Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 maja 2017 r. (znak: (...)) Prezes (...) Rolniczego (...) działając z urzędu wstrzymał ubezpieczonej J. P. (1) wypłatę części uzupełniającej od dnia 1 czerwca 2017 r. z powodu prowadzenia działalności rolniczej.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona wskazując, że jest współwłaścicielką gospodarstwa rolnego, które w całości posiada i uprawia były małżonek – drugi współwłaściciel. Ubezpieczona nadto wskazała, że nie wykonuje żadnych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej ani nie partycypuje w dochodach z jego prowadzenia. W ocenie ubezpieczonej, nie może być uważana za osobę prowadzącą działalność rolniczą.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

J. P. (1) od 27 kwietnia 2009 r. do dnia 31 maja 2015 r. była uprawniona do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z dnia 7 stycznia 2013 r. organ rentowy z urzędu podjął wypłatę części uzupełniającej renty w wymiarze 100% od 1 stycznia 2013 r. Organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do renty na dalszy okres tj. od 1 czerwca 2015 r. do 30 czerwca 2018 r. w łącznej kwocie 880,45 zł (tj. część składkowa i część uzupełniająca).

Bezsporne, nadto dowód: akta organu rentowego – decyzje przyznające rentę rolniczą k. 88, k. 106, k.136, decyzja o części uzupełniającej k. 108.

J. P. (1) i G. N. (były mąż) są współwłaścicielami gruntów rolnych o powierzchni 11,6782 ha. J. P. (1) nie figuruje w krajowym systemie ewidencji producentów.

Bezsporne, nadto dowód: akta sądowe – informacja z (...) k. 25.

J. P. (1) w maju 2014 r. przebywała w szpitalu i po powrocie do domu wyprowadziła się ze wspólnego gospodarstwa domowego, które prowadzili wraz z G. N. i zamieszkała z rodzicami. W połowie czerwca 2014 r. ubezpieczona zabrała swoje rzeczy, meble. Od momentu wyprowadzki ubezpieczona nie wracała do tego gospodarstwa – nie jeździła tam, nie pracowała, nie pomagała. Ubezpieczona nie pobierała żadnych dopłat ani korzyści majątkowych związanych z tym gospodarstwem. Po tym jak ubezpieczona wyprowadziła się, z G. N. zamieszkała jego konkubina ze swoją córką. Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2015 r., prawomocnym z dniem 31 grudnia 2015 r., Sąd orzekł rozwód małżeństwa ubezpieczonej i G. N.. W sierpniu 2017 r. G. N. ożenił się.

Ubezpieczona z uwagi na ciężki stan zdrowia (u ubezpieczonej rozpoznano między innymi: padaczkę, toczeń, stan po wirusowym zapaleniu mózgu) nie pracowała także w gospodarstwie rodziców po przeprowadzce – każdego dnia ubezpieczona ma atak padaczki i musi być pod stałą opieką.

Decyzją z dnia 21 stycznia 2016 r. organ rentowy wstrzymał wypłatę części uzupełniającej od 1 lutego 2016 r. zawieszając część uzupełniającą w 50% z powodu prowadzenia działalności rolniczej. Decyzją z dnia 17 maja 2017 r. organ rentowy działając z urzędu wstrzymał wypłatę części uzupełniającej od 1 czerwca 2016 r. wskazując, iż część uzupełniająca ulega zawieszeniu w 100% z powodu prowadzenia działalności rolniczej. Decyzją z dnia 29 czerwca 2017 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do wypłaty części uzupełniającej od 1 czerwca 2017 r. do 30 czerwca 2018 r., zawieszając część uzupełniającą w 50% z powodu prowadzenia działalności rolniczej.

