Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Sławomir Gosławski (spr.)

Sędziowie SO Tadeusz Węglarek

del. SR Katarzyna Trafisz

Protokolant Agnieszka Olczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim Sławomira Kierskiego

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2014 roku

sprawy Ł. M.

oskarżonego z art.278§1 kk

D. W.

oskarżonego z art.278§1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 16 października 2013 roku sygn. akt VII K 285/13

na podstawie art. 437 § 1 kpk, art. 438 pkt 3 kpk, art. 635 kpk, art. 627 kpk, art. 633 kpk zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż:

- przyjmuje, iż wysokość szkody wyniosła 2.131,59 (dwa tysiące sto trzydzieści jeden 59/100) złotych;

- na podstawie art. 46 § 1 kk zasądza solidarnie od oskarżonych Ł. M.i D. W.na rzecz pokrzywdzonego S.wP.kwotę 1.000,00 (jednego tysiąca) złotych tytułem częściowego obowiązku naprawienia szkody,

w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

zasądza od każdego z oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 10,00 (dziesięć) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt IV Ka 688/13

UZASADNIENIE

Ł. M. został oskarżony o to, że:

w dniu 25 lutego 2013 roku w godzinach 23:30 – 00:00 z bramy wjazdowej na teren S.od strony ulicy (...)w P., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z D. W.zabrał w celu przywłaszczenia kamerę przemysłową o wartości 2.300,00 złotych na szkodę S.w P.,

tj. o czyn z art. 278 § 1 kk.

D. W. został oskarżony o to, że:

w dniu 25 lutego 2013 roku w godzinach 23:30 – 00:00 z bramy wjazdowej na teren S.od strony ulicy (...)w P., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z Ł. M.zabrał w celu przywłaszczenia kamerę przemysłową o wartości 2.300,00 złotych na szkodęS.w P.,

tj. o czyn z art. 278 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 16 października 2013 roku w sprawie VII K 285/13:

1.oskarzonych uznał za winnych popełnienia zarzucanego im czynu i za to na podstawie art. 278 § 1 kk i art. 33 § 2 kk wymierzył im kary po 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz po 70 stawek dziennych grzywny, przyjmując wartość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych;

2.na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 2 kk, art. 73 § 2 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił w stosunku do oskarżonego Ł. M. na okres próby 2 lat;

3.na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 2 kk, art. 73 § 2 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił w stosunku do oskarżonego D. W. na okres próby 3 lat i w czasie tym oddał go pod dozór kuratora sądowego;

4.na podstawie art. 230 § 2 kpk nakazał zwrócić pokrzywdzonemu S.w P.dowód rzeczowy szczegółowo opisany w wykazie dowodów rzeczowych nr 1 z dnia 10 kwietnia 2013 roku, pod pozycją 1 w postaci kamery wraz z obudową i pociętymi kablami;

5.zasądził od oskarżonych na rzecz pokrzywdzonego S.w P. kwoty po 309,96 złotych z tytułu zwrotu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego;

6.zasądził na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonych kwoty po 110 złotych tytułem zwrotu poniesionych wydatków oraz kwoty po 320 złotych tytułem opłaty.

Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego w części dotyczącej niesłusznego niezastosowania środka karnego obowiązku naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem.

Wyrokowi zarzucił niesłuszne niezastosowanie środka karnego w postaci obowiązku naprawienia wyrządzonej pokrzywdzonemu przestępstwem szkody w całości mimo, że oskarżeni dopuścili się przypisanego im przestępstwa z art. 278 § 1 kk.

W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie na podstawie art. 46 kk od obu oskarżonych solidarnie na rzecz pokrzywdzonego oskarżyciela posiłkowego S.w P. obowiązku naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę 2139,59 złotych.

Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zmodyfikował wnioski apelacji w ten sposób, iż kwotę żądanego obowiązku naprawienia szkody ograniczył do wysokości 1000 złotych.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

apelacja - w postaci zmodyfikowanej na rozprawie przed sądem II instancji - zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie trzeba stwierdzić, iż ustalony przez sąd I instancji stan faktyczny ma oparcie w ujawnionym materiale dowodowym i jest pochodną jego trafnej i jednoznacznej oceny. Sąd ten właściwie wykazał winę oskarżonych, która w skardze apelacyjnej w ogóle nie jest kwestionowana. Nie musi więc być przedmiotem szczegółowych rozważań sądu. Do przypisanych oskarżonym czynów sąd merytoryczny zastosował prawidłową kwalifikację prawną.

