Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Alicja Sołowińska (spr.)

Sędziowie: SA Dorota Elżbieta Zarzecka

SA Marek Szymanowski

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 grudnia 2017 r. w B.

sprawy z odwołania A. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 maja 2017 r. sygn. akt IV U 150/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie;

II.  zasądza od A. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego II instancję.

Sygn. Akt III AUa 490/17

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z dnia 27 grudnia 2016 r., odmówił A. S. prawa do wcześniejszej emerytury wobec niespełnienia przesłanek z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie organu rentowego wnioskodawca wprawdzie posiada ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, ale nie udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 r. 15 lat pracy w szczególnych warunkach, lecz jedynie 1 rok i 2 dni.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył ubezpieczony, wnosząc o jej zmianę
i przyznanie prawa do emerytury. Wskazał, że niewłaściwie została zweryfikowana przez ZUS dokumentacja dotycząca jego zatrudnienia, bowiem posiada ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. w odpowiedzi na odwołanie wnosił o jego oddalenie. Podnosił, że wnioskodawca w dniu (...) ukończył 60 lat, lecz nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych, ale jedynie 1 rok i 2 dni takiej pracy. Organ wskazał, że wobec złożenia nowych dowodów w postaci dwóch świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, dokonał weryfikacji stażu pracy skarżącego i w dniu 30 stycznia 2017 r. wydał nową decyzję odmawiającą prawa do emerytury stwierdzając, że udokumentowany okres pracy w szczególnych warunkach wynosi 2 lat, 3 miesiące i 16 dni. Zakład nie uwzględnił do stażu pracy w warunkach szczególnych pozostałych okresów zatrudnienia zgłoszonych w jego wnioskach dowodowych z uwagi na brak świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 5 maja 2017 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał A. S. prawo do emerytury od 10 stycznia 2017r.

Sąd ten ustalił, że A. S., urodzony dnia (...), uprawniony od dnia 22 lipca 2015 r. do świadczenia przedemerytalnego, złożył w dniu 13 grudnia 2016 r. wniosek o wcześniejszą emeryturę.

Do wniosku załączył sporządzone przez siebie pisemne oświadczenie w sprawie braku dokumentów za lata 1975 -1991 z Przedsiębiorstwa (...) w O., w którym pracował w szczególnych warunkach jako kierowca samochodu ciężarowego. W treści oświadczenia wskazał, że wymieniony okres świadczenia pracy zamierza wykazać zeznaniami świadków, albowiem zakład ten uległ likwidacji w 1991 r. W załączeniu przedstawił pisemne zeznania świadków J. R. oraz S. K. na okoliczność, że w latach 1975-1991 pracował w tym zakładzie jako kierowca samochodu ciężarowego.

