Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa K. S.

przeciwko Towarzystwu (...) w W.

o odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 1 lutego 2017 roku, sygn. akt I C 857/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) w W. na rzecz powódki K. S. kwotę 135 (sto trzydzieści pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSO Dariusz Mizera SSR Przemysław Maciejewski

Sygn. akt: II Ca 244/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 lutego 2017r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. S. przeciwko Towarzystwo (...) z/s w W.

o odszkodowanie

1.zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. na rzecz powódki K. S. kwotę 1 417,71 zł (jeden tysiąc czterysta siedemnaście 71/100 złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia 18 czerwca 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania;

2. oddalił powództwo w pozostałej części;

3. zwrócił powódce K. S. ze Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 178,00 zł (sto siedemdziesiąt osiem złotych) tytułem opłaty;

4. zwrócił pozwanemu Towarzystwu (...) z/s w W. ze Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 100,00 zł (sto złotych) tytułem zwrotu wydatku;

5. zasądził od powódki K. S. na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. kwotę 2 460,46 zł ( dwa tysiące czterysta sześćdziesiąt 46/100 złotych) tytułem kosztów procesu.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W wyniku kolizji drogowej z dnia 14 kwietnia 2015 r. uszkodzeniu uległ pojazd marki (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność powódki K. S.. Sprawca przedmiotowej kolizji miał w dacie zdarzenia zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym Towarzystwem (...) z siedzibą w W..

Powódka zgłosiła pozwanemu szkodę.

Pozwany przyznał powódce odszkodowanie za szkodę w pojeździe w łącznej wysokości 4.506,29 zł.

Powódka zleciła wykonanie kosztorysu naprawy ww. pojazdu (...) Rzeczoznawcy majątkowemu mgr M. D.. Koszt przedmiotowej kalkulacji wyniósł kwotę 800,00 zł.

Zgodnie z opinią biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej i rekonstrukcji przebiegu zdarzeń drogowych:

Z porównania kosztorysów A. i E. – powódki i pozwanego wynika, że

w kalkulacji strony powodowej zakres naprawy rozszerzono o następujące pozycje:

- drzwi tyłu (kod A.: (...)) – naprawa zamiast regulacji,

- gniazdo stykowe ( (...)) – wymiana,

- zawias dolny drzwi tyłu ( (...)) – wymiana,

- wykładzina dolna drzwi tyłu ( (...)) – wymiana.

Wszystkie wyżej wymienione kwalifikacje, jak i kwalifikacje wymiany elementów jednorazowych (wynikających z zakwalifikowania drzwi tyłu do naprawy) są bezzasadne. Uszkodzenia drzwi tyłu, zawiasu dolnego oraz gniazda stykowego zostały już zidentyfikowane podczas likwidacji szkody z dnia 19 marca 2014 r. przez „(...) Towarzystwo (...) S.A. (...)”. Analizując charakter uszkodzeń zderzaka tylnego (niewielkie odkształcenia na całej szerokości) oraz osłony koła zapasowego (zarysowanie powłoki lakierowej w prawej części) należy stwierdzić, że do uszkodzeń wykładziny dolnej drzwi tyłu nie mogło dojść w analizowanym zdarzeniu ze względu na różne umiejscowienie ww. uszkodzeń.

Z uwagi na wcześniejszą naprawę zderzaka tylnego zasadnym jest potrącenie wartości zderzaka w wysokości – 20 %.

Z uwagi na wcześniejsze uszkodzenia powłoki lakierowej osłony koła tylnego zasadnym jest potrącenie kosztów lakierowania w wysokości – 50 %.

Uszkodzony został hak holowniczy produkcje (...) - uwzględniono cenę według danych internetowych.

Brak podstaw do stwierdzenia, że przed zdarzeniem z dnia 14 kwietnia 2015 r.

w przedmiotowym pojeździe zamontowane były nieoryginalne części zamienne.

Koszt naprawy pojazdu przy użyciu oryginalnych części zamiennych (z logo producenta pojazdu) oszacowano na kwotę 5.124,00 zł brutto.

Przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia z dnia 14 kwietnia 2015 r. z użyciem części oryginalnych, uwzględniając potrącenia wartości zderzaka tylnego oraz kosztów lakierowania zderzaka tylnego i osłony koła zapasowego, nie wpływa na zwiększenie wartości pojazdu względem stanu technicznego w jakim znajdował się przed szkodą.

Wartość pojazdu według stanu sprzed zdarzenia drogowego z dnia 14 kwietnia 2015 r. oszacowano na kwotę 29.300,00 zł brutto.

