Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lutego 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lutego 2018r. w S.

odwołania B. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 8 marca 2017 r. Nr (...)

w sprawie B. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo B. S.
do stałej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia
01 lutego 2017r.

Sygn. akt IV U 294/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 marca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.57 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił B. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 lutego 2017r. wskazując, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła B. S. wnosząc o jej zmianę i ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu argumentowała, że od około 15 lat cierpi na silne bóle stawów skokowych, biodrowych, kolanowych, a także stawów kończyn górnych i dolnych. Ubezpieczona od 2012r. była uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i od tego czasu stan jej zdrowia znacznie się pogorszył (odwołanie k.1-3 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że zaskarżona decyzja wydana została na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 13 lutego 2017r., która nie stwierdziła u ubezpieczonej niezdolności do pracy (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.4-5 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona B. S., urodzona (...), była uprzednio, tj. od 2 grudnia 2012r. do 31 stycznia 2017r., uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (okoliczności niesporne akta rentowe). W ostatnim okresie, tj. od 1 sierpnia 2016r. do 31 stycznia 2017r., podstawę prawną powyższego stanowiła decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 23 sierpnia 2016r. (k.68 akt rentowych).

W dniu 16 stycznia 2017r. ubezpieczona wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres (wniosek k.70-71 akt rentowych). Rozpoznając ten wniosek organ rentowy skierował ubezpieczoną na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z 1 lutego 2017r. ustalił, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika z 1 lutego 2017r. k.73 akt rentowych). Na skutek sprzeciwu ubezpieczonej od powyższego orzeczenia lekarza orzecznika, ubezpieczona skierowana została na badanie przez komisję lekarską ZUS, która w orzeczeniu z 13 lutego 2017r. ustaliła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy (orzeczenie komisji lekarskiej z 13 lutego 2017r. k.75 akt rentowych). Na podstawie powyższego orzeczenia, zaskarżoną decyzją z 8 marca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres (decyzja z 8 marca 2017r. k.76 akt rentowych).

Ubezpieczona zdobyła wykształcenie średnie techniczne w kierunku technik metalu. W tym zawodzie pracowała ok. 3 lat, wypisując WZ-etki dla metalurgów, po czym pozostawała w zatrudnieniu wykonując czynności jako magazynier oraz prowadząc wspólnie z mężem skup złomu, kiedy to szukała zleceń od klientów. Od 1999 r. ubezpieczona prowadzi działalność gospodarczą, tj. świadczy usługi w ramach zajazdu, restauracji oraz hotelu. W ramach prowadzonej działalności zatrudnia na stałe pracowników- kucharza, kelnerkę oraz sprzątaczkę. W razie potrzeby, zatrudnia również dorywczo osoby celem obsługi organizowanych imprez. Ubezpieczona nie wykonuje pracy fizycznej wymagającej długiego chodzenia czy stania. Osobiście robi zakupy na potrzeby prowadzonej działalności, jednakże nie dźwiga ciężarów i korzysta w tym zakresie z pomocy innych osób, ponieważ stan zdrowia nie pozwala jej przenosić ciężkich rzeczy. Oprócz tego podejmuje czynności fizyczne, np. na siedząco przygotowuje posiłki, tj. kroi sałatki. Wykonuje również czynności polegające na zarządzaniu przedsiębiorstwem, tj. dokonuje płatności oraz prowadzi dokumentację (okoliczności bezsporne- wyjaśnienia ubezpieczonej k.44-44v akt sprawy oraz dokumenty pracownicze w tym świadectwa pracy, zaświadczenia i umowa o pracę- akta rentowe).

Ubezpieczona od około 15 lat leczy się z powodu nawracających bólów łokci, kolan i stawów skokowych. Następnie dołączyły się dolegliwości bólowe stawów biodrowych oraz kręgosłupa. Ubezpieczona podjęła leczenie ortopedyczne, które w efekcie przyniosła protezoplastykę lewego stawu biodrowego (2013r.), a następnie kolejno protezoplastykę obu stawów kolanowych (lewy-2014r., prawy-2015r.). Biegły reumatolog nie zaobserwował u ubezpieczonej cech aktywnego zapalenia stawów. W jego ocenie, ubezpieczona powinna okresowo korzystać z zabiegów rehabilitacyjnych i doraźnie przyjmować leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, jednakże stwierdzone choroby narządu ruchu w aktualnym stopniu zaawansowania, po leczeniu operacyjnym, nie sprowadzają długotrwałej całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy. Umiarkowane, niepowikłane zmianami narządowymi nadciśnienie tętnicze w obecnym stadium zaawansowania wymaga leczenia farmakologicznego, ale nie upośledza wydolności układu krążenia w stopniu sprowadzającym niezdolność do pracy. Aktualne zaawansowanie choroby tarczycy nie powoduje niezdolności do pracy. Ubezpieczona od 5 lat leczy się z powodu astmy oskrzelowej przewlekłej, jednakże aktualne zaawansowanie tej choroby nie sprowadza niezdolności do pracy z przyczyn pulmonologicznych (opinia biegłych pulmonologa, reumatologa oraz kardiologa i endokrynologa k.16-18 akt sprawy).

