Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 marca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 21 grudnia 2015 r. przeliczył emeryturę H. M. od dnia 1 grudnia 2015 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury, obliczanej zgodnie z art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych, to jest lat 1995-2004 ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 55,63 %, oraz kwotę bazową 3.191,93 zł. Podstawa wymiaru wyniosła 1.775,67 zł (55,63 % x 3.191,93 zł). Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 23 lata, 7 miesięcy i 18 dni okresów składkowych oraz 4 lata, 6 miesięcy i 14 miesięcy okresów nieskładkowych. Wysokość emerytury obliczona zgodnie z art. 53 ustawy wyniosła 1.366,41 zł. Wysokość emerytury obliczona zgodnie z art. 26 ustawy wyniosła 1.228,85 zł. Wysokość emerytury ustalonej jako 80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy i 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy wyniosła 1.256,36 zł brutto. Wypłata emerytury jako świadczenia mniej korzystnego względem pobieranej renty rodzinnej została zawieszona.

/ decyzja k. 14-15 odwrót akt ZUS plik IV/

W dniu 15 kwietnia 2016 r. wnioskodawczyni złożyła odwołanie od powyższej decyzji. Wniosła o ponowne ustalenie wysokości emerytury.

/ odwołanie k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc, iż decyzja została wydana prawidłowo.

/odpowiedź na odwołanie k. 3-3 odwrót/

Na rozprawie z dnia 12 października 2016 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie, wnosząc o uwzględnienie do jej stażu ubezpieczeniowego okresu nauki w zasadniczej szkole zawodowej (1969-1972) i 3-letnim technikum (1972-1975). Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowiska stron - 00:00:43 - płyta CD k. 20/

W piśmie procesowym z dnia 25 października 2016 r. odwołująca wniosła o zweryfikowanie wyliczenia emerytury na podstawie załączonej dokumentacji pracowniczej, tj. uwzględnienie zarobków w Poczcie Polskiej w latach 1975-1980 (legitymacja ubezpieczeniowa – średnie wynagrodzenie w 1976 r. – 1.989 zł), uwzględnienie okresu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy i zarobków w (...) Ł. w latach 1983-1990 (umowa o pracę nakładczą, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu), uwzględnienie stażu ubezpieczeniowego w PPHU (...) w okresie 16 wrzesień – 31 grudnia 1996 r. (pismo ZUS), zarobków w (...) S.A. za 1996 r. i w okresie 12 maja 1997 r.-
31 maja 2000 r. (karty zarobkowe, świadectwo pracy, karty ubezpieczeniowe), zarobków w (...) W. za lata 2000-2004 (karty wynagrodzeń, zaświadczenia, PIT-y).

/pismo k. 22-22 odwrót/

W piśmie procesowym z dnia 22 grudnia 2016 r. pełnomocnik ZUS podniósł, że przedłożona dokumentacja została uwzględniona przy przeliczeniu kapitału początkowego i emerytury.

/pismo k. 59/

Na rozprawie z dnia 8 lutego 2017 r. wnioskodawczyni podniosła, że organ nieprawidłowo przeliczył kapitał początkowy uwzględniając lata 1980-1989 (mimo, że uprzednio uwzględnił 1990 r., w którym osiągała wyższe wynagrodzenie), zakwestionowała także wskaźnik wysokości za lata 1983-1990 (wskazując, że organ prawdopodobnie przyjął niepełny wymiar czasu pracy, w miejsce pełnego wymiaru) oraz wniosła o uwzględnienie zarobków w (...) W. za okres od 1 czerwca 2000 r. do 25 września 2004 r. i PPHU (...) w okresie 16 wrzesień – 31 grudnia 1996 r.

/stanowisko 00:03:59 - płyta CD K. 65/

W piśmie procesowym z dnia 9 marca 2017 r. organ rentowy podniósł, że nie uwzględnił wnioskodawczyni do stażu ubezpieczeniowego okresu zatrudnienia w (...) od 22 do 31 sierpnia 1983 r. ponieważ w tym okresie nie osiągała 50 % najniższego wynagrodzenia w j.g.u. (druk Rp-7) co stanowi warunek zaliczenia okresu do pracy chałupniczej/nakładczej (pozostały okres zatrudnienia w tym zakładzie został uwzględniony). Do ustalenia wysokości świadczenia uwzględniono okres zatrudnienia i wynagrodzenia w (...) na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu dnia 16 listopada
2004 r. (jako wyższe od wskazanych w poświadczeniu ZUS z dnia 25 maja 2016 r.). Nie uwzględniono kwoty wskazanej w legitymacji ubezpieczeniowej, gdyż wskazuje średnią miesięczną.

/pismo k. 70/

W piśmie procesowym z dnia 5 kwietnia 2017 r. wnioskodawczyni sprecyzowała, że wnosi o uwzględnienie zarobków w Poczcie Polskiej w okresie od 8 grudnia 1975 r. do
31 maja 1980 r.

/pismo k. 72/

W pismach procesowych z dnia 16 maja 2017 r. i 4 lipca 2017 r. wnioskodawczyni wniosła o uwzględnienie do okresów nieskładkowych urlopu wychowawczego w wymiarze 6 lat w okresie zatrudnienia w Poczcie Polskiej. Sprecyzowała także, że wnosi o uwzględnienie okresu nauki w szkole w latach 1969-1975.

/pismo k. 86, k. 109/

W piśmie procesowym z dnia 7 sierpnia 2017 r. organ rentowy podniósł, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ustalony decyzją z dnia 21 czerwca 2016 r. obliczony z 10 lat kalendarzowych, tj. lat 1981-1990, wyniósł 44,76 %; był zatem niższy od ostatnio obliczonego.

/pismo k. 117/

Na rozprawie w dniu 6 września 2017 r. wnioskodawczyni zakwestionowała, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego obliczony z lat 1980-1989 był korzystniejszy niż uprzednio obliczony z lat 1981-1990. Podniosła też błędne wyliczenie wysokości emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej, nie precyzując tego zarzutu.

