Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Ignaczak (spr.)

Sędziowie SO Tadeusz Węglarek

del. SR Katarzyna Trafisz

Protokolant Agnieszka Olczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim Sławomira Kierskiego

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2014 roku

sprawy T. S.

skazanego wyrokiem łącznym

z powodu apelacji wniesionej przez skazanego

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 13 czerwca 2013 roku sygn. akt II K 844/12

na podstawie art. 437 § 1 kpk w zw. z art. 438 pkt 1 kpk, art. 624 § 1 kpk

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-.

-

na podstawie art. 577 kpk w zw. z art. 82 kk w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 16 września 2011 r. (Dz.U. Nr 240, poz. 1431) w zw. z art. 4 § 1 kk w miejsce zawartego w pkt 3 zaskarżonego wyroku rozstrzygnięcia o zaliczeniu na poczet kary łącznej okresu od dnia 10 sierpnia 2006 roku do dnia 29 maja 2007 roku zalicza skazanemu T. S. na poczet kary łącznej orzeczonej w pkt 1 zaskarżonego wyroku cały okres kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 15 listopada 2001 roku w sprawie II K 635/01 w wymiarze 1 ( jednego) roku i 6 (sześciu ) miesięcy;

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata W. P. kwotę 147,60 (sto czterdzieści siedem 60/100) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej skazanemu T. S.z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4.  zwalnia skazanego T. S. od wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt IV Ka 673/13

UZASADNIENIE

T. S. został skazany na kary grzywny i kary pozbawienia wolności ( przy czym w części przypadków doszło do zarządzenia kar pozbawienia wolności orzeczonych z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary) następującymi wyrokami:

I.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie II K 401/92 z dnia 11 czerwca 1992 roku za czyny popełnione w dniach 7 i 8 i 9 lipca 1991 roku;

II.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie II K 635/01 z dnia 15 listopada 2001 roku za czyn popełniony w dniu 2 czerwca 2000 roku na karę jednostkową 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

III.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie II K 201/02 z dnia 15 marca 2002 roku za czyn popełniony w listopadzie 1999 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności;

IV.  wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie XVII K 474/04 z dnia 5 kwietnia 2005 roku za czyn popełniony w dniu 6 stycznia 2000 roku na karę 2 lat pozbawienia wolności;

V.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie VI K 258/08 z dnia 28 kwietnia 2008 roku za czyn popełniony od dnia 03.11.1998 r. do dnia 14.09.2007 r.;

VI.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie II K 276/09 z dnia 19 października 2009 roku za czyn popełniony w dniu 15 kwietnia 2009 r.;

VII.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie II K 1498/09 z dnia 10 lutego 2010 roku za czyn popełniony od 15 września 2007 r. do 22 października 2009 r.;

VIII.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie II K 719/11 z dnia 12 października 2011 roku za czyn popełniony w okresie od 23 października 2009 roku do 2 czerwca 2010 roku.

Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim wyrokiem łącznym z dnia 13 czerwca 2013 roku w sprawie II K 844/12:

1.  z wyroków opisanych w pkt: II, III i IV wymierzył skazanemu karę łączną 3 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności;

2.  uznał wyroki z pkt: II, III, IV za pochłonięte wyrokiem łącznym w zakresie kar pozbawienia wolności, oraz, że pozostałym zakresie podlegają one odrębnemu wykonaniu;

3.  na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okresy: od dnia 19 grudnia 2002 roku do dnia 19 grudnia 2003 roku, od dnia 10 sierpnia 2006 roku do dnia 29 maja 2007 roku i od dnia 17 października 2011 roku do dnia 17 października 2013 roku;

4.  umorzył postępowanie w przedmiocie wydanie wyroku łącznego co do wyroków z pkt I i od V do VIII;

5.  zasądził wynagrodzenie na rzecz obrońcy z urzędu;

6.  zwolnił skazanego od kosztów sądowych.

Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją skazanego.