Biegły z zakresu ortopedii ocenił chód ubezpieczonej jako powolny i niewydolny. Występuje u niej ograniczenie zakresów ruchomości: kręgosłupa w odcinku piersiowym i lędźwiowym, obu stawów biodrowych oraz obu stawów kolanowych. Stan układu ruchu ubezpieczonej powoduje wiele ograniczeń w wykonywaniu pracy zarobkowej, zwłaszcza pracy fizycznej. U ubezpieczonej występuje niesprawność i niewydolność wszystkich dużych stawów kończyn dolnych i kręgosłupa, co powoduje, iż nie może ona wykonywać czynności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, takich jak rozkładanie produktów, przygotowanie posiłków, praca za barem. Większość bowiem czasu pracy ubezpieczona spędzała na nogach, często w pochyleniu do przodu, a taka praca najbardziej przeciążała stawy kończyn dolnych i kręgosłup lędźwiowy. W konsekwencji jest ona nadal, tj. od 1 lutego 2017r., trwale, osobą częściowo niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej (opinia biegłego ortopedy k.27-27v akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej B. S. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.57 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a niezdolność do pracy powstała w czasie zatrudnienia, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania zatrudnienia, przy czym ostatniego wymogu nie stosuje do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. W myśl art.12 ust.1, 2 i 3 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Rozstrzygnięcie o zasadności odwołania ubezpieczonej od decyzji organu rentowego odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wymagało ustalenia, czy u ubezpieczonej istnieje w dalszym ciągu niezdolność do pracy, a jeżeli tak to jakiego stopnia. W tym celu Sąd zasięgnął opinii specjalistów z zakresu kardiologii, endokrynologii, pulmonologii, reumatologii oraz ortopedii. Opinia ostatnio wymienionego specjalisty dała podstawy do uznania, iż ubezpieczona jest w dalszym ciągu, tj. od 1 lutego 2017r. częściowo niezdolna do pracy i niezdolność ta jest trwała.

Analizując tę opinię, Sąd doszedł do przekonania, że stanowi ona podstawę do oparcia na niej rozstrzygnięcia. Wnioski w niej zawarte są logiczne oraz posiadają przekonujące uzasadnienie. Przywołany biegły odniósł stan układu ruchu ubezpieczonej do wykonywanej przez nią ostatnio pracy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Biegły ortopeda kategorycznie stwierdził, iż w przypadku ubezpieczonej występuje niesprawność i niewydolność wszystkich dużych stawów kończyn dolnych i kręgosłupa. Stan oraz rozmiar tych schorzeń sprowadza na ubezpieczoną niezdolność do świadczenia pracy fizycznej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, tj. do rozkładania produktów, przygotowania posiłków czy pracy przy barze. Biegły zauważył, że ubezpieczona większość czasu pracy spędzała na nogach, często w pochyleniu do przodu, a taka praca najbardziej przeciążała stawy kończyn dolnych i kręgosłup lędźwiowy.

W tej sytuacji, pomimo zaistniałej rozbieżności w opinii biegłych z zakresu ortopedii oraz reumatologii, Sąd uznał, iż wyższy stopień wiarygodności i walor mocy dowodowej należy przypisać opinii autorstwa biegłego ortopedy. Wpływ na tę decyzję Sądu miała treść uzasadnień obu opinii, tj. sposób umotywowania przez biegłych wniosków, do których doszli. Biegły ortopeda, jak zostało wspomniane, odniósł opis stanu schorzeń ubezpieczonej do rodzaju wykonywanej przez nią pracy. Cechy tej nie zawiera natomiast opinia biegłego reumatologa, który zasadniczo skoncentrował swoją uwagę na opisie stanu zdrowia ubezpieczonej. Dlatego też wnioski zawarte w opinii ortopedy zasługują na podzielenie.

Organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłego ortopedy i domagał się przeprowadzenia dowodu z opinii innej osoby z zakresu tej specjalizacji. Organ rentowy podnosił, że ubezpieczona jest osobą czynną zawodowo, gdyż prowadzi działalność gospodarczą. Z związku z tym ma możliwość należytej organizacji swojej pracy. Ponadto ubezpieczona zatrudnia osoby do pracy w ramach swojej działalności, a sama podejmuje czynności o charakterze zarządzającym. Przedstawiona argumentacja organu rentowego, w ocenie Sądu, nie podważa merytorycznej wartości opinii. Podkreślić należy, iż ubezpieczona działalność gospodarczą prowadzi od 1999r. Powyższe nie stało na przeszkodzie, by w okresie od 2 grudnia 2012r. do 31 stycznia 2017r. była uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Z opinii ortopedy nie wynika natomiast, by stan zdrowia ubezpieczonej, a zwłaszcza stan narządu ruchu od tego czasu poprawił się. Zgodnie z poglądami Sądu Najwyższego, w przypadku badania niezdolności do pracy osób prowadzących działalność gospodarczą, należy mieć na uwadze, czy ubezpieczony-przedsiębiorca nabył nowe umiejętności, oraz czy faktycznie wykonuje czynności z zakresu przedmiotu tej działalności. Tak też Sąd Apelacyjny w Lublinie w sprawie Z. S. p-ko ZUS O/S. – wyrok z 5 października 2017r. z uzasadnieniem sygn. akt III AUa 728/17. Przykładowo, w ramach działalności związanej z restauracją badać należy, czy ubezpieczony podejmuje czynności związane z przygotowaniem posiłków lub obsługą klientów. Poczynione przez Sąd ustalenia wykazały, że ubezpieczona wspomaga zatrudniony personel, co przejawia się w dokonywaniu zakupów oraz przygotowywaniu posiłków. Zakres tych czynności jest jednak ograniczony, a przyczynę powyższego stanowi, na co zwrócił uwagę biegły ortopeda, stan narządu ruchu. W tej sytuacji, Sąd przyjął, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy jest wystarczający do wydania rozstrzygnięcia. Dlatego też wniosek organu rentowego o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu ortopedii jako zbędny, podlegał oddaleniu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.