/stanowisko wnioskodawczyni - 00:10:47 – płyta CD k. 128/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni H. M., urodzona w dniu (...), z wnioskiem o ustalenie kapitału początkowego wystąpiła w dniu 28 października 2004 r. / wniosek k. 1-1 odw. akt ZUS plik III/

Decyzją z dnia 21 czerwca 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w Ł. ustalił wysokość kapitału początkowego wnioskodawczyni na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjęto podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 546,47 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. z okresu od dnia
1 stycznia 1981 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 44,76 % Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 44,76 % przez kwotę 1.220.89 zł tj. kwotę bazową (44,76 % x 1.220.89zł = 546,47 zł). Uwzględniono okresy składkowe w wymiarze 17 lat, 4 miesięcy i 27 dni, tj. 208 miesięcy, nieskładkowe w wymiarze 2 miesięcy i 23 dni oraz 3 lata, 9 miesięcy i 9 dni sprawowania opieki nad dzieckiem (dziećmi), tj. łącznie w wymiarze 4 lat i 2 dni, tj. 48 miesięcy. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 82,16 %. Wysokość 24 % kwoty bazowej wynosi 293,01 zł. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 79.244,44 zł.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego ZUS nie uwzględnił okresów od 22 do 31 sierpnia 1983 r. pracy nakładczej, ponieważ wnioskodawczyni osiągnęła w tym okresie wynagrodzenie niższe niż połowa najniższego wynagrodzenia obowiązującego w tym okresie (dochód został przyjęty do podstawy wymiaru kapitału), od 1 lipca 1993 r. do 31 lipca 1994 r. gdyż wnioskodawczyni w tym okresie była zarejestrowana jako bezrobotna bez prawa do zasiłku a zatem nie odprowadzano składki na ubezpieczenie społeczne, od 31 sierpnia 1996 r. do 31 sierpnia 1996 r. gdyż z powodu urlopu bezpłatnego nie odprowadzano składki na ubezpieczenie społeczne.

/decyzja – k. 29-30 akt ZUS plik III, pismo ZUS k. 34 akt ZUS plik III/

Do ustalenia wskaźnika wysokości kapitału początkowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął zarobki wnioskodawczyni w następujących wysokościach:

- za 1981 rok – 46.600,00 zł;

- za 1982 rok – 51.850,00 zł;

- za 1983 rok – 49.242,00 zł;

- za 1984 rok – 62.467,00 zł;

- za 1985 rok – 138.925,00 zł;

- za 1986 rok – 160.408,00 zł;

- za 1987 rok – 178.687,00 zł;

- za 1988 rok – 349.254,00 zł;

- za 1989 rok – 993.593,00 zł;

- za 1990 rok – 5.123.977,00 zł.

/obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – k. 31 akt ZUS plik III/

Decyzją z dnia 9 października 2009 r. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 9 października 2009 r. odmówił ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego ponieważ doliczenie najniższych wynagrodzeń za okres od 8 grudnia 1975 r. do 14 września 1976 r. i od 12 maja 1977 r. do 14 września 1977 r. nie powoduje zmiany wysokości kapitału początkowego /decyzja z dnia 09.10.2009r. – akta ZUS plik III nieponumerowany/

Począwszy od dnia 22 maja 2011 r., tj. od dnia śmierci męża wnioskodawczyni przyznano prawo do renty rodzinnej na stałe.

/decyzja k. 13 akt ZUS plik I/

Decyzją z dnia 29 grudnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w Ł. ponownie ustalił wysokość kapitału początkowego wnioskodawczyni na dzień
1 stycznia 1999 roku, w związku z wejściem w życie przepisu art. 174 ust. 3b ustawy emerytalnej. Do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjęto podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 578,34 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. z okresu od dnia 1 stycznia 1980 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 47,37 % Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 47,37 % przez kwotę 1.220.89 zł tj. kwotę bazową (47,37 % x 1.220.89zł = 578,34 zł). Uwzględniono okresy składkowe w wymiarze 17 lat, 4 miesięcy i 27 dni, tj. 208 miesięcy, nieskładkowe w wymiarze 2 miesięcy i 23 dni, tj. 2 miesiące (po ograniczeniu do 1/3 okresów składkowych) oraz 3 lata, 9 miesięcy i 9 dni, tj. 45 miesięcy sprawowania opieki nad dzieckiem (dziećmi) (po ograniczeniu do wymiaru określonego w art. 7 ust. 5 ustawy emerytalnej), tj. łącznie w wymiarze 4 lat i 2 dni, tj. 48 miesięcy. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 82,96 %. Wysokość 24 % kwoty bazowej wynosi 293,01 zł. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 81.420,13 zł.

/decyzja z dnia 29.12.2014r., ustalanie wartości kapitału początkowego – akta ZUS plik III nieponumerowany/

Do ustalenia wskaźnika wysokości kapitału początkowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął zarobki wnioskodawczyni w następujących wysokościach:

- za 1980 rok – 11.208,00 zł;

- za 1981 rok - 46.600,00 zł;

- za 1982 rok – 51.850,00 zł;

- za 1983 rok – 49.242,00 zł;

- za 1984 rok – 62.467,00 zł;

- za 1985 rok – 138.925,00 zł;

- za 1986 rok – 160.408,00 zł;

- za 1987 rok – 178.687,00 zł;

- za 1988 rok – 349.254,00 zł;

- za 1989 rok – 993.593,00 zł.

Dla obliczenia stosunku podstawy wymiaru składek oraz kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w latach 1980, 1983, w których wnioskodawczyni pozostawała w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego, przyjęto sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok – odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu
w tym roku.

/obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – akta ZUS plik III nieponumerowany/

Z wnioskiem o przyznanie emerytury wnioskodawczyni wystąpiła w dniu 27 listopada 2014 r., wg najkorzystniejszego wariantu.