W oparciu o zgromadzone dowody, w tym przedłożone w kwietniu 2016 r. w związku ustaleniem wartości kapitału początkowego oraz złożone na etapie wniosku o świadczenie przedemerytalne, organ rentowy decyzją z dnia 27 grudnia 2016 r., zaskarżoną w niniejszej sprawie na podstawie art. 184 i art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury z uwagi na nieudokumentowanie 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Następnie decyzją z dnia 30 stycznia 2017 r. ponownie odmówił mu prawa do emerytury stwierdzając, że udowodniony staż pracy w szczególnych warunkach wynosi jedynie 2 lata, 3 miesiące i 16 dni. Do stażu tej pracy organ zaliczył okresy: od 27 lutego 1986 r. do 28 lutego 1987 r., od 2 stycznia 1996 r. do 20 czerwca 1996 r. oraz od 1 marca 1998 r. do 31 grudnia 1998 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że pracę zawodową odwołujący rozpoczął od dnia 23 czerwca 1975 r. w Przedsiębiorstwie (...) w O., poprzedzając ją okresem nauki jako uczeń praktycznej nauki zawodu od dnia 1 września 1972 r. w (...) Szkole Budowlanej dla Pracujących, w zawodzie kierowca- mechanik, którą ukończył 20 czerwca 1975 r. W przedsiębiorstwie tym tabor samochodowy składał się z ponad 150 pojazdów na 130 zatrudnionych kierowców. Odwołujący do czasu powołania go do zasadniczej służby wojskowej w dniu 18 października 1977 r. pracował w (...) jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Najpierw jeździł samochodem ciężarowym marki (...), a po uzyskaniu prawa jazdy kat. E, był kierowcą samochodów ciężarowych z przyczepą. Były to samochody marki: (...), (...) i (...). Praca w przedsiębiorstwie odbywała się w systemie dwuzmianowym. W dniu 19 stycznia 1977 r. ubezpieczony zwrócił się do pracodawcy o możliwość podjęcia dodatkowej pracy jako montera samochodowego. Od tego czasu do chwili wcielenia do wojska pracował na dwóch etatach: to jest stale i w pełnym wymiarze czasu jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, a po zakończeniu tej pracy jako mechanik samochodowy. Po godzinach pracy jeździł też dodatkowo samochodem marki (...). W okresie od 27 października 1977 r. do 18 października 1979 r. odwołujący pełnił zasadniczą służbę wojskową w Wojsku Polskim. Po powrocie z wojska, to jest od 20 października 1979 r. ponownie został zatrudniony w (...) w O. jako kierowca samochodu ciężarowego. Z dniem 8 maja 1991 r. wnioskodawca rozwiązał umowę o pracę z (...) z powodu likwidacji tego zakładu pracy.

Skarżący od dnia 3 lipca 1975 r. posiada prawo jazdy kategorii C oraz kategorii C+E od 3 sierpnia 1976 r.

Następnie w okresie od 9 maja 1991 r. do 20 kwietnia 1994 r. wnioskodawca prowadził własną działalność gospodarczą, a w latach 1995 – 1996 był zarejestrowany jako osoba bezrobotna.

Od 2 stycznia 1996 r. do 20 czerwca 1996 r. A. S. był zatrudniony w Zakładzie (...) w O. jako kierowca, zaś od 1 marca 1998 r. jako kierowca samochodu ciężarowego w Przedsiębiorstwie (...) E. R. w O.. Wymienione dwa okresy zatrudnienia wraz okresem kiedy skarżący przebywał na budowie eksportowej i był zatrudniony przez Przedsiębiorstwo (...) ”T.-L.” zostały uwzględnione przez organ rentowy do stażu pracy w szczególnych warunkach w decyzji z dnia 30 stycznia 2017 r., w łącznym wymiarze 2 lat, 3 miesięcy i 16 dni.

Mając na uwadze tak ustalony przebieg zatrudnienia wnioskodawcy przypadający przed 1.01.1998r. Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawcy jest zasadne.

Sąd ten odwołał się do art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura, jeśli spełniają następujące warunki:

1)  osiągną wiek wynoszący zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), co najmniej 60 lat dla mężczyzn (55 lat dla kobiet),

2)  na dzień 1 stycznia 1999 r. posiadają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn (20 lat dla kobiet), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych wymienionych w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze,

3)  nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego.

Sąd podkreślił też, że praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. Oznacza to, że pracownik wykonujący prace w warunkach szczególnych na danym stanowisku nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w warunkach szczególnych.

Przy tym, warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku, stale tj. ciągle wykonuje pracę w szczególnych warunkach i nie wykonuje w tym czasie żadnych innych czynności nie związanych z zajmowanym stanowiskiem .

Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) lub periodyczne, a nie stałe świadczenie pracy, wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia.

Przepis § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. stanowi, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Załączniki A i B do tego rozporządzenia wskazują wyraźnie jakie z prace określa się mianem prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Przy ocenie, czy ubezpieczony świadczył pracę w szczególnych warunkach, nie ma znaczenie nazwa stanowiska na jakim był zatrudniony, ale to jakie czynności w rzeczywistości wykonywał. Do kategorii prac w szczególnych warunkach należą m.in. prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony – wymienione w dziale VIII, poz. 2 wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.). Na wykonywanie właśnie takiej pracy wskazywał wnioskodawca.

Zdaniem Sądu I instancji, odwołujący wbrew ocenie pozwanego, posiada 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach.

