Sygn. akt: I Ns 197/16
Dnia 28 marca 2017 r.
Sąd Rejonowy w Bytowie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: sędzia Wiesław Sługiewicz
Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Jungto – Stępnakowska
po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2017 roku na rozprawie sprawy
z wniosku (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.
z udziałem:
1. żony spadkodawcy E. K. (1)
2. E. B.,
3. D. B. (1),
4. D. B. (2),
5. B. J. ,
6. małolet. K. J.,
7. małolet. W. J.,
8. małolet. J. J. (1),
9. D. Z. ,
10. M. Z. (1),
11. Ł. Z.,
12. T. Z.
13. J. K. ,
14. małolet. P. K. (1),
15. małolet. W. K. (1)
16. S. K.,
17. W. K. (2) ,
18. P. K. (2),
19. P. K. (1)
20. Z. K. (1) ,
1. stwierdza, że spadek po E. K. (2) , zmarłym dnia 30.03.2011 roku w B., ostatnio stale zamieszkałym w B. na podstawie ustawy nabyli:
a) żona spadkodawcy E. K. (1), córka J. i H. w 12/48 części,
b) syn spadkodawcy Z. K. (1), syn E. i E. w 6/48 części oraz
c) wnuki spadkodawcy:
zamiast E. B., córki E. i E., jej dzieci:
a) D. B. (1), syn J. i E. oraz
b) D. B. (2), córka J. i E.,
- po 3/48 części każde z nich,
zamiast B. J., córki E. i E., jej dzieci:
a) małoletni K. J., syn R. i B.,
b) małoletni W. J., syn R. i B.,
- po 3/48 części każde z nich,
zamiast D. Z., córki E. i E., jej syn:
a) T. Z., syn A. i D.,
- w 6/48 części,
zamiast J. K., syna E. i E., jego dzieci:
a) małoletnia P. K. (1), córka J. i M.,
b) małoletnia W. K. (1), córka J. i M.,
c) S. K., syn J. i B.,
- po 2/48 części każde z nich,
zamiast W. K. (2), syna E. i E., jego dzieci:
a) P. K. (2), syn W. i A. oraz
b) P. K. (1), córka W. i A.,
- po 3/48 części każde z nich
- wszyscy z dobrodziejstwem inwentarza;
2. zasądzić od wnioskodawcy (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bytowie kwotę 39,00 (trzydzieści dziewięć 00/100) złotych tytułem zwrotu wyłożonych z urzędu kosztów za konwojowanie Z. K. (1) do Sądu wezwanego – Sądu Rejonowego w Człuchowie;
3. przyznać wynagrodzenie kuratorowi sądowemu A. L. – zastępującej nieznanego z miejsca pobytu uczestnika S. K. – w kwocie 120, 00 (sto dwadzieścia 00/100) złotych;
4. ustalić, iż wnioskodawca i uczestnicy postępowania każdy we własnym zakresie ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 520 § 1 k.p.c.).
Sygn. akt I Ns 197/16
(...) sp. z o.o. w S. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym w dniu 30. 03. 2011 r. dłużniku E. K. (2) - zamieszkałym ostatnio w miejscowości B. - nabyli spadkobiercy dziedziczący na podstawie ustawy:
żona E. K. (1) oraz
dzieci spadkodawcy:
a) E. B.,
b) B. J.,
c) J. K.,
d) W. K. (3),
e) Z. K. (1)
f) D. Z..
W uzasadnieniu wnioskodawca podniósł, że (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. posiadała wierzytelność wobec dłużnika E. K. (2), wynikającą z tytułu wykonawczego wydanego przez Sąd Rejonowy w Bytowie z dnia 29. 07. 2010 r. pod sygn. I Ns 249/10 [k – 4 oraz k – 10 kserokopia tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko spadkodawcy E. K. (2) oraz jego żonie E. K. (1)].
Sąd ustalił i zważył, co następuje.
