Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa T. N. (1)

przeciwko małoletniemu T. N. (2) reprezentowanemu przez przedstawicielkę ustawową B. N.

o zmianę orzeczenia w zakresie alimentów

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 25 maja 2017 roku, sygn. akt III RC 20/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż alimenty procentowe zasądzone na rzecz małoletniego T. N. (2) ostatnio wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie w dniu 21 maja 2009 roku w sprawie III RC 487/08 w wysokości 25% miesięcznego wynagrodzenia T. N. (1) za pracę i nie mniej niż po 500 złotych miesięcznie zamienia na alimenty kwotowe w wysokości po 1.100 (jeden tysiąc sto) złotych miesięcznie, poczynając od dnia 28 września 2017 roku, pozostawiając bez zmian dotychczasowe warunki płatności;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  koszty procesu między stronami za instancję odwoławczą wzajemnie znosi.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSO Renata Lech SSO Dorota Krawczyk

Sygn. akt II Ca 558/17

UZASADNIENIE

Pełnomocnik powoda T. N. (1) wniósł o zmianę obowiązku alimentacyjnego powoda na rzecz pozwanego T. N. (2) w ten sposób, by należne pozwanemu alimenty procentowe ustalić w kwocie po 700 zł miesięcznie.

B. N., przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda wniosła o oddalenia powództwa.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Bełchatowie oddalił powództwo.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny: Wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 09.06.2005 r. wydanym w sprawie sygn. akt IC 393/04 zmienionym Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 09.02.2006 r. w sprawie sygn. akt IACa 1178/05 rozwiązano przez rozwód związek małżeński T. N. (1) i B. N. z winy T. N. (1), zasądzono od pozwanego alimenty na rzecz małoletniego syna w wysokości 16% miesięcznego wynagrodzenia za pracę T. N. (1) i nie mniej niż po 300 zł miesięcznie. Natomiast alimenty na rzecz B. N. zostały określone na 8% miesięcznego wynagrodzenia pozwanego i nie mniej niż po 150 zł miesięcznie.

Sad Rejonowy w Bełchatowie w sprawie III RC 487/08 wydał wyrok, w którym alimenty od T. N. (1) na rzecz małoletniego T. N. (2) podwyższono do kwoty 25% wynagrodzenia nie mniej jak po 500 zł miesięcznie.

Na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. wydanego w dniu 10.09.2009 r. w sprawie II Ca 460/09 alimenty od T. N. (1) na rzecz B. N. zostały podwyższone do wysokości 11% miesięcznego wynagrodzenia T. N. (1), nie mniej niż po 300 zł miesięcznie.

Powód T. N. (1) ma 59 lat. Z zawodu jest monterem turbin. Od 1984r. zatrudniony jest w (...) S.A. o/ Elektrownia (...) na stanowisku starszego montera turbin. Z tego tytułu jego średnie miesięczne wynagrodzenie w okresie od stycznia do marca 2017 r. wynosiło 3890 zł netto. Poza pensją nie ma innych dochodów.

T. N. (1) pozostaje w nieformalnym związku. Mieszka razem z konkubiną w jej mieszkaniu. Co drugi miesiąc pokrywa koszty utrzymania mieszkania, które wynoszą ok. 500-700 zł miesięcznie.

Powód jest właścicielem samochodu osobowego marki H. (...) rocznik 2012.

T. N. (1) nie utrzymuje kontaktów z synem.

Pozwany T. N. (2) ma 14 lat. Uczęszcza do I klasy gimnazjum. Ponadto chodzi na prywatne lekcje języka angielskiego, matematyki. Zajęcia z języka angielskiego kosztują 120 zł miesięcznie. Dziecko jada obiady w szkole. Koszt obiadu 10 - 15 zł.

W br. T. N. (2) będzie uczestniczył w (...) w S.. Koszt wyjazdu stanowi kwotę 660 zł.

Małoletni pozostaje pod kontrolą reumatologa. Zakup lekarstw stanowi kwotę ok. 100-150 zł. Pozwany rozpoczął również leczenie ortodontyczne. Dziecko ma także stwierdzoną dysleksję, dysortografię, dysgrafię.

Pozwany nie ma własnego majątku.

W okresie od marca do maja br. miesięczne wydatki związane z utrzymaniem T. N. (2) stanowiły kwotę 1249 zł- 1350 zł.

Przedstawicielka ustawowa B. N. ma 55 lat. Zatrudniona jest w charakterze woźnej w przedszkolu. Z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w kwocie ok. 1459 zł netto miesięcznie.