/wniosek k. 1- 4 odw. akt ZUS plik IV/

Decyzją z dnia 8 stycznia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych po rozpatrzeniu wniosku z dnia 27 listopada 2014 r. przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury od dnia
6 grudnia 2014 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury, obliczanej zgodnie z art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych, to jest lat 1995-2004 ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 55,63 %, oraz kwotę bazową 3.191,93 zł. Podstawa wymiaru wyniosła 1.775,67 zł (55,63 % x 3.191,93 zł). Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 23 lata, 7 miesięcy i 18 dni okresów składkowych oraz 4 lata, 6 miesięcy i 14 miesięcy okresów nieskładkowych. Wysokość emerytury obliczona zgodnie z art. 53 ustawy wyniosła 1.366,41 zł. Wysokość emerytury obliczona zgodnie z art. 26 ustawy wyniosła 1.195,23 zł. Wysokość emerytury ustalonej jako 80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy i 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy wyniosła 1.229,46 zł brutto. Wypłata emerytury jako świadczenia mniej korzystnego względem pobieranej renty rodzinnej została zawieszona.

/ decyzja k. 12-13 odw. akt ZUS plik IV/

Do ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął zarobki wnioskodawczyni w następujących wysokościach:

- za 1995 rok – 2.919,76 zł;

- za 1996 rok – 3.061,18 zł;

- za 1997 rok – 5.461,14 zł;

- za 1998 rok – 10.339,00 zł;

- za 1999 rok – 15.685,02 zł;

- za 2000 rok – 16.397,40 zł;

- za 2001 rok – 16.908,97 zł;

- za 2002 rok – 15.622,42 zł;

- za 2003 rok – 14.286,22 zł;

- za 2004 rok – 13.458,96 zł.

/obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury – k. 11 akt ZUS plik III/

W dnu 21 grudnia 2015 r. wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o ponowne ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu sprawowania opieki nad małoletnim dzieckiem bez ograniczenia do 1/3 udowodnionych okresów składkowych. /wniosek – akta ZUS plik III nieponumerowany /

Decyzją z dnia 15 marca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w Ł. ponownie ustalił wysokość kapitału początkowego wnioskodawczyni na dzień
1 stycznia 1999 roku. Do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjęto podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 578,34 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. z okresu od dnia 1 stycznia 1980 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 47,37 % Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 47,37 % przez kwotę 1.220.89 zł tj. kwotę bazową (47,37 % x 1.220.89zł = 578,34 zł). Uwzględniono okresy składkowe w wymiarze 17 lat, 4 miesięcy i 27 dni, tj. 208 miesięcy, nieskładkowe w wymiarze 2 miesięcy i 23 dni, tj. 2 miesiące oraz 3 lata, 9 miesięcy i 9 dni, tj. 45 miesięcy sprawowania opieki nad dzieckiem (dziećmi) (okresy opieki na dzieckiem zostały przeliczone przy zastosowaniu art. 174 ust. 2a ustawy emerytalnej przy zastosowaniu przelicznika 1,3 za każdy rok). Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 82,96 %. Wysokość 24 % kwoty bazowej wynosi 293,01 zł. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 84.078,61 zł.

/decyzja – akta ZUS plik III nieponumerowany/

Zaskarżoną decyzją z dnia 16 marca 2016 roku ZUS dokonał przeliczenia emerytury wnioskodawczyni od dnia 1 grudnia 2015 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury, obliczanej zgodnie z art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych, to jest lat 1995-2004 ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 55,63 %, oraz kwotę bazową 3.191,93 zł. Podstawa wymiaru wyniosła 1.775,67 zł (55,63 % x 3.191,93 zł). Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 23 lata, 7 miesięcy i 18 dni okresów składkowych oraz 4 lata, 6 miesięcy i 14 miesięcy okresów nieskładkowych. Wysokość emerytury obliczona zgodnie z art. 53 ustawy wyniosła 1.366,41 zł. Wysokość emerytury obliczona zgodnie z art. 26 ustawy wyniosła 1.228,85 zł. Wysokość emerytury ustalonej jako 80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 ustawy i 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy wyniosła 1.256,36 zł brutto, po waloryzacji od 1 marca 2015 r. 1.292,36 zł a po waloryzacji od 1 marca 2016 r. 1.295,46 zł. Wypłata emerytury jako świadczenia mniej korzystnego względem pobieranej renty rodzinnej została zawieszona.

/ decyzja k. 14-15 odwrót akt ZUS plik IV, karta przebiegu zatrudnienia k. 10-10 odw. akt ZUS plik IV/

Wnioskodawczyni w dniu 9 czerwca 1975 r. ukończyła Technikum Elektryczne na podbudowie (...) Szkoły Zawodowej.

/odpis świadectwa – cz. A akt osobowych – koperta k. 120/

Od 8 grudnia 1975 r. do 31 października 1980 r. wnioskodawczyni była zatrudniona w Wojewódzkim Urzędzie Poczty w Ł. (Urzędzie P. – Telekomunikacyjnym w P.) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ktr. asystenta. W świadectwie pracy z dnia 31 października 1980 r. wskazano, że wnioskodawczyni otrzymywała wynagrodzenie wg 5 gr. oraz dodatek służbowy w wysokości 200 zł.

/świadectwo pracy z 28.06.2004 r. k. 26 – 26 odw. akt ZUS plik II oraz k. 3- 3 odw. akt ZUS plik III, legitymacja ubezpieczeniowa k. 68, pismo rozwiązujące umowę o pracę k. 5 cz. B akt osobowych – koperta k. 120, świadectwo pracy z 31.10.1980 r. k. 6 – 6 odw. cz. B akt osobowych – koperta k. 120, karta obiegowa zmiany w stosunku pracy (zwolnienia) k. 8 – 8 odw. cz. B akt osobowych – koperta k. 120, świadectwo pracy z 28.07.1984 r. - cz. B akta osobowe – koperta k. 120/

W powyższym Urzędzie wnioskodawczyni została zatrudniona na podstawie umowy o pracę z dnia 8 grudnia 1975 r. początkowo na okres próbny a od dnia 9 marca 1976 r. na czas nieokreślony na stanowisku asystenta. Określono, że będzie otrzymywała wynagrodzeniem wg 5 gr., tj. 1.650 zł oraz dodatek stażowy wg stawki 4, tj. 200 zł, względnie premię regulaminową. Wynagrodzenie wg gr. 5 i dodatek służbowy w wysokości 200 zł wskazano także w piśmie rozwiązującym umowę o pracę.