Apelacja skazanego zaskarżyła wyrok w części związanej z rozstrzygnięciem z pkt 3 dotyczącego zaliczenia okresów pozbawienia wolności na poczet kary łącznej na korzyść skazanego. Apelant wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa karnego materialnego mającą wpływ na treść wyroku poprzez brak zaliczenia na poczet kary łącznej całego okresu, na jaki orzeczono karę pozbawienia wolności w sprawie II K 635/01 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim mimo, że skazany został w tej sprawie warunkowo przedterminowo zwolniony i nie doszło co zarządzenia wykonania reszty kary.

W konkluzji skazany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zaliczenie na poczet kary łącznej pozbawienia wolności całego okresu 18 miesięcy, na jaki orzeczono tą karę w sprawie II K 635/01 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja okazała się zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Skazany został warunkowo przedterminowo zwolniony z reszty kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie II K 635/01 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim postanowieniem Sądu Penitencjarnego – Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 maja 2007 roku sygn. akt VI Wz 509/07. Wyznaczono skazanemu okres próby do dnia 29 maja 2009 roku. W okresie tym, ani w ciągu 6 miesięcy po jego zakończeniu, nie doszło do odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia( vide k. 321 załączonych akt II K 635/01 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim).

Sąd Rejonowy na poczet kary łącznej zaliczył jedynie okresy rzeczywistego pozbawienia wolności skazanego w tych sprawach, które podlegały połączeniu ( zresztą niedokładnie – vide pismo k. 104). Jednak Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w uchwale siedmiu sędziów z dnia 20 stycznia 2005 r., I KZP 30/04, OSNKW 2005, z. 1, poz. 2, w którym kategorycznie przyjęto, że „ kara pozbawienia wolności uznana za odbytą w rozumieniu art. 82 kk podlega zaliczeniu w całości - na podstawie art. 577 kpk - na poczet kary tego rodzaju orzekanej w wyroku łącznym obejmującym skazanie na karę, z której wykonania skazany został warunkowo przedterminowo zwolniony”. To stanowisko było wyrażane także w późniejszych judykatach Sądu Najwyższego - wyroku z dnia 8 marca 2006 r., IV KK 423/05, oraz z dnia 7 kwietnia 2010 r., IV KK 28/10.

Stanowiska tego nie może zmienić fakt nowelizacji art. 82 kk dokonanej ustawą z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 240, poz. 1431), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. Wprawdzie w dodanym § 2 tego przepisu wprost stwierdzono, że „ w wypadku objęcia wyrokiem łącznym kary, z której odbywania skazany został warunkowo zwolniony, na poczet orzeczonej kary łącznej zalicza się jedynie okres faktycznego odbywania kary”, ale przepis ten nie może mieć zastosowania w sprawie niniejszej, a to z uwagi na treść art. 4 § 1 kk. Co więcej, właśnie dodanie tego przepisu jasno wykazuje, że do chwili wejścia go w życie nie było podstaw prawnych do takiego zaliczenia jak uczynił to Sąd a quo ( tak w wyroku Sądu Najwyższego - Izba Karna z 2013-02-19, II KK 13/13, opubl: www.sn.pl oraz w wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - II Wydział Karny z 2012-04-05, opubl. Legalis).

Przepis art. 82 kk w aktualnym brzmieniu pogorszył sytuację prawną skazanych w porównaniu z obowiązującym poprzednio stanem prawnym, poprzez wprowadzenie do jego treści § 2. W przekonaniu Sądu Okręgowego w poprzednim stanie prawnym treść art. 82 kk należało interpretować w sposób przywoływany w utrwalonym w ostatnich latach orzecznictwie, zgodnie z którym kara pozbawienia wolności uznana za odbytą w rozumieniu art. 82 kk podlega zaliczeniu w całości na poczet kary tego rodzaju orzekanej w wyroku łącznym obejmującym skazanie na karę, z której wykonania skazany został warunkowo przedterminowo zwolniony. Wyroki, które objęto wyrokiem łącznym zostały wydane i dotyczyły czynów popełnionych przed dniem wejścia w życie nowelizacji Kodeksu Karnego wprowadzającej w/w mniej korzystne dla skazanego rozwiązanie prawne. Wobec czego, a więc uwzględniając treść art. 4 § 1 kk dla rozstrzygnięcia kwestii zaliczenia kary pozbawienia wolności w niniejszej sprawie należało zastosować art. 82 kk w brzmieniu sprzed wejścia wżycie ustawy z dnia 16 września 2011 r. (Dz.U. Nr 240, poz. 1431).