Powyższą tezę potwierdza w całości zebrany w sprawie materiał dowodowy, w szczególności w postaci zeznań świadków S. K. i J. R. oraz zeznań samego odwołującego.

Zeznania świadków w tym zakresie wzajemnie się uzupełniały, były przekonujące, wiarygodne i zasługiwały na uwzględnienie , a ich treść korespondowała z wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej oraz z zeznaniami wnioskodawcy, który potwierdził, że przez cały okres świadczenia pracy w (...) w O., to jest w latach 1975-1991. pracował w warunkach szczególnych jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Świadkowie zgodnie zeznali, że odwołujący pracował w szczególnych warunkach w (...) wyłącznie jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony.

Sąd Okręgowy podkreślił, że akta osobowe wnioskodawcy pochodzące z tego przedsiębiorstwa, nie były prowadzone zbyt starannie i mogły nie odzwierciedlać rzeczywistego charakteru pracy skarżącego. Wpisy w dokumentach wskazywały między innymi, że skarżący pracował jako: kierowca, mechanik, kierowca samochodu ciężarowego, czy kierowca (...). Jednakże wśród tej dokumentacji znajdują się wpisy, które potwierdzają, że skarżący wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony i zaprzeczają twierdzeniu pozwanego, że wnioskodawca świadczył prace na tym stanowisku dopiero od 1 lipca 1980 r. Sąd odwołał się do wybranych z akt osobowych pism i tak:

- z treści podania wnioskodawcy z dnia 5 sierpnia 1975 r. wynika, że od dnia 2 sierpnia 1975 r. wnioskodawca był kierowcą samochody marki (...) wywrotka z przyczepą i posiada II kategorię prawa jazdy,

- w piśmie z dnia 2 sierpnia 1976 r. A. S. wniósł o przeniesie go na stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego zgodnie z posiadanymi uprawnieniami,

- w treści „zwykłego” świadectwa pracy z dnia 27 stycznia 1976 r. wskazano, że skarżący był kierowcą samochodu ciężarowego,

- z podania z dnia 23 sierpnia 1980 r. wynika, że przed odbyciem służby wojskowej, czyli przed 27 października 1977 r. był w (...) kierowcą.

Z kolei co do pracy jako kierowcy (...) odwołujący wyjaśnił, że była to jego praca dodatkowa, którą wykonywał już po godzinach pracy kierowcy samochodu ciężarowego. Powyższy fakt potwierdza umowa znajdująca się w aktach osobowych, zgodnie z którą odwołującemu powierzono dodatkowe czynności załadunkowe i rozładunkowe na samochodzie (...), które miał wykonywać poza swoimi normalnymi obowiązkami służbowymi.

Co do pracy na stanowisku mechanika samochodowego – wskazał, że był to jego drugi etat.

W ocenie Sądu Okręgowego charakter pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach został dostatecznie wyjaśniony i nie budzi wątpliwości. Skarżący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. Dotyczyło to pracy w Przedsiębiorstwie (...) w O., w okresie od 23 czerwca 1975 r. do 8 maja 1991 r. (15 lat, 10 miesięcy i 16 dni) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Zdaniem Sądu poczynione ustalenia są uzasadnione, skoro ubezpieczony może wszelkimi dowodami wykazywać okoliczności, od których zależą jego uprawnienia, także wówczas, gdy z dokumentów wynika co innego lub też kiedy nie dysponuje wymaganym świadectwem pracy w szczególnych warunkach.

Sąd I instancji mając na uwadze orzecznictwo Sądu Najwyższego odnośnie zaliczenia służby wojskowej do stażu pracy w warunkach szczególnych, wymaganego do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, doliczył okres takiej służby skarżącego od 27 października 1977 r. do 18 października 1979 r.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2006 r., sygn. akt: III UK5/06, OSNP 2007/7-8/108, M.P.Pr. (...) stwierdził, że … „ okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia”.