B. N. jest właścicielką mieszkania, w którym obecnie mieszka jej córka z rodziną. Innego majątku nie ma. Jest zadłużona w zakładzie pracy na kwotę 5000 zł.

Przedstawicielka ustawowa wraz z synem T. od sierpnia 2016 r. mieszka w wynajętym mieszkaniu o powierzchni 40m ², składającym się z 2 pokoi, kuchni. Czynsz najmu stanowi kwotę 400 zł miesięcznie. Dodatkowo pozwana pokrywa koszty centralnego ogrzewania, zużycia wody.

B. N. leczy się endokrynologicznie. W 2015 r. przebyła drugi udar. Od tego czasu pozostaje pod kontrolą neurologa. Korzysta z prywatnej rehabilitacji. Dodatkowo leczy się kardiologicznie. Na pokrycie kosztów leczenia przeznacza ok. 500 zł.

Mając tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy uznał, że powództwo nie jest zasadne.

Na wstępnie podniósł, że żądanie zmiany orzeczenia o alimentach stanowiło de facto roszczenie o obniżenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

W przedmiotowej sprawie nie nastąpiła taka zmiana stosunków, która skutkować winna obniżeniem alimentów. Nie zmniejszyły się bowiem usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Co więcej ze względu na jego dorastanie, kontynuowanie edukacji w szkołach kolejnych szczebli oraz rozpoczęcie leczenia reumatologicznego i ortodontycznego potrzeby te wzrastają. Nie zmniejszyły się także możliwości majątkowe i zarobkowe powoda. T. N. (1) nadal zatrudniony jest w (...) B. i osiąga z tego tytułu stałe miesięczne dochody w postaci wynagrodzenia za pracę.

Podkreślić należy, iż powód poza łożeniem alimentów w żaden inny sposób nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb syna. Wszystkie zatem osobiste starania o utrzymanie i wychowanie małoletniego spoczywają na barkach matki, która oprócz tego pokrywa z własnych dochodów część usprawiedliwionych potrzeb dziecka.

Ustalone w dotychczasowej wysokości świadczenie alimentacyjne jest adekwatne do usprawiedliwionych potrzeb pozwanego i realizuje zasadę prawa do równej stopy życiowej rodziców i dzieci. Leży ponadto w granicach możliwości zarobkowych zobowiązanego.

Na koniec wskazać trzeba, że ustalenie wysokości świadczeń alimentacyjnych w ułamkowej części wynagrodzenia spełniło cel ograniczenia między stronami liczby spraw o zmianę wysokości alimentów.

Wobec powyższego i na podstawie art. 138 k.r.o. orzeczono jak w sentencji.

Pełnomocnik powoda zaskarżył w/w wyrok w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił :

1. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 60§2 i art. 135§ 1 k.r. i o. poprzez bezpodstawne uznanie, że żądanie zmiany orzeczenia stanowiło de facto roszczenie o obniżenie wysokości świadczeń alimentacyjnych a zdaniem Sądu nie nastąpiła taka zmiana stosunków, która skutkować winna obniżenie alimentów. W rzeczywistości żądanie pozwu dotyczyło zamiany alimentów określonych procentowo na alimenty kwotowe.

2. naruszenie przepisów prawa procesowego, w szczególności art. 233§1 kpc poprzez, przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na całkowitym pominięciu dowodów przedstawionych przez powoda i jego zeznań. Niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy tj. wysokość dochodów uzyskiwanych przez przedstawicielkę ustawową oraz jej możliwości zarobkowe i wiek przedemerytalny powoda oraz jego stan zdrowia.

Naruszenie przepisu art. 328§2 kpc poprzez niewskazania 'w uzasadnieniu wyroku przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej tym dowodom.

Wskazując na powyższe wnosił o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób by orzec alimenty kwotowe np. na kwotę proponowaną w' pozwie 700,00 zł ewentualnie wyższą miesięcznego wynagrodzenia za pracę powoda, co jest zdecydowanie wyższą kwotą jak minimalne 300,00 zł miesięcznie zasądzone aktualnie, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania po wnikliwym ustaleniu rzeczywistych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego w kontekście jego wieku i stanu zdrowia.

Przedstawicielka ustawowa pozwanego wnosiła o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje: apelacja jest zasadna.