/umowa o pracę k. 87- 87 odw. oraz k. 1-1 odw. cz. B akt osobowych – koperta k. 120, pismo rozwiązujące umowę o pracę cz. B k. 5 akt osobowych – koperta k. 120/

W legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawczyni podano, że w 1976 r. średnie miesięczne wynagrodzenie wnioskodawczyni wynosiło 1.989 zł.

/ legitymacja ubezpieczeniowa k. 68/

W okresie od 15 września 1976 r. do 11 maja 1977 r. i od 15 września 1977 r. do
31 października 1980 r. wnioskodawczyni korzystała z urlopu bezpłatnego udzielonego celem wychowania dwojga dzieci ur. w dniu (...) i 12 maja 1977 r.

/wnioski k. 2a, 3, 4, pisma pracodawcy k. 2, 3 cz. B akt osobowych – koperta k. 120, świadectwo pracy z 28.06.2004 r. k. 26 – 26 odw. akt ZUS plik II oraz k. 3- 3 odw. akt ZUS plik III/

Okresy składkowe u powyższego pracodawcy obejmowały okresy od 8 grudnia
1975 r. do 14 września 1976 r. i od 12 maja 1977 r. do 14 września 1977 r. a okresy nieskładkowe od 15 września 1976 r. do 11 maja 1977 r. i od 15 września 1977 r. do
31 października 1980 r.

/ opinia biegłego z zakresu księgowości k. 139/

Z powyższego okresu zatrudnienia brak jest jakiejkolwiek dokumentacji płacowej. /bezsporne/

W okresie od 27 października 1980 r. do 30 czerwca 1983 r. wnioskodawczyni była zatrudniona w Państwowym Przedszkolu nr (...) w P. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku intendenta. Zarobki wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w Państwowym Przedszkolu zostały udokumentowane zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 4 lutego 2004 r.

/ świadectwo pracy k. 28 – 28 odw. akt ZUS plik II oraz 4-4 odw. akt ZUS plik III, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 48 – 48 odw. akt ZUS plik II oraz k. 16- 16 odw. akt ZUS plik III/

Od 22 sierpnia 1983 r. do 30 listopada 1990 r. ubezpieczona była zatrudniona w Zakładach (...) w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku chałupnika – wyplatania rakiet tenisowych. Zarobki wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w (...) (za wyjątkiem wynagrodzenia za sierpień 1983 r., w którym nie osiągnęła jako chałupnik co najmniej 50 % najniższego wynagrodzenia obowiązującego w j.g.u.) zostały udokumentowane zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 29 września 2004 r. Okres zatrudnienia za sierpień
1983 r. nie został uwzględniony do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawczyni.

/ świadectwo pracy k. 30 – 30 odw. akt ZUS plik II oraz k. 5-5 odw. akt ZUS plik III, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 50-50 odw. akt ZUS plik II, k. 17-17 odw. akt ZUS plik III oraz k. 49-49 odw., umowa o pracę nakładczą k. 51-53/

W okresie od 1 sierpnia 1994 r. do 31 stycznia 1995 r. skarżąca była zatrudniona w ZOZ w P. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku rejestratorki medycznej (praca interwencyjna). Zarobki wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w ZOZ zostały udokumentowane zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 22 grudnia 2003 r. Zaświadczenie wystawiono na podstawie kartoteki zarobkowej.

/świadectwa pracy k. 32-40 odw. akt ZUS plik II oraz k. 7-11 odw. akt ZUS plik III,, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 18-18 odw. akt ZUS plik III oraz k. 52-52 odw. akt ZUS plik II/

W okresie od 4 czerwca 1996 r. do 31 sierpnia 1996 r. wnioskodawczyni była zatrudniona w Zakładach (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku sprzedawcy. Zarobki wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w (...) zostały udokumentowane zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 22 czerwca 2004 r. Zaświadczenie wystawiono na podstawie kartoteki zarobkowej.

/ świadectwo pracy k. 42-42 odw. akt ZUS plik II oraz k. 12-12 odw. akt ZUS plik III, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 54-54 odw. akt ZUS plik II oraz k. 19-19 odw. akt ZUS plik III, karta zarobkowa k. 39/

Od 16 września 1996 r. do 31 grudnia 1996 r. ubezpieczona była zatrudniona w PPHU (...)-ki” J. W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku tkacza. Zarobki wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w tym zakładzie zostały udokumentowane poświadczeniem ZUS.

/ świadectwo pracy k. 44-44 odw. akt ZUS plik II oraz k. 13-13 odw. akt ZUS plik III, pismo ZUS k. 48, zaświadczenie ZUS k. 46 akt ZUS plik II oraz k. 14 akt ZUS plik III/

Od 12 maja 1997 r. do 31 maja 2000 r. wnioskodawczyni była ponownie zatrudniona w (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku praczki – szwaczki, sprzątaczki. Zarobki wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w (...) zostały udokumentowane zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 22 czerwca 2004 r. Zaświadczenie wystawiono na podstawie kartoteki zarobkowej.