W swoim stanowisku Sąd Najwyższy wskazywał , że pod rządem przepisów ustawy z dnia 30 stycznia 1959 r. o powszechnym obowiązku wojskowym (t.j Dz.U. z 1963 r. Nr 20, poz. 108), w myśl art. 124 ust. 1, zakład pracy, który zatrudniał pracownika w chwili powołania do czynnej służby wojskowej, obowiązany był go zatrudnić na poprzednio zajmowanym stanowisku lub stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz nie niżej opłacanym, jeżeli pracownik najpóźniej w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z zasadniczej służby wojskowej zgłosił swój powrót do pracy. Zgodnie z wyraźnym brzmieniem art. 125 tej ustawy, pracownikowi, który zgłosił się do pracy w terminie określonym w art. 124 ust. 1 zalicza się okres odbytej służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy, między innymi, w szczególnych warunkach, od których zależy nabycie tych uprawnień. Zatem okres odbytej zasadniczej służby wojskowej przez pracownika zatrudnionego poprzednio w szczególnych warunkach pracy, który po zakończeniu tej służby zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia, traktuje się tak samo jak wykonywanie takiej pracy i uwzględnia się go do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym.

W konsekwencji, Sąd Okręgowy stwierdził, że wymieniony powyżej okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego, oraz okres służby wojskowej wnioskodawcy stanowią łącznie wymagane przepisami ponad 15 lat zatrudnienia, uprawniające do przyznania emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych

W ocenie Sądu Okręgowego omówione zeznania świadków, jak i samego odwołującego się, były wiarygodne, ponieważ były zgodne, logiczne i szczere. Relacje tych osób były kategoryczne i w szczegółowy sposób odtwarzały okoliczności mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Odwołujący przez cały okres świadczenia pracy w (...) w O., to jest od 23 czerwca 1975 r. do 8 maja 1991 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w szczególnych warunkach jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 10 stycznia 2017 r., to jest od daty osiągnięcia wieku 60 lat.

Apelację od powyższego wyroku złożył (...) Oddział w O..

Skarżący zarzucał naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 184 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS oraz § 1 – 4 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze poprzez zmianę decyzji z 27.12.2016r. i przyznanie prawa do emerytury od 10.01.2017r.w sytuacji gdy wnioskodawca nie spełnił przesłanki posiadania 15 lat pracy w szczególnych warunkach oraz naruszenie przepisów kodeksu postępowania cywilnego tj. art.233§1kpc wyrażające się przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów albowiem Sąd uznał, iż praca skarżącego w (...) w O. w okresie od 23 czerwca 1975r. do 8 maja 1991r. winna być zaliczona do pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyższej 3,5 tony, choć z dokumentacji osobowej jednoznacznie wynika, iż wnioskodawca nie pracował przez cały okres swojego zatrudnienia na powyższym stanowisku.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik A. S. wnosił o jej oddalenie jako bezzasadnej i zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona bowiem Sąd I instancji przyznał wnioskodawcy emeryturę w obniżonym wieku z naruszeniem art.184 i art.32 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z §2 i §4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż błędnie uznał, że A. S. legitymuje się co najmniej 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Przedmiotem sporu w rozpoznawanej sprawie było prawo do emerytury określonej przepisem art.184 w zw. z art.32 ustawy z 17.12.1998r., a ściślej rzecz ujmując jeden z warunków koniecznych do przyznania tego prawa tj. co najmniej 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach. Nie budziło natomiast wątpliwości, iż wnioskodawca osiągnął wiek 60 lat (ur.(...)), wykazał okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Podkreślić należy, iż w postępowaniu przed organem rentowym wnioskodawca wykazał następujące okresy pracy w szczególnych warunkach, które nie były kwestionowane przez ZUS:

- od 27.02.1986r. do 28.02.1987r. w Przedsiębiorstwie (...);

- od 2.01.1996r. do 20.06.1996r. w Zakładzie (...) w O.;

- od 1.03.1998r. do 31.12.1998r. w Przedsiębiorstwie (...) ”R.” E. R. w O..

Łącznie ww. okresy w których wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony wynoszą 2 lata 3 miesiące i 16 dni pracy w szczególnych warunkach.