Wyrokiem z dnia 25.05.2017r. Sąd oddalił powództwa T. N. (1) o zmianę orzeczenia w zakresie alimentów procentowych na kwotowe, które są zasądzone na rzecz małoletniego T. N. (2). Sąd Rejonowy uznał, że żądanie pozwu faktycznie zmierza do obniżenia zasądzonych na rzecz pozwanego alimentów, nie jest zaś jego przedmiotem zamiana alimentów procentowych na alimenty kwotowe. Dodatkowo stwierdził, że niezależnie od powyższego ustalone w dotychczasowej wysokości świadczenie alimentacyjne jest adekwatne do usprawiedliwionych potrzeb pozwanego i realizuje zasadę prawa równej stopy życiowej rodziców i dzieci.

Sąd Okręgowy stanowiska powyższego zawartego w pisemnym uzasadnieniu Sądu I instancji nie może zaakceptować.

Z zebranych w sprawie dowodów ( zeznanie powoda ) wynika, że T. N. (1) z uwagi na ukończony wiek życia, planuje w roku 2018 przejście na emeryturę pomostową. Przejście na emeryturę spowoduje pozbawienie go dodatkowych świadczeń jakie obecnie otrzymuje tj. nagrody z zysku, nagród jubileuszowych oraz dodatkowych świadczeń finansowych z racji pracy w (...) B.. Fakt ten będzie wyrażał się niższym świadczeniem miesięcznym powoda, co automatycznie spowoduje obniżenie wysokości alimentów z uwagi na ich procentowe wynagrodzenie. Po drugie stan zdrowia powoda, przebyte zabiegi powodują wzrost jego kosztów utrzymania. Po trzecie z zaświadczenia pracodawcy powoda z dnia 28.04.2017 r. wynika, że średnia wysokość alimentów jakie otrzymuje w 2017 r. pozwany wynosi średnio 1200 zł miesięcznie. Po czwarte usprawiedliwione potrzeby małoletniego pozwanego jego przedstawicielka określiła od 1249 zł do 1350 zł. Po piąte powód płaci alimenty w wysokości 11% swego wynagrodzenia na rzecz przedstawicielki ustawowej pozwanego.

Sąd Okręgowy pragnie w tym miejscu przypomnieć, że zasądzenie alimentów w procentowej ( ułamkowej ) części wynagrodzenia jest dopuszczalne w zasadzie tylko wtedy, gdy uprawniony ma prawo do równej stopy życiowej z zobowiązanym; zarobki zobowiązanego stanowią stałe jego źródło utrzymania i wreszcie system wynagradzania gwarantuje regularne tj. zbliżone do siebie zarobki miesięczne. Wprowadzenie alimentów w procentowej ( ułamkowej ) części wynagrodzenia zobowiązanego było uzasadnione w przypadku występowania zjawiska hiperinflacji, co ograniczało konieczność wnoszenia nowych spraw o podwyższanie alimentów. Tego rodzaju zjawisko ( inflacji galopującej ) w warunkach naszego kraju nie ma od co najmniej 10 lat. Alimenty w postaci procentowej ( ułamkowej ) części wynagrodzenia zobowiązanego obecnie nie występują.

W ocenie Sądu II instancji w sprawie niniejszej doszło do sytuacji, że cały ciężar kosztów utrzymania małoletniego pozwanego spoczywa na powodzie. Doszło do sytuacji, że stopa życiowa pozwanego jest wyższa od stopy życia powoda ( zważywszy jego potrzeby). Tymczasem obowiązek alimentacyjny obciąża także przedstawicielkę ustawową, która z uwagi na wiek pozwanego obowiązana jest partycypować w jego kosztach utrzymania. Obowiązek ten względem pozwanego nie można sprowadzać wyłącznie do troski o jego wychowanie.

Wobec powyższego zasadnie podnosi powód, że w tym stanie faktycznym utrzymywanie wysokości alimentów w procentowej części jego wynagrodzenia nie jest uzasadnione.

Zdaniem Sądu II instancji (w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę ) zasadnie powód żąda zamiany alimentów procentowych na alimenty kwotowe.

Biorąc pod uwagę wysokość wynagrodzenia powoda, mając na względzie jego sytuację majątkową, w celu przywrócenia obu stronom równej stopy życiowej Sąd Okręgowy zamienił alimenty procentowe w wysokości 25 % wynagrodzenia zobowiązanego na alimenty kwotowe w wysokości po 1100 zł miesięcznie, poczynając od 28.09.2017r.

O powyższym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. uznając, że zaskarżone orzeczenie zostało wydane z rażącą obrazą przepisu art. 138 k.r.o. w związku z art. 135 k.r.o.

SSA w SO Arkadiusz Lisiecki

SSO Renata Lech SSO Dorota Krawczyk