Pełny tekst orzeczenia

VI Ka 670/17

UZASADNIENIE

K. T. skazany został prawomocnymi wyrokami:

I.  Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 4.06.2014r., sygn. VII K 1016/13, za przestępstwo z art. 244 kk, popełnione w dniu 4.09.2013r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności;

II.  Sądu Rejonowego w Oświęcimiu z dnia 16.05.2012r., sygn. II K 405/12, za przestępstwo z art. 178a § 1 i 4 kk, popełnione w dniu 29.10.2011r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 4 lata, karę 80 stawek dziennych po 10 zł oraz środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat, przy czym zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności;

III.  Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 14.06.2011r., sygn. III K 565/11, za przestępstwo z art. 178a § 1 kk, popełnione w dniu 3.04.2011r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata, 50 stawek dziennych grzywny po 20 zł oraz środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku, przy czym zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności, udzielono zezwolenia na odbycie tej kary w systemie dozoru elektronicznego, a następnie warunkowo zwolniono skazanego z odbycia reszty kary z wyznaczeniem okresu próby do 21.10.2015r.;

IV.  Sądu Rejonowej w Gliwicach z dnia 20.09.2002r., sygn. III K 1076/00, za przestępstwo z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 24.04.1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk, popełnione w okresie od września 1998r. do 26.04.1999r., na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 4 lata, 60 stawek dziennych grzywny po 15 zł, przy czym zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności, a następnie warunkowo zwolniono skazanego z odbycia reszty kary z wyznaczeniem okresu próby do dnia 31.08.2008r.;

V.  Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 21.01.2014r., sygn. III K 1476/13, za przestępstwo z art. 244 kk, popełnione z dniu 25.04.2013r., na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata;

VI.  Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 12.02.2016r., sygn. IX K 504/15, za przestępstwo z art. 244 kk, popełnione w dniu 25.03.2013r., na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

VII.  Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 25.03.2014r., sygn. III K 1553/13, za przestępstwo z art. 286 § 1 kk, popełnione w dniu 9.07.2013r., na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata i 30 stawek dziennych grzywny po 20 zł;

VIII.  Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 8.04.2016r., sygn. III K 269/14, za przestępstwo z art. 207 § 1 kk, popełnione w okresie od 1.07.2007r. do 21.07.2013r., na karę 1 roku pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, popełnione w okresie od lipca 2012r. do 31.07.2013r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, przy czym jako karę łączną orzeczono karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 4 lata.

Wyrokiem łącznym z dnia 14.03.2017r. Sąd Rejonowy w Gliwicach orzekł:

1.  na podstawie art. 569 § 1 kpk, art. 85 kk, art. 86 § 1 kk i art. 89 § 1a i § 1b kk połączył kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami opisanymi w punktach I, V, VI, VII i VIII i wymierzył skazanemu karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 576 § 1 kpk ustalił, że w zakresie nieobjętym wyrokiem łącznym poszczególne wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu;

3.  na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej w pkt 1 kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie Sądu Rejonowego w Gliwicach, sygn. VII K 1016/13, od dnia 20.12.2014 do 12.05.2015r. oraz od dnia 15.11.2016r. do dnia 14.03.2017r.;

4.  na podstawie art. 572 kpk umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego w zakresie wyroków opisanych w punktach II, III i IV wobec braku warunków do objęcia ich wyrokiem łącznym;

5.  na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych.

Apelacje od tego wyroku wywiedli prokurator i obrońca skazanego.

Prokurator zaskarżył orzeczenie w całości na niekorzyść skazanego, zarzucając mu obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 85 § 1 i 2 kk, poprzez ich niezastosowanie i orzeczenie wobec skazanego kary łącznej nieobejmującej wszystkich kar podlegających łączeniu.