Wartość pojazdu w stanie uszkodzonym po zdarzeniu drogowym z dnia 14 kwietnia 2015 r. oszacowano na kwotę 25.100,00 zł brutto.

Powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 5.961,88 zł tytułem odszkodowania i kwoty 800,00 zł tytułem kosztu prywatnej kalkulacji naprawy.

Pozwany uwzględnił żądanie powódki jedynie w części.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych do akt sprawy, których prawdziwość nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kluczowe znaczenie miała treść opinii biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej i rekonstrukcji przebiegu zdarzeń drogowych. Należy podkreślić, że wbrew twierdzeniom pełnomocnika pozwanego biegły sądowy sporządził swoją opinię na podstawie m.in. dokumentów z: akt szkody (...) S.A. (...)”

z dnia 19 marca 2014 r., akt szkody (...) S.A.” z dnia 11 marca 2013 r. i akt szkody Towarzystwa (...) S.A. (...)” z dnia 04 maja 2010 r. (k. 114). Co więcej, wyceniając koszt naprawy pojazdu powódki biegły pokreślił fakt, iż w kalkulacji strony powodowej zakres naprawy został bezzasadnie rozszerzony (niektóre uszkodzenia zostały już zidentyfikowane podczas likwidacji szkody z dnia 19 marca 2014 r. – k. 114-115). We wnioskach końcowych biegły sądowy zaznaczył, że „Przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia z dnia 14 kwietnia 2015 r. z użyciem części oryginalnych, uwzględniając potrącenia wartości zderzaka tylnego oraz kosztów lakierowania zderzaka tylnego i osłony koła zapasowego, nie wpływa na zwiększenie wartości pojazdu względem stanu technicznego w jakim znajdował się przed szkodą”.

W ocenie Sądu opinia biegłego sądowego była rzetelna, spójna, merytorycznie uzasadniona i nie wymagała żadnego uzupełnienia ani wyjaśnienia. Z tych też względów na terminie rozprawy w dniu 25 stycznia 2017 r. Sąd oddalił wniosek stron o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego. Sąd oddalił również wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań B. S. (męża powódki) na okoliczność ustalenia w jakim zakładzie naprawczym i za jaką kwotę została wykonana naprawa pojazdu marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) po kolizji z dnia 14 kwietnia 2015 r. (w szczególności czy była to firma (...) w W.), gdyż zdaniem Sądu okoliczność ta nie była istotna i nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Mając takie ustalenia Sąd zważył iż powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezsporne było, że w dniu 14 kwietnia 2015 r. w wyniku kolizji drogowej uszkodzeniu uległ samochód marki (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność powódki. Sprawca przedmiotowej kolizji miał w dacie zdarzenia zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym Towarzystwem (...) z siedzibą w W.. Powódka zgłosiła pozwanemu szkodę, który przyznał powódce odszkodowanie w łącznej wysokości 4.506,29 zł. W ocenie powódki odszkodowanie to nie było adekwatne do wysokości poniesionej przez nią szkody. Powódka domagała się również zasądzenia na swoją rzecz kwoty 800,00 zł tytułem kosztu prywatnej kalkulacji naprawy.

Zgodnie z treścią art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W niniejszej sprawie mamy do czynienia ze szkodą ubezpieczeniową, jednakże zgodnie

z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, wyrażoną m.in. w uzasadnieniu uchwały z dnia 18 marca 1994 roku (sygn. akt III CZP 25/94), nie ma różnic pojęciowych pomiędzy szkodą w rozumieniu przepisów prawa ubezpieczeniowego a ogólnymi przepisami prawa zobowiązaniowego, gdyż w obu wypadkach chodzi bądź to o utratę bądź zmniejszenie aktywów, bądź też o powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej.

Stosownie do treści art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Przepis ten jest wyrazem teorii zwanej w literaturze adekwatnym związkiem przyczynowym.

Ponadto zgodnie z treścią art. 363 § 1 k.c. wybór sposobu naprawienia szkody jest uprawnieniem poszkodowanego i może nastąpić bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

Sąd Rejonowy w pełni zgadza się z tezą wyrażoną w uchwale Sądu Najwyższego

z dnia 12 kwietnia 2012 roku sygn. akt III CZP 80/11, zgodnie z którą zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi.