/ świadectwo pracy k. 47 akt ZUS plik II, k. 15 akt ZUS plik III oraz k. 43, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 54-54 odw. akt ZUS plik II oraz k. 19-19 odw. akt ZUS plik III, karty ubezpieczeniowe i zarobkowe k. 37-38, 44- 47/

Od 1 czerwca 2000 r. do 25 września 2004 r. wnioskodawczyni była zatrudniona w (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy, od 1 listopada w 0,875 wymiaru czasu pracy a od 1 lutego 2004 r. w 0,75 wymiaru czasu pracy na stanowisku sprzątającej. Zarobki wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w (...) zostały udokumentowane zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 16 listopada 2004 r., gdyż wynagrodzenia są wyższe od wskazanych w poświadczeniu ZUS z dnia 25 maja 2016 r. (różnice wynikają z przesunięć wypłat i różnicy w składkach należnych i opłaconych). Zakład rozliczał się z ZUS deklaracjami bezimiennymi. Zaświadczenie wystawiono na podstawie kartoteki zarobkowej. / poświadczenie ZUS z dnia 25.05.2016 r. k. 33-33 odw., zaświadczenia k. 34-36, karty wynagrodzeń k. 40-42, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 11 akt ZUS plik II, świadectwo pracy k. 9 akt ZUS plik II/

Wnioskodawczyni była zarejestrowana jako bezrobotna w okresach od 30 listopada 1990 r. do 31 lipca 1994 r., od 1 lutego 1995 r. do 3 czerwca 1996 r., od 2 września 1996 r. do 15 września 1996 r., od 2 stycznia 1997 r. do 11 maja 1997 r., od 30 września 2004 r. do
21 maja 2011 r. z prawem pobierania zasiłku w okresach: od 30 listopada 1990 r. do
30 czerwca 1994 r., od 2 lutego 1995 r. do 1 lutego 1996 r., od 10 stycznia 1997 r. do 11 maja 1997 r., od 8 października 2004 r. do 7 października 2005 r.

/orzeczenia, zaświadczenie k. 24-26, zaświadczenie k. 15 akt ZUS plik II, zaświadczenie k. 6-6 odw. akt ZUS plik III/

Hipotetyczny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wnioskodawczyni przy uwzględnieniu wynagrodzeń wnioskodawczyni w Wojewódzkim Urzędzie Poczty w Ł. w okresie od 8 grudnia 1975 r. do 8 marca 1976 r. (wstępny staż pracy) pozostał na dotychczasowym poziomie, tj. 47,37 % (z 10 lat kalendarzowych 1980-1989) i 44,22 % (z 20 lat kalendarzowych).

/pismo ZUS k. 90, hipotetyczne wyliczenia ZUS k. 91-99, pismo ZUS k. 117/

Wynagrodzenie wnioskodawczyni w okresie zatrudnienia w Urzędzie Pocztowym w latach 1975- 1980 wyliczone na podstawie angaży i umów o pracę z uwzględnieniem okresów nieobecności wnioskodawczyni w związku z urodzeniem dzieci, wyniosło:

- w roku 1975 – 1.406,77 zł,

- w roku 1976 – 15.677,32 zł,

- w roku 1977 – 7.724,23 zł.

Najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony na podstawie 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest lat 1980-1989, przy uwzględnieniu wynagrodzenia z powyższego okresu, wyniósł 47,37 %.

Przyjęte do wyliczenia tego wskaźnika wynagrodzenia w poszczególnych latach oraz indywidualne wskaźniki wyniosły:

- w 1980 r. – podstawa wymiaru 11.208,00 zł; wskaźnik 61,85 %;

- w 1981 r. – podstawa wymiaru 46.600,00 zł; wskaźnik 50,51 %;

- w 1982 r. – podstawa wymiaru 51.850,00 zł; wskaźnik 37,15 %;

- w 1983 r. – podstawa wymiaru 49.242,00; wskaźnik 34,02 %;

- w 1984 r. – podstawa wymiaru 62.467,00 zł; wskaźnik 30,92 %;

- w 1985 r. – podstawa wymiaru 138.925,00 zł; wskaźnik 57,87 %;

- w 1986 r. – podstawa wymiaru 160.408,00 zł; wskaźnik 55,48 %;

- w 1987 r. – podstawa wymiaru 178.687,00 zł; wskaźnik 51,02 %;

- w 1988 r. – podstawa wymiaru 349.254,00 zł; wskaźnik 54,82 %;

- w 1989 r. – podstawa wymiaru 993.593,00 zł; wskaźnik 40,05 %.

Wartość kapitału początkowego ustalona na dzień 31 grudnia 1998 r. wyniosła 84.078,61 zł.

Najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ustalony na podstawie 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest lat 1995-2004, przy uwzględnieniu wynagrodzenia z tego okresu, wyniósł 55,63 %. Wysokość emerytury obliczonej na podstawie art. 183 ustawy emerytalnej na dzień osiągnięcia wieku emerytalnego wyniosła 1.256,36 zł (zgodnie z zaskarżoną decyzją).

Przeliczone wskaźniki za okres zatrudnienia wnioskodawczyni w Poczcie Polskiej w latach 1976-1980 są na tyle niskie, że nie mają wpływu na wybór najkorzystniejszego wariantu wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury, a zatem nie ma wpływu na wysokość wyliczonej emerytury.

/opinia biegłego z zakresu księgowości k. 140-145/.

Opisany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach organu rentowego i załączone do akt sprawy, oraz opinię biegłego z zakresu księgowości, którą Sąd uznał za rzetelną i prawidłową. Po otrzymaniu powyższej opinii strony nie zgłosiły żadnych zastrzeżeń co do złożonej opinii, ani ewentualnych wniosków dowodowych.

Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Na podstawie art. 183 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 r. (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1383) emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r., z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie przepisów art. 46 lub 50, o ile osoba ta nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2013 albo 2014, wynosi:

1) 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz

2) 80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Stosownie do art. 53 ust. 1 ustawy emerytura wynosi: 24 % kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz po 1,3 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych i po 0,7 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.

Stosownie zaś do art. 26 ust. 1 emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. Zgodnie z art. 25 ust. 1 podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Podstawę wymiaru emerytury i renty - w myśl art. 15 ust. 1 - stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. W myśl ust. 6 na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Na mocy zaś art. 114 ust. 1 ustawy (w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji) prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Zgodnie z § 20 pkt. 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. 1983 Nr 10, poz. 49, ze zm.) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty, są dla pracowników - zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Z kolei termin wypłaty świadczenia emerytalnego określa art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. W razie jednak ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia – w myśl art. 133 ust. 1 pkt. 1 - wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu.

