Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 797/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 lutego 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. ustalił, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez płatnika składek K. Ś. miesięczna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi od lutego do grudnia 2015 roku - 3.104,57 zł. Organ rentowy podniósł, że w powyższym okresie płatnik składek nie spełniała warunków do zwolnienia z obowiązku rozliczenia i opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wnioskodawczyni w okresie od dnia 2 stycznia 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku posiadała wpis do ewidencji działalności gospodarczej, a od dnia 1 stycznia 1999 roku miał ustalone prawo do emerytury. Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresach od dnia 2 stycznia 2011 roku do dnia 20 listopada 2011 roku, od dnia 1 czerwca 2012 roku do dnia 30 czerwca 2014 roku, od dnia 15 stycznia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku K. Ś. dokonała zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego, natomiast w okresach od dnia 21 listopada 2011 roku do dnia 31 maja 2011 roku i od dnia 1 lipca 2014 roku do dnia 14 stycznia 2015 roku zgłosiła w organie ewidencyjnymi informację o zawieszeniu jej prowadzenia. Wnioskodawczyni złożyła dokumenty rozliczeniowe za miesiące od stycznia 2011 roku do listopada 2011 roku, od czerwca 2012 roku do czerwca 2014 roku, od stycznia 2015 roku do grudnia 2015 roku, których za miesiące od stycznia 2011 roku do listopada 2011 roku, od czerwca 2012 roku do czerwca 2014 roku, od stycznia do grudnia 2015 roku wykazała pełne podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne i składki w kwocie 0 zł. W dniu 1 lutego 2017 roku J. Ł. (1) jako pełnomocnik wnioskodawczyni przedłożyła ewidencję przychodów za 2015 rok, deklarację podatkową PIT − 36 za 2015 rok oraz oświadczenie o formie opodatkowania w 2015 roku. Z analizy przedłożonych dokumentów wynika, że w 2015 roku wnioskodawczyni opłacała podatek dochodowy na zasadach ogólnych oraz że w 2015 roku uzyskała przychód tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w styczniu 2015 roku niższy niż
50 % najniższej emerytury, natomiast w okresie od lutego do grudnia 2015 roku wyższy niż 50 % najniższej emerytury (najniższa emerytura wynosiła w okresie od stycznia do lutego 2015 roku - 844 zł 45 gr, w okresie od marca do grudnia 2015 roku - 880 zł 45 gr). Jednocześnie w okresie od stycznia do lutego 2015 roku wnioskodawczyni pobierała świadczenie emerytalne łącznie z dodatkiem pielęgnacyjnym w kwocie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, natomiast w okresie od marca do grudnia 2015 rok w kwocie wyższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2015 roku minimalne wynagrodzenie wynosiło 1750 zł). Zatem w styczniu 2015 roku wnioskodawczyni spełniła warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż pobierała emeryturę w kwocie niższej niż minimalne wynagrodzenie i uzyskała przychód w kwocie 235 zł to jest niższy niż 50 % najniższej emerytury. Natomiast w okresie od lutego do grudnia 2015 roku wnioskodawczyni nie spełniła warunków do zwolnienia z obowiązku rozliczenia i opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne.

/decyzja - k. 30-31 akt ZUS/

W dniu 24 marca 2017 roku odwołanie od powyższej decyzji złożyła K. Ś., wnosząc o jej zmianę. Podniosła, że sporne składki opłacała w pełnej wysokości. Do odwołania nie załączyła żadnych dokumentów.

/odwołanie - k. 2-3, koperta – k. 4/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 20 kwietnia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wnosił o jego odrzucenie. W uzasadnieniu organ rentowy przytoczył argumentację, jak w zaskarżonej decyzji, a ponadto wskazał, iż zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 477 9 § 1 k.p.c. odwołanie składa się w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Natomiast zaskarżona decyzja została doręczona skarżącej w dniu 23 lutego 2017 roku. Termin miesięczny upłynął zatem w dniu 23 marca 2017 roku, odwołanie zostało zaś złożone przez odwołującą w dniu 24 marca 2017 roku.

/odpowiedź na odwołanie - k. 5-5 odwrót/

Na rozprawie w dniu 25 października 2017 roku pełnomocnik organu rentowego wniósł o odrzucenie odwołania. Pełnomocnik wnioskodawczyni – jej córka J. Ł. (1) poparła odwołanie.

/stanowiska pełnomocników stron - 00:01:26, 00:02:20 - płyta CD k. 56/

Na rozprawie w dniu 24 stycznia 2018 roku pełnomocnicy podtrzymali dotychczasowe stanowiska w sprawie.

