Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 marca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił A. B. prawa do renty rodzinnej. W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, iż Komisja lekarska orzeczeniem z dnia 24 lutego 2017 roku stwierdziła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy, nadto nie osiągnęła wieku 50 lat wobec czego nie spełnia określonych ustawie z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przesłanek do przyznania wnioskowanego świadczenia.

(decyzja – k. 117 akt ZUS)

W odwołaniu z dnia 3 kwietnia 2017 roku ubezpieczona nie zgodziła się z decyzją, wskazując, że jest niezdolna do pracy, wniosła o przywrócenie świadczeń rentowych.

(odwołanie - k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji.
(odpowiedź na odwołanie – k. 5).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. B. urodziła się w dniu (...).

Ubezpieczona z zawodu jest sprzedawcą, ukończyła zasadniczą szkołę handlową. Pracowała jako sprzedawca oraz wykonywała prace w gospodarstwie rolnym.

(okoliczności bezsporne –wywiad lekarski – dokumentacja orzecznicza)

Do 30 listopada 2016 r pobierała rentę rodzinną w związku z częściową niezdolnością do pracy.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 1 grudnia 2016 r. ubezpieczona złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy - k. 104 akt ZUS)

Orzeczeniem z dnia 17 stycznia 2017 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

(orzeczenie lekarza orzecznika k. 114 akt ZUS ).

Orzeczeniem z dnia 24 lutego 2017 roku komisja lekarska ZUS ustaliła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

(orzeczenie komisji lekarskiej - k.116 akt ZUS)

U wnioskodawczyni rozpoznano nadciśnienie tętnicze dobrze kontrolowane lekami, bez powikłań ze strony serca, otyłość, zmiany zwyrodnieniowe układu kostno – stawowego z bólami kręgosłupa L/S i stawów barkowych, stan po usunięciu polipa endometrialnego macicy, organiczne zaburzenia osobowości, objawy psychotyczne w wywiadach, stan po cholecystektomii. Nie stwierdza się internistycznych przyczyn niezdolności do pracy. Nigdy nie była hospitalizowana z przyczyn internistycznych, a rozpoznane ambulatoryjnie nadciśnienie tętnicze jest dobrze kontrolowane lekami i nie powoduje powikłań. Nie stwierdza się klinicznych objawów niewydolności serca oraz niewydolności oddechowej. Dotychczasowa niezdolność do pracy była spowodowana zaburzeniami mentalnymi.

/pisemna opinia biegłego internisty – k. 21 -24/

U ubezpieczonej rozpoznano po badaniu psychologicznym osłabienie sprawności procesów poznawczych mogące świadczyć o rozpoczynających się zmianach organicznych w mózgu, zaznaczone objawy wzmożonej labilności emocjonalnej na skutek zmian organicznych oraz aktualnie trudnej sytuacji życiowej. Stwierdzone zmiany w funkcjonowaniu psychicznym w niewielkim stopniu zakłócają codzienne funkcjonowanie.

(pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii - k. 36 – 36 odw.)

U ubezpieczonej rozpoznano organiczne zaburzenia osobowości. W czasie badania spokojna, w wypowiedziach rozwlekła, nadmiernie uszczegóławia wypowiedzi, w kontakcie adekwatnym, syntonicznym, bez objawów psychotycznych i zaburzeń nastroju. Obecny stan psychiczny nie jest przeciwskazaniem do podjęcia pracy zawodowej, może pracować zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami i wykształceniem.

(pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty psychiatry – k. , 15,16, 37)

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o załączone do akt sprawy akta rentowe ubezpieczonej, jej dokumentację medyczną oraz wydane w sprawie opinie biegłych: internisty, psychiatry i psychologa, a zatem biegłych, których specjalizacje odpowiadają rodzajowi schorzeń występujących u ubezpieczonej.

Biegli zapoznali się z przedłożoną w toku postępowania dokumentacją lekarską z przebiegu leczenia ubezpieczonej i na podstawie tej dokumentacji oraz badania bezpośredniego, ocenili i opisali stan jej zdrowia. Opinie biegłych są jasne i obiektywne, opisują stan zdrowia ubezpieczonej w zakresie wynikającym z tezy dowodowej oraz sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot.

Biegli wskazali na rozpoznane dolegliwości i ich wpływ na niezdolność do pracy wnioskodawczyni, uwzględniali przy tym zażywane leki . Nie stwierdzili upośledzenia funkcji organizmu w stopniu uzasadniającym uznanie wnioskodawczyni za częściowo lub całkowicie niezdolną do pracy.