Odszkodowanie pełni funkcję kompensacyjną, co oznacza, że powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe, niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku, przy czym poszkodowanemu należy się nie tylko zwrot poczynionych przez niego przy tej naprawie nakładów, ale i zwrot robocizny z uwzględnieniem przyjętych, z reguły w miejscu zamieszkania, stawek robocizny za tego rodzaju usługi.. Jeżeli zatem poniesione przez poszkodowanego koszty naprawy samochodu odpowiadają cenom stosowanym przez usługodawców na lokalnym rynku i jednocześnie można te koszty zaliczyć do kategorii niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych, ubezpieczyciel nie ma podstaw do odmowy wypłaty odszkodowania odpowiadającego wspomnianym kosztom. Wskazać przy tym należy, że roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana. oraz czy poszkodowany zamierza rzecz naprawić . Poszkodowany nie musi zatem naprawiać pojazdu; może sprzedać go zachowując wypłacone odszkodowanie, może go naprawić tylko częściowo, dokonać naprawy własnoręcznie bądź użyć do naprawy części używanych.

Należy podkreślić, że biegły sądowy – który, co znamienne, przy sporządzaniu swojej opinii miał za podstawę m.in. dokumenty z akt wcześniejszych szkód pojazdu marki „T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) – jednoznacznie stwierdził, iż przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody z użyciem części oryginalnych (…) nie wpływa na zwiększenie wartości pojazdu względem stanu technicznego w jakim znajdował się przed szkodą”.

Biegły sądowy ustalił, że koszt naprawy ww. pojazdu przy użyciu oryginalnych części zamiennych (z logo producenta) wyniesie kwotę 5.124,00 zł. Pozwany wypłacił powódce odszkodowanie w kwocie 4.506,29 zł, a więc naprawił szkodę jedynie w części.

W kwocie dochodzonej pozwem zawierała się również kwota 800,00 zł – tj. koszt prywatnej kalkulacji naprawy. W ocenie Sądu roszczenie powódki o zwrot tejże kwoty było uzasadnione i pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym z doznaną szkodą. Należy bowiem podkreślić, że powódka, która nie zgadzała się z wysokością odszkodowania przyznanego przez pozwanego, musiała skorzystać z usługi profesjonalnego podmiotu w celu ustalenia rzeczywistych kosztów naprawy. Kalkulacja wykonana przez mgra M. D. warunkowała bowiem wysokość roszczenia w zakresie odszkodowania za uszkodzenie pojazdu - dochodzonego w niniejszej sprawie.

W uchwale z dnia 18 maja 2004 r. (III CZP 24/04, OSNC 2005/7-8/117) Sąd Najwyższy stwierdził, że odszkodowanie, przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego.

Z tych też względów Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.417,71 zł (617,71 zł + 800,00 zł) z odsetkami ustawowymi od dnia 18 czerwca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania.

Sąd oddalił powództwo w pozostałej części jako nadmiernie wygórowane.

W punkcie 3 sentencji wyroku orzeczono na podstawie art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1025), nakazując zwrócić powódce ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 178,00 zł tytułem opłaty.

W punkcie 4 sentencji wyroku orzeczono na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nakazując zwrócić pozwanemu ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 100,00 zł tytułem wydatku.

Mając na uwadze wynik postępowania Sąd stosunkowo rozdzielił koszty (art. 100 k.p.c.). Powódka wygrała sprawę w 24 %, przy czym poniosła koszty procesu w łącznej kwocie 2.714,00 zł. Pozwany wygrał sprawę w 76 %, zaś koszty procesu jakie poniósł wyniosły kwotę 4.094,50 zł. W konsekwencji strony poniosły koszty w łącznej wysokości 6.808,50 zł. Pozwanemu należy się od powódki zwrot kosztów w kwocie 2.460,46 zł (76 % x 6.808,50 zł, tj. 5.174,46 – 2.714,00 zł).

Apelacje od powyższego wyroku w zakresie pkt 1 co do zasądzonej kwoty 800 zł oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu wywiodła strona pozwana.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

a) naruszenie przepisu postępowania - art. 328 § k.p.c. - poprzez pominięcie w uzasadnieniu wyroku informacji o wnioskach wynikających ze sporządzonej na zlecenie powódki opinii rzeczoznawcy, a w konsekwencji nie wskazanie, że działający na zlecenie powódki rzeczoznawca znacznie zawyżył w swej opinii koszt naprawy, co pozwala uznać ową opinię za nieprzydatną dla ustalenia odszkodowania, ale służącą do wprowadzenia pozwanego w błąd w kwestii wysokości należnego powódce odszkodowania i doprowadzenia pozwanego do wypłacenia kwoty ponad 4.500,00 zł. tytułem nienależnego powódce świadczenia,

b) obrazę prawa materialnego: art. 361 § 2 k.c. poprzez wadliwą ocenę prawną, że poniesione przez powoda koszty pozasądowej opinii rzeczoznawcy, która nie przyczyniła się do ustalenia wysokości odszkodowania, powinny zostać pokryte jako element szkody w mieniu powoda, związanej ze zdarzeniem, za którego skutki odpowiada pozwany.