W rozpoznawanej sprawie spór między stronami sprowadzał się do wysokości zarobków osiąganych przez wnioskodawczynię w okresie zatrudnienia:

- w Poczcie Polskiej od 8 grudnia 1975 r. do 31 maja 1980 r., za który to okres brak jest dokumentacji płacowej (wnosząc o uwzględnienie kwoty wskazanej w legitymacji ubezpieczeniowej – średnie wynagrodzenie w 1976 r. w kwocie 1.989 zł);

- w Zakładach (...) w Ł. od
22 sierpnia 1983 r. do 30 listopada 1990 r., za który jest wprawdzie dokumentacja płacowa lecz ubezpieczona nie zgodziła się z kwotami przyjętymi przez organ rentowy (w zakresie tego zatrudnienia wnioskodawczyni sugerowała także, że organ przyjął niepełny w miejsce pełnego wymiaru czasu pracy),

- w PPHU (...) w okresie 16 wrzesień – 31 grudnia 1996 r., za który jest wprawdzie poświadczenie ZUS w zakresie podstaw wymiaru składek lecz ubezpieczona nie zgodziła się z kwotami przyjętymi przez organ rentowy,

- w (...) S.A. w okresie od 4 czerwca 1996 r. do 31 sierpnia 1996 r. oraz od 12 maja
1997 r. do 31 maja 2000 r. oraz w (...) W. za okres od 1 czerwca 2000 r. do
25 września 2004 r.,, za które są wprawdzie dokumentacje płacowe, lecz ubezpieczona nie zgodziła się z kwotami przyjętymi przez organ rentowy.

Nadto ubezpieczona wniosła o uwzględnienie jej do stażu ubezpieczeniowego okresu nauki w zasadniczej szkole zawodowej i 3-letnim technikum w latach 1969-1975 oraz o uwzględnienie do okresów nieskładkowych urlopu wychowawczego w wymiarze 6 lat w okresie zatrudnienia w Poczcie Polskiej.

Wnioskodawczyni kwestionowała także przeliczenie kapitału początkowego uwzględniające lata 1980-1989 w miejsce lat 1981-1990, podnosząc że skoro w 1990 r. osiągała wyższe wynagrodzenie) wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego obliczony z lat 1981-1990 był korzystniejszy.

Odnosząc się do powyższej, spornej kwestii, należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę, iż w postępowaniu przed Sądem regulacja § 20 rozporządzenia z 1983 r., statuująca ograniczenia dowodowe, nie znajduje zastosowania. Wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 KPC), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za celowe i pożądane. Wysokość uzyskiwanego uposażenia może być zatem ustalana także przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia zainteresowanego / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r. sygn. akt II UKN 186/97, opubl. OSNP 1998/11/342; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 r. sygn. I UK 115/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2007, Nr 17-18, poz. 257, str. 753/. Dlatego też celem ustalenia faktycznej wysokości wynagrodzeń wnioskodawczyni sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji pracowniczej, oraz dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości.

Powołany w sprawie biegły dokonał ustalenia wysokości zarobków wnioskodawczyni w okresie od 8 grudnia 1975 r. do 31 maja 1980 r. w oparciu o umowę o pracę i świadectwa pracy określające wynagrodzenie wnioskodawczyni obejmujące wynagrodzenie zasadnicze i dodatek służbowy. Wynagrodzenie wyliczone na podstawie zachowanej dokumentacji osobowej wnioskodawczyni, z uwzględnieniem urlopu bezpłatnego wnioskodawczyni udzielonego celem odchowania dwójki dzieci, okazało się być na tyle niskie, że nie wpłynęło na wysokość wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury, a zatem nie wpłynęło na wysokość wyliczonej emerytury. Wyliczony przez biegłego najkorzystniejszy dla ubezpieczonego wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest lat 1980-1989, przy uwzględnieniu powyższego wynagrodzenia, wyniósł 47,37 % (zgodnie z zaskarżoną decyzją). Natomiast najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ustalony na podstawie 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest lat 1995-2004, przy uwzględnieniu powyższego wynagrodzenia, wyniósł 55,63 %; wysokość emerytury obliczonej na podstawie art. 183 ustawy emerytalnej na dzień osiągnięcia wieku emerytalnego wyniosła 1.256,36 zł (zgodnie z zaskarżoną decyzją). Wskazać także w tym miejsca trzeba, że do okresów nieskładkowych wnioskodawczyni zostały uwzględnione urlop bezpłatny wnioskodawczyni udzielony celem odchowania dwójki dzieci.

Opinia biegłego została doręczona zarówno pełnomocnikowi organu rentowego jak i wnioskodawczyni ze zobowiązaniem do ustosunkowania się do niej i złożenia ewentualnych wniosków. Wnioskodawczyni nie kwestionowała opinii biegłego jednakże nie zgodziła się z wyliczoną wysokością emerytury. Organ rentowy zarzutów wobec opinii biegłego nie złożył.

Sąd Okręgowy oceniając dowód z opinii biegłego uznał ją za w pełni wiarygodną, gdyż została sporządzona w oparciu dostępną dokumentację, zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot. Nie zawiera żadnych sprzeczności ani uchybień, które pozbawiałyby ją wartości dowodowej.