/stanowiska pełnomocników stron - 00:01:14, 00:26:13 - płyta CD k. 82/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Zaskarżoną decyzją z dnia 17 lutego 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział w Ł. ustalił, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez płatnika składek K. Ś. miesięczna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi od lutego do grudnia
2015 roku - 3.104,57 zł. Organ rentowy podniósł, że w okresie tym płatnik składek nie spełniała warunków do zwolnienia z obowiązku rozliczenia i opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne.

/decyzja - k. 30-31 akt ZUS/

K. Ś. mieszka razem z córką – J. Ł. (2), pod adresem Ł., ul. (...).

/okoliczność bezsporna, zeznania świadka J. Ł. (2) 00:03:51 - płyta CD k. 82/

Zaskarżona decyzja z dnia 17 lutego 2017 roku wraz z pouczeniem o przysługującym prawie i terminie do złożenia odwołania została wysłana na adres prowadzenia przez wnioskodawczynię K. Ś. działalności gospodarczej w Ł., ul. (...) i w dniu 23 lutego 2017 roku odebrana przez osobę upoważnioną – W. C..

/okoliczność bezsporna, zwrotne potwierdzenia odbioru decyzji – k. 32-32 odwrót akt ZUS/

Wnioskodawczyni wspólnie ze swoją córką J. Ł. (2) zapoznała się z treścią decyzji z dnia 17 lutego 2017 roku. W napisaniu odwołaniu pomocy udzielił wnioskodawczyni radca prawny.

/okoliczność bezsporna, nadto zeznania świadka J. Ł. (2) 00:03:51 - płyta CD k. 82/

Odwołanie od decyzji z dnia 17 lutego 2017 roku wnioskodawczyni złożyła w Urzędzie Pocztowym w Ł. w dniu 24 marca 2017 roku przesyłką poleconą o nr (00) (...).

/koperta – k. 4/

Odwołanie zostało nadane przez radcę prawnego, z którym córka wnioskodawczyni konsultowała treść odwołania.

/zeznania świadka J. Ł. (2) 00:03:51 - płyta CD k. 82/

Pełnomocnik wnioskodawczyni nie zgłaszał wniosków dowodowych na okoliczność przyczyn opóźnienia w złożeniu odwołania, podnosząc, że nie posiada żadnej wiedzy odnośnie zachowania terminu do złożenia odwołania przez skarżącą, w tym przyczyn jego uchybienia.

/okoliczność bezsporna/

W piśmie procesowym z dnia 7 listopada 2017 roku wnioskodawczyni podniosła jedynie, że ewentualne opóźnienie mogło być spowodowane poszukiwaniem dokumentów niezbędnych do załączenia do odwołania oraz ciężkim stanem zdrowia i podeszłym wiekiem wnioskodawczyni. Do pisma załączyła dokumentację lekarską sprzed 2013 roku, pismo pełnomocnika profesjonalnego wnioskodawczyni skierowane do ZUS –u, opatrzone datą 2 marca 2017 roku (wpływ do ZUS – u w dniu 8 marca 2017 roku), zawierające wniosek o ponowne rozliczenie zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne i przesłanie odpowiedzi w tym zakresie do dnia 20 marca 2017 roku z uwagi na ewentualną konieczność złożenia odwołania albo odstąpienia od jego złożenia, pisma ZUS – u z dnia 7 kwietnia 2017 roku i 8 maja 2017 roku informujące o braku możliwości rozpoznania pisma z dnia 8 marca 2017 roku w ustawowym terminie z uwagi na analizę zapisów na koncie płatnika oraz pismo ZUS z dnia 13 czerwca 2017 roku, stanowiące odpowiedź na pismo z dnia 8 marca 2017 roku.

/okoliczność bezsporna, pismo z załącznikami - k. 57-76/

Ustalając powyższy stan faktyczny, Sąd pominął dowód z zeznań świadka W. C. na okoliczność rozliczenia przez wnioskodawczynię składek na ubezpieczenie zdrowotne z uwagi na brak znaczenia tych zeznań dla rozstrzygnięcia sprawy, wobec uznania, że odwołanie zostało złożone po upływie ustawowego terminu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni podlega odrzuceniu.

Zgodnie z art. 477 9 § 1 k.p.c. odwołanie od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji.