Powołując się na te zarzuty skarżący wnosił o:

a) o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

• zasądzenie w pkt 1 wyroku kwoty 617,71 zł. wraz z odsetkami i o oddalenie powództwa w pozostałej części.

• orzeczenie o kosztach procesu według zasady ich stosunkowego rozdzielenia, przy uwzględnieniu zmiany pkt 1 wyroku.

oraz o zwrot kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne czyniąc je podstawą swojego rozstrzygnięcia.

Przed przystąpieniem do merytorycznego rozważenia zarzutów apelacyjnych podkreślić należy, iż w apelacji najprawdopodobniej doszło do oczywistej omyłki bowiem autor apelacji w tytule apelacji pisze o zaskarżeniu wyroku Sądu Rejonowego V Wydział Gospodarczy z 1 lutego 2017r. sygn.. akt I C 867/16, w pkt 1 apelacji pisze że zaskarża wyrok Sądu Rejonowego w Skierniewicach I Wydział Cywilny z dnia 1 lutego 2017r. sygn.. akt I C 867/16 podczas gdy intencją skarżącego było najprawdopodobniej zaskarżenie wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z 1 lutego 2017r. sygn.. akt I C 867/16 co zresztą wynika z uzasadnienia apelacji.

Omyłki w określeniu zaskarżonego wyroku Sąd potraktował jako nieistotne i uznał, iż apelacja została w istocie wywiedziona od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. Wydział I Cywilny z dnia 1 lutego 2017r.

Całość apelacji zasadza się na tezie, że nie należy się powódce zwrot kwoty którą wyłożyła na ekspertyzę prywatną celem określania wysokości szkody. Nie jest przedmiotem sporu, iż odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do stosownie do okoliczności - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego. (por. uchwała SN z 18 maja 2004r. III CZP 24/04, baza Legalis)

Pozostaje zatem ocena czy w realiach konkretnej sprawy takowy wydatek jawi się jako usprawiedliwiony. Nie ulega wątpliwości, iż powódka nie była zadowolona z wyniku likwidacji szkody dokonanej przez pozwanego. Dlatego też zdecydowała się na skorzystanie z prywatnej ekspertyzy obrazującej wysokość doznanej szkody. Co prawda ekspertyza ta opiewała na znacznie wyższą kwotę niż ta którą ostatecznie przyznano powódce w wyniku likwidacji szkody niemniej jednak kwota ta była powodem weryfikacji wcześniej przyznanego odszkodowania. Na końcowym etapie postępowania likwidacyjnego nastąpiła dopłata, a następnie w toku procesu sądowego została dosądzona dodatkowa kwota. Kwoty te ostatecznie uzyskane przez powódkę nie sięgały kwoty na jaką ocenił szkodę w pojeździe powódki autor prywatnej ekspertyzy niemniej jednak dawały podstawę pozwanemu do weryfikacji swojego wcześniejszego stanowiska co do wysokości odszkodowania. W takiej sytuacji w realiach niniejszej sprawny poniesienie kosztu 800 zł w końcowym etapie likwidacji szkody jest w pełni usprawiedliwione.

Skarżący zarzuca, iż za pomocą opinii powódka zmierzała do doprowadzenia pozwanego do wypłacenia kwoty 4.500 zł tytułem nienależnego powódce świadczenia. Taki zarzut jest całkowicie nieuprawniony. Zakład ubezpieczeń nie musi i nigdy nie przyjmuje bezkrytycznie ekspertyz składanych przez strony. Jako profesjonalista zawsze je weryfikuje a w przypadku sporu wdaje się w proces sądowy. Tak też stało się w niniejszej sprawie. Prywatne opinie czy też ekspertyzy pozwalają klientom zakładu ubezpieczeń ocenić przynajmniej orientacyjnie wysokość doznanych szkód. Nie można zatem zasadnie zarzucić powódce, iż korzystała z takiego prawa. Wbrew twierdzeniu pozwanego powódka dzięki ekspertyzie uzyskała wyższe świadczenie nie o 12%, a o prawie 30% licząc oczywiście od pierwotnej wysokości pierwotnego świadczenia.

Reasumując podkreślić należy, iż koszty ekspertyzy w realiach niniejszej sprawy stanowiły element szkody za który odpowiedzialność ponosi pozwany.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 385 k.p.c. należało orzec jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108§ 1 k.p.c. mając na uwadze, iż pozwany w całości przegrał sprawę przed sądem II instancji.

SSO Jarosław Gołębiowski SSO Dariusz Mizera del. SSR Przemysław Maciejewski