Brak było natomiast podstaw do tego – o co wnosiła ubezpieczona – aby za podstawę wymiaru składek emerytury w omawianym spornym okresie zatrudnienia przyjąć wynagrodzenie wskazane w legitymacji ubezpieczonej w kwocie 1.989 zł. Przede wszystkim dlatego, że wynagrodzenie to jak wynika z legitymacji ubezpieczeniowej stanowi jedynie średnie miesięczne wynagrodzenie wnioskodawczyni w 1976 r. a nie konkretną uzyskaną w danym miesiącu i roku wysokość wynagrodzenia. Legitymacja ubezpieczeniowa nie odzwierciedla zarobków z całego okresu zatrudnienia, a jedynie średnie wynagrodzenie w 1976 r. Na przestrzeni okresu pracy zarobki ubezpieczonej musiały się zmieniać. Średnie wynagrodzenie jest zbyt ogólnikową informacją nieprzydatną dla przyjęcia konkretnej wysokości wynagrodzenia. Wnioskodawczyni nie wykazała w jakiej innej poza dostępną dokumentacją osobową - wysokości przysługiwało jej wynagrodzenie. Na okoliczność wysokości otrzymywanych zarobków wnioskodawczyni nie wnosiła o przesłuchanie żadnego świadka. Na podstawie jedynie samych twierdzeń ubezpieczonej rzeczywistych zarobków osiąganych przez nią w spornym okresie nie było można określić. Sama zresztą wnioskodawczyni nie była w stanie dokładnie określić ile wynosiło jej wynagrodzenie w każdym miesiącu na przestrzeni tego okresu.

Odnosząc się do pozostałych kwestionowanych zarobków w Zakładach (...) w Ł. od 22 sierpnia 1983 r. do 30 listopada 1990 r., w PPHU (...) w okresie 16 wrzesień – 31 grudnia 1996 r., w (...) S.A. w okresie od 4 czerwca 1996 r. do 31 sierpnia 1996 r. oraz od 12 maja 1997 r. do
31 maja 2000 r., w (...) W. za okres od 1 czerwca 2000 r. do 25 września 2004 r., wskazać należy, że za te okresy została zachowana dokumentacja płacowa bądź poświadczenie ZUS w zakresie podstawy wymiaru oraz przedłożona przez wnioskodawczynię dokumentacja została już uwzględniona przez organ rentowy przy przeliczeniu kapitału początkowego i emerytury. Dodatkowo w przypadku okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w Ł. wskazać trzeba, że co do zasady cały okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy w tym zakładzie został wnioskodawczyni uwzględniony do stażu ubezpieczeniowego, za wyjątkiem okresu od 22 do 31 sierpnia 1983 r. ponieważ w tym okresie wnioskodawczyni nie osiągała 50 % najniższego wynagrodzenia w j.g.u. (druk Rp-7) co stanowi warunek zaliczenia okresu do pracy chałupniczej/nakładczej. Powyższe wnioski potwierdza także opinia biegłego z zakresu księgowości. Sam wnioskodawczyni innej niż wynika z przedłożonej przez nią dokumentacji wysokości zarobków nie wykazała.

Reasumując, ubezpieczona nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających fakt uzyskiwania wynagrodzeń w żądanej przez nią wysokości. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwalał jedynie na wyliczenie wynagrodzenia w okresie zatrudnienia od
8 grudnia 1975 r. do 31 maja 1980 r. w oparciu o umowę o pracę i świadectwa pracy. Można oczywiście domniemywać, iż faktyczne wynagrodzenie wnioskodawczyni mogło było wyższe, gdyż wyliczone w oparciu jedynie o wynagrodzenie zasadnicze i dodatek służbowy nie obejmuje przykładowo wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, czy innych dodatków, jakie w tym czasie mogła otrzymywać. Faktu tego jednak w sposób pewny i konkretny wnioskodawczyni żądanymi miarodajnymi dowodami nie wykazała, a to na niej ciążył obowiązek przedstawienia dowodów dla udowodnienia spornych okoliczności (art. 232 kpc). Muszą to być jednak takie środki dowodowe, które pozwolą na wiarygodne ustalenie okoliczności faktycznych. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań, które pozwalałyby na ustalenie wynagrodzenia, będącego bazą do wyliczenia podstawy wymiaru emerytury w sposób przybliżony lub prawdopodobny /por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia
20 czerwca 2007 r. sygn. III AUa 482/07, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych rok 2009, Nr 1, poz. 1, str. 70/. Przy ustaleniu kwot otrzymanych przez ubezpieczoną zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, nie może zatem istnieć żaden stan niepewności co do ich wysokości.

Odnosząc się kolejnego roszczenia wnioskodawczyni o uwzględnienie do jej stażu ubezpieczeniowego okresu nauki w zasadniczej szkole zawodowej i 3-letnim technikum w latach 1969-1975 podkreślenia wymaga, że według art. 5 ust. 1 w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5, okresy składkowe, o których mowa w art. 6 i nieskładkowe, o których mowa w art. 7.

W myśl art. 6 ust. 2 pkt 3 tej ustawy za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 roku okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne, albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne - m.in. zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975 rokiem.

Zatrudnienie młodocianych po dniu 8 maja 1945 roku a przed dniem 1 stycznia 1975 rokiem regulowały przepisy dekretu z dnia 2 sierpnia 1951 roku o pracy i szkoleniu zawodowym młodocianych w zakładach pracy (Dz. U. Nr 41, poz. 311 ze zm.) oraz wydanego z upoważnienia tego dekretu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 1952 roku (Dz. U. Nr 21, poz. 135), a także ustawy z dnia 2 lipca 1958 roku o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226 ze zm.).

Zgodnie z zapisem art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1958 roku nauka zawodu młodocianego trwa zależnie od zawodu od 2 do 4 lat. Przepis art. 9 ustawy o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy nakładał na zakład pracy przyjmujący młodocianego na naukę zawodu obowiązek zawarcia na piśmie indywidualnej umowy.

Podkreślenia wymaga, że okresy nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy oraz wstępnego stażu pracy są okresami zatrudnienia (art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 1958 roku). Zatem warunkiem zaliczenia okresów zatrudnienia młodocianego do okresów składkowych było zawarcie umowy o naukę zawodu, w celu przygotowania zawodowego lub wstępnego stażu pracy na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed 1 stycznia 1975 roku, o jakich mowa w art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, których uznanie warunkuje jedynie wykonywanie pracy na podstawie indywidualnej umowy o naukę zawodu. Stosunek zatrudnienia obejmował tylko młodocianych przyjętych do pracy w celu nauki zawodu zobowiązanych do dokształcania się w szkole, nie zaś tych, którzy pobierali naukę bez zatrudnienia się. Takie stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia
15 lutego 2011 roku (III AUa 1731/12), Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia
18 marca 2009 roku ( III AUa 1213/08) oraz Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia
8 kwietnia 2016 roku (III AUa 524/15).