Według twierdzeń odwołującego okres pracy w szczególnych warunkach to także zatrudnienie od 23 czerwca 1975r. do 8 maja 1991r. w Przedsiębiorstwie (...) w O.. Wnioskodawca utrzymywał, iż w tym okresie był zatrudniony jako kierowca samochodu ciężarowego, natomiast praca montera samochodowego lub kierowcy (...) była pracą dodatkową wykonywaną w ramach drugiego etatu.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego tj. zeznań świadków S. K. i J. R. oraz zeznań odwołującego Sąd I instancji uznał, że cały okres zatrudnienia w (...) w latach 1975-1991 jest pracą w szczególnych warunkach, bowiem wnioskodawca był kierowcą pojazdów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Sąd Okręgowy odwołał się też do wybranych pism z akt osobowych wnioskodawcy, które wskazują na zatrudnienie jako kierowcy pojazdów ciężarowych.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego dokonana przez Sąd I instancji ocena dowodów zebranych w sprawie która doprowadziła do zaliczenia całego okresy pracy wnioskodawcy od 23.06.1975r. do 8.05.1991r. do pracy w szczególnych warunkach została dokonana z naruszeniem art.233§1kpc.

Przepis ten uprawnia Sąd do oceny wiarygodności i mocy dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału.

Z jednej zatem strony Sąd orzekający uprawniony jest do oceny tychże dowodów według własnego przekonania a z drugiej strony do wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Uprawnienie sądu do oceny dowodów według własnego przekonania nie oznacza dowolności tej oceny, bowiem poza sporem powinno być, iż dokonując oceny Sąd nie może ignorować zasad logiki, osiągnięć nauki, doświadczenia czy też wyciągać wniosków nie wynikających z materiału dowodowego. Dopuszczenie się obrazy art.233§1kpc przez Sąd może więc polegać albo na przekroczeniu granic swobodnej oceny wyznaczonej logiką, doświadczeniem, zasadami nauki albo też na niedokonaniu wszechstronnego rozważenia sprawy.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego skarżący w apelacji wykazał, że Sąd I instancji dokonał oceny wiarygodności materiału dowodowego w sposób niewszechstronny, pomijając istotne dla rozstrzygnięcia sprawy dowody.

Przedmiotem sporu w sprawie, co wskazano wyżej było ustalenie czy okres zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) w O. od 23 czerwca 1975r. do 8 maja 1991r. jest okresem pracy w szczególnych warunkach.

Podkreślić należy, iż zgodnie z §2 ust.2 rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. okresy pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionym według ustalonego wzoru. Takiego świadectwa pracy wnioskodawca nie przedstawił bowiem zakład pracy uległ likwidacji, a na dowód pracy w szczególnych warunkach zaoferował zeznania świadków.

Zgodzić się należy ze stwierdzeniem Sądu I instancji a także wnioskodawcy, iż w takim przypadku praca wykonywana w szczególnych warunkach może być wykazywana wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi prawem.

Z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków S. K. i J. R. wynika, że w spornym okresie wnioskodawca pracował wyłącznie jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Zeznania tych świadków, które Sąd I instancji uznał za wiarygodne pozostają jednakże w sprzeczności z aktami osobowymi A. S. z okresu zatrudnienia w (...) – k.17. Sąd I instancji w motywach zaskarżonego wyroku odwołuje się do wspomnianych akt osobowych jednakże przytoczone pisma z tych akt potraktował bardzo wybiórczo. Szczegółowa analiza akt osobowych prowadzi do ustalenia, że wnioskodawca został zatrudniony początkowo (od 23.06.1970r.) jako pomocnik kierowcy. Dopiero od 2 sierpnia 1975r. został zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego marki (...). Jako kierowca samochodu ciężarowego pracował do 31.01.1976r., a z tym dniem stosunek pracy został rozwiązany z zachowaniem ustalonego okresu wypowiedzenia. Wskazuje na to wyraźnie świadectwo pracy opatrzone datą 27.01.1976r. Fakt rozwiązania przez wnioskodawcę stosunku pracy z (...) z dniem 31.01.1976r. nie może zatem budzić wątpliwości tym bardziej, że od 10 lutego 1976r. do 15 kwietnia 1976r. A. S. pracował w Przedsiębiorstwie (...) w O. (świadectwo pracy z 21.04.1976r.). W dniu 21.04.1976r. wnioskodawca zwrócił się do (...) o ponowne przyjęcie do pracy i od 23.04.1976r. został zatrudniony jako kierowca samochodu (...). Zauważyć przy tym należy, iż w podaniu z 21.04.1976r. o przyjęcie do pracy zwracał się o zatrudnienie w charakterze kierowcy samochodu osobowego. Na tym stanowisku pracował do 2 sierpnia 1976r. bowiem wówczas zwrócił się do pracodawcy o przeniesienie z kierowcy (...) na kierowcę samochodu ciężarowego. Od 2 sierpnia 1976r. A. S. pracował jako kierowca samochodu ciężarowego do 19 stycznia 1977r. (podanie o przeniesienie na stanowisko montera samochodowego). Od 20.01.1977r. do chwili powołania do odbycia zasadniczej służby wojskowej tj. do 27.10.1977r. A. S. był zatrudniony jako mechanik samochodowy.