Odnosząc do zarzutów apelacyjnych należy podnieść, iż:

- po ujawnieniu kradzieży kamery przemysłowej pokrzywdzony wstępnie ocenił wysokość szkody na kwotę około 2300 złotych. Wartość ta została uwzględniona w zarzutach postawionych oskarżonym w postępowaniu przygotowawczym, a następnie w akcie oskarżenia wniesionym do sądu I instancji. Sąd merytoryczny pominął jednak, iż w toku rozprawy głównej pokrzywdzony wykazał, iż szkodę naprawił we własnym zakresie poprzez założenie nowej kamery przemysłowej. Koszty z tego wynikające wyniosły 2131, 59 złotych i zostały udokumentowane fakturą VAT ( k 68 ), co jednocześnie stanowiło konkretyzację poniesionej przez oskarżyciela posiłkowego szkody i powinno znaleźć odzwierciedlenie w przypisanych oskarżonym czynach, poprzez uwzględnienie tej wielkości, jako rzeczywistej straty poniesionej przez okradzionego. Tymczasem sąd rejonowy pomimo uzyskania tych danych, w wyroku nie ograniczył szkody wyrządzonej przez sprawców z kwoty 2300 złotych do 2131, 59 złotych.

Wymagało to dokonania korekty przez sąd odwoławczy w zaskarżonym orzeczeniu poprzez zmianę ustaleń odnośnie wysokości szkody przez przyjęcie, iż wyniosła ona 2131, 59 złotych;

- obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę posiadając rolę wychowawczo-represyjną, spełnia jednocześnie główną funkcję, tj. kompensację dla osób pokrzywdzonych przestępstwem. Jego istotą jest naprawienie szkody, a cel ten jest dominujący i posiada pierwszoplanowe znaczenie. Środek ten ma zabezpieczyć majątkowe interesy pokrzywdzonego, natomiast rozmiary odszkodowania w znaczeniu cywilnoprawnym wyznaczają granice obowiązku naprawienia szkody, gdyż wszystko, co wykracza poza nie, byłoby zyskiem z przestępstwa uzyskanym przez pokrzywdzonego. Jak słusznie podkreśla się w judykaturze „W ramach zasądzonego obowiązku naprawienia szkody w oparciu o art. 46 § 1 kk zwrotowi podlegają, także uzasadnione wydatki, poniesione po dokonaniu przestępstwa, jeżeli nie zostały już zwrócone osobie uprawnionej w innej drodze, np. poprzez wypłatę zasiłku pogrzebowego z ubezpieczenia społecznego” ( wyrok SA w Łodzi z 30.6.2009 r., II AKa 83/09, Prok. i Pr. 2012, Nr 1, poz. 12 ). Naprawienie szkody, o którym mowa w art. 46 § 1 kk, to w szczególności wyrównanie straty, którą poszkodowany poniósł (zobacz art. 361 § 2 kc). W tym kontekście na akceptację zasługuje argumentacja apelacji wskazująca, iż pokrzywdzony na skutek kradzieży poniósł szkodę wynikającą z utraty kamery, która w tym przypadku wiązała się z kosztami zakupu i montażu nowego urządzenia. Uwzględniając specyfikę funkcjonowania pokrzywdzonego, względy bezpieczeństwa i potrzeby w zakresie całodobowej ochrony obiektu – zasadnym był niezwłoczny montaż nowej kamery przemysłowej, bez oczekiwania na wynik postępowania karnego w przedmiotowej sprawie. Poniesione przez sąd okręgowy wydatki obejmujące dostawę, montaż i uruchomienie nowej kamery przemysłowej podlegają więc restytucji przez sprawców, w części w jakiej nie zostały jeszcze pokrzywdzonemu zrekompensowane. Sąd Okręgowy w związku z inkryminowanym oskarżonym czynami poniósł więc uzasadniane koszty przywrócenia stanu poprzedniego w wysokości 2131, 59 złotych, polegające na założeniu w miejsce kamery utraconej nowej kamery. W następstwie tego uzasadnionego działania sądu, Centrum (...) S. A.uznało wartość szkody w kwocie 2131, 59 złotych i wypłaciło pokrzywdzonemu odszkodowanie w wysokości 1131, 59 złotych; w zakresie 1000 złotych franszyza redukcyjna przerzucała na firmę ochraniarską część poniesionej szkody, która powyżej tego minimum nie podlegała pełnej wypłacie ( k 80 ) i w tej części strata majątkowa S.w P.nie została do tej pory naprawiona. Kwota 1131, 59 złotych stanowiła wypłatę częściowego odszkodowania za kradzież kamery monitoringu przemysłowego wskutek niedopilnowania mienia przez przedsiębiorstwo dozorujące. Oznacza to ponadto , iż na firmie ochraniającej ciąży cywilnoprawny obowiązek refundacji kwoty wynikającej z franszyzy redukcyjnej z tytułu nienależytego wykonania umowy z zakresie skutecznej ochrony mienias.. Oskarżeni są sprawcami szkody wyrządzonej przedmiotową kradzieżą. Obowiązek naprawienia szkody, który jest przecież oczywistym następstwem popełnienia tego przestępstwa, a którego istnienie i zakres są wprost uzależnione od rozstrzygnięcia o odpowiedzialności karnej każdego z nich. Pokrzywdzony nie uzyskał całkowitej rekompensaty z tytułu uzasadnionych wydatków poniesionych na skutek kradzieży kamery przemysłowej; dlatego w zakresie dotychczas nieuregulowanym do naprawienia szkody pokrzywdzonemu zobowiązani są oskarżeni, zwłaszcza, że ( jak wcześniej zaznaczono ) środek karny przewidziany w art. 46 kk pełni oprócz funkcji kompensacyjnej także funkcję represyjną i wychowawczą.