Wskazać także trzeba, że przepisy ustawy emerytalnej zawierające katalog okresów składkowych i nieskładkowych, uwzględnianych przy ustalaniu stażu ubezpieczeniowego warunkującego prawo do emerytury lub renty oraz ich wysokość, nie przewidują możliwości uwzględniania okresu edukacji na poziomie uzyskiwania podstawowych kwalifikacji zawodowych, a więc okresu nauki w szkole zawodowej, technikum czy liceum, nawet jeśli program nauki przewidywał także naukę zawodu np. w warsztatach szkolnych. Takie stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Warszawie w cytowanym wyżej wyroku z dnia
8 kwietnia 2016 roku.

Sąd podzielił także pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 19 maja 2016 roku (II UK 269/15), zgodnie z którym do stażu emerytalnego zalicza się okres zatrudnienia młodocianego, a nie okres nauki w zasadniczej szkole zawodowej. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy wskazał, że to, że była to szkoła przyzakładowa wcale nie oznacza, że uczeń tej szkoły pozostawał w zatrudnieniu pracowniczym. (...) oświaty przewidywał, że zasadnicze szkoły zawodowe były prowadzone przez zakłady pracy. Był to wtedy administracyjny stosunek ucznia szkoły a nie pracowniczy stosunek pracy. W zasadniczej szkole zawodowej uczeń zdobywał wykształcenie na poziomie szkoły zawodowej i uczył się zawodu, co łączyło się z praktyką zawodową przewidzianą w programie nauczania. Naturalnym było, że uczeń odbywał praktykę, w ramach której wykonywał określone czynności, jednak nie była to praca w ramach pracowniczego zatrudnienia. Instruktor nauki zawodu czyli praktycznej nauki zawodu nie reprezentował pracodawcy jako kierownik zakładu pracy i nie realizował jego zadań produkcyjnych tylko program praktycznej nauki zawodu uczniów zasadniczej szkoły zawodowej. Od takiej nauki w szkole należy odróżnić zatrudnienie młodocianego na podstawie ustawy z 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu (...). Wówczas relacje były odwrócone. Zadaniem młodocianego było przede wszystkim wykonywanie określonej pracy (zatrudnienia). Mógł być dokształcany, ale nie wtedy gdyż uzyskał już kwalifikacje w szkole zawodowej (art. 12 ustawy z 2 lipca 1958 r.), a więc wynikający z zatrudniania młodocianego obowiązek nie polegał na zdobyciu wykształcenia na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej. Inna może być sytuacja tego, który zawarł umowę o praktyczną naukę zawodu i pracował jako pracownik i inna jest sytuacja ucznia, który uczył się w zasadniczej przyzakładowej szkole zawodowej i odbywał tylko praktyki w zakładzie pracy.

W kontekście treści wskazanych wyżej przepisów i rozważań, w ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie nie zostało wykazane, że zakład pracy działający przy (...) Szkole Zawodowej faktycznie zawarł z wnioskodawczynią będącej w latach 1969-1971 uczniem tej szkoły zawodowej umowę o naukę zawodu. Wnioskodawczyni nie przedłożyła żadnych dokumentów potwierdzających, że jako uczeń tej szkoły pozostawała ona w zatrudnieniu pracowniczym tj. umowy o naukę zawodu, zaświadczenia, z którego wynikałoby czy i w jakiej wysokości otrzymywała wynagrodzenie, świadectwa pracy. W wymienionym okresie wnioskodawczyni nie została także zgłoszona przez pracodawcę do ubezpieczenia społecznego. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci świadectwa ukończenia technikum wynika jedynie, że w spornym okresie wnioskodawczyni była uczniem zasadniczej szkoły zawodowej a następnie na podbudowie tej szkoły ukończyła technikum. Świadectwo to niewątpliwie nie potwierdza zatrudnienia wnioskodawczyni w spornym okresie.

Zdaniem Sądu Okręgowego sporny okres obejmujący lata 1969-1975 jako okres nauki, w czasie którego wnioskodawczyni nie zawierała umowy o pracę ani umowy o praktyczną naukę zawodu, podobnie jak okres nauki w technikum nie jest okresem składkowym, o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Okresy te nie są także okresami nieskładkowymi. Brak jest zatem podstaw do uwzględnienia żądania wnioskodawczyni w zakresie zaliczenia tych okresów do stażu pracy.

Podsumowując, wyliczony przez biegłego z zakresu księgowości wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest lat 1980-1989, przy uwzględnieniu powyższego wynagrodzenia, wynoszący 47,37 % oraz najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ustalony na podstawie 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest lat 1995-2004, przy uwzględnieniu powyższego wynagrodzenia, wynoszący 55,63 % okazały się być zgodne z wyliczeniowym przez ZUS w decyzji przyznającej świadczenie emerytalne, a tym samym nie zostały spełnione zostały przesłanki do ponownego ustalenia wysokości emerytury odwołującej się.

Na uwzględnienie nie zasługuje także roszczenie wnioskodawczyni w zakresie przeliczenie kapitału początkowego z uwzględnieniem lat 1981-1990 w miejsce lat 1980-1989 skoro wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego obliczony z lat 1980-1989 był korzystniejszy niż z lat 1981-1990 ustalony decyzją z dnia 21 czerwca 2016 r. (44,76 %).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżona decyzja odpowiada wyżej przytoczonym przepisom prawa i w konsekwencji orzekł, jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalając odwołanie wnioskodawczyni.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni z pouczeniem o prawie, sposobie i terminie wniesienia apelacji.

K.W.

12.02.2018r.