Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Piotr Mika

Protokolant Edyta Ferencz-Trzópek

przy udziale G. G. przedstawiciela Naczelnika (...) Urzędu Celno-Skarbowego w K. oraz Adama Szewca Prokuratora Prokuratury Rejonowej G. w G.

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2018 r.

sprawy

1.  G. M. ur. (...) w K.

syna G. i M.

oskarżonego z art. 107§1 kks

2.  M. S. ur. (...) w T.

syna M. i M.

oskarżonego z art. 18§3 kk w zw. z art. 107§1 kks w zw. z art. 20§2 kks

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżycieli publicznych

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 18 września 2017 r. sygnatura akt IX K 964/15

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu
w G. do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VI Ka 1067/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 września 2017 roku w sprawie o sygnaturze akt IX K 964/15 Sąd Rejonowy w Gliwicach uniewinnił:

1.  G. M. od zarzutu popełnienia przestępstwa skarbowego polegającego na tym, że w dniu 8 października 2014 r. w lokalu o nazwie G. (...) w G. przy ul. (...) urządzał w celach komercyjnych gry hazardowe o charakterze losowym na automacie do gier o nazwie (...) o nr (...) wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz. U. nr 201 poz. 1540 z późn. zm.), tj. przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 k.k.s.;

2.  M. S. od zarzutu popełnienia przestępstwa skarbowego polegającego na tym, że poprzez wydzierżawienie części powierzchni lokalu będącego jego własnością o nazwie (...) w G. przy ul. (...) swoim zachowaniem ułatwił popełnienie w dniu 8 października 2014 r. czynu zabronionego przez G. M., który w dniu 8 października 2014 r. w w/w lokalu urządzał w celach komercyjnych gry hazardowe o charakterze losowym na urządzeniu elektronicznym do gier o nazwie (...) o nr (...) wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz. U. nr 201 poz. 1540 z późn. zm.), tj. przestępstwa skarbowego z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s.

Apelacje od wyroku wywiedli: prokurator oraz Naczelnik (...) Urzędu Celno-Skarbowego w K..

Prokurator, zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść obu oskarżonych zarzucił obrazę prawa materialnego, a to art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 ust 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych polegająca na bez podstawnym przyjęciu, że określone normy prawne są bezskuteczne i nie mogą być stosowane, co w konsekwencji doprowadziło do wadliwego uznania, że naruszenie zakazu urządzania gier na automatach poza kasynami gry i nakazu posiadania koncesji na prowadzenie kasyna gry nie jest skutecznie sankcjonowane w art. 107 § 1 k.k.s. pociągnięciem do odpowiedzialności karnoskarbowej.

Podnosząc wskazany zarzut prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gliwicach.

Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego w K. również zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść obu oskarżonych, lecz zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że zachowanie oskarżonych nie wyczerpuje znamion przestępstwa skarbowego.

W oparciu o tak postawiony zarzut drugi z oskarżycieli publicznych wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje okazały się skuteczne, choć uzasadnienie apelacji Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego w K. wskazuje na to, że w istocie nie kwestionuje on prawidłowości ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd, a uchybienie, którego dopatruje się w orzeczeniu to w istocie naruszenie prawa materialnego. W przypadku apelacji prokuratora podzielić należało jego pogląd o naruszeniu prawa materialnego w postaci art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, leczy myli się on co do naruszenia przez sąd I instancji art. 14 ust. 1 wskazanej ustawy. Tym samym, o ile naruszenie przez oskarżonych zakazu urządzania gier poza kasynami prawidłowo uznano za zachowanie, które nie mogło prowadzić do ich odpowiedzialności karnoskarbowej, to jednak urządzanie tych gier bez posiadania koncesji na prowadzenie kasyna taką odpowiedzialność może już rodzić.

