Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Żuk

Sędziowie SO Andrzej Tekieli

SR del. do SO Beata Chojnacka Kucharska (spr.)

Protokolant Małgorzata Pindral

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze R. R.

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2017 roku

sprawy K. S. s. N. i L. z d. C. ur. (...) w L.

oskarżonego z art. 291 § 1 kk, art. 270 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu

z dnia 5 czerwca 2017 r. sygn. akt II K 169/16

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego K. S.;

II.  stwierdza, że koszty sądowe za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 401/17

UZASADNIENIE

K. S. został oskarżony o to, że:

1.  w dniach od 26 maja 2013r. do 13 sierpnia 2013r. w Polsce pomógł w zbyciu pochodzącego z przestępstwa kradzieży z włamaniem samochodu marki V. (...) o nr rej. (...) o numerze silnika (...) wartości 15000 zł wiedząc, że został on uzyskany z czynu zabronionego,

tj. o czyn z art. 291 § 1 k.k.

2.  w dniach od 26 maja 2013r. do 13 sierpnia 2013r. w Polsce, posłużył się uprzednio podrobioną umową z dnia 30 kwietnia 2013r. kupna – sprzedaży samochodu marki V. (...) o numerze VIN (...) numerze silnika (...),

tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Lubaniu wyrokiem z dnia 5 czerwca 2017r. r. w sprawie o sygn. akt II K 169/16:

1.  uniewinnił oskarżonego K. S. od popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt 1 i 2 części wstępnej wyroku,

2.  na podstawie art. 632 pkt 2 kpk kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Z wyrokiem nie zgodził się Prokurator, który zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego. Wyrokowi temu zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść polegający na błędnym przyjęciu, iż K. S. nie dopuścił się zarzucanych mu przestępstw, pomimo iż kompleksowa ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności zeznań świadków S. H., J. B. (1) oraz analiza zebranej dokumentacji, w tym umowy z 3 kwietnia 2013 r. kupna-sprzedaży samochodu marki V. (...) i uzyskanych opinii biegłych oparta na wskazaniach wiedzy i doświadczenia życiowego prowadzi do wniosku, iż wymieniony popełnił zarzucone mu aktem oskarżenia przestępstwa,

2.  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to art. 424 § 1 k.p.k. poprzez niewyjaśnienie w sposób dostateczny przyczyn uzasadniających wydanie wyroku uniewinniającego w stosunku do oskarżonego i wadliwe sporządzenie uzasadnienia orzeczenia, które uniemożliwia jego instancyjną kontrolę i poznanie toku rozumowania Sądu.

Podnosząc powyższe zarzuty, na zasadzie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 437 § 2 k.p.k. skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Lubaniu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja Prokuratora nie zasługiwała na uwzględnianie.