Mając powyższe na względzie Sąd uznał zatem w pełni wartość dowodową wszystkich opinii biegłych wydanych w przedmiotowej sprawie oraz podzielił, jako przekonywujące, wnioski wypływające z ich treści. W ocenie Sądu złożone do sprawy opinie nie zawierają istotnych braków, biegli w sposób dostatecznie wyczerpujący określili jednostki chorobowe, które występują u ubezpieczonej i ocenili ich znaczenie dla jej zdolności do pracy, odnosząc swoją ocenę do kwalifikacji zawodowych skarżącej. Opinie powołanych w sprawie biegłych lekarzy są zgodne. Według tych opinii stwierdzone u ubezpieczonej zmiany chorobowe, nie powodują chociażby częściowej niezdolności do wykonywania pracy. Wynikające z opinii wnioski są logiczne i prawidłowo uzasadnione.

Wnioskodawczyni nie złożyła konkretnych zarzutów pod adresem opinii (sformułowany „sprzeciw” w formie pisemnej wpłynął do akt po ogłoszeniu orzeczenia, na rozprawie wnioskodawczyni powieliła tę argumentację), przedstawiając jedynie subiektywną ocenę dolegliwości i ocenę własnych kwalifikacji zawodowych, która pozostaje bez wpływu na obiektywną ocenę stanu zdrowia wnioskodawczyni oraz jej kompetencji zawodowych.

Fakt, że wydane w sprawie opinie biegłych nie mają treści, odpowiadającej skarżącej, nie może mieć w tym wypadku znaczenia. Odmienne stanowisko oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by się upewnić, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem SN potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia powołania innego biegłego ( wyrok SN z dnia 5 czerwca 2002 roku I CR 562/74 LEX nr 7607; wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1999 roku I PKN 20/99 OSNP 2000/22/807).

Podnoszona przez wnioskodawczynię okoliczność, że wcześniej miała orzeczoną okresową niezdolność do pracy i tą okoliczność biegli winni uwzględnić, nie ma znaczenia, gdyż przedmiotem rozpoznania jest konkretna decyzja organu rentowego, wydana w określonej sytuacji faktycznej i decyduje stan zdrowia wnioskodawczyni na dzień badania przez komisję lekarską i następnie na dzień wydania decyzji. Należy zauważyć, że stan zdrowia jest procesem dynamicznym i ulega zmianie, z czym mamy do czynienia w niniejszym postępowaniu.

Brak było podstaw do kierowania wnioskodawczyni badanie przez innych biegłych na podstawie aktualnie zgłaszanych dolegliwości ( usunięcie polipa szyjki macicy – lipiec 2017, rwa kulszowa – sierpień 2017 ), trzeba bowiem przypomnieć, że o prawidłowości rozstrzygnięcia organu rentowego decyduje ocena według stanu na dzień wydania decyzji. Zaakcentować trzeba, że z istoty spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych wynika, że nowe okoliczności ujawnione lub powstałe po wydaniu decyzji organu rentowego, uzasadniają wystąpienie z nowym wnioskiem o rozpoznanie sprawy, co skutkować winno kolejną decyzją organu rentowego, która następnie wskutek odwołania będzie poddana weryfikacji sądu pod względem zgodności z prawem. /tak SA w wyroku z dnia 19 grudnia 2013 r , III AUa 542/13, Lex nr 1438188/.

Wnioskodawczyni nie zgłaszała dalszych wniosków dowodowych (wnioskodawczyni w tym zakresie została pouczona – zarządzenie – k. 7 w zw. z k. 9 w zw. z k. 13)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie ubezpieczonej nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Stosownie do art.70 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku (Dz.U.2017.1383 t.j.) o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo

2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej. Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była okoliczność, czy ubezpieczona jest niezdolna do pracy.

Zgodnie z treścią przepisu art. 12 przywołanej już ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, natomiast jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem 5. lat, niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż lat 5 (art. 13 ust. 2 i 3 ustawy).