Dlatego Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i na podstawie art. 577 kpk w zw. z art. 82 kk w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 16 września 2011 r. (Dz.U. Nr 240, poz. 1431) w zw. z art. 4 § 1 kk w miejsce zawartego w pkt 3 zaskarżonego wyroku rozstrzygnięcia o zaliczeniu na poczet kary łącznej okresu od dnia 10 sierpnia 2006 roku do dnia 29 maja 2007 roku zaliczył skazanemu T. S. na poczet kary łącznej orzeczonej w pkt 1 zaskarżonego wyroku cały okres kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Tomaszowie Mazowieckim z dnia 15 listopada 2001 roku w sprawie II K 635/01 w wymiarze 1 ( jednego) roku i 6 (sześciu ) miesięcy.

Co do informacji z Zakładu Karnego o braku zaliczenia na poczet kary łącznej orzeczonej zaskarżonym wyrokiem łącznym okresu tymczasowego aresztowania w sprawie II K 635/01 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w okresie od dnia 16 maja 2001 roku do dnia 26 lipca 2001 roku ( vide k. 104), to faktycznie, skazany w tym okresie był tymczasowo aresztowany do tej sprawy, ale wobec zaliczenia całego okresu na jaki orzeczono karę pozbawienia wolności w sprawie II K 635/01 na poczet kary łącznej problem ten zdezaktualizował się.

Zdezaktualizowało się również sygnalizowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku łącznego ( na s. 8) zagadnienie związane z zaliczeniem skazanemu na poczet kary łącznej okresu od dnia 17 października 2011 roku do dnia 17 października 2013 roku mimo, że w czasie orzekania skazany był dopiero w trakcie wykonywania tej kary ( orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie XVII K 474/04 z dnia 5 kwietnia 2005), albowiem okazało się, że przed dniem wyrokowania przez Sąd drugiej instancji skazany w w/w okresie odbył tą karę w całości ( vide informacja z Zakładu Karnego z dnia 13 stycznia 2014 roku ujawniona na rozprawie apelacyjnej).

W praktyce powyższe rozważania prowadzą do konkluzji, że w zastałej sytuacji karę orzeczoną zaskarżonym wyrokiem łącznym uznać należy za wykonaną w całości i nie powinna ona być już wprowadzona do wykonania. Co prawda skazany faktycznie odbył karę pozbawienia wolności w mniejszym wymiarze, niż orzeczone 3 lata i 10 miesięcy, ale z przyczyn wyłuszczonych powyżej należy przyjąć fikcję prawną, że karę orzeczoną w sprawie II K 635/01 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim odbył on w całości.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok jako słuszny, sprawiedliwy, odpowiadający prawu karnemu materialnemu i nie naruszający prawa karnego procesowego należało utrzymać w mocy.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu skazanemu na rozprawie odwoławczej Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim orzekł na podstawie art. 618§ 1 pkt 11 kpk oraz § 19 w zw z § 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu( Dz. U. z dnia 3 października 2002 roku. Nr 163 poz. 1348).

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim zwolnił skazanego od wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym na podstawie art. 624 § 1 kpk, kierując się jego ciężką sytuacją finansową ( nie ma majątku ani dochodów, odbywa wieloletnią karę pozbawienia wolności).

Wobec powyższego orzeczono jak w wyroku.