. Prowadził jedynie działalność gospodarczą w formie spółki. Skoro tak jest – w jego ocenie – brak jest podstaw do obliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości.

Wobec zaistniałego sporu konieczne stało się ustalenie, czy w okresie od 01/2013 do 01/2015 odwołujący D. C. (1) jednocześnie prowadził działalność gospodarczą zarówno w formie indywidualnej działalności, jak i w formie spółki cywilnej, albowiem tylko taka sytuacja pozwala na obciążenie go składkami na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości.

Sąd Okręgowy zważył, że zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst. jedn.: Dz. U. 2017r., poz. 1938), obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Na zasadzie art. 69 ust. 1 rzeczonej ustawy, obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Przepis art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych przewiduje, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność – od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Przy czym chodzi o faktyczne wykonywanie działalności i jej zaprzestanie, a nie o formalne zarejestrowanie i wyrejestrowanie z odpowiedniego rejestru. Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko zaprezentowane w judykaturze, zgodnie z którym dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest łączne zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: zarobkowości, zorganizowania formalnego (czyli wyboru formy prawnej przedsiębiorczości) oraz ciągłości. Brak którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej. Innymi słowy, obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlega osoba faktycznie prowadząca działalność gospodarczą (a więc wykonująca tę działalność), a nie osoba jedynie figurująca w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie uzyskanego wpisu, która działalności tej nie prowadzi. Tym samym okres pomiędzy uzyskaniem wpisu a jego wykreśleniem nie musi odpowiadać okresowi wykonywania faktycznej działalności gospodarczej (wyr. SA w Gdańsku z dnia 8 września 2016r., III AUa 551/16, legalis).

Należy przypomnieć, iż ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie definicji osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą odsyła w art. 5 pkt 21 do art. 8 ust. 6 ustawy systemowej, który stanowi, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (ust. 2).

Zasady odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą zawiera art. 82 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst. jedn.: Dz. U. 2017r., poz. 1938), zgodnie z którym jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust. 5, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem ust. 4. Według przepisu art. 82 ust. 5 pkt 1 tej ustawy rodzajami tej działalności jest działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej.

Na kanwie cytowanego przepisu zarówno w doktrynie, jak i w judykaturze zgodnie przyjmuje się, że na podstawie art. 82 ustawy można sformułować zasadę, zgodnie z którą, jeżeli ubezpieczony posiada więcej niż jeden tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, podlega temu ubezpieczeniu z każdego z tych tytułów. Jeżeli dana osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, a jednocześnie jest także wspólnikiem spółki cywilnej, to składkę na ubezpieczenie zdrowotne odprowadza z dwóch tytułów,
tj. zarówno jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, jak i jako wspólnik spółki cywilnej. Jeśli więc powstanie zbieg tytułów do uiszczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, np. z jednoosobowej działalności gospodarczej i spółki cywilnej, to obowiązek odprowadzenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości powstanie z chwilą, gdy z obu tych tytułów zostanie osiągnięty przychód (postan. SN z dnia 20 listopada 2013r., II UK 326/13, legalis; wyr. SA w Łodzi z dnia
4 grudnia 2012r., III AUa 457/12, legalis; wyr. SA w Białymstoku z dnia
10 lutego 2016r., III AUa 850/15, legalis).

Zgodnie z powyższym, zdaniem Sądu Okręgowego, kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miało ustalenie, czy w okresie wymienionym w decyzji odwołujący faktycznie prowadził indywidualną działalność gospodarczą, czy też działalność ta istniała tylko formalnie, tj. czy widniała jedynie w rejestrze Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem bezsprzecznie wykazało, że w okresie 01/2013 – 01/2015, mimo, że odwołujący figurował w ww. rejestrze jako osoba prowadząca indywidualnie działalność gospodarczą pod firmą (...) Usługi (...) z siedzibą w S. i jej prowadzenie zawiesił dopiero w dniu 12 stycznia 2015 r., działalności takiej faktycznie nie prowadził. Powyższe potwierdza fakt, że ubezpieczony już od 2012 roku do stycznia 2015 r. nie uzyskiwał żadnych przychodów z ww. działalności, a zatem brak jest cechy zarobkowości, koniecznej dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą. Działalność zawodowa odwołującego koncentrowała się wyłącznie w ramach spółki cywilnej, świadcząc de facto takie same rodzajowo usługi (usługi budowlano – remontowe) jak w ramach indywidualnej działalności gospodarczej. Nadto odwołujący powołał motywy, dla których bardziej korzystnym rozwiązaniem było dla niego prowadzenie działalności gospodarczej tylko w ramach spółki cywilnej (tj. podjęcie współpracy z dużym zakładem budowlanym i ułatwienie w wystawieniu i rozliczaniu faktur VAT), aniżeli prowadzenie dwóch odrębnych form działalności. Skoro zatem – jak wynika z powyższego – w spornym okresie ubezpieczony prowadził faktycznie działalność gospodarczą jedynie w formie spółki cywilnej, to tym samym brak jest podstaw objęcia go obowiązkiem opłacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości, tj. także z tytułu prowadzenia także indywidualnej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W myśl art. 81 ust. 2 powołanej ustawy podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c (osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą), stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia
1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa GUS w kolejnych latach przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku w czwartym kwartale wynosiło: w 2012 r. – 3.877,50 zł, w 2013 r. – 4.005,97 zł, a w 2014r. – 4.139,42 zł. Tak więc, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne wynosi: w 2013 r. - 2.908,13 zł, w 2014r. – 3.004,48 zł oraz w 2015r. - 3.104,57 zł (tj. 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami, w czwartym kwartale roku poprzedzającego).

W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu Okręgowego, decyzję organu rentowego należało zmienić w zaskarżonej części, tj. co do postawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne w okresie 01/2013 – 01/2015 i ustalić, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne D. C. (1) wynosi:

a.  w każdym miesiącu okresu ubezpieczenia od 01/2013 do 12/2013 – 2.908,13 zł;

b.  w każdym miesiącu okresu ubezpieczenia od 01/2014 do 12/2014 – 3.004,48 zł;

c.  w miesiącu 01/2015 – 3.104,57 zł.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy, na podstawie
art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c. w zw. z art. 82 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, orzekł jak w sentencji.