W myśl przepisu art. 477 9 § 3 k.p.c. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

Jak ustalono w niniejszej sprawie decyzja z dnia 17 lutego 2017 roku została doręczona wnioskodawczyni K. Ś. w dniu 23 lutego 2017 roku. Ponadto jak wynika z zeznań świadka J. Ł. (2) wnioskodawczyni zapoznała się z treścią decyzji (a zatem i z pouczeniem dotyczącym terminu do wniesienia środka zaskarżenia). Stwierdzić wobec tego należy, że termin na wniesienie odwołania dla wnioskodawczyni upłynął w dniu 23 marca 2017 roku. Tymczasem zgodnie z datą widniejącą na stemplu pocztowym odwołanie zostało nadane przez wnioskodawczynię w dniu 24 marca 2017 roku, a zatem po ustawowym miesięcznym terminie.

W toku postępowania sądowego pełnomocnik wnioskodawczyni – jej córka J. Ł. (2) nie zakwestionowała, iż odwołanie od decyzji z dnia 17 lutego 2017 roku zostało wniesione po terminie. Przesłuchana w charakterze świadka J. Ł. (2) ograniczyła się do stwierdzenia, że pomocy w napisania odwołania i jego nadaniu w placówce pocztowej udzielił radca prawny, nie wskazując w jakiej dacie odwołanie przekazano radcy prawnemu, nadto nie posiadała żadnej wiedzy w zakresie terminu do wniesienia odwołania, w tym przyczyn jego uchybienia. W piśmie procesowym wnioskodawczyni z dnia 7 listopada 2017 roku powołano się dość ogólnikowo na zły stan zdrowia wnioskodawczyni, jej podeszły wiek i konieczność zgromadzenia niezbędnych do złożenia odwołania dokumentów. Zauważyć jednakże należy, że załączona do tego pisma dokumentacja lekarska - obejmuje stan zdrowia skarżącej tylko do 2013 roku, do odwołania w niniejszej sprawie nie załączono żadnych dokumentów, a córka wnioskodawczyni przesłuchana w charakterze świadka nie była w stanie ustosunkować do pisma procesowego wnioskodawczyni.

W zacytowanym wcześniej art. 477 9 § 3 k.p.c. in fine określono przesłanki, przemawiające za zaniechaniem odrzucenia odwołania wniesionego po upływie ustawowego terminu. Okolicznościami usprawiedliwiającymi opóźnienie odwołania jest przekroczenie terminu, które nie jest nadmierne i takie, które nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Wskazane przesłanki muszą wystąpić łącznie. Za przyczyny niezależne od ubezpieczonego w złożeniu spóźnionego odwołania uważa się zwykle chorobę, nieporadność, brak właściwej porady i opieki, czy wprowadzenie w błąd przez organ rentowy. Stosownie do oceny tych okoliczności, odwołanie podlega odrzuceniu albo nadaje mu się bieg.

Tymczasem wnioskodawczyni reprezentowana przez pełnomocnika (córkę) nie wykazała przyczyn usprawiedliwiających opóźnione złożenie odwołania, a w konsekwencji, że uchybienie ustawowemu terminowi do wniesienia odwołania nie nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującej się, pomimo iż samo przekroczenie terminu nie jest nadmierne. Na okoliczność tę nie zgłoszono bowiem żadnych wniosków dowodowych. Przesłuchana w charakterze świadka córka wnioskodawczyni nie posiadała żadnej wiedzy w zakresie terminu do wniesienia odwołania, ubezpieczona ograniczyła się natomiast do gołosłownego stwierdzenia, że na uchybienie terminu wpływ miały jej sytuacja zdrowotna, podeszły wiek i konieczność szukania dokumentów. A zatem stwierdzić należy, że brak jest podstaw do uwzględnienia przekroczenia terminu do wniesienia odwołania.

Podkreślenia wymaga okoliczność, że przepis art. 477 9 § 3 k.p.c. stanowi samoistną podstawę przywrócenia terminu i reguluje sytuację, w której to odwołujący się ubezpieczony złoży spóźnione odwołanie. Stąd też w przypadku odrzucenia odwołania w trybie art. 477 9 § 3 k.p.c. ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do wystąpienia z wnioskiem o przywrócenie terminu na podstawie art. 168 k.p.c. (zob. post. Sądu Administracyjnego w G. z 6.6.1994 r., III AUz 61/94, PP 1995, Nr 5, s. 46).

Wobec powyższego na podstawie art. 477 9 § 3 k.p.c. odwołanie wnioskodawczyni, jako spóźnione podlegało odrzuceniu, o czym Sąd orzekł sentencji postanowienia.

ZARZĄDZENIE

odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie wniesienia zażalenia.

12.02.2018r.

K.W.