Podnieść należy, że poziom posiadanych kwalifikacji, wyznacza zakres pracy, do której można odnosić ocenę zdolności do pracy w rozumieniu art. 12 i 13 ustawy. Inaczej mówiąc, ochrona ubezpieczeniowa służy temu kto utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, choćby w stopniu częściowej niezdolności do pracy. Należy zatem przy ocenie częściowej niezdolności do pracy, odnosić się do poziomu posiadanych kwalifikacji, przy czym w każdym przypadku należy zważyć posiadane wykształcenie oraz charakter dotychczasowego zatrudnienia ubezpieczonego i okres tego zatrudnienia. Nie sposób bowiem dokonać oceny posiadanych kwalifikacji, odnosząc się w sposób alternatywny z jednej strony do posiadanego wykształcenia, a z drugiej, do zatrudnienia wykonywanego przez ubezpieczonego. Aktualny jest również pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 10.06.1999 r., 11 UKN 675/98, OSNAPiUS 2000 nr 16, poz. 624).

W ocenie Sądu ustalenia dokonane w toku postępowania nie uzasadniają zmiany zaskarżonej decyzji i nie stanowią podstawy do przyznania ubezpieczonej prawa do renty rodzinnej z tytułu niezdolności do pracy. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało bowiem, że ubezpieczona nie jest osobą niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ww. ustawy. Wynika to w sposób jednoznaczny z treści opinii biegłych o specjalizacjach lekarskich odpowiadających charakterowi schorzeń występujących u wnioskodawczyni. Ubezpieczona może wykonywać pracę zgodną z posiadanymi kwalifikacjami.

Z ustaleń wynika, że u wnioskodawczyni rozpoznano nadciśnienie tętnicze dobrze kontrolowane lekami, bez powikłań ze strony serca, otyłość, zmiany zwyrodnieniowe układu kostno – stawowego z bólami kręgosłupa L/S i stawów barkowych, stan po usunięciu polipa endometrialnego macicy, organiczne zaburzenia osobowości, objawy psychotyczne w wywiadach, stan po cholecystektomii. Nie stwierdza się internistycznych przyczyn niezdolności do pracy. Nigdy nie była hospitalizowana z przyczyn internistycznych, a rozpoznane ambulatoryjnie nadciśnienie tętnicze jest dobrze kontrolowane lekami i nie powoduje powikłań. Nie stwierdza się klinicznych objawów niewydolności serca oraz niewydolności oddechowej.

U ubezpieczonej rozpoznano po badaniu psychologicznym osłabienie sprawności procesów poznawczych mogące świadczyć o rozpoczynających się zmianach organicznych w mózgu, zaznaczone objawy wzmożonej labilności emocjonalnej na skutek zmian organicznych oraz aktualnie trudnej sytuacji życiowej. Jednak stwierdzone zmiany w funkcjonowaniu psychicznym w niewielkim stopniu zakłócają codzienne funkcjonowanie.

U ubezpieczonej rozpoznano organiczne zaburzenia osobowości. W czasie badania spokojna, w wypowiedziach rozwlekła, nadmiernie uszczegóławia wypowiedzi, w kontakcie adekwatnym, syntonicznym, bez objawów psychotycznych i zaburzeń nastroju. Obecny stan psychiczny nie jest przeciwskazaniem do podjęcia pracy zawodowej, może pracować zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami i wykształceniem.

W konsekwencji, wobec stwierdzenia, iż ubezpieczona nie spełnia ww. koniecznej przesłanki warunkującej, w myśl przepisu art. 70 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przyznanie uprawnienia do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy, zaskarżoną decyzję organu rentowego uznać należy za prawidłową.

Na marginesie Sąd Okręgowy wskazuje, że w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, dotyczącej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, nie chodzi o skutki jakie mogą powstać u ubezpieczonego w przyszłości z uwagi na istniejące schorzenia, ale o stan jego zdrowia z chwili wydania decyzji przez organ rentowy. Sąd w niniejszym postępowaniu nie ocenia ryzyka wystąpienia określonych zaburzeń organizmu ubezpieczonej w przyszłości. Z opinii wydanych w sprawie przez biegłych wynika bezsprzecznie, że wszystkie zdiagnozowane u ubezpieczonej schorzenia w stadium zawansowania na dzień wydania decyzji nie stanowią przeszkody do wykonywania przez ubezpieczoną pracy zgodnie z posiadanymi przez nią kwalifikacjami. Wobec treści wyżej wskazanych opinii biegłych Sąd nie znalazł okoliczności uzasadniających zmianę zaskarżonej decyzji ZUS i przyznanie wnioskodawczyni prawa do renty rodzinnej w związku z niezdolnością do pracy. W przypadku nasilenia się zaburzeń organizmu ubezpieczonej ma ona prawo złożenia ponownego wniosku o rentę.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie uznając je za niezasadne.

Zarządzenie: załączyć do akt