Za chybiony należy uznać zarzut apelacyjny obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia - art. 424 § 1 k.p.k. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku, choć w swej treści dość ogólne, to jednak wbrew zarzutowi skarżącego pozwala na przeanalizowanie toku rozumowania Sądu Rejonowego, które doprowadziło do uniewinnienia oskarżonego od stawianych mu zarzutów. Daje podstawy do ustalenia, na jakich dowodach oparł się Sąd Rejonowy ferując zaskarżony wyrok, a ocena dowodów uwzględnia wszystkie istotne dowody, korzystne i niekorzystne dla oskarżonego, przeprowadzone w sposób właściwy na rozprawie głównej, zaś sposób oceny tych dowodów uwzględnia zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Odwoławczy nie znalazł powodów dla uznania, że Sąd I instancji naruszył zasadę swobodnej oceny dowodów. Treść art. 424 § 1 k.p.k., co do którego sformułowano zarzut odwoławczy, pozostaje w ścisłym związku z zasadą swobodnej oceny dowodów, albowiem uzasadnienie orzeczenia pozwala dokonać oceny, czy ustalenia i wyciągnięte wnioski są zgodne z zasadami wskazanymi w art. 7 k.p.k. Sąd Odwoławczy winien jednak ocenić prawidłowość wyroku przede wszystkim przez pryzmat dowodów ujawnionych w trakcie przewodu sądowego, nie zaś wyłącznie w oparciu o uzasadnianie wyroku. Pamiętać bowiem należy, że zgodnie z treścią art. 455a k.p.k. nie można uchylić wyroku w sytuacji, gdy uzasadnienie wyroku nie spełnia wymogów określonych w art. 424 k.p.k. Niedoskonałości uzasadnienia w zakresie oceny przeprowadzonych dowodów, czy pominięcia części dowodów winny być oceniane pod kątem nie tyle wad samego uzasadnienia, ale obrazy art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. (podobnie: wyrok S.A. w Katowicach z 24 marca 2016 r. sygn. akt II AKa 521/16). Natomiast analiza postawionego w pkt 1 zarzutu w konfrontacji z treścią uzasadnienia zaskarżonego wyroku ale także ujawnionych w toku przewodu sądowego dowodów, na których Sąd I instancji oparł przedmiotowe rozstrzygnięcie, prowadzi do uznania zarzutu za niezasadny. Sąd Rejonowy w ramach zakreślonych zasadą swobodnej oceny dowodów był uprawniony do dania wiary w całości zeznaniom świadka S. H., przy czym dokonując oceny zeznań tego świadka miał na uwadze także pozostały materiał dowodowy, w szczególności zeznania świadka N. S. – ojca oskarżonego i opinię biegłego z zakresu badania pisma ręcznego, która obejmowała badaniem umowę zawartą pomiędzy oskarżonym, a świadkiem S. H., jak również przedmiotową umowę i wyjaśniania oskarżonego. Wskazane dowody korespondują ze sobą i wzajemnie się uzupełniają. W efekcie ich oceny zasadnie Sąd Rejonowy wyprowadził wniosek, iż oskarżony udał się do Niemiec na prośbę swego ojca, gdzie w dniu 30 kwietnia 2013 r. nabył od świadka S. H. karoserię samochodu V. (...) o nr VIN (...) wraz dokumentami auta celem jej dalszej odsprzedaży przez ojca oskarżonego. Zeznania świadka S. H. są jednoznaczne i kategoryczne, znajdują odzwierciedlenie w pisemnej umowie sporządzonej pomiędzy oskarżonym, a świadkiem potwierdzającą zaistnienie tej transakcji, korespondują z zeznaniami świadka N. S., a także z wyjaśnieniami oskarżonego. Tego rodzaju zachowanie - kupno samochodu za granicą w celu dalszej odsprzedaży było przy tym zgodne z prowadzaną uprzednio przez ojca oskarżonego N. S. działalnością gospodarczą (komis samochodowy). Z opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego (k. 30-37) wynika przy tym jednoznacznie, że część formularza umowy została napisana przez oskarżonego, część natomiast przez inną ale jedną osobę i nie był to R. J.. Powyższe pozwala na uznanie za prawidłowe ustalenie Sądu Rejonowego, że oskarżony udał się do Niemiec i w dniu 30 kwietnia 2013 r. nabył od świadka S. H. karoserię samochodu V. (...) o nr VIN (...) otrzymując również od sprzedawcy dokumenty auta. Nie ma żadnych racjonalnych powodów, by powyższe ustalenie poddać w wątpliwość w zakresie zarówno przedmiotu transakcji, jak i jej daty, jak chciałby apelujący. To, że w nocy z 26 na 27 maja 2013r. w Ł. skradziono T. M. (1) samochód V. (...) prawidłowości tego ustalenia w żaden sposób nie podważa. Całkowicie niezrozumiałe jest twierdzenie Prokuratora, że wskazana wyżej umowa jest „podrobiona, fikcyjna”, gdyż w dacie zawarcia umowy tj. 30 kwietnia 2013r. właścicielem i posiadaczem karoserii samochodu zbytej przez świadka S. H. był T. M. (1). Świadek S. H. zbył oskarżonemu należącą do niego karoserię samochodu V. (...) o nr VIN (...), natomiast samochód T. M. (1) miał oryginalny nr VIN (...) i nr silnika (...). To na przegrodzie komory silnika tego samochodu naniesiono numer VIN (...) z zakupionej w Niemczech karoserii, w zamian za oryginalny nr VIN, co jednoznacznie wynika z opinii mechanoskopijnej (k. 6-8). Bezsprzecznie zatem na przegrodzie komory silnika samochodu T. M. (1) naniesiono numer VIN z samochodu zakupionego przez oskarżonego na terenie Niemiec. Świadczy o tym także jednoznacznie treść zeznań świadka J. B. (1), który po zakupie auta w Ł. w dniu 13 sierpnia 2013r. zauważył, że kupiony przez niego samochód ma dwa różne nr VIN umiejscowione na różnych elementach samochodu. Świadkowi J. B. (1) wraz z kupionym samochodem wydano niemieckie dokumenty auta wskazujące, że samochód przez niego kupiony ma oznakowanie VIN (...), podczas gdy okazało się to nieprawdą, a rzeczywisty nr VIN to bezsprzecznie (...) przypisany do samochodu skradzionego w Ł. w nocy z 26 na 27 maja 2013 r. Oznacza to, że świadek J. B. (1) faktycznie kupił samochód skradziony w Ł. T. M. (2) z przerobionym w aucie nr VIN. Oczywistym więc jest, że zakupiona przez oskarżonego na terenie Niemiec karoseria została następnie użyta w celu wykorzystania nr VIN dla skradzionego T. M. (1) samochodu po to, by ukryć pochodzenie skradzionego pojazdu nadając mu pozory legalności. Zatem najpierw doszło do legalnego zakupu karoserii, a potem użyto nr VIN tej zakupionej karoserii poprzez jego późniejsze naniesienie na elementy kradzionego samochodu, by w ten sposób ukryć jego pochodzenie. W świetle powyższego całkowicie niezrozumiałe jest twierdzenie Prokuratora, że skoro świadek T. M. (1) posiadał samochód V. (...) w dacie zawarcia przez oskarżonego w Niemczech umowy zakupu karoserii, to oskarżony nie mógł kupić karoserii przed kradzieżą auta świadkowi, gdyż pozostawała w dyspozycji T. M. (1) do kradzieży. Jeszcze raz należy podkreślić, że samochód T. M. (1) nie miał oryginalnie przypisanego nr VIN (...), a numer ten został naniesiony dopiero po kradzieży auta na oryginalny nr VIN (...). Zachowanie pozoru legalności pochodzenia skradzionego T. M. (2) auta polegało na tym, by nanieść na elementy skradzionego samochodu nr VIN auta o legalnym pochodzeniu, czego zdaje się Prokurator nie dostrzegać, zarzucając bez poparcia jakimikolwiek dowodami nielegalność nabycia auta przez świadka S. H..

Brak jest podstaw by zakwestionować dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę zeznań świadka J. B. (1). Okoliczności, w jakich ów świadek nabył samochód: w porze nocnej, bez oglądania auta, bez sprawdzenia pojemności silnika, bez umowy kupna – sprzedaży, co uniemożliwiało dalszą sprzedaż tego auta, a w tym celu zostało zakupione, w sytuacji, gdy mamy do czynienia z podmiotem zajmującym się od wielu lat profesjonalnie zakupem i sprzedażą samochodów używanych, a przy tym zmienność zeznań świadka co do ustalenia przez niego tożsamości osoby sprzedawcy, z całą pewnością stanowiły podstawy do podważenia wiarygodności zeznań świadka w tym istotnym, kluczowym zakresie – odnośnie osoby, od której nabył samochód. Zauważyć w tym miejscu należy, że świadek w pierwszych zeznaniach wskazał, że nie tylko nie żądał wylegitymowania się przez sprzedawcę jakimkolwiek dokumentem, ale nawet nie znał jego nazwiska, nie poprosił go o przedstawienie się. Relacje tę w istotny sposób zmienił składając po raz drugi zeznania. Znamienne przy tym jest to, że świadek J. B. (1) zeznał, że rozpoznałby osobę, od której kupił samochód pochodzący z kradzieży. Z protokołu okazania świadkowi wizerunku wynika, że świadek J. B. (1) wskazał jako sprzedającego mężczyznę o nazwisku J. B. (2). Przesłuchany w charakterze świadka J. B. (2) wprawdzie zaprzeczył, by to on sprzedał J. B. (1) samochód, jednakże co istotne, to ów świadek miał wystawić przedmiotowy samochód do sprzedania na portalach O. i (...) a w samochodzie wykonywał drobne naprawy na zlecenie kolegów, których bliższych danych nie był w stanie podać. Rozpoznana przez świadka J. B. (1) osoba nie była zatem całkowicie przypadkowa i wykazywała związki z przedmiotowym samochodem, co z pewnością nie może być uznane li tylko za zbieg okoliczności. Nie bez znaczenia dla oceny zeznań świadka J. B. (1) pozostaje jego wypowiedź „nie byłem pewny co do tego samochodu” w kontekście powodów, dla których nie wystawił w swoim komisie na sprzedaż zakupionego w Ł. samochodu w opisanych powyżej okolicznościach. Tym samym jako prawidłowa, zgodna z zasadami oświadczenia życiowego i logiką jest dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zeznań świadka J. B. (1), której to oceny skarżący nie był w stanie skutecznie podważyć.

Przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów, ale także zgromadzony w sprawie i ujawniony w toku przewodu sądowego materiał dowodowy nie dał podstaw do powiązania oskarżonego K. S. z przestępczym procederem mającym na celu ułatwienie w jakikolwiek sposób zbycia pojazdu skradzionego w Ł. w nocy z 26 na 27 maja 2013 r. Jedynym bezspornym ustaleniem jest, że oskarżony na terenie Niemiec nabył na prośbę swego ojca w celu dalszej odsprzedaży karoserię samochodu, którą następnie ojciec oskarżonego zbył nieustalonej osobie, a której nr VIN posłużył do próby ukrycia pochodzenia z kradzieży samochodu V. (...) należącego do T. M. (1). Jakiekolwiek powiazanie oskarżonego w zaistniałych okolicznościach z procederem ułatwiającym wprowadzenie do legalnego obrotu skradzionego samochodu pozostaje jedynie w sferze przypuszczeń, dywagacji, nie zaś w sferze faktów i dowodów, czy poszlak.

Mając na uwadze powyższe apelacja Prokuratora została oceniona w całości jako niezasadna, co skutkowało z mocy art. 437 § 1 k.p.k. utrzymaniem w mocy zaskarżonego wyroku. Przy rozpoznawaniu apelacji Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się podstaw do stosowania dyrektywy z art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k.

Z uwagi na charakter rozstrzygnięcia Sądu Odwoławczego tj. nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżyciela publicznego – Prokuratora, podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego stanowił art. 636 § 1 k.p.k. stwierdzający, że koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarbu Państwa.