Po odbyciu służby wojskowej (18.10.1979r.) wnioskodawca wrócił do pracy w (...) i został zatrudniony od 25.10.1979r. jako mechanik samochodowy. Na tym stanowisku pracował do 1 lipca 1980r. bowiem od tej daty został zatrudniony jako kierowca samochodu ciężarowego i na tym stanowisku pracował do końca zatrudnienia w (...) tj. do 8.05.1991r. w wyłączeniem okresu od 27.02.1986r. do 28.02.1987r. kiedy był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...).

Przedstawiona wyżej analiza akt osobowych wnioskodawcy pozwala na ustalenie, że A. S. pracował w szczególnych warunkach jako kierowca samochodu ciężarowego od 2.08.1975r. do 31.01.1976r., od 2.08.1976r. do 19.01.1977r. od 1.07.1980r. do 26.02.1986r. i od 1.03.1987r. do 8.05.1991r. (łącznie 10 lat 9 miesięcy). Doliczając do tego okresu pracy w szczególnych warunkach niekwestionowane przez organ rentowy zatrudnienie w takich warunkach wynoszące łącznie 2 lata, 3 miesiące i 16 dni wnioskodawca legitymuje się zatrudnieniem szczególnym w wymiarze 13 lat 1 miesiąca i 16 dni.

Sąd Apelacyjny zgadza się z przedstawionym przez Sąd Okręgowy poglądem, mającym oparcie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, co do zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie można jednakże uwzględnić tego okresu (27.10.1977r. do 18.10.1979r.) do pracy w szczególnych warunkach ponieważ zarówno przed powołaniem do wojska jak i po zakończeniu służby wnioskodawca nie pracował w (...) w szczególnych warunkach, bowiem był mechanikiem co jednoznacznie wynika z akt osobowych z okresu zatrudnienia w (...).

W świetle dokumentów i pism w tym sporządzonych przez wnioskodawcę, zawartych w aktach osobowych nie można dać wiary świadkom w szczególności w części dotyczącej przebiegu zatrudnienia odwołującego w okresie do lipca 1980r. i zakresu wykonywanych przez niego obowiązków. Z powołanych wcześniej pism wnioskodawcy znajdujących się w aktach osobowych bezspornie wynika, że do 1 lipca 1980r. nie pracował on wyłącznie jako kierowca samochodu ciężarowego (powyżej 3,5 tony). Był bowiem pomocnikiem kierowcy, kierowcą (...), mechanikiem samochodowym, a okresy pracy na takich stanowiskach nie stanowią pracy w szczególnych warunkach.

Reasumując, skoro wnioskodawca nie legitymuje się co najmniej 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach to nie jest uprawniony do emerytury w obniżonym wieku na podstawie art.184 i 32 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

Z tych względów na mocy art.386§1kpc Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie.

O kosztach zastępstwa procesowego organu rentowego Sąd orzekł na podstawie art.98kpc w zw. z § 10 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.