W oparciu o podniesiony zarzut prokurator wniósł o:

1)  zmianę punktu 3 zaskarżonego wyroku poprzez połączenie na podstawie art. 569 § 1 kpk, art. 85 § 1 i 2 kk, art. 86 § 1 kk i art. 89 § 1a i § 1b kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami opisanymi w punktach I, II, V, VI, VII i VIII i wymierzenie skazanemu kary łącznej 3 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności;

2)  zmianę punktu 4 zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z jego zapisu wyroku opisanego w punkcie II.

Obrońca zarzucił wyrokowi:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mający wpływ na jego treść, polegający na ustaleniu, iż wobec skazanego brak jest podstaw do orzeczenia kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji;

2)  naruszenie prawa materialnego, a to art. 76 § 1 kk, poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji połączenie wobec skazanego kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami, z których skazania uległy zatarciu.

W oparciu o podniesione zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez jego uchylenie i umorzenie postępowania alternatywnie domagając się uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Obie apelacje okazały się zasadne i skuteczne o tyle, że w wyniku ich wniesienia zaskarżony wyrok należało uchylić i przekazać sprawę sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Trafny był podniesiony przez prokuratora zarzut obrazy prawa materialnego, a to art. 85 § 2 kk, poprzez nieobjęcie węzłem kary łącznej kary 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Oświęcimiu z dnia 16.05.2012r., sygn. II K 405/12 (pkt II części wstępnej wyroku łącznego). Uzasadniając rozstrzygnięcie w tej części sąd stwierdził, że m.in. w odniesieniu do tej kary upłynął okres próby po warunkowym przedterminowym zwolnieniu skazanego z odbycia reszty kary (k. 92). Ustalenie to jest błędne – wprawdzie już po wydaniu wyroku łącznego skazany rzeczywiście został zwolniony warunkowo z odbycia reszty tej kary, jednak wyznaczony przez sąd penitencjarny okres próby mija dopiero w dniu 26.04.2019r. (k. 141, k. 143). W tej sytuacji umorzenie postępowania w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym tej kary nastąpiło z naruszeniem art. 572 kpk.

Podniesiony w apelacji obrońcy zarzut obrazy art. 76 § 1 kk w odniesieniu do kary 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 25.03.2014r., sygn. III K 1553/13, nie był zasadny – skazanie objęte tym wyrokiem nie uległo zatarciu albowiem wobec skazanego orzeczono również środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem a do chwili wydania wyroku łącznego szkoda nie została naprawiona; zgodnie z art. 76 § 2 kk, jeżeli wobec skazanego orzeczono środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem.

Zauważyć jednak należy, że wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 25.03.2014r., mocą którego wymierzono skazanemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata, uprawomocnił się w dniu 2.04.2014r., a zatem w dniu 2.04.2016r. upłynął okres próby, a z dniem 2.10.2016r. upłynęło 6 miesięcy od zakończenia tego okresu. Zgodnie natomiast z art. 75 § 4 kk zarządzenie wykonania kary nie może nastąpić później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Skoro zatem wobec upływu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby zarządzenie wykonania kary nie mogło już nastąpić, to nie sposób było uznać, że orzeczona kara podlegała wykonaniu. Upływ terminu przewidzianego w art. 75 § 4 kk wywołuje nieodwracalne skutki prawne, także w zakresie dopuszczalności wydania wyroku łącznego. Kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, w sytuacji upływu okresu próby oraz dalszych 6 miesięcy od zakończenia tego okresu, nie jest bowiem karą „podlegającą wykonaniu” (por. wyrok Sądu Najwyższego z 21.03.2017r., III KK 72/17, LEX nr 2271448).

Skoro zatem sąd rejonowy za podstawę orzeczenia kary łącznej przyjął z jednej strony karę, która nie podlegała wykonaniu, z drugiej natomiast – umorzył postępowanie w odniesieniu do kary podlegającej łączeniu, to konieczne było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W jego toku sąd zaktualizuje dane dotyczące odbycia przez skazanego kar z poszczególnych wyroków oraz ustali, czy w sprawach, w których wykonanie kar pozbawienia wolności było warunkowo zawieszone, nie upłynęły okresy wymienione w art. 75 § 4 kk.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w wyroku.