Powodem uniewinnienia obu oskarżonych przez sąd I instancji było przyjęcie poglądu, według którego brak skutecznej notyfikacji na chwilę popełnienia przez oskarżonych zarzuconych im czynów art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych jako przepisu technicznego w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego 98/34/WE zmienionej następnie dyrektywą Rady 2006/96/WE stanowi podstawę odmówienia przez sąd zastosowania nie tylko art. 14 ust. 1 powołanej ustawy kreującego nakaz prowadzenia gier na automatach wyłącznie w kasynie, ale również podstawę dla odmówienia zastosowania art. 6 ust. 1 tej ustawy, zgodnie z którym działalność w zakresie gier na automatach może być prowadzona wyłącznie na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry. W ocenie sądu I instancji „ stosowaniu ( względnie odmowie zastosowania ) podlegają w istocie zawsze normy , wynikające z przepisów ( w rozumieniu jednostek redakcyjnych aktu normatywnego ), nie zaś wprost przepisy w tymże rozumieniu - co powoduje , iż w sytuacji , gry treść normatywna określonych jednostek redakcyjnych w istocie się pokrywa miedzy sobą , zaś jednostek te ( jak art. 6 ust. 1 i 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych) dotyczą w istocie różnych aspektów tego samego stanu rzeczy , wyłączenie zastosowania normy , wynikającej z art. 14 ust. 1 ustawy , winno skutkować zarazem wyłączeniem stosowania art. 6 ust. 1 ustawy w zakresie , w jakim treść normatywna obu tych przepisów ustawy pokrywa się między sobą.”.

Stanowisko sądu I instancji pozostaje w jednoznacznej opozycji do poglądu konsekwentnie już wyrażanego w judykatach Sądu Najwyższego począwszy od uchwały siedmiu sędziów z dnia 19 stycznia 2017 r. (I KZP 17/16) , z którego jasno wynika różny zakres norm kreowanych w art. 14 ust. 1 i 6 ust 1 ustawy o grach hazardowych. Art. 14 ust. 1 jest w świetle poglądów wyrażanych przez Sąd Najwyższy za Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (por. z dnia 13 października 2016 r. wydanym w sprawie C-303/15) przepisem technicznym w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego 98/34/WE, gdyż kreuje ograniczeni "lokalizacyjne" dotyczące wykorzystywania automatów do gier hazardowych, a przez to może mieć istotny wpływ na sprzedaż tych automatów, które stanowią towary, które mogą być objęte zakresem stosowania art. 34 TFUE poprzez zmniejszenie „liczby kanałów użytkowania". Z kolei przepis art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie może być uznany za 'inne wymagania' w rozumieniu art. 1 pkt 4 dyrektywy 98/34, ponieważ zezwolenie wymagane przez ten przepis krajowy na urządzanie gier hazardowych stanowi warunek nałożony względem prowadzenia działalności w zakresie organizowania takich gier w odróżnieniu od art. 14 ust. 1 tej ustawy, który ustanawia warunki względem danych produktów, zakazując ich użytkowania poza kasynami gry. Co istotne element opisowy znajdujący się w art. 6 ust. 1 tej ustawy, który służy wskazaniu analizowanej w niniejszej sprawie koncesji jako koncesji 'na prowadzenie kasyna', nie zmienia tego wniosku. Innymi słowy artykuł 6 ust. 1 u.g.h. dotyczy strony podmiotowej tej działalności, skoro przewiduje, że może ją prowadzić wyłącznie podmiot posiadający koncesję na prowadzenie kasyna. Natomiast art. 14 ust. 1 u.g.h. reguluje pewien aspekt przedmiotowy urządzania i prowadzenia gier na automatach, określa bowiem miejsce użytkowania automatów. Ten pierwszy przepis nie przesądza, że posiadacz koncesji może urządzać i prowadzić gry na automatach wyłącznie w kasynach gry. Takie zastrzeżenie zawiera art. 14 ust. 1 u.g.h. Tym samym w okresie przed skuteczną notyfikacją ustawy o grach hazardowych jedynie działalność podmiotów posiadających koncesję na prowadzenie kasyna polegająca na urządzaniu gier na automatach poza tymi kasynami może spotkać się z odmową zastosowania sankcji karno-skarbowych. Podmioty koncesji takiej nieposiadające liczyć na to już nie mogą.

Sąd odwoławczy w pełni podziela przytoczone wyżej stanowisko konsekwentnie wyrażane przez Sąd Najwyższy w licznych judykatach zapadających najczęściej na skutek rozpoznana kasacji od orzeczeń uniewinniających osoby oskarżone o czyny z art. 107 § 1 k.k.s. popełnione w okresie przed skuteczną notyfikacją Komisji Europejskiej ustawy o grach hazardowych. (ostatnio orzeczenia w sprawach III KK 86/17, III KK 68/17 i III KK 66/17)

Mając na uwadze powyższe oraz regułę ne peius z art. 454 § 1 k.p.k. zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, który to sąd związany będzie zgodnie z art. 442 § 3 k.p.k. zapatrywaniem prawnym wyrażonym niniejszym wyrokiem.