Z tych powodów sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 46 § 1 kk zasądził solidarnie od oskarżonych Ł. M.i D. W.na rzecz pokrzywdzonego S.w P. kwotę 1000 złotych tytułem częściowego obowiązku naprawienia szkody.

Sąd karny musi uwzględnić w chwili wyrokowania rozmiary pokrytej już szkody. Podstawą obowiązku naprawienia szkody jest nie budzący wątpliwości fakt, że od dnia wyrokowania szkoda nie została w całości naprawiona. Skoro w tym przypadku szkoda została przez ubezpieczyciela w części uregulowana oczywistym jest, że obowiązek orzekany na podstawie art. 46 § 1 kk może dotyczyć tylko tej jej części, która naprawiona nie została. Naprawienie takie ma bowiem na celu odtworzenie stanu sprzed powstania szkody. Przy określaniu tego obowiązku, sąd odwoławczy uwzględnił brak działań kompensacyjnych sprawców. Ponadto z uwagi na dobro pokrzywdzonego celowe jest nakładanie na współsprawców właśnie solidarnego obowiązku naprawienia szkody. W wypadku nałożenia solidarnego obowiązku naprawienia szkody, spełnienie go przez jednego ze współskazanych nie oznacza, iż pozostali nie ponoszą z tego tytułu żadnych ciężarów. Skazany, który naprawił szkodę może bowiem żądać od pozostałych zwrotu stosunkowej części poniesionych wydatków na pokrycie szkody. W takiej sytuacji - zgodnie z art. 441 § 2 kc - ten, kto naprawił szkodę, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody. Za zasądzeniem obowiązku naprawienia szkody solidarnie od współoskarżonych przemawia treść art. 46 § l in fine kk. W przepisie tym expressis verbis wyłączono stosowanie przepisów prawa cywilnego o przedawnieniu roszczenia oraz o możliwości zasądzenia renty, co prowadzi a contrario do wniosku, że w pozostałym zakresie mają zastosowanie przepisy tego prawa, a więc i art. 441 kc. Mając te względy na uwadze Sąd Najwyższy stwierdził, że: „Orzeczenie środka karnego, przewidzianego w art. 46 § 1 kk dopuszczalne jest również w postaci solidarnego zobowiązania współsprawców przestępstwa do naprawienia wyrządzonej szkody w całości lub w części” (uchwała SN z 13.12.2000 r., I KZP 40/00, OSNKW 2001, Nr 1-2, poz. 2, postanowienie SN z 2.2.2009 r., II KK 224/08, 2009, Nr 5, poz. 39 ). Sąd Okręgowy w konsekwencji uznał, iż zwrot pokrzywdzonemu dowodu rzeczowego w postaci zdekompletowanej przez sprawców kamery nie ma w danych realiach charakteru restytucyjnego i nie zniwelowałoby skutków istniejącej po stronie oskarżyciela posiłkowego szkody ( w sytuacji wyłożenia już wydatków koniecznych na założenie nowego urządzenia ). Kamera ta stała się zbędna dla pokrzywdzonego, jest rozmontowana, z poprzecinanymi kablami; ewentualne przywrócenie jej użyteczności generowałoby dodatkowe koszty. Nie można dodatkowo przyjąć, iż po zwrocie pokrzywdzonemu dowodów rzeczowych będzie on wzbogacony, tym bardziej, iż ewentualne roszczenia regresowe ubezpieczyciela lub firmy ochroniarskiej mogą być ukierunkowane na zaspokojone poniesionych świadczeń przez żądanie przejęcia urządzenia.

Z tych względów sąd okręgowy orzekł, jak w sentencji; o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze rozstrzygnął na podstawie przepisów powołanych w wyroku.