E. K. (2) zmarł dnia 30. 03. 2011 r. w B., ostatnio stale zamieszkiwał przed śmiercią w B. jako żonaty mężczyzna. Spadkodawca był raz żonaty - z E. K. (1). Z tego związku małżeńskiego urodziło się 6 dzieci, to jest:
1. D. Z.,
2. W. K. (2),
3. J. K.,
4. Z. K. (2),
5. E. B.
6. B. J..
Żadnych innych dzieci nie miał. Spadkodawca testamentu nie pozostawił. W skład spadku wchodzi nieruchomość. Nie toczyło się postępowanie przed notariuszem o poświadczenie dziedziczenia. Nie toczyło się postępowanie o uznanie za niegodnego do dziedziczenia kogokolwiek ww. osób – spadkobierców ustawowych. Oświadczenia spadkowe o odrzuceniu spadku zostały złożone przez wszystkich wyżej wymienionych uczestników postępowania (bezpośrednio dziedziczących z ustawy) z wyjątkiem:
żony spadkodawcy E. K. (1) oraz
syna spadkodawcy Z. K. (1).
[dowody: k -132-135 zeznania i zapewnienie spadkowe E. B., k – 13 akty stany cywilnego, k – 296v-297 zeznania i zapewnienie spadkowe uczestnika postępowania Z. K. (1), k – 322-328 wypis z rejestru gruntów oraz odpis księgi wieczystej].
Spadek po spadkodawcy odrzucili jako bezpośredni spadkobiercy ustawowi (dzieci):
1. E. B. – w sprawie I Ns 264/11 - która miała 2 dzieci:
a) D. B. (1), l. 23,
b) D. B. (2), l. 19,
2. B. J. - w sprawie I Ns 265/11, miała 3 dzieci:
a) małoletni K. J., l. 16,
b) małoletni W. J., l. 8,
c) małoletni J. J. (1), l. 1 rok,
3. J. K. - w sprawie I Ns 261/11 - miała 2 dzieci:
a) P. K. (1), l.8,
b) W. K. (1) l.13,
4. D. Z. - w sprawie I Ns 262/11 - miała 3 dzieci:
a) M. Z. (1), l.26,
b) Ł. Z., l.25,
c) T. Z., l.22,
5. W. K. (2) - w sprawie I Ns 263/11 – miał dzieci:
a) P. K. (2), l.26,
b) P. K. (1) l. 21,
c) S. K.
[dowody: k – 132v - 135 - zeznania i zapewnienie spadkowe E. B., k – 13 oraz k – 142-157 - akty stany cywilnego, oświadczenia spadkowe złożone w formie aktów notarialnych w sprawach I Ns 264/11, I Ns 265/11, I Ns 261/11, I Ns 262/11, I Ns 263/11, por. 46-47, 55-56, 65-67, 86-88, 100-102, k – 131, ].
Ponadto spadek po spadkodawcy odrzucili wnukowie spadkodawcy (dzieci D. Z.):
1. M. Z. (1) – w sprawie I Ns 428/16
2. Ł. Z. – w sprawie I Ns 428/16
Mieli dzieci (prawnukowi spadkodawcy):
1. M. Z. (2), urodzonego w dniu (...) oraz
2. K. Z., urodzonego w dniu (...)
Spadkodawca zmarł – jak ww. w dniu 30. 03. 2011 r., a więc M. Z. (2) oraz K. Z. zostali poczęci po śmierci spadkodawcy.
[dowody: oświadczenia spadkowe złożone w formie aktu notarialnego z dnia 22. 12. 2016 r. w sprawie I Ns 428/16 oraz por. k – 320-321, k – 342-344 pismo procesowe wraz z aktami stanu cywilnego urodzenia ww. dzieci – prawnuków spadkodawcy ].
Postanowieniem z dnia 25. 03. 2017 r. Sąd Rejonowy w Bytowie umorzył wobec powyższych ustaleń postępowanie wobec małoletnich:
1. M. Z. (2), urodzonego w dniu (...) oraz
2. K. Z., urodzonego w dniu (...)
[dowód: k – 375 – 376 postanowienie Sądu Rejonowego w Bytowie z dnia 25. 03. 2017 r.].
Pełnomocnik M. Z. (1) oświadczył, iż omyłkowo został złożony wniosek do Sądu opiekuńczego w B. o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu K. Z. i taką zgodę Sąd Opiekuńczy nie wyraził oddalając wniosek w sprawie I. N. 23/17, które uprawomocniło się w dniu 16.03.2017 roku.
Przepisy art. 931 k.c. przewidują, że:
Art. 931 [ Dziedziczenie zstępnych i małżonka]
§ 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku:
dzieci spadkodawcy oraz
jego małżonek;
dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.
Z przepisu art. 1020 k.c. wynika, iż spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.