Dowód: akta organu rentowego – zaświadczenie o stanie zdrowia k. 122, poświadczona kserokopia wyroku k. 143, decyzja o wstrzymaniu wypłaty części uzupełniającej renty k. 144, poświadczona kserokopia odpisu skróconego aktu małżeństwa k. 156, decyzja o wstrzymaniu wypłaty części uzupełniającej renty k. 160, decyzja o podjęciu wypłaty części uzupełniającej renty k. bez numeracji; akta sądowe – kserokopie z akt sprawy I Ns 205/16 k. 31, kserokopie z akt sprawy III RC 267/16 k. 30; zeznania świadka J. P. (3) zapis AV na płycie CD k. 56; zeznania ubezpieczonej zapis AV na płycie CD k. 76.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów, których autentyczność nie budziła żadnych wątpliwości oraz zeznań świadka J. P. (3) i ubezpieczonej. Sąd w całości dał wiarę tym zeznaniom, ponieważ były one spójne, logiczne oraz wzajemnie się uzupełniały.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników wypłata emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia ulega częściowemu zawieszeniu na zasadach określonych w ust. 2-8, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą. W myśl art. 28 ust. 3 wypłata ulega zawieszeniu w całości, jeżeli emeryt lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, z zastrzeżeniem ust. 5-7 i 9-11.

Zgodnie z ust. 4 powołanego przepisu uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając: gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej: małżonkiem emeryta lub rencisty, jego zstępnym lub pasierbem, osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym, małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c; gruntów trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym zalesionych gruntów rolnych; gruntów i działów specjalnych należących do małżonka, z którym emeryt lub rencista zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia; własności (udziału we współwłasności) nieustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będące przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika lub jego małżonka. W przypadku gdy rencista prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem podlegającym ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, wypłata nie ulega zawieszeniu (art. 28 ust. 11 ww. ustawy).

Na wstępie należy podkreślić, że zakres i przedmiot rozpoznania sądowego wyznacza zawsze treść decyzji organu rentowego (wyrok SA w Szczecinie z dn. 14.10.2014 r., III AUa 82/14). W konsekwencji, skoro w niniejszym postępowaniu została zaskarżona decyzja organu rentowego dotycząca wstrzymania z urzędu ubezpieczonej wypłaty części uzupełniającej renty od dnia 1 czerwca 2017 r. z powodu prowadzenia działalności rolniczej, to przedmiotem rozstrzygnięcia było to, czy zaistniały podstawy do zawieszenia w 100% części uzupełniającej renty. Na podstawie ww. przepisów wynika wprost, że przesłanką do zawieszenia w całości tej wypłaty jest sytuacja, w której rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. Przy czym, istnieje domniemanie zgodnie z którym właściciel gruntów prowadzi działalność rolniczą na tych gruntach. Domniemanie może zostać obalone przez wykazanie, że rolnik faktycznie nie prowadzi działalności rolniczej.

Zostało już utrwalone w orzecznictwie, iż w kontekście zawieszenia prawa do części uzupełniającej świadczenia decydującego znaczenia nabiera fakt prowadzenia działalności rolniczej, a nie tytuł prawny do władania rzeczą. Tytuł własności (współwłasności), czy też posiadanie gospodarstwa rolnego nie rodzi obowiązku zawieszenia części uzupełniającej świadczenia, jeśli rolnik wykaże, że nie prowadzi działalności rolniczej (wyrok SA w Białymstoku z dnia 4 grudnia 2012 r., III AUa 592/12). Innymi słowy, przesłanką stosowania przepisu art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i zawieszenia części uzupełniającej emerytury lub renty jest prowadzenie działalności rolniczej, nie jest nią natomiast samo posiadanie lub dysponowanie własnością gospodarstwa. Przepis art. 28 ust. 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników należy interpretować w zgodzie z art. 6 pkt 1 i 3, w którym podmiotem ubezpieczenia nie jest właściciel lub posiadacz gospodarstwa rolnego, lecz wyłącznie osoba prowadząca działalność rolniczą w posiadanych gospodarstwie rolnym (wyrok SA w Lublinie z dnia 13 września 2012 r., III AUa 698/12).

Postępowanie dowodowe przeprowadzone w tej sprawie pozwoliło na ustalenie, że ubezpieczona już od czerwca 2014 r. nie prowadzi żadnej działalności rolniczej z uwagi na sytuację zdrowotną oraz osobistą (rozpad pożycia małżeńskiego oraz założenie nowej rodziny przez byłego męża). W związku z powyższym, w ocenie Sądu odpadła podstawa wydania zaskarżonej decyzji z uwagi na to, że ubezpieczona wykazała, iż nie zachodzi przesłanka uzasadniająca zawieszenie części uzupełniającej renty.

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie art. 47714 § 2 orzekł jak w punkcie 1. wyroku.

W punkcie 2. wyroku orzeczono o kosztach zastępstwa prawnego na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Elżbieta Pietrzak