Wszystkie dzieci spadkodawcy (5) z wyjątkiem Z. K. (1) odrzuciły spadek. W efekcie w ich miejsce na podstawie ww. regulacji dziedziczyły ich dzieci (wnukowie spadkodawcy w tym małoletnie) wedle stanu prawnego obowiązującego w chwili otwarcia spadku, czyli z dobrodziejstwem inwentarza. W rezultacie Sąd Rejonowy wydał postanowienie, w którym stwierdził w pkt. 1), że spadek po E. K. (2) , zmarłym dnia 30. 03. 2011 roku w B., ostatnio stale zamieszkałym w B. na podstawie ustawy nabyli:
a) żona spadkodawcy E. K. (1) , córka J. i H. w 12/48 części,
b) syn spadkodawcy Z. K. (1) , syn E. i E. w 6/48 części oraz
c) wnuki spadkodawcy:
zamiast E. B. , córki E. i E., jej dzieci:
c) D. B. (1) , syn J. i E. oraz
d) D. B. (2) , córka J. i E.,
- po 3/48 części każde z nich,
zamiast B. J. , córki E. i E., jej dzieci:
c) małoletni K. J. , syn R. i B.,
d) małoletni W. J. , syn R. i B.,
- po 3/48 części każde z nich,
zamiast D. Z. , córki E. i E., jej syn:
b) T. Z. , syn A. i D.,
- w 6/48 części,
zamiast J. K. , syna E. i E., jego dzieci:
d) małoletnia P. K. (1) , córka J. i M.,
e) małoletnia W. K. (1) , córka J. i M.,
f) S. K. , syn J. i B.,
- po 2/48 części każde z nich,
zamiast W. K. (2) , syna E. i E., jego dzieci:
c) P. K. (2) , syn W. i A. oraz
d) P. K. (1) , córka W. i A.,
- po 3/48 części każde z nich
- wszyscy z dobrodziejstwem inwentarza albowiem jeżeli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, uważa się, że także spadkobiercy, którzy nie złożyli w terminie żadnego oświadczenia, przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza – art. 1016 k.c. wedle stanu prawnego obowiązującego w dniu otwarcia spadku.
(...) sp. z o.o. z siedzibą w S. posiadała wierzytelność wobec dłużnika E. K. (2), wynikającą z tytułu wykonawczego wydanego przez Sąd Rejonowy w Bytowie z dnia 29. 07. 2010 r. pod sygn. I Ns 249/10 [k – 4 oraz k – 10 kserokopia tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko spadkodawcy E. K. (2) oraz jego żonie E. K. (1)]. Jest to fakt znany Sądowi z urzędu i oczywiście uczestnikom postępowania conajmniej dlatego, że otrzymali odpis wniosku z załącznikami, a współdłużnikiem solidarnym była żona spadkodawcy. Z tego względu w ocenie Sądu Rejonowego wnioskodawca jako wierzyciel spadkodawcy i jego żony posiadał interes prawny - w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c. - uprawniający go do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku inicjującego to postępowania nieprocesowe.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w postanowieniu:
w pkt. 1) – na zas. art. 931 § 1 i 2 k.c. w zw. z ww. przepisami – obowiązujących w dacie otwarcia spadku,
w pkt. 2) – na zas. art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych tj. z dnia 21 kwietnia 2016 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 623 – zwana dalej u.k.s.) w zw. z art. 520 § 1 k.p.c. (przepis art. 113 u.k.s. z natury rzeczy nie ma zastosowania w postępowaniu nieprocesowym, w którym orzeczenie o kosztach opierane jest na zasadzie z art. 520 § 1 k.p.c., tj. nie jest dopuszczalne stosowanie w drodze analogi ustawowej zasad z art. 113 u.k.s.); czynność procesowa wniesienia wniosku przez wnioskodawcę spowodowała konieczność procesową przesłuchania i odebrania zapewnienia spadkowego od Z. K. (1) przebywającego w zakładzie karnym, przy czym Sąd Rejonowy wystąpił o pomoc prawną do SR w Człuchowie (odległego o 75 km) w celu przesłuchania i odebrania zapewnienia spadkowego redukując do minimum koszt doprowadzenia tego uczestnika na przesłuchania na salę sądową do kwoty 39, 00 zł,
w pkt. 3) – na zas. § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1476), wydanym na podstawie art. 9 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594, ze zm.) w zw. z § 12 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1805),
w pkt. 4) - na zas. art. 520